Is een snapchatvideo openbaar of privé?

video-camera-filmen-fotoIn juli 2014 zouden diefstallen zijn gepleegd en in het geheim filmopnamen zijn gemaakt tijdens twee nachtelijke feesten in het huis van aangevers die op Snapchat zouden zijn geplaatst. Dat meldde de rechtbank Noord-Holland vorige week vrijdag. Een van de verdachten werd veroordeeld voor het openbaar maken van een stiekem gemaakte video. Maar is Snapchat wel openbaar, je deelt het toch maar met een beperkt aantal mensen?

Wat die diefstallen en de video met elkaar te maken hebben, weet ik niet precies, maar het gaat mij dus om die video. De verdachte had stiekem gefilmd hoe een dame seks met hem had, en die video op Snapchat gezet.

Het is strafbaar om stiekem video’s (of foto’s) te maken van mensen wanneer dat in niet-openbare ruimtes gebeurt (art. 139f Strafrecht). Ja, ook met een mobiele telefoon of andere gewone camera, niet alleen met bewakingscamera’s of zo. En vervolgens verbiedt 139g Strafrecht het openbaar maken van zo’n video.

In deze zaak was de video in een niet-openbare ruimte gemaakt – het bubbelbad bij een woning. Dus dat artikel 139f was overtreden, stond vast. Maar die openbaarmaking, hoe zit dat dan?

“Openbaar maken” betekent in de context van het strafrecht niet perse dat je zelf de hele wereld direct benaderd moet hebben, zoals wanneer je het op Youtube zou zetten. Ook als je een kleinere groep mensen bedient, kan dat nog steeds “openbaar” zijn. Het moet gaan om “een bredere kring van betrekkelijk willekeurige derden”. In al wat oudere jurisprudentie (Hyves!) werd bepaald hoe dat wordt ingevuld bij online acties. Zijn 20 familieleden meer of minder openbaar dan 10 willekeurige fans?

Uiteindelijk kwam daar een arrest van de Hoge Raad voorbij met het criterium:

de tekst op de Hyves-pagina van de verdachte zichtbaar was voor personen die kennelijk naar eigen inzicht en zonder enige restrictie over de uitlating konden beschikken,

Dat criterium zie je terug in deze zaak:

Door het heimelijk gemaakte filmpje op Snapchat te plaatsen, heeft verdachte dit ter kennis willen brengen van het publiek, te weten ofwel alle overige gebruikers van Snapchat ofwel de groep door verdachte goedgekeurde contacten, hetgeen eveneens een groep van zekere omvang betreft. Daarmee heeft verdachte het heimelijk vervaardigde filmpje openbaar gemaakt in de zin van de wet.

In mijn woorden: die groep van mensen waar het filmpje naartoe gestuurd was, was betrekkelijk willekeurig. Iedereen had in principe daar bij kunnen horen. Bovendien mocht iedereen het filmpje doorsturen, de verdachte had niets gedaan om dat te verhinderen. En daarmee geef je het aan de openbaarheid prijs.

Bij WhatsApp zou dit denk ik ook opgaan in een groepsapp waar willekeurige mensen lid van kunnen worden. Bij doorsturen naar één persoon zou ik dat minder snel zien, tenzij uit de context blijkt dat je verdere verspreiding best leuk zou vinden.

Arnoud

14 reacties

  1. Ik vind dat het vonnis, en ook jij, Arnoud, wel heel gemakkelijk over de 139f oordeelt.

    Ik heb toch de indruk dat daar wat ‘vervuiling’ zit: Het geheel van daden (vrouw verleiden tot een feestje in het huis van haar ouders, dan het huis leegroven, dan nog seks filmen met die vrouw, en dan nog publiceren ook) is natuurlijk niet gentleman-like, maar we moeten dan niet meteen in de val trappen ieder aspect maar meteen bewezen te achten.

    Ik heb vooral moeite het filmen als ‘heimelijk’ aan te merken. De dame wist niet dat zij gefilmd werd, maar had dat heel gemakkelijk kunnen weten: er staat verdorie iemand anders met zijn telefoon in de aanslag naast het bad terwijl je aan het seksen bent in het bad.

    Ze had maar een keer rond moeten kijken en dan had ze het kunnen weten. De lat voor ‘heimelijk’ ligt blijkbaar wel erg laag, namelijk: ik wist het niet.

      1. Stiekem filmen in priveruimtes is absoluut verwerpelijk. Maar ‘ik wist dat er nog iemand was terwijl ik in het bad bezig was, en het licht was aan, en diegene was de hele avond al aan het filmen en diegene had zich helemaal niet verborgen, maar toch wist ik niet dat hij aan het filmen was’ is gewoon een smoes, dat is ook verwerpelijk.

        Voor de meeste mensen is de gefilmde activiteit zodanig prive dat ze wel zeker willen weten dat er niemand in de buurt is. Iemand die welbewust een filmer toelaat bij een dergelijke activiteit, of de deur niet op slot doet, kan het blijkbaar niet veel schelen en moet later niet klagen over ‘heimelijk’.

        Hoe moet die filmer nu weten dat hij heimelijk bezig is: Hij staat in het volle zicht met zijn camera gericht op het koppel. Veel dichter bij een vooraf getekend toestemmingsformulier kun je toch niet komen? Wat kan die filmer in hemelsnaam nog meer doen om niet heimelijk te zijn?

            1. Dat is juist mijn punt. Dat er een 139g overtreding is, is duidelijk: natuurlijk mag dat filmpje niet op internet. Maar die 139f overtreding…… ik ben niet zo zeker dat het filmen zelf fout was in dit geval.

  2. Bovendien mocht iedereen het filmpje doorsturen, de verdachte had niets gedaan om dat te verhinderen.

    Ohhh.. Dus een video zonder DRM mag ik ook gewoon doorsturen? Er zit immers geen technische beperking op.

    Dat iedereen het zomaar doet betekent niet dat het mág. Ja, natuurlijk daar zit auteursrecht op en dit is een feitelijke weergave. Maar dat weten we nú pas. Voor hetzelfde geld was het geënsceneerd. Dát zie je in eerste instantie niet. Net zoals je niet altijd kunt weten of een auteursrechtelijk werk legaal online staat voor een ieder te bekijken, of dat iemand deze geript heeft. Maar alsnog mag je uit illegale bronnen niet downloaden/streamen.

    Oftewel, die shortcut vind ik wel erg makkelijk.

  3. Correct me if I’m wrong, maar het hele idee van snapchat is nou toch juist dat zo’n filmpje in principe maar eenmalig te bekijken is, en niet door te sturen? Dus waaruit is op te maken dat iedereen het door mocht sturen en de verdachte niets had gedaan om dat te verhinderen?

    1. Snapchat heeft ook een functie, waarbij het filmpje 24 uur te bekijken is. “Mijn verhaal” heet dat geloof ik. Dan zou iedereen die diegene toevoegt binnen 24 uur het filmpje kunnen bekijken. Ik weet niet of het in dit geval die functie betrof, maar het zou dit wel verklaren.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.