Startpagina is geen merknaam

De site Startpagina.nl heeft geen merkbescherming voor haar domeinnaam, zo las ik in het Juridisch Dagblad. Deze naam is te beschrijvend en niet onderscheidend voor Startpagina ten opzichte van andere pagina’s waar je kunt beginnen met webbladeren.

Durk-Jan de Bruin is in de jaren negentig begonnen met een overzicht van links, en heeft dat Startpagina genoemd. Het concept sloeg aan (en kreeg navolging met o.a. Startkabel, Starthier en meer van die grappige variaties). De vraag is nu, associeert een Nederlandse webgebruiker de term “startpagina” met specifiek de Startpagina.nl pagina’s, of met elke pagina waarmee je zou kunnen beginnen met webbladeren?

Om voor merkbescherming in aanmerking te komen, moet de naam onderscheidend zijn. Zo zijn Google en Yahoo bijvoorbeeld merknamen voor zoekmachines, want met die namen onderscheiden de sites zich van elkaar en van andere zoekmachines. Maar een algemene omschrijving, bijvoorbeeld website.nl, kan geen merk zijn. De term “website” is immers de algemene term.

Hoe bepaal je nu of een woord onderscheidend is? Je kunt marktonderzoek doen, en kijken waar mensen het woord mee associeren. Is dat het algemene begrip, dan is het woord geen merk. Is dat specifiek het bedrijf, dan is het waarschijnlijk wel een merk. Je kunt ook, zoals de rechter in het vonnis deed, de Van Dale op naslaan:

4.6.1. Het Van Dale groot woordenboek van de Nederlandse Taal, 14e editie vermeldt onder het woord “startpagina” de navolgende betekenissen:<br/> 1. internetpagina, website die een verzameling koppelingen naar relevante websites over een bepaald onderwerp bevat.<br/> 2. internetpagina, website die ingesteld is als openingspagina bij het opstarten van de browser<br/> 3. openingpagina van een website.

Hieruit blijkt meteen dat het woord startpagina dus beschrijvend is voor wat Startpagina, Startkabel en collega’s doen: het bieden van een verzameling links (koppelingen). Daarmee kan dat woord dus geen merk zijn.

P7 meldt nog een pijnlijk foutje aan de zijde van Startpagina zelf:

Erger nog, Startpagina zelf had tot 23 maart jongstleden, dus tot vlak vóór de rechtszaak, nog haar slogan “Startpagina.nl, de startpagina van Nederland!”.

Als je zelf al het woord als algemene beschrijving van je activiteiten gebruikt, dan ga je gegarandeerd onderuit als je later roept dat het een unieke onderscheidende merknaam is.

Dit verklaart waarom merkhouders altijd zo heftig reageren als woordenboeken hun merknaam als algemene omschrijving opvoeren. Zo maakte Google een tijd geleden bezwaar tegen opname van googelen in Van Dale. De omschrijving was niet “met de zoekmachine Google zoeken” maar “zoeken op het internet, onderzoeken aan de hand van informatie via het internet”. En als die omschrijving geaccepteerd zou worden, dan had iedere zoekmachine het woord “googelen” mogen gebruiken. En dat is natuurlijk niet prettig voor het bedrijf Google.

Update (10 november 2008) het arrest van het Gerechtshof van maart 2008, nu pas gepubliceerd, bevestigt het vonnis.

Arnoud