Moet GeenStijl het IP-adres van haar reaguurders afgeven?

vordering-geenstijl-126nd-gegevensEen dikke vette vordering/machtiging/bevel van het Arrondissementsparket Amsterdam en een echte officier van justitie. Of GeenStijl even naam, adres, woonplaats alsook historische gegevens en ip-adressen van een drietal reaguurders wil overhandigen. Dat schreef het shockblog eerder deze week. Nee, was de reactie. Maar eh, heb je zo veel te willen dan als er een bevel van de officier ligt met een vordering tot afgifte?

De vordering tot afgifte van gegevens is gebaseerd op artikel 126nd Strafvordering. Bij verdenking van een ernstig misdrijf (zoals gedefinieerd in art. 67 Strafrecht) mag de officier van Justitie gegevens vorderen die van belang zijn voor het onderzoek. Voor een vordering als deze is wel vereist dat de rechter-commissaris toestemming geeft, maar die is er.

De vordering noemt zelf niet wat het strafbare feit zou zijn. Gezien de aard van de comments zou het kunnen gaan om beweerdelijke groepsbelediging (discriminatie) art. 137c Strafrecht, en dat is een ernstig misdrijf, zo staat in dat artikel 67, als je dat “in vereniging” doet. En er zijn hier drie mensen die gezamenlijk reaguren.

Klaar als een klontje dus, zou je zeggen. En dan kun je wel stoer doen als stijlloos blog, maar afgeven ga je.

Nou, niet per se. Het gaat hier niet om zomaar een vordering aan zomaar iemand die gegevens heeft, maar om een vordering aan een journalistiek medium. Want wat je ook van GS mag vinden, ze zijn journalistiek bezig. En dán mag je niet zomaar gegevens vorderen; journalisten hebben recht op bescherming van hun bronnen. Het beleid van het OM is dan ook

In ieder geval lijkt het toepassen van dwangmiddelen gerechtvaardigd als dat het enige effectieve middel is om een zeer ernstig delict op te helderen. Het moet dan gaan om die misdrijven waarbij het leven, de veiligheid of de gezondheid van personen ernstig is geschaad of in gevaar kan worden gebracht. Daarvan zal in beginsel sprake zijn bij het opsporen van de verdachte van bijvoorbeeld een reeks van ernstige zedenmisdrijven, het traceren van een hoeveelheid explosieven of het inrekenen van een voortvluchtige moordenaar.

en ja dat is juridisch bindend tegen het OM te werpen.

Je kunt je natuurlijk wel afvragen in hoeverre hier sprake is van een journalistiek relevante bron. Het ligt wat anders dan in de Crimesite-zaak waarbij IP-adressen van potentiële getuigen werden gevraagd in verband met een misdrijf dat elders werd gepleegd (een mishandeling op straat). Hier gaat het om informatie over de dader vanwege een uiting die ze op de site zelf hebben gedaan. Het voelt wat gek om in dat verband te spreken van een brón die de journalist wil beschermen.

Arnoud

32 reacties

  1. Dit zou dus betekenen dat de politie, met de eerder vermelde toestemmingen, altijd alle informatie op mag vragen zelfs als er geen sprake is van enig strafbaar feit. Dit allemaal in het belang van ‘onderzoek’ waarvan de reden /doel niet gegeven hoeft te worden. Is het niet zo dat eerst hard gemaakt moet worden dat een strafbaar feit begaan wordt? Dit neigt toch wel naar een politiestaat.

    1. Nee, er moet wel sprake zijn van een strafbaar feit. Je hebt wel een punt dat het raar is dat het bevel niet hoeft te zeggen welk feit of waarom dat bewezen is. Het idee is dat de officier en de rechter-commissaris dat inschatten, dus als je het bevel krijgt dan weet je dat het in orde is.

      1. Tja. “Vertrouw ons nu maar, wij weten wel of het allemaal goed in elkaar steekt, maar we gaan je niet vertellen waarvoor het is.”

        Dat hoort wat mij betreft toch echt thuis in een politiestaat, niet in een (representatieve) democratie. Er moet gewoon openheid van zaken gegeven worden.

          1. Dat lijkt mij een uitzonderingsgeval, en zou ook wettelijk als uitzonderingsgeval gerekend moeten worden. Dat gebeurt nu in ieder geval in de praktijk niet – ik ben zelf ‘slachtoffer’ geweest van een huiszoeking ‘als getuige’ waar werd geweigerd openheid van zaken te geven over de reden voor de huiszoeking, en later is inderdaad gebleken dat deze geheimhouding onnodig was. Er wordt veel te makkelijk omgegaan met dit soort zaken, en repercussies zijn er niet. Hetzelfde hoor ik ook uit andere richtingen.

            Dat lijkt me in dit geval niet anders. Wat voor onderzoeksbelang zou er kunnen zijn bij het geheimhouden van de reden voor deze opvraging?

              1. Zoiets lijkt me een goede aanpak, maar vooral ter bescherming van de privacy van de verdachte (die immers later onschuldig kan blijken te zijn).

                Verder mag politie- en geheime dienst-werk wat mij betreft best wel een stuk transparanter en “open source”. In plaats van (in theorie?) in dienst van het publiek werken zouden ze meer samen met het publiek moeten werken, waarbij het publiek ook op de hoogte wordt gehouden waar deze organisaties mee bezig zijn. Dan kan het publiek ook meteen mee kijken of ze wel werkelijk in dienst van het publiek werken. Het feit dat er af en toe criminelen zijn die ook hun voordeel doen met zulke openheid is van ondergeschikt belang: het is veel belangrijker om de overheid in toom te houden dan om het aantal criminelen nog verder om laag te brengen.

                Tot slot vind ik dat niemand gedwongen mag worden om gegevens af te staan voor een onderzoek. Als je iemand wilt beschermen (om commerciële redenen, ideologische redenen, omdat je zelf de persoon bent die je wilt beschermen, of wat voor redenen dan ook), dan moet dat kunnen.

              2. Dat gevaar werd in mijn geval later onreëel geacht. Sowieso maakt het vrijgeven van het doel van de huiszoeking niet veel uit; in dit geval was de bewering dat ik wel eens de persoon zou kunnen waarschuwen waar ze naar op zoek waren, maar als dat het geval was geweest, had ik dat natuurlijk ook gewoon preventief kunnen doen, zelfs als ik niet zeker wist of het om die persoon ging.

  2. Gezien de aard van de comments zou het kunnen gaan om beweerdelijke groepsbelediging (discriminatie) art. 137c Strafrecht, en dat is een ernstig misdrijf, zo staat in dat artikel 67, als je dat “in vereniging” doet. En er zijn hier drie mensen die gezamenlijk reaguren.

    Het gaat volgens mij om 3 verschillende reaguurders die in drie verschillende topics een opmerking hebben gemaakt. Je kan daarbij toch niet spreken van in vereniging?

    Daarbij heb ik de comments gelezen en hoewel deze de goede smaak ver voorbij gaan vind ik ze nog wel ver af staan van wat als strafbaar feit gezien zou moeten worden. Zeker als ernstig strafbaar feit. Ik snap dan ook werkelijk niet dat het OM de moeite hier voor neemt én dat een rechter-commissaris hier toestemming voor geeft.

    1. Terecht punt. Ik kon alleen geen ander strafbaar feit bedenken dat past bij de uitingen die zijn gedaan. “Gewoon” discriminatie plegen is geen ernstig misdrijf en daarvoor mag dus geen vordering worden gedaan.

      Andere invulling: het gaat om “gewoonte”, ook genoemd in lid 2. Dus deze figuren doen dit vaker. Alleen waar dát dan uit moet blijken?

      1. wellicht is men van mening dat het feit dat de uitingen op de site worden gezien als zijnde gedaan in vereniging. Immers men komt hier samen en is lid geworden, ook al reageert men wellicht in verschillende topics. De site zelf kan dan misschien als vereniging worden gezien?

    2. De opmerkingen steken bijna kinderlijk onnozel af tegen de tweets die mij dagelijks ter linker- en rechterzijde passeren. Het selectieve karakter van de witchhunt die het OM loslaat op reagerend Nederland doet vermoeden dat zij verworden is tot een politiek verlengstuk. Zeker na hun eerdere pogingen om de betreffende website te ‘corrigeren’ lijkt er van onpartijdigheid geen sprake meer. Meer een soort obsessieve vergeldingsdrang. Een uiterst dubieuze ontwikkeling, die het belang van deze individuele casus ver te boven gaat. De Montesquieu draait zich om in zijn graf.

      1. Het codewoord ‘witchhunt’ heb ik al gezien, vergeet je niet ‘groupthink’ en ‘newspeak’ ergens nog in te verwerken? Dan hebben we het standaard rechtsewittemannengebral weer helemaal kunnen afvinken.

            1. Uw kritiek is niet geheel onterecht, maar ook weer niet inhoudelijk. Met name de selectie van de te onderzoeken/vervolgen reacties door het OM is uitermate curieus in het toch overvloedige aanbod aan aanstootgevende statements op zowel GS als elders. Herlees de 3 comments: het is hooguit mislukte kroegjool. Het is niet de eerste halfzachte zaak van het OM tegen GeenStijl. Het OM heeft een niet te onderschatten machtsfunctie juist door haar monopolie op deze selectie. Een kritische houding richting OM lijkt mij hier op zijn plaats om willekeur te vermijden, die ik vriend noch vijand toewens.

              1. Jou kritiek op het OM is nog veel curieuzer. Ik ga er gewoon vanuit dat er aangifte is gedaan met in de aangiftes gewoon onder meer deze comments genoemd werden en dat daarom het OM juist deze reageerders onderzoekt. Niet een selectie uit alle garbage op Geenstijl maar puur een selectie uit de aangifte(s).

  3. Als je als organisatie een vordering van Brein om NAW gegevens ontvangt dan controleer je de motivatie in de vordering voordat je beslist of je de gegevens overdraagt. Waarom zou je een officier van justitie en een rechter commissaris op hun blauwe ogen moeten geloven als het er sterk op lijkt dat ze ten onrechte gegevens opvragen?

  4. Edit: had de pagina moeten verversen en alle nieuwe reacties moeten lezen. NP maakte reeds precies dezelfde kanttekening.

    beweerdelijke groepsbelediging (discriminatie) art. 137c Strafrecht, en dat is een ernstig misdrijf, zo staat in dat artikel 67, als je dat “in vereniging” doet. En er zijn hier drie mensen die gezamenlijk reaguren.

    Is dat zo? Het gaat om drie personen die met tussenpozen van een week ieder op een ander artikel reageren, zoals zij onafhankelijk van elkaar op veel meer artikelen van diverse inhoud op verscheiden wijze reageerden. De enige overeenkomsten: ze reageren op GeenStijl en ze gebruiken het woord ‘neger’ in deze drie al dan niet grappig op te vatten commentaren.

  5. Wat mij opviel aan de documenten die GS zelf online zette is dat de RC daar alleen toestemming gaf voor het opvragen van de NAW-gegevens, niet voor de historische gegevens of ip-adressen.

    Of lees ik het dan verkeerd?

    1. Dat zou niet verstandig zijn; het vernietigen van door justitie opgevraagd bewijsmateriaal is een graadje erger dan de onrechtmatige daad van Facebook waar we het vorige week over hadden.

      1. Als iemand een aanvulling doet op een artikel, dan is dat toch ook een bron?

        Is dat een criterium? Mij lijkt een bron iemand die informatie aanlevert aan een ‘journalist’ voor het schrijven van een artikel. Niet iemand die er alleen achteraf op reageert.

    1. Maar ze hebben wel input geleverd voor een publicatie, immers hun comment is onderdeel geworden van de (totale) publicatie.

      Ik ben het overigens met je eens dat het misbruik is van de bedoeling van bronbescherming.

      1. Nee, ze hebben hun reacties vrijwillig openbaar gemaakt. Pas daarna zijn die reacties onderdeel geworden van een publicatie. Dat is wat anders dan een journalist iets in vertrouwen mededelen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.