Een familie uit Texas heeft het Australische bedrijf Virgin aangeklaagd wegens het gebruik van een Creative Commons foto in een advertentiecampagne, meldt de Syndey Morning Herald. Nederlandse juristen denken dan gelijk “ah, Adam Curry versus Weekend“. Want de Flickr-foto’s van Curry werden in 2006 in de Weekend afgedrukt, en dat was een schending van diens Creative Commons-licentie: commercieel gebruik was verboden.
Maar de foto in kwestie staat commercieel hergebruik toe (CC-BY, voor de ingewijden). De enige eis was een bronvermelding, en die stond keurig linksonder op de poster.
De klacht (PDF) was dan ook niet schending van auteursrecht, maar reputatieschade. In Nederland dus schending van het portretrecht van de jongedame op de foto. Want:
In the ad, Virgin Mobile printed one of its campaign slogans, “Dump your pen friend,” over Alison’s picture. The ad also says “Free text virgin to virgin” at the bottom.The experience damaged Alison’s reputation and exposed her to ridicule from her peers and scrutiny from people who can now Google her, the family said in the lawsuit.
“It’s the tag line; it’s derogatory,” said Damon Chang, 27. “A lot of her church friends saw it.”
Dat een foto onder een Creative-Commons licentie wordt aangeboden, wil nog niet zeggen dat het dus met alle rechten wel goed zit. Professionele fotobureau’s zorgen dan ook altijd voor een model release waarin het model aangeeft akkoord te zijn met publicaties en hergebruik van haar beeltenis. Natuurlijk kan dat met voorwaarden, bijvoorbeeld wel of niet in erotisch getinte context. Maar als je dat niet regelt, en je publiceert een portretfoto, loop je het risico op dit soort claims.
Creative Commons zelf is ook aangeklaagd: de fotograaf vond dat hij onvoldoende voorgelicht was over wat “commercial use” betekent. CC had hem duidelijker moeten melden dat daar ook onder zou vallen dat een bedrijf de foto zomaar in een reclamecampagne kon gebruiken. UPDATE: (29 november 2007) Creative Commons is geschrapt als beklaagde.
Via the Inquirer, dat zich nog hatelijk afvraagt of het in Texas echt een aantasting van je eer en goede naam is om maagd genoemd te worden.
Arnoud
Een reactie op een oude post maar ik kon nergens een antwoord vinden: op verschillende sites (morguefile, pixabay) worden public domain foto’s aangeboden waarop mensen herkenbaar in beeld te zien zijn. Is er geen verplichting voor de fotograaf om de portretrechten te regelen voor hij de foto in het public domain aanbiedt? Als gebruiker van een site is het ondoenlijk de geportretteerde te achterhalen. Ik kan ook geen CC-variant vinden waarbij het portretrecht geregeld is. Als ik het goed begrijp kun je er bij public domain foto’s met mensen erop niet zondermeer vanuit gaan dat je ze kan gebruiken. Klopt?
Leuke vraag. In Nederland is er niet echt zo’n plicht: je moet je bij publicatie afvragen of een redelijk belang van de geportretteerde in de weg kan zitten. Bij aanbod als public domain stockfoto moet je dan rekening houden met elk mogelijk (redelijk te voorzien) gebruik, dus dan kom je toch al vrij snel bij een potentieel belang aan. Dus ja eigenlijk moet hij dat regelen.
In de VS doen ze echter niet aan portretrechten: loop je op straat dan ben je vogelvrij qua portret. Dus vandaar dat veel van die sites daar totaal niet moeilijk over doen. En dit is ook waarom portretrecht niet in CC staat (naast dat CC een generiek iets is en geen specifieke regels voor specifieke types werk wil bevatten).
Gebruik je zo’n foto en krijg je een portretrechtclaim dan is dat jouw probleem, niet van de stocksite.
Bedankt voor je snelle reactie. Ik geloof dat ik het begrijp maar onhandig is het wel.