Wat moet ik doen als de sensor van mijn camera per abuis de buren blijft signaleren?

Een lezer vroeg me:

Ik heb sinds kort een beveiligingscamera hangen in de voortuin, gericht op mijn oprit zodat ik mijn auto kan bewaken. Dit na diverse krasincidenten in de buurt en op advies van de politie. Nu zit er in die camera een bewegingslampje, dat aangaat als de buren over hun pad lopen. Dit terwijl de camera zo staat dat zij niet worden gefilmd. Ik heb ze dit laten zien, maar toch blijven ze klagen. Sta ik in mijn recht of moet ik de camera toch weghalen?
Cameratoezicht door particulieren moet in principe beperkt blijven tot het eigen huis of erf. Zo te lezen gaat het dus goed, de camera filmt alleen het eigen terrein. Ook is er een duidelijke aantoonbare noodzaak: beveiliging van eigendommen tegen een concreet dreigend gevaar, wat bevestigd wordt door de politie.

De camera filmt ook niet 24/7 maar heeft kennelijk een bewegings- of warmtesensor die bij detectie het lampje aan laat gaan. of Zo’n lampje is bedoeld om mensen te laten weten dat de camera zojuist aangegaan is, wat heel netjes is en bovendien eigenlijk verplicht onder de AVG (artikel 13). Zo te lezen is deze sensor gevoelig voor gebieden waar de camera niet op gericht staat, wat ik wel kan begrijpen. Beeld is makkelijker af te schermen dan detectie van warmte bijvoorbeeld.

Er is niets mis met een bewegings- of warmtesensor die op een groot gebied gericht staat, waarna de camera het eigen erf gaat filmen bij detectie. Het is alleen een tikje onhandig, want de indruk dat je wordt gefilmd ontstaat natuurlijk snel: je loopt op je eigen erf, en het cameralampje van de buren floept aan.

Het is dus erg jammer dat de buren niet gerustgesteld werden toen de werkelijke situatie werd toegelicht, want ook als je juridisch dan in je recht staat, moet je hier wel iets mee. Ruzie met de buren los je niet op met juridische argumenten.

De eerste stap lijkt me om uit te zoeken of je de gevoeligheid van de sensor kunt beperken, vaak is dat een gewone softwarematige instelling. Ook kun je overwegen om een houten plankje naast de camera te bevestigen parallel aan de erfgrens van de buren. Zo zien zij de camera niet meer, en de camera hen dus ook niet meer.

Arnoud

Ik heb een pakketje van de buren stukgemaakt, ben ik nu aansprakelijk?

Een lezer vroeg me:

Help! Ik ben zo stom geweest een pakketje voor mijn buren een paar huizen verderop aan te nemen. Natuurlijk zat er iets breekbaars in, natuurlijk heb ik het op z’n kant gezet en natuurlijk sprong de kat er tegenaan waardoor het stuk is (de “krák” van porselein was niet te missen). Ik leef niet zo goed met deze buren, dus hoe groot is mijn probleem nu?
We hebben het al vaker over pakketjes en boze buren gehad, en het blijft een lastige combinatie. Pakketjes niet aannemen tenzij je zéker weet dat je goed zit met je buren blijft mijn devies. Maar goed, je wil vriendelijk zijn, je wist even niet wat te zeggen toen je je eigen pakketje kreeg en “ach mag ik deze ook meteen even afgeven” erbij hoorde: kan gebeuren.

De hoofdregel uit de wet is natuurlijk dat de webwinkel moet zorgen dat het pakket bij de besteller (de buur dus) terecht komt. Dat is nu niet gelukt, dus de buur kan gaan klagen en de webwinkel kan het dan opnieuw sturen. Praktisch gezien zal de winkel zeggen: uw buurman van nummer 7 heeft het pakket, gaat u daar maar langs. Dat is dan geen fijn gesprek, maar ik zie geen juridische claim die de buur van verderop bij de buur van nummer 7 kan leggen.

Iets anders wordt het wanneer de buur bij de winkel meldt dat de buurman van nummer 12 het stukgemaakt heeft. In hun onderlinge relatie verandert dat niets: of het nou de postbode of de buurman was, is immers niet relevant. De webwinkel moet zorgen dat het pakket aankomt. Maar voor de webwinkel kan het interessant zijn om toch eens een aansprakelijkheidsstelling eruit te gooien (afhankelijk van waarde en wat z’n verzekeraar zegt, natuurlijk).

Waar ik dan even mee zit, is welke juridische hoedanigheid je precies hebt als buurman van nummer 12. Voor de hand ligt bewaarneming, je krijgt iets waar je op past totdat de eigenaar het weer wil hebben (art. 7:600 BW):

Bewaarneming is de overeenkomst waarbij de ene partij, de bewaarnemer, zich tegenover de andere partij, de bewaargever, verbindt, een zaak die de bewaargever hem toevertrouwt of zal toevertrouwen, te bewaren en terug te geven.
De bewaarnemer moet bij de bewaring de zorg van een goed bewaarder in acht nemen, staat dan in artikel 7:602. Schendt hij die zorgplicht, dan moet hij de schade vergoeden. Alleen: dit zou impliceren dat je als buurman een contract sluit met de webwinkel. Dat voelt wat gekunsteld, nog los van het feit dat je het artikel niet terug gaat geven aan de webwinkel maar aan de buur. Het past dus niet helemaal bij wat de wet zegt, maar het lijkt er best veel op – de postbode vraagt je namens de afzender om dit pakket aan te nemen zodat de ontvanger het kan ophalen.

In zo’n situatie zou ik dan zeker even met je eigen verzekeraar contact opnemen, want als de webwinkel zich echt meldt met een claim dan is dat een zakelijk geschil over aansprakelijkheid dat een consumentenverzekeraar gewoon kan oppakken. Maar de boze buur heeft niets te claimen bij jou.

Arnoud

Je mag de openbare weg filmen als dat nodig is voor je beveiliging

Een lezer vroeg me:

Onze buren hebben sinds vorig jaar een camera in voor- en achtertuin. Als je voor hun tuin staat op de stoep, dan wordt alles opgenomen wat je doet of zegt. Zij zeggen dat ze dat doen vanwege overlastgevende mensen in de buurt (hondenpoep, vuilnis op straat) maar ik voel me er toch onprettig bij. Mogen zij überhaupt de straat wel filmen?

Over het filmen van de openbare weg bij wijze van particulier cameratoezicht wordt al decennia veel geschreven. De teneur daarbij is dat het eigenlijk niet mag, omdat het een overheidstaak is om toezicht te houden op de openbare ruimte.

Dat werd nog een keer bevestigd in 2014 toen het Hof van Justitie oordeelde dat je ook als particulier onder de Wbp (en nu dus AVG) valt wanneer je aangebrachte camera’s op de openbare weg richt. Het argument daarachter was dat je zo zeer in andermans privacy treedt dat je dan gewoon je aan de regels moet houden.

Het is echter niet zo dat het in alle gevallen verboden is, ook niet onder de AVG. Grofweg komt het erop neer dat je een duidelijke noodzaak moet hebben om de openbare weg te filmen, dat je niet meer filmt dan nodig voor die noodzaak en dat je de privacy van onschuldige derden zo veel mogelijk respecteert.

Een recent arrest laat mooi zien hoe dat uit kan pakken. In deze zaak werd de AP verzocht handhavend op te treden tegen een camera die de openbare weg voor iemands eigen perceel filmde. Maar dat werd afgewezen: het belang van je eigen perceel beschermen geeft een goede reden om te filmen, en in dit geval was het nodig ook de weg te filmen omdat anders de beveiliging niet goed werkt.

Daarnaast bleken passanten slechts vluchtig in beeld te komen én waren er stickers die waarschuwden voor het cameratoezicht. Daarmee zijn er in dit geval voldoende waarborgen om de privacy van derden te beschermen, en is het cameratoezicht dus legaal, ook nu de openbare weg werd meegefilmd.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je dus altijd en overal de openbare weg mag filmen zo veel je wilt, met je beveiligingscamera. Die noodzaak moet je uitgewerkt hebben, je moet nagedacht hebben over waarschuwen, afschermen en de omgang met passanten, en dat moet je op papier hebben staan (verantwoordingsplicht, artikel 5 lid 2 AVG). Ook moet je de opnames natuurlijk zo snel mogelijk weggooien en in de tussentijd goed beveiligen.

Arnoud

Waarom moet ik mijn pakketjes eigenlijk bij de buren afhalen?

Een lezer vroeg me:

Recent bestelde ik iets bij een webwinkel, en bij de verzendopties stond de keuze voor het ‘Niet bij de buren bezorgen’ van de bestelling – een optie die extra geld kostte. Het lijkt een optie te zijn voor mensen die hun buren niet vertrouwen of bang zijn dat hun buren een pakket achterhouden. Maar dat is toch niet mijn probleem? De webwinkel moet zorgen dat het pakket bij mij komt. Of dat nu de buren, de postbezorger of een UFO was waardoor het niet aankwam, waarom zou ik daar een oplossing voor moeten regelen?

Wettelijk gezien is het inderdaad hun probleem dat het bij jou komt. De wet (art. 7:11 BW) is duidelijk, bij een consumentenkoop moet de verkoper zorgen dat het pakket bij jou over de drempel komt. Pas dan verschuift het risico naar jou. Boze buren, achteloze postbodes of inderdaad pakketjesbeamende ufo’s zijn niet jouw probleem. (Een stelende huisgenoot wel.)

Het werkt vaak nogal vertragend als de post een pakketje komt afgeven terwijl je niet thuis bent. Vanuit service-oogpunt begrijp ik dus zeker dat de postbode het pakket dan bij de buren afgeeft. Je kunt het dan sneller krijgen dan bij het postkantoor, in veel gevallen. Dus pragmatisch gezien is het logisch om zo te werken.

Heb je bonje met je buren of gaat er gewoon iets mis bij dat elders afgeven (het briefje niet in de bus, onduidelijkheid wiens pakket het is, noem maar op) dan werkt dit niet. En dan heb je een lastig dilemma: ga je de confrontatie aan met die buren (of ga je speuren) om snel je pakket te hebben, of ga je een klacht indienen zodat de winkel het maar moet oplossen – maar je je pakket met mazzel drie weken later opnieuw krijgt?

Natuurlijk, als je weet dat bij de buren afgeven niet werkt dan zou het wel erg handig zijn als je dat de postbode kon zeggen vooraf. Het steekt dan ook wel dat PostNL dáár extra geld voor vraagt. Maar ik heb geen juridisch argument daartegen.

Arnoud

Mogen onze buren mijn overpad filmen?

dome-camera.jpgEen lezer vroeg me:

Onze buren hebben beveiligingscamera’s opgehangen. Deze filmen ook het pad waar wij een recht van overpad over hebben. Mag dat zomaar zonder overleg?

Mensen mogen beveiligingscamera’s ophangen om hun eigendommen, dus ook hun grond, te beschermen. Wel moet er duidelijk worden gewaarschuwd aan bezoekers dat cameratoezicht plaatsvindt.

De openbare weg mag eigenlijk niet worden gefilmd. De jurisprudentie is daar vrij streng in. De weg is niet van jou, dus daar heb je in principe geen noodzaak om te filmen. Maar ik kan dat wel omkeren: als het wél nodig is om de openbare weg te filmen, bv. om je auto te kunnen filmen als er regelmatig iets vernield wordt, dan zou het wél moeten kunnen.

Hier is sprake van een soort tussensituatie. Dat pad is geen openbare weg, maar de buren hebben een recht van overpad. Zij mogen er dus overheen, en hun bezoek ook. Maar het is eigendom van de andere buren, die met de camera’s.

In principe mogen zij een camera ophangen, want ze mogen hun eigendom beveiligen. Maar daarbij moeten ze vanwege het overpad wel echt rekening houden met de privacy van hun buren. De redelijkheid en billijkheid vereisen dit.

Volgens mij volgt daaruit dat je alleen in overleg met je buren die camera’s mag ophangen, en dat als zij dat écht niet willen, je naar iets anders moet zoeken. Maar specifiek hierover ken ik geen jurisprudentie.

Arnoud

Hoe ver mag een beveiligingscamera reiken?

dome-camera.jpgAls het niet de mij meest gestelde vraag is, dan zit ie toch zeker in de top 3: mag de buurman mijn tuin filmen met zijn beveiligingscamera? Het standaardadvies is: nee, maar wel zijn eigen terrein, en ga met hem práten want hier een juridisch punt van maken gaat de sfeer niet verbeteren. Maar soms stappen er toch mensen naar de rechter over buurmans camera en dat geeft dan weer leuke brokjes jurisprudentie. Zoals nu.

In deze zaak (via) ging het om buren op een bedrijventerrein, beiden met woning in bedrijfspand dus. De gedaagde buurman had twee beveiligingscamera’s bevestigd aan een muur van zijn bedrijfspand, en die muur stond vijf meter van slaapkamers en terras van de eisende buurman. En dat gaf de eisende buurman “voortdurend het gevoel dat hij door [gedaagde] wordt bespied.”

De rechtbank constateert terecht dat het hier gaat om twee grondrechten: de privacy van de buurman en het eigendomsrecht van de buurman, waarbij dat laatste recht met zich meebrengt dat hij beveiligingsmaatregelen mag nemen zoals cameratoezicht. Bij twee tegenover elkaar staande grondrechten krijg je een afweging van belangen. Maar er moet natuurlijk wel allereerst bewijs zijn dát de eisende buurman in zijn privacy wordt aangetast. En dat krijgt hij niet voor elkaar:

[eiser] stelt dat hij in zijn privacy wordt aangetast door de aanwezigheid van de camera’s en dat uit de technische beschrijving van de camera’s kan worden afgeleid dat deze een zodanig bereik hebben dat er opnamen van zijn woning en tuin kunnen worden gemaakt. Wat [eiser] hiermee stelt, komt in feite daarop neer dat hij het gevoel heeft dat er inbreuk op zijn privacy wordt gemaakt, zonder dat hij deze inbreuk nader kan onderbouwen.

Belangrijk punt daarbij was nog dat de gedaagde buurman had uitgelegd dat hij niet kijkt naar de beelden, maar dat deze worden opgeslagen “enkel om te kunnen worden bekeken in het geval van bijvoorbeeld een inbraak.” En als niemand de beelden bekijkt, dan kun je ook niet echt spreken van continu bekeken worden.

Ja dit voelt wat makkelijk maar de hele situatie is nogal ongrijpbaar. Het is buitengewoon moeilijk een camera zo op te stellen dat deze inbrekers kan filmen maar de buren niet, wanneer de aanlooproute van de inbrekers bij de buren ligt. Een kapje kan natuurlijk, maar dan mis je net de wide shot waarmee de inbrekers nog met gezicht en dergelijke zichtbaar zijn. En je kunt wel van alles softwarematig regelen of beloven dat je niet kijkt, maar hoe weet je dat als buurman?

Omgekeerd is dat gevoel óók buitengewoon moeilijk te benoemen. Je weet niet of de buurman stiekem zit te kijken. En zelfs als er een legitieme zakelijke reden is, dan is het gewoon nog niet prettig om een camera in je rug te voelen. Ik vind het ook niet prettig als ik in een winkel kom en de verkoper tegen me begint te praten. Maar wat doe je eraan?

Arnoud

Mag ik mensen met openstaande netwerken of schijven helpen?

netwerk-verkennen-kijkenEen lezer vroeg me:

Regelmatig kom ik netwerkschijven of draadloze netwerken tegen die niet goed beveiligd zijn. Je kunt met enkele simpele muisklikken gegevens zien van mensen die zelf denken dat ze goed voor de buitenwereld beveiligd zijn. Graag wil ik deze mensen helpen en ze vertellen dat ze een beveiligingsprobleem hebben. Aan de andere kant wil ik niet in de problemen komen en voorkomen dat een dag later de politie op de stoep staat. Wat zegt de wet hierover?

Antwoord: Het is helaas een feit dat veel mensen niet weten hoe zich te beveiligen, en voor mensen die dat wél weten ligt het dan nog wel eens voor de hand om die mensen dan maar even een handje te helpen. En die hulp varieert van een .txt bestandje achterlaten met “Dit is niet slim” of het SSID aanpassen tot proactief een wachtwoord op iemands netwerk zetten.

Formeel is het strafbaar om op iemand anders netwerk binnen te gaan, ook als je goede bedoelingen hebt. De wet noemt het “binnendringen” (art. 138ab Strafrecht) als je jezelf toegang verschaft tot een computer of netwerk terwijl je weet dat je daar niet mag zijn. Of de computer/het netwerk beveiligd zijn, is daarbij sinds 2008 niet meer van belang.

Heel misschien kan er hier toch een rechtvaardiging bestaan. De wet noemt namelijk in het algemeen het principe van ‘zaakwaarneming’ (art. 6:198 BW). Je mag andermans problemen gaan oplossen als daar een goede reden voor is en die persoon dat niet zelf kan doen. Als je buren op vakantie zijn en de kat zit hongerig alleen thuis, dan mag je de deur forceren en het dier naar een dierenarts of asiel brengen. (En de rekening is dan voor je buren.) Dat is dan geen inbraak maar een gerechtvaardigd binnentreden op grond van zaakwaarneming.

Als je dan zegt, het onbeveiligd zijn van het netwerk is net zo erg als het hongerig zijn van de kat, dan kun je daarmee rechtvaardigen dat je binnendringt in het onbeveiligde netwerk en dit gaat oplossen. Wel moet je dan zo min mogelijk schade toebrengen en de buurman informeren dat jij dit hebt gedaan. Ja, met je naam en 06 erbij dus want je bent geen crimineel maar een buurman met een beveiligingstip. Toch?

Arnoud

Help, ik word gehackt door de buren!

goede-buurEen lezer vroeg me:

Mijn buurjongen hackt regelmatig mijn computer. Dat weet ik zeker, want hij maakt opmerkingen over dingen die hij niet kan weten tenzij hij op mijn PC heeft gekeken. Maar concreet bewijs kan ik niet overleggen, en zonder zulk bewijs wil de politie niets doen. Dus nu dacht ik, ik kan een honeypot bouwen met net wat slechtere beveiliging dan normaal, en dan alles loggen zodat ik dat bewijs krijg. Mag dat?

Er is op zich weinig mis met het opzetten van een honeypot, oftewel een systeem dat voorzien is van uitgebreide logging en een paar eigenschappen waardoor een inbreker daar graag gaat kijken. De beveiliging net wat slechter dan normaal, een paar bestanden of mappen die suggereren dat er wat te halen is en vrij gemakkelijk bereikbaar vanaf het inbreekpunt op het netwerk.

Een honeypot opzetten is geen uitlokking. Van uitlokking is pas sprake als je zelf het initiatief neemt, oftewel als jij de buurjongen overhaalt om bij jou in te gaan breken. Volgens de Hoge Raad is het enkele neerzetten van een fiets zonder slot nog geen uitlokken van diefstal: het gaat erom of je een specifiek persoon met concrete handelingen aanzet iets te doen dat hij niet zelf al van plan was. Een fiets neerzetten zet niemand specifiek aan tot het stelen daarvan. En een zwakke beveiliging hebben op een computer zet je buurjongen nog niet aan tot computervredebreuk, ook niet als jij hoopt dat hij dan op die computer binnendringt.

Je moet alleen niet tegen de buurjongen zeggen “haha nu kom je écht niet meer binnen” of juist “nou ik heb vandaag toch een serie lekkere pornofoto’s van je moeder op mijn netwerkdrive gezet”. Dat kan wél worden gezien als uitlokking, want daarmee nodig je hem min of meer uit om in te gaan breken.

Lastig punt blijft hoe je dat bewijs aan de buren gaat koppelen. Jij kunt niet het IP-adres van de binnendringer koppelen aan zijn NAW-gegevens. De politie natuurlijk wel, dus die zul je met de juiste logs et cetera moeten overtuigen dat er werkelijk is ingebroken. (Iemand tips hoe je het meest overtuigend laat zien aan Oom Agent dat er is binnengedrongen? Standard logs zien er niet heel overtuigend uit. Een screencast?)

En dan nog. Is het wel die buurjongen? Of iemand die zijn IP-adres gebruikt?

Arnoud

Een pakketje bij de boze buren

Een lezer vroeg me:

Onlangs bestelde ik een sinterklaaskadootje via internet. Dit is bij de buren twee huizen verderop afgegeven, en dat is heel vervelend want daar hebben we op zijn zachtst gezegd een forse ruzie mee. Dat pakketje krijg ik dus niet terug. Mijn moeder is langsgegaan om uit te leggen dat het een kadootje was, maar daar wilden ze niet naar luisteren. Wat nu?

Ai. Ruzie met buren is iets dat je écht wilt vermijden, want het levert een van de grootste vormen van irritatie en derving van levensvreugde op.

Juridisch gezien is het vrij simpel. Dat pakketje is niet van de buren, en dat weten ze. Ze moeten het dus afgeven aan de werkelijke eigenaren. Je zou in theorie zelfs kunnen spreken van het misdrijf verduistering: het onder je houden van een goed zonder dat je daar recht op hebt (art. 321 Strafrecht).

Praktisch gezien wil je absoluut niet die juridische route bewandelen. Je krijgt je pakketje er niet mee terug (in ieder geval niet voor Sinterklaas) en aangifte doen wegens verduistering zal de relatie zeer zeker niet verbeteren.

Toch op een of andere manier het gesprek aangaan en kijken of je de relatie kunt verbeteren is vrees ik de enige optie. Of het pakket nog een keer bestellen en het elders laten bezorgen.

Een tip voor de volgende keer: laat er “alléén huisadres” op vermelden, en dan zal Post.nl het niet bij de buren afgeven. Althans, dat is de bedoeling: soms heb je van die zó behulpzame postbestellers dat die het toch doen. Die mogen in de Zak Naar Spanje.

Arnoud