Mag je nieuwsberichten met foto’s overnemen?

Een bloggende lezer vroeg zich af:

Ik blog regelmatig over celebritynieuws uit Amerika, en ik vertaal dan ook vaak Engelstalige berichten. Dat doe ik altijd met bronvermelding. Ik neem dan ook de foto over als onderdeel van het bericht. Nu kreeg ik een boze mail van een Amerikaanse fotograaf die beweert dat ik zijn auteursrecht schendt. Maar actueel nieuws mag ik toch overnemen?

Het overnemen van actueel nieuws mag, ook als dat in een andere taal gebeurt. Een Nederlandstalig blog mag dus Engelstalige nieuwsberichten vertalen en overnemen. Een foto is over het algemeen geen deel van het nieuws. Het wetsartikel (artikel 15 van de Auteurswet) laat alleen toe dat je nieuwsberichten overneemt. Daarom mag dat in principe niet met foto. De uitzondering is als de illustratie zelf het nieuws is. De World Press Photo is een duidelijk voorbeeld.

Let wel, de zoveelste foto van “Paris Hilton in al te onthullende kleding” is verslag van nieuws (roddelnieuws) maar het bestaan van de foto is daarmee nog geen nieuws. Zo’n foto mag alleen gebruikt worden met een licentie. Bij een verslag over een rechtszaak over een foto van mevrouw Hilton zou die foto op grond van citaatrecht getoond kunnen worden bijvoorbeeld. Denk aan een gestolen foto of een foto die tegenspreekt wat zij beweert.

Het citaatrecht is een ander verhaal. Ik mag een foto overnemen als ik dat nodig heb voor mijn aankondiging of betoog dat met die foto te maken heeft. Niet alleen als de foto het nieuws is. Ik zou bijvoorbeeld twee foto’s kunnen tonen en aantonen dat de een duidelijk afgekeken is van de ander. Een kleine uitsnede van b.v. 100×100 pixels bij een Nederlandstalige versie van een Engels nieuwsbericht waarin het origineel staat, zou ook nog wel onder citaatrecht vallen. Dat is dan deel van de aankondiging van het Engelse nieuwsbericht. Integraal het origineel overnemen lijkt mij geen geldig citaat.

Arnoud

8 reacties

  1. Is de tekst van een nieuwsbericht niet net zozeer een verslag van de nieuwsgebeurtenis als de bijbehorende foto?

    Het lijkt mij dat het nieuwsbericht bestaat uit tekst+foto. Zowel tekst als foto mogen onder voorwaarden van art. 15 Auteurswet worden overgenomen, lijkt me. In een knipselkrant vind je de foto’s ook terug volgens mij.

  2. Ah, dat is op zich behoorlijk duidelijk.

    Ik zie dat radioprogramma’s wel nieuwsberichten bevatten, maar daarbij gaat het natuurlijk over uitgesproken tekst.

    Ik wilde nog betogen dat als die onmiskenbare bedoeling van de wetgever nog van voor de oorlog is, de HR zich daar in een hypothetische zaak niet veel van zou hoeven aan te trekken. Maar op p. 229 lees ik dat die bedoeling bij de wetswijziging van 1985 is geuit. Min of meer recent dus.

    Uit die opmerking op p. 229 lijkt ook te volgen dat de beperking tot tekst niet alleen geldt voor “nieuwsberichten en gemengde berichten”, maar ook voor “artikelen over een actuele economische, politieke, godsdienstige of levensbeschouwelijke onderwerpen”. (Par 5.12 (p. 232) van Spoor/Verkade/Visser gaat alleen over de eerste categorie.)

    Toch is het een beetje vreemd dat art. 15 dan wel televisieprogramma’s noemt. Ook vraag ik me af waarom knipselkranten in 1985 w?l expliciet werden goedbevonden (de knipselkranten die ik ken bevatten volgens mij beeldmateriaal, dat zou dan niet mogen). Maar goed, de wetgever heeft het zo gewild.

  3. Het zou mooi zijn als je die “bedoeling” alsnog zou vinden. Wat je veel bij nieuwsberichten ziet is dat er een stockfoto wordt gebruikt (foto van een willekeurige walvis in zee) in plaats van een foto die een deel van het verhaal achter een nieuwsbericht weergeeft en aanvult (foto van een specifieke walvis die gisteren is aangespoeld). Maakte de wetgever daar nog verschil tussen?

  4. Mijn boek gaat uit van Nederlands recht. Hoewel veel daarvan op Europese richtlijnen en jurisprudentie is gebaseerd, heb ik niet gecheckt of Belgi? op dezelfde manier werkt. Ik weet nu al ??n verschil: in Nederland geldt bij koop op afstand een retourtermijn van zeven werkdagen, in Belgi? veertien dagen. Dergelijke afwijkingen zijn toegestaan, ik heb geen idee welke er nog meer zijn.

    Algemene principes over bv. vrije meningsuiting of auteursrecht zijn natuurlijk wel hetzelfde. Oh, bij auteursrecht zit er meteen nog eentje: je mag in Nederland kunst fotograferen die aan de openbare weg staat, in Belgi? mag zulke kunst niet het hoofdonderwerp van de foto zijn.

    Afijn, dat staat er dus allemaal niet in 🙂

  5. Engelfriet zegt: je mag in Nederland kunst fotograferen die aan de openbare weg staat

    Mag een willekeurig bedrijf een reclame uiting fotograferen b.v. van een billboard en hierna deze foto verwerken in een nieuwe commerciele reklame boodschap en publiceren b.v. op youtube onder eigen bedrijfsnaam.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.