Kan een Creative Commons-licentie zomaar worden gewijzigd?

creative-commons.gifEen lezer wees me op The Danger of Using Creative Commons Flickr Photos in Presentations, waarin wordt betoogd dat Creative Commons helemaal niet zo veilig is. De auteur kan de licentie zomaar wijzigen en daar zit je dan. Althans dat denk je, maar het zit juridisch denk ik toch iets comfortabeler – het is meer een bewijsprobleem.

Een licentie is een aanbod, waar je als licentienemer mee akkoord gaat. Daarmee komt een overeenkomst tot stand, en uitgangspunt is dan dat beide partijen daaraan vast zitten. De licentiegever kan de voorwaarden dus niet zomaar aanpassen, tenzij in die originele overeenkomst staat dat hij dat wél mag. (Dat is dus de truc die Facebook c.s. gebruiken om de gebruiksvoorwaarden continu aan te passen.)

Als een foto onder een bepaalde Creative Commons licentie wordt aangeboden, dan is het dus díe licentie die je kunt gebruiken. Een CC-licentie vermeldt dat deze eeuwigdurend (“perpetual”) is, zodat de licentiegever deze niet kan intrekken. Natuurlijk mag hij later wel het aanbod intrekken of aanpassen, maar dat geldt dan alléén voor mensen die nieuwe overeenkomsten met hem willen sluiten. Iemand die de oude CC-licentievoorwaarden heeft aanvaard, mag daaronder blijven werken.

Soms wordt wel verdedigd dat een licentie een “eenzijdige toestemming” is en geen overeenkomst. (Ik ben er nog steeds niet uit of die rechtsfiguur kán in het auteursrecht, maar goed.) Het idee is dan dat de licentiegever verklaart “ik zal je niet aanklagen als jij binnen deze parameters blijft”, en aan die belofte kun je hem dan houden. (En ik ben er dus nog niet uit omdat dat “hem eraan houden” volgens mij neerkomt op naleving van een overeenkomst afdwingen.) Maar als die toestemming niet van een einddatum is voorzien dan kun je ook niet via die weg zomaar je toestemming intrekken.

Hoewel, niet helemaal. Bij ons heeft de Hoge Raad bepaald dat een duurovereenkomst eigenlijk altijd opzegbaar is, omdat het onredelijk kan zijn om iemand tot in lengte van dagen te houden aan zo’n afspraak. En vanuit diezelfde onredelijkheid kun je ook zeggen dat een toestemming ooit mag komen te vervallen. Wél moet je volgens de HR een voldoende lange opzegtermijn in acht nemen, en als de opzegging schade berokkent bij de wederpartij dan kan het zo zijn dat de opzegger deze moet vergoeden.

In de praktijk moet je dus een claim kunnen counteren met een beroep op de gesloten overeenkomst (of gegeven toestemming). Alleen: hoe bewijs je dat je die licentie hebt aanvaard? Heb je überhaupt iets waaruit blijkt dat die licentie ooit aangeboden is? Zonder bewijs geen overeenkomst.

Arnoud