Hoe bepaal je de schade van een overgenomen artikel? Die vraag is een groot probleem bij het auteursrecht. Op grond van de Auteurswet kun je bij een schending van je rechten de schade vergoed krijgen. Dat is niet anders dan wanneer iemand een bal door je ruit trapt of je auto aanrijdt.
Echter, waar je in dat geval je schade kunt aantonen met een factuur van de glaszetter of garage, ligt dat heel wat moeilijker bij auteursrechten. In een recent Cozzmoss-vonnis houdt de rechter het simpel: 2x de economische waarde van het artikel.
Dat is een beetje gek zou je zeggen – als er al schade is, dan is dat precies één keer de economische waarde. Immers, dat is het bedrag dat je zou hebben gekregen als de overnemer wél zou hebben betaald. De kantonrechter meent echter dat je zo niet mag redeneren
omdat het derden anders vrij zou staan om eerst achteraf toestemming te kopen door alsnog een gebruiksvergoeding voor het bewuste artikel te voldoen aan de auteursrechthebbende. Aangezien Bulthuis heeft nagelaten vooraf de benodigde toestemming te vragen aan Applinet, is het dan ook niet meer dan redelijk dat de economische waarde wordt verdubbeld.
Oftewel: als u mijn spiegel kapot gooit, heb ik recht op twee maal de prijs van een nieuwe omdat ik niet gevraagd heb om deze vernieling. Dat lijkt me toch wat gek. Ik zeg er meteen bij dat ik geen betere manier wil en het punt wel snap, maar het klopt niet om de schade hoger dan de eigenlijke waarde van het product te stellen.
Wel schappelijk gaat de rechter om met de proceskosten. Volgens de normale regels zou Cozzmoss iets meer dan 1000 euro advocaatkosten mogen eisen, maar dat is bij een schadebedrag van 460 euro onredelijk. Het bedrag wordt dan ook gezet op 750 euro. Alles bij elkaar is de gedaagde zo’n 1500 euro kwijt – toch meer dan geëist door de auteursrechtincassoclub.
Arnoud
Het lijkt me dat de gederfde inkomsten door minder bezoekers en dus minder inkomsten uit eventuele advertenties aantoonbare economische waarde zijn?
Rechter heeft in mijn zaak bepaald 1x economische waarde! Cozzmoss inzake deeltijtalent, 16 maart, Gr. Maaike
Leuk om te horen Maaike! Zou je je vonnis willen opsturen naar mij (arnoud@engelfriet.net)? Natuurlijk mag je alles anonimiseren dat je wilt. Het gaat mij alleen om de redenering hoe de rechter tot die schade kwam (en wat hij met proceskosten deed).
@Xtruikel: Ik stel helemaal geen big-brother wetgeving voor. Ik stel voor dat een auteursrecht op een werk alleen handhaafbaar is als het te herkennen is, zoals dat in de VS tot ca 1978 ook was. Dat is redelijk eenvoudig te doen. Het auteursrecht is behoorlijk extremistisch geworden en dat maakt afperspraktijken zoals hier beschreven mogelijk. Daar moeten we vanaf; het moet eenvoudig worden te vinden wie welke claims heeft, en als dat niet zo is, dan is het werk vrij. Bij fysieke dingen werkt het ook zo: of het bevindt zich op een plaats waarvan bekend is van wie die is, of op een andere manier is dat duidelijk.
Jouw opmerking over de cyberpolitie neigt naar een andere trend die we de laatste jaren zien in de “IP” wereld: een poging de handhavingskosten voor auteursrechten, e.d., af te wentelen op de maatschappij. Waar in het verleden auteursrechthebbende zelf voor hun rechten moesten opkomen, moet nu de maatschappij dat maar gaan betalen. Zeker geen gewenste ontwikkeling; tenzij je daar tegenover een soort houderschapsbelasting voor auteursrechten invoert, die uitgaat van wat je feitelijk verdient aan een werk, met een forfaitaire ondergrens van zo’n 1000 euro per jaar.
Als je veroordeeld bent omdat je inbreuk hebt gemaakt op andermans intellectueel eigendom (auteursrecht), geldt dat dan als intellectueel vermogensdelict? Moet je dat melden aan een werkgever of opdrachtgever als die daar naar vraagt? Of geldt dat alleen voor veroordelingen in strafzaken?
Nou is opzettelijke inbreuk op andermans auteursrecht een misdrijf met een gevangenisstraf van maximaal een half jaar. Daar kan nog een half jaar extra aan toegevoegd worden, als de inbreuker de suggestie wekt dat het een werk van eigen hand is – inbreuk op het persoonlijkheidsrecht. Als privaatrechtelijk is vastgesteld dat dat misdrijf inderdaad heeft plaatsgevonden en dus een strafbaar feit is, kan dan een strafrechtelijk traject volgen? Kan de auteur alsnog aangifte doen?
Nou wordt het interessant. Iemand die betrapt wordt op een winkeldiefstal, krijgt ook te maken met het strafrecht. Dat leidt niet altijd tot gevangenisstraf, omdat de misdadiger bij een diefstal onder 120 euro een transactievoorstel krijgt van het OM. Scrabblevorderingen in het strafrecht.
Gevolg is dat een kleine schnabbeldief scrabbleboetes moet voldoen aan het OM terwijl een contentdief met deeltijdtalent trots kan melden slechts 1 X schade te hebben betaald omdat strafvervolging achterwege blijft. Die witteboordencrimineel ontloopt zo bovendien een aantekening op haar strafblad; de winkeldief niet.
Ergens zit dat scheef. Winkeldiefstal wordt strafrechtelijk afgehandeld, blogdiefstal niet. Wellicht kan daarom privaatrechtelijk de afweging meegenomen worden dat deze misdadiger het strafrecht ontloopt (en een strafblad) en dat dit desalniettemin strafbaar feit beboet mag worden in de vorm van dubbele of drievoudige vergoeding van de economische waarde.
Of misschien kan het als aflaat geregeld worden. In ruil voor 2X of 3X de opgelegde schadevergoeding, wordt van aangifte afgezien. God is barmhartig en warmhartig, maar in de kerk moet de kachel branden.
Dat is trouwens ook het verschil met die voetbal door het raam. Dat was geen opzettelijke inbreuk, neem ik maar even aan. Geen strafbaar feit. Heeft niks te maken met het strafrecht. Het ongelukkige voetballertje pleegde geen misdaad; die winkeldief of blogdief wel. Die zijn namelijk betrapt en (in geval van de rechtszaken uit dit topic) veroordeeld.
Nee, een civielrechtelijke veroordeling is strafrechtelijk niet relevant. Je hebt een auteursrecht geschonden en je moet de schade vergoeden, maar de strafrechter komt daar niet aan te pas. Je hoeft dit dus niet te melden als je werkgever vraagt of je ooit strafrechtelijk bent veroordeeld (of zelfs maar verdachte was in een strafzaak).
@Arnoud Als iemand je auteursrecht heeft geschonden en de schade moet vergoeden, moet je dan als – in dit geval – fotograaf AANTONEN dat je schade hebt geleden, of is het feit dat je foto onrechtmatig is gebruikt al voldoende? M.a.w, nog los van de hoogte van de geleden schade, vraag ik me af of je als fotograaf van wie het copyright is geschonden, als het tot een rechtszaak zou komen, ook moet AANTONEN dat je schade hebt geleden. Of moet ik het zo zien ‘copyright schending = schade (voor fotograaf)’. Wordt schade alleen uitgedrukt in geld? Dus is je geleden schade uitsluitend het bedrag dat je verdiend zou hebben als het beeld verkocht zou zijn? Ik vind het begrip ‘schade’ in de context van auteursrecht(schending) lastig.
@Mirjam: Over het algemeen nemen rechters aan dat als auteursrechten zijn geschonden, er haast wel schade móet zijn. Dit omdat de meeste rechthebbenden geld verdienen door hun werk in licentie te geven.
Een tegenargument kan zijn dat je het werk zelf gratis en vrij weggaf op internet, zoals Adam Curry tegengeworpen kreeg toen hij schadevergoeding vroeg voor ongeautoriseerd gebruik van zijn Flickrfoto’s in de Weekend.
De vraag is altijd hoe hóóg die schade moet zijn. Vaak wordt deze geschat (dat mag de rechter) als de prijs voor een marktconforme licentie. Gewoon het hoogste tarief van de rechthebbende kan niet, maar “ik zou nooit een licentie genomen hebben, dus de schade is nul” gaat ook niet op. Je zult als rechthebbende dus moeten aantonen dat een foto als deze bedrag X doet in de markt, en dan is je schade bedrag X.
Als schadevergoeding is over het algemeen alleen geld te vragen. Daarnaast kun je nog het verwijderen van de foto en soms een rectificatie eisen. Andere vormen van vergoeding zijn moeilijk denkbaar.
@Arnoud, dank je wel voor je snelle reactie. Toch zou het ‘Flickr tegenargument’ vreemd zijn, want als fotograaf heb je in deze tijd het internet – ook Flickr – nodig om je werk te laten zien, ook aan mogelijke kopers. Ik zelf heb bijvoorbeeld klanten gekregen via Flickr. Dan nog mag een ander het niet als zijn of haar werk beschouwen, lijkt me. Flickr foto’s zijn niet rechtenvrij….
Bedenk ik opeens: Wat als je als auteur foto’s online zet met een CC-BY-SA licentie en iemand misbruikt jouw werk door deze aan te passen, je naam weg te laten en deze als commercieel product door te verkopen. Hoe kun je dan de schade berekenen? Immers, CC betekent eigenlijk dat je normaal je werk weggeeft en dat de oplichter gewoon een oplichter is die zijn klanten hun geld moet terugbetalen en hen op de hoogte te stellen van de ware auteur. Toch? Stel b.v. dat een andere jurist alle posts van Arnoud in dit blog bundelt in een boek, zijn eigen naam op de kaft zet en nergens verwijst naar Arnoud en het boek vervolgens op de markt brengt voor 24,95 per stuk? Hoe moet je dat eigenlijk voor elkaar krijgen?
@Wim: Zo’n uitgave is een schending van het auteursrecht, omdat de licentie niet wordt nageleefd en er geen andere grond is om dit te mogen doen. Ik kan alleen geen schadevergoeding vorderen, want ik heb geen schade. Beter gezegd, ik zou niet weten hoe ik bewijs dat ik die heb.
Wél kan ik winstafdracht vorderen (art. 27a Auteurswet) en daarbij eisen dat hij rekening en verantwoording aflegt over kosten en opbrengst zodat ik weet wat de winst is. Bij een boek is dat goed te doen. Een gratis kopie van deze blog met iemand anders naam erboven is daarmee ook niet aan te pakken, want dan is er geen winst.
Betekent dat dan dat de BY in CC-BY-SA in Nederland gewoon een wassen neus is die genegeerd kan worden? 🙁 Dus iemand die dit blog als PDF verspreidt zonder naamsvermelding kan dat blijven doen?
Wim, je kunt een verbod met dwangsom eisen tegen een structurele inbreukmaker.
Nee. Je kunt een verbod eisen op straffe van een dwangsom. Dat is ook wat Curry kreeg. Zo kun je toekomstige schendingen bij diezelfde overtreder aanpakken.
Maar inderdaad, wie eenmalig iemands CC licentie schendt en daar geen geld mee verdient, hoeft niets te betalen. Wellicht proceskosten.