Gebruik geluidsopnames als bewijs aan banden gelegd

Sorry, de woordspeling was te flauw om hem niet te maken. Recentelijk heeft de Maastrichtse kantonrechter bepaald dat een opname van een telefoongesprek niet zomaar als bewijs gebruikt kan worden. Dit hoewel hij zelf toegeeft dat het vaste rechtspraak is dat je zakelijke gesprekken zonder toestemming te vragen mag opnemen. De reden om hier de tape als bewijs te weigeren is een andere, die ik niet goed kan volgen.

In de rechtszaak ging het om de vraag of de eiser, VKM Advertisement, telefonisch een overeenkomst had gesloten met de gedaagde. VKM had hem gebeld, en hij had naar eigen zeggen duidelijk geweigerd in hun gids opgenomen te worden (voor 295 euro). Toch kreeg hij een factuur omdat VKM uit het gesprek had opgemaakt dat er wél een overeenkomst was. Het telefoongesprek was dus precies het enige bewijs van de overeenkomst. Wat nu?

De rechter had uit een rapport van het Nederlands Forensisch Instituut begrepen dat de integriteit van een opname nooit met 100% zekerheid vast te stellen is. Daarom stelt hij extra eisen alvorens zo’n opname toelaatbaar is:

  1. Bij het begin van de opname dient er duidelijk om toestemming voor het maken daarvan te worden gevraagd. Het (positieve) antwoord daarop dient vervolgens afgewacht te worden.
  2. Vervolgens dient degene die de overeenkomst heeft aangeboden de wederpartij onverwijld een schriftelijke opdrachtbevestiging toe te zenden waarin wordt verwezen naar de geluidsop- name en de daarop vastgelegde wilsovereenstemming, in welk schrijven de contractsinhoud nogmaals duidelijk wordt genoemd.

Menno Weij schrijft dat de kantonrechter deze eisen lijkt te halen uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens en de Koop op Afstand bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek. Maar zoals de rechter zelf al zegt, het gaat hier om een zakelijk gesprek waarbij privacy minder een rol speelt. Het is dan ook vaste jurisprudentie dat je dat ook zonder toestemming mag opnemen.

Doel van de eerste eis is om de opgebelde partij extra “in te scherpen” dat het niet gaat om een vrijblijvend gesprek. Daarmee is de kans kleiner dat deze achteloos iets zegt waaruit de beller kan concluderen dat er een overeenkomst is gesloten. De tweede eis confronteert de gebelde nogmaals met het telefoongesprek, zodat hij direct stappen kan ondernemen om de overeenkomst te vernietigen of ontbinden. (Zo’n schriftelijke opdrachtbevestiging is natuurlijk allang verplicht bij koop op afstand.)

Een merkwaardige manier om dat doel te bereiken. We waren tenslotte begonnen met aan te nemen dat dat er met de tape geknoeid kan zijn. Als de opbellende partij dat doet, wat weerhoudt ze er dan van om een op willekeurig moment uitgesproken “ja hoor” te knippen en plakken achter een later ingesproken “Dit gesprek wordt opgenomen, bent u daarmee akkoord”?

Wat dus het verplicht stellen van die vraag toevoegt aan het bewijs, is mij volstrekt onduidelijk. Natuurlijk is het lastig als je ineens zo’n bandopname te horen krijgt om te bewijzen dat ermee geknoeid is. Je kunt, zeker als consument, niet zomaar naar het NFI lopen om even snel aan te laten tonen dat de tape nep is. En er zijn genoeg manieren om een nepopname te maken die door de NFI-tests heenkomt.

Maar de oplossing is dan niet het melden dat opgenomen wordt, verplicht stellen. Bij een keiharde ontkenning door de wederpartij zou de rechter juist vooral moeten kijken naar andere bewijsmiddelen om te beslissen wie er gelijk heeft.

Wie trouwens de link heeft naar het specifieke rapport van het NFI, mag het zeggen!

Arnoud

15 reacties

  1. Arnoud, het linkje “kantonrechter bepaald” verwijst naar ipv naar . En volgens mij had de rechter zijn informatie slechts van de website van het NFI, niet uit een specifiek rapport: “In dit verband citeert de kantonrechter de navolgende passage uit het hoofdstuk ‘Spraak- en audio-onderzoek’ op de website van het Nederlands Forensisch Instituut […]”

  2. Hmm, de linkjes komen niet goed door. Herhaling:

    Arnoud, het linkje “kantonrechter bepaald” verwijst naar http://www.iusmentis.com/ljn.asp?ljn=BC6117 ipv naar http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BC6117. En volgens mij had de rechter zijn informatie slechts van de website van het NFI, niet uit een specifiek rapport: “In dit verband citeert de kantonrechter de navolgende passage uit het hoofdstuk ‘Spraak- en audio-onderzoek’ op de website van het Nederlands Forensisch Instituut […]”

  3. Het stukje ???Dit gesprek wordt opgenomen, bent u daarmee akkoord???? “Ja hoor” Zal in een rechtszaak (neem ik aan) als twijfelachtig worden geacht, je zegt maar iets. Altijd als ik word gebeld door die leuke telemarketers, let ik er op, nooit het woord akkoord in de mond te nemen!

    Ik heb in het verleden een wijziging laten doorvoeren in mijn inter abonnement, dit kon gewoon via de telefoon doen. De medewerker las de overeenkomst op, en vroeg om akkoord. Ik zij ik ‘ik ga akkoord’ en alles was in orde.

    Formeel gezien is ‘ja hoor’ of ‘is goed’ geen acceptatie van een overkomst. Dit is uitdrukkelijk ‘ik ga akkoord’.

    Maar dat is mijn mening 🙂 Ik ben natuurlijk geen rechter nog rechten student.

  4. In de link naar VKM advertisement wordt gesproken over een volgens mij andere zaak waarin de rechter oordeelt:

    …direct bij aanvang van het gesprek wordt gevraagd of er bezwaar bestaat tegen het opnemen van het onderhavige telefonngesprek. Dit duidelijk met de vooropgezette bedoeling om deze opname van het telefoongesprek later te gebruiken als bewijs voor een mondeling te sluiten overeenkomst. Dit laatste wordt er overigens niet bij verteld…

    Wat is het nu? Moet je nu opnemen met expliciete toestemming of wordt het overleggen van een opname en toestemming vooraf vragen gezien als ‘de vooropgezette bedoeling om deze opname van het telefoongesprek later te gebruiken als bewijs voor een mondeling te sluiten overeenkomst.’ wat later als (onrechtmatig) opzetje wordt gekwalificeerd?

    (edit: je mag gewoon HTML code gebruiken, dit is WordPress en geen vage phpBB)

  5. @Sebastiaan: ik zou niet weten waarom alleen “ik ben akkoord” een geldige aanvaarding zou zijn. Juridisch gezien kun je op heel veel manieren aangeven dat je het aanbod aanvaardt. Soms door je hand op te steken (bij een veiling bijvoorbeeld) of zelfs door stil te zitten (“wie geen schokkende beelden wil zien, moet nu weggaan”). “Ja hoor” zou dus een prima aanvaarding kunnen zijn. Wel moet natuurlijk duidelijk zijn waar je “ja hoor” op zegt. Toestemming om een salesgesprek op te nemen is nog geen sluiten van een koop.

    @Bram: Deze rechter vindt dus dat je expliciete toestemming moet hebben om een gesprek op te nemen dat je later wilt gebruiken om te bewijzen dat er telefonisch een overeenkomst is gesloten tijdens dat gesprek. Dat lijkt me nog niet onrechtmatig. Maar je moet wel eerlijk zijn over het doel van het opnemen, en dat is waar VKM over struikelt volgens mij.

    Arnoud

  6. Nemop staat op het standpunt dat vooraf niet gemeld hoeft te worden dat een telefoongesprek wordt opgenomen. Voor zover ons bekend staat het een rechter vrij het bewijs (de gespreksopname) wel of niet te accepteren.

    Juist om de discussie over de integriteit van een gespreksopname te voorkomen heeft Nemop ervoor gekozen om van elke gespreksopname die via Nemop wordt vastgelegd een MD5 hashwaarde te bewaren (zie voor uitleg bijvoorbeeld: http://nl.wikipedia.org/wiki/MD5).

    In het programma De Elektronische Eeuw (Herbert Blankesteijn Business Nieuws Radio) van 10 januari 2008 is na het interview met Nemop nog uitgebreid gediscussieerd over MD5. Aan het einde van die discussie werd geconcludeerd dat het dit moment nog steeds niet mogelijk is om een bestand (gespreksopname) op een zodanige manier aan te passen of te veranderen, dat na de aanpassing of verandering het bestand een gelijke MD5 waarde als die van het origineel oplevert.

    Het interview is neem ik aan nog wel terug te luisteren via BNR.

    Erik Teusink Nemop

  7. hallo, ik heb een confrontatie met een reisbureau en zij zeggen alles op band opgenomen te hebben. alleen weet ik hier niets vanaf. ik ben nooit gewaarschuwd dat het gesprek opgenomen word. is dit legaal? of mogen ze dat zonder toestemming zomaar doen??

    Ramon

  8. Ik heb een geschil met Tele2. Ik ben overgestapt naar een andere telefoonaanbieder en nu beweert Tele2 dat ik een jaarcontract had en nog een half jaar abonnementsgeld moet betalen. Ik heb meerdere keren om een bewijs gevraagd dat ik een jaarcontract heb, want ik wist dat niet. Het enige wat ik kreeg waren aanmaningen van Intrum Justitia. Nu komen ze met het verhaal dat mij in een telefoongesprek medegedeeld is dat ik een jaarcontract had en dat dat op een bandopname vastgelegd is. Aangezien ik dat, een jaar later, niet meer weet en dat ook niet zomaar aanneem, wil ik die bandopname wel horen. Ze kunnen zoveel zeggen. Echter, die opname is vernietigd volgens Tele2. Daarom heb ik de Algemene Voorwaarden Vaste Telefonie van Tele2 aangehouden, waarin gesproken wordt over een opzegtermijn van 3 maanden, tenzij anders overeengekomen. Maar dat ‘anders overeengekomen’ kunnen zij mij dus niet tonen. Intrum Justitia blijft echter dreigen met een deurwaarder. Wat nu?

  9. ja ik snap het ook allemaal niet meer, mijn kennis had ook een heel vaak mijn stem opgenomen live toen ik in de auto was met hem heimelijk, marja ik weet niet of iemand met zo een bandopname of casset mee kan knoeien? of tekst anders kan zetten? en als dat kan kan je daar dan wel aan zien dat er mee geknoeit is? en mag dat wel op zo een manier gesprekken van tegenpartij opnemen zonder toestemming..?

  10. Ik werd gebeld door een bedrijvengids voor een maand gratis vermelding in hun gids. Akkoord. Ze vertelde me een deel van het gesprek op te nemen, maar achteraf blijkt (ze stuurde me de opname) dat de opname tape al liep voordat ik de telefoon opnam. Deze werd pas gestopt nadat ik de telefoon ophing. Dit werd tijdens het gesprek echter anders beweerd en ik voel me voor gelogen door deze dame. Kan ik hier tegen ingaan? Is dit eigenlijk wel toegestaan? De beloofde email om op te zeggen werd mij ook niet gestuurd en zit nu aan een factuur vast, terwijl ik niet wist hoe ik dit kon stoppen. Ik was druk en dacht: Ik lees de beloofde email straks wel even door,…. voel me opgelicht!

    Met vr groet

    E. Verbeek

  11. Ja, dat klopt inderdaad. Maar er is veel meer opgenomen dan ze hebben doen laten blijken. Weet dat dat geloof ik niet strafbaar is, maar als je zo gaat lopen liegen en bedonderen, zegt dat wel wat over je manier van zaken doen. Maar die email is nooit verstuurd. Lekker makkelijk zaken doen. En als je dan dus niet kan annuleren, zit je aan een factuur vast van ??? 213,49. Ik heb de directeur ook gesproken, beloofde begrip te tonen en een oplossing aan te bieden, maar het enige wat hij deed, nadat ik mijn verhaal van rechtenforum.nl verwijderde, was mij weer een email sturen waarin ik gewoon moet betalen.

    Valt dit niet onder art 228 2e lid, bk6 van het BW (Dwaling)

    Edwin

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.