De Jostiband overweegt juridische stappen tegen een pianobedrijf in Voorthuizen, las ik op zibb.nl. Inzet is de muziekmethode voor kleuters die het bedrijf aanbiedt: die is, net als het systeem van de Jostiband, gebaseerd op kleuren in plaats van de traditionele notatie. De Jostiband blijkt nu copyright te claimen op haar methode en daarmee het gebruik door dit bedrijf te willen verhinderen. Beide partijen blijken ondertussen het geschil bijgelegd te hebben, maar ik wilde toch nog even terugblikken op de principiële vraag.
Het beschermen van concepten en technieken via auteursrecht is een lastige zaak. Uitgangspunt is dat ideeën en concepten vrij zijn, en dat alleen een concrete uitwerking beschermd wordt. Iedereen mag een boek over een jongen op een toverschool schrijven, maar J.K. Rowling mag iedereen tegenhouden die haar uitwerking Harry Potter kopieert. Maar waar ligt de grens? Dat is altijd een kwestie van de specifieke feiten van het geval. Waarop legt men de claim van auteursrecht, wat is er nu eigenlijk overgenomen en hoe uitgewerkt is het allemaal?
Het idee om toetsen op een piano met een gekleurd stickertje te markeren is niet auteursrechtelijk te beschermen. Dat is te algemeen. Er moet dus meer zijn, dit idee moet verder uitgewerkt zijn. Bij de kleurennotatie van de Jostiband zijn zeer weldoordachte keuzes gemaakt over welke kleuren voor welke tonen staat. Daaruit zou goed kunnen blijken dat het Jostiband-systeem voldoende uitgewerkt is en niet alleen maar een idee “muzieknotatie met kleur”.
Als vervolgens blijkt dat exact hetzelfde systeem door dit bedrijf wordt gebruikt, dan zou dat inbreuk op het auteursrecht kunnen zijn. Maar hoe meer afwijkingen er zitten in de uitwerking, hoe kleiner de kans dat inbreuk bewezen kan worden.
Bij de Barneveldse Krant meldt de bedenker dat hij het systeem geheel los van de Jostiband heeft bedacht. Iets zelf bedenken is een heel sterk verweer tegen inbreuk op auteursrecht: wie niet overneemt maar zelf maakt, kan geen inbreuk plegen. Het is alleen natuurlijk altijd lastig om te bewijzen dat je niet stiekem toch overgenomen hebt, zeker als het gaat om iets dat in een boek staat dat gewoon in de winkel te koop is.
Arnoud
Ik zeg dom gedoe! Hoewel dat in combinatie met de Jostiband niet politiek correct is.
Je bedoelt speciaal gedoe?
Heb je dan aanleiding te vermoeden dat er spraken is van een omkering van de bewijslast? In beginsel geld dat wie stelt dat er stiekem is overgenomen dat moet vergezellen met bewijs. Met “Bewijs maar dat het niet zo is” kom je niet ver. Ik zou willen weten of er patent is aangevraagd op het idee van de Jostiband. En als dat niet zo is, dan zou ik willen weten waarom niet? Vonden ze misschien dat het idee niets waard was of was er geen patent op te verkrijgen?
Als twee dingen op elkaar lijken, draait de rechter al snel de bewijslast om: dat kan haast geen toeval zijn, leg dat eens uit?
Patent op een techniek als deze lijkt me uitgesloten: er zit geen technologische verbetering in dit systeem. Het is een abstracte methode, een afspraak om op basis van kleuren bepaalde muzieknoten aan te duiden. Zie Spoedcursus octrooien: Vakgebieden.
Arnoud
Wat zou de bedenker dan gedaan hebben dat verboden is door het auteursrecht?
De auteurswet staat het kopieeren voor eigen oefening, studie of gebruik toe.
Het lijkt mij dat er hooguit auteursrecht kan zitten op het instructieboekje of de kleurenwijzer of hoe de methode ook precies in tastbare voorwerpen is neergelegd. En dan is het niet zo moeilijk om er omheen te werken (of beter: moet je je best doen om inbreuk te maken).
Ik kwam toevallig US 2,347,950 tegen.
@Alex: hij heeft een boek uitgegeven, dat is zeker geen eigen oefening, studie of gebruik! Als hij in dat boek iets verwerkt heeft waar de Jostiband auteursrecht op kan claimen, dan is het publiceren van dat boek een inbreukmakende handeling.
@bona fides: Op zich juist, maar het is niet per se triviaal om er dan omheen te werken. Als ik in mijn eigen woorden heel Harry Potter 7 navertel, is dat toch echt inbreuk op het auteursrecht van mevrouw Rowling. Hetzelfde zou de Jostiband kunnen betogen: niet zozeer dat de methode is nageaapt, maar dat het boekje is overgeschreven in de vorm van parafrases. Niet-letterlijke inbreuk is ook inbreuk.
Leuk patent, mooi gevonden! Wat doe jij dat je toevallig dit soort dingen tegenkomt?
Arnoud
Dat boek wordt toch niet opnieuw gepubliceerd? Wat hij doet is in mijn ogen goed te vergelijken met een taal herbruiken. De methode wordt niet uitgelegd maar gebruikt.
@Alex: de vraag is dus wat hij publiceert in dat boek. Is dat zijn eigen uitleg van de methode, of vertelt hij na wat de uitleg is die in het boek van de Jostiband staat? Ik mag een woordenboek schrijven maar niet de definities van de Van Dale hergebruiken.
Arnoud
Ah, ik had de indruk dat het ging om het gebruik op blad muziek of iets dergelijks.
Als muziektherapeute gebruik ik ook al 10-tallen jaren kleuren bij notatie. Hoe dat idee destijds ontstaan is weet ik niet alleen zou ik zeggen hoe meer mensen er gelukkig van worden des te beter.Bij grote kinderen gebruikte ik ook nummers en notennamen…kleuren bleek in de praktijk vaak handig bij hersenbeschadigte kinderen en kleintjes….groeten Elaine