Politie mag smartphone niet doorzoeken van Gerechtshof

telefoon.jpg Het Hof Leeuwarden trekt een streep door de bevoegdheid van de politie om smartphones na inbeslagname te doorzoeken, las ik bij Computerworld. Deze doorzoekingsbevoegdheid kent te weinig waarborgen voor de privacy van de burger en is daarom niet geschikt voor informatiedragers zoals smartphones.

Alle voorwerpen “die kunnen dienen om de waarheid aan de dag te brengen” mogen in beslag worden genomen (art. 94 Strafvordering). Die voorwerpen mogen vervolgens worden doorzocht, dus wordt een rugzak of koffer in beslag genomen dan mag die open en de inhoud worden bekeken. Dat is niet heel erg op dat moment.

Specifiek bij computers en smartphones ligt dit een stuk gevoeliger. Dergelijke apparatuur bevat veel meer privéinformatie dan een koffer, denk aan foto’s, opgeslagen berichten en ook toegang tot allerlei diensten als het ding wachtwoorden onthoudt. In de strafzaak waar dit arrest over ging, had de politie toegang gekregen tot opgeslagen WhatsApp-conversaties uit de in beslag genomen telefoon.

Dat gaat te ver, aldus het Hof:

De technische ontwikkelingen anno 2015 brengen met zich dat er via een smartphone niet alleen toegang wordt verkregen tot verkeersgegevens, maar ook tot de inhoud van communicatie en privé-informatie van de gebruiker van de smartphone. En dat zonder enige vorm van voorafgaande beoordeling van de subsidiariteit en/of proportionaliteit van de bevoegdheid.

Algemeen geldt de regel in het strafrecht dat de politie niets mag, tenzij het óf hooguit een geringe inbreuk op grondrechten oplevert óf expliciet en apart geregeld is in de wet. Dat schemert ook hier doorheen: de wettelijke regeling over in beslag nemen is te generiek, daar kunnen we dus niets mee. Dus is het de politie verboden om smartphones te doorzoeken enkel omdat ze in beslag genomen worden. In dit geval gaat de zaak er zelfs half stuk op: de WhatsApp-conversatie mag niet als bewijs worden gebruikt.

Er moet dus een specifieke bevoegdheid komen om smartphones te mogen doorzoeken. Er zijn wel enkele regels (zoals 125i Strafvordering) maar die zijn vaak gebonden aan een situatie, zoals al een huiszoeking mogen doen. Dat levert dus geen algemene bevoegdheid met randvoorwaarden op.

Wat mij betreft wel een logische uitspraak. Smartphones zijn geen rugzakken, je krijgt toegang tot zó veel persoonlijke gegevens dat je een smartphonedoorzoeking op hetzelfde niveau mag stellen als een huiszoeking. Persoonlijk zou ik zelfs liever hebben dat iemand mijn huis overhoop haalt dan dat iemand in mijn telefoon gaat snuffelen. Jullie?

Arnoud

15 reacties

  1. Bij voorkeur helemaal niet, ze zullen trouwens ook niets illegaals of belastends vinden..

    Maar als ik moet kiezen, dan toch maar liever de telefoon 😉 vind ik net wat minder in de prive sfeer liggen. Zelfs op mijn prive smartphone treffen ze niets bijzonders aan. Hooguit wat prive foto’s die gezien de afbeelding ook prive moeten blijven.

    1. Precies om die reden mogen ze dat niet. Zo’n vraag zal door de gemiddelde burger worden opgevat als een bevel, en daarom zijn zulke vragen aan dezelfde eisen onderworpen als bevelen. Oftewel wijs maar aan in Strafvordering waar staat dat je dat mag vragen. Vragen staat vrij, behalve voor opsporingsdiensten en werkgevers.

  2. Misschien een domme vraag maar hoe zit dat dan met doorzoekingen van smartphones, laptops, USB sticks en externe harde schijven op de luchthaven? Is dat bij deze ook meteen afgeschoten of gelden daarvoor andere regels?

        1. Daar zou ik dan nog wel in kunnen komen, maar als ze vervolgens nog even door m’n bestanden willen gaan neuzen dan gaan ze hun bevoegdheid te buiten lijkt me. Veel keuze heb je natuurlijk niet want je wil je vlucht niet missen, maar helemaal legaal lijkt het me niet.

  3. Dan heb je in veel gevallen natuurlijk nog dat je van afstand je toestel kan wissen en blokkeren als de telefoon in beslag is genomen. Fabrikanten geven hoogst waarschijnlijk geen wachtwoorden vrij voor het deblokkeren van het toestel en toegang tot de cloud diensten van het merk. Met name deze cloud diensten zal een bepalende factor worden of in ieder geval de zaak complexer maken verwacht ik. Met name Apple, samsung, google en Facebook zullen niet staan te springen om dit soort openheid. Niet uit slechte bedoelingen of dat ze geheimen hebben, maar simpelweg dat ze voor elk onderzoek de tent moeten opgooien voor justitie.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.