Hoe grappig is dat: auteursrecht op een tweet?

copyright-symbol-printed.pngTwitter lijkt berichten die inbreuk maken op andermans copyright te verwijderen van zijn website. Onder andere grappen die gebruikers van anderen kopiëren lijken doelwit te zijn, las ik bij Tweakers. Wanneer iemand klaagt dat een ander zijn tweet heeft gecopypaste, wordt die copypastetweet vervangen door “withheld in response to a report from a copyright holder”. Maar eh, zit er wel copyright op tweets dan, zo vroegen een hoop mensen me.

Een tweet is maar 140 tekens, en veel mensen denken daarom dat je geen auteursrecht zou kunnen claimen. Dat is onjuist. Auteursrecht vereist een creatieve inspanning, maar die wordt niet vastgesteld enkel door de omvang van het werk te bepalen. Het Hof van Justitie bepaalde in 2009 dat elf woorden in principe niet te kort is om van auteursrecht te spreken.

Het gaat erom hoe, eh, creatief het is. En ik denk dat je best iets creatiefs kunt doen in 140 tekens. Er zijn in ieder geval cursussen te volgen over hoe je je boodschap in die beperkte ruimte kunt proppen.

De discussie lijkt zich vooral toe te spitsen op komieken, die grappen en ander lollig materiaal op Twitter testen en dan zien hoe mensen dat copypasten alsof het van henzelf is. Het lijkt mij dat een goede grap creatief is, en derhalve auteursrechtelijk beschermd. Natuurlijk, er is een hele traditie dat grappen worden overgenomen en herverpakt door collega-komieken, maar juridisch was dat altijd wel een grijs gebied. En met Twitter kun je nu concreet aanwijzen welke grap van jou was en wie hem overnam. Dus ja, ik denk dat de claimers hier een punt hebben.

Oh, maar natuurlijk mag je wel tweets retweeten ondanks eventueel auteursrecht. De rechthebbende geeft immers Twitter toestemming voor gebruik in het kader van die dienst, en retweeten is een standaardfeature van de dienst. Nog los van het feit dat retweeten onder het citaatrecht valt – bronvermelding, klein werk mag integraal, legitiem doel namelijk aankondigen wat iemand zojuist tweette.

Arnoud

16 reacties

    1. Dat is lastig te zeggen, omdat lengte eigenlijk niet echt een relevante maatstaf is voor creativiteit. “I (heart) NY” is de kortste creatieve uiting die ik ken, en ik vind die erg knap. (Geen auteursrecht want dat had destijds gedeponeerd moeten worden.)

      In Nederland lijkt “S1ngle” (met een 1 ipv i) het kortste woord te zijn dat auteursrechtelijk met succes werd verdedigd (bron achter login, Rb Utrecht 3 februari 2004, nr. 171380/KGZA 03-1220/YT, Kolk/Ernens). Dit sluit aan bij de theorie van Spoor/Verkade?Visser dat neologismen zoals minkukel of vurrukkulluk zeker beschermbaar zijn. Het moet dan wel echt om een nieuw verzonnen woord gaan.

      1. Ik kan de bron niet bekijken maar dit stuk in de VK zegt:

        De bladenmakers zouden ‘onrechtmatig aanhaken bij de bekendheid en populariteit van de strip’.
        Dat klinkt toch veel meer als inbreuk op een merk/handelsnaam dan op inbreuk op auteursrecht? Wat mij betreft voelt dat ook eerlijker dan inbreuk op auteursrecht.

        [edit] Hier lees ik toch iets anders, namelijk dat ze uiteindelijk(?) toch verloren hebben en dat het niet beschermd is?

        1. Heb ‘m achter het wachtwoord gevonden in AMI en het is écht een auteursrechtclaim:

          Naar voorlopig oordeel komt het auteursrecht op het woord “S1ngle” toe aan eisers. Dit brengt mee dat zij dat recht tegen een ieder kunnen inroepen, dus ook tegen gedaagde, nu vast staat dat zij het woord “S1ngle” heeft gebruikt voor een door haar uitgegeven tijdschrift. Het door eisers gevorderde verbod tot gebruik van dat woord “S1ngle” is dan ook voor toewijzing vatbaar.

          Het lijkt me inderdaad een foute uitspraak, omdat hier in feite merkbescherming wordt ingeroepen (het ging om gebruik als titel van een tijdschrift) en dat mag gewoon niet (in de zin van SIGTERM) als er geen merkdepot is. Natuurlijk mag auteursrecht naast merkrecht worden ingeroepen, maar niet voor situaties waar het merkrecht voor bedoeld is.

          1. Wel van belang hier is dat aangetoond kan worden dat er is gekopieerd. Een blad over Single’s S1ngle noemen is niet zo’n grote sprong van creativiteit dat die niet door meerdere mensen onafhankelijk gemaakt kan worden. Ik zou hier in dat geval dan ook niet zomaar vanuit gaan. Sterker, als ik dit onafhankelijk zou hebben bedacht, dan zou ik op grond daarvan een eigen auteursrecht op S1ngle kunnen hebben naast die andere auteur. Wat mij betreft is het idee ‘draagt het persoonlijk stempel van de maker’ misschien wel aardig. Hoe zie je dat aan een enkel met cijfers verhaspeld w00rd©?

  1. er is een hele traditie dat grappen worden overgenomen en herverpakt door collega-komieken, maar juridisch was dat altijd wel een grijs gebied.

    We moeten grappen auteursrechtelijk beschermen!!! Als iedereen zomaar elkaars grappen kopieert, dan worden de oorspronkelijke makers niet beloond voor hun grappen, en dan krijg je een situatie waarin niemand nog meer nieuwe grappen bedenkt!!! Dat zou desastreus zijn voor de grappen-industrie!!!

    (ik geef hierbij toestemming om deze comment te kopiëren, onder de voorwaarde dat duidelijk blijft dat deze ideeën niet serieus genomen dienen te worden.)

  2. Kan ik auteursrecht krijgen op computer-gegenereerde muziek? Bijvoorbeeld iets als: https://www.youtube.com/watch?v=SxvV5zn7e9s

    Ik snap dat ik de algoritmes erachter kan copyrighten, maar kan ik dat ook met de output van het programma? Het lijkt mij niet creatief of erg veel directe inzet, maar de creatieve code erachter vergt veel werk. Generator vs. gegegeneerde.

    En als 140 tekens een creatief werk kan zijn, mag ik dan wel 140 tonen licht aanpassen en het werk “eigen” noemen (of een filtertje eroverheen)? Mag ik de generator überhaupt trainen op auteursrechtelijk beschermd werk? Moet je een referentie geven naar de oorspronkelijke drummer die het algoritme een bepaald tempo heeft aangeleerd?

    1. Het gaat erom of iets van jóuw creatieve arbeid te herkennen is in het werk. Dat kan als je een generator inzet, omdat dat in beginsel een door jou ingestelde tool is. Als jij een drone laat vliegen langs een vooraf bepaald patroon, dan zijn de filmbeelden van die drone auteursrechtelijk beschermd zodra je kunt aantonen dat dat patroon creatief is.

      Het wordt lastiger als de software zo geavanceerd is dat jij niet kunt voorspellen wat eruit komt. Is het dan nog wel jouw creatieve arbeid? Denk aan een neuraal netwerk dat leert wat ‘mooi’ is en na drie jaar numbers crunchen ineens met een Kunstwerk komt. Je kunt dan zeggen, ik heb het ding gevoed dus het is mijn werk, maar dan zou een docent aan de kunstacademie dat ook kunnen zeggen van werk van zijn studenten.

      1. Het verschil met de studenten is dat de student kan claimen dat het zijn/haar werk is. Een rechter zal dan inderdaad eerder het werk toekennen aan de student dan aan de leraar. Als we er van uitgaan dat de PC (nog) geen auteursrecht zal claimen, ligt het toch eerder bij de programmeur dan dat er géén auteursrecht op zit?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.