Oh, ironie: Webwereld over Cozzmoss met mijn boek (en Marco’s hoofd)

Ok ok, ik doe 1 bericht per dag, maar dit moet gewoon even tussendoor. Webwereld opende vanochtend met typisch artikel over Cozzmoss en ‘contentpikkers’. En naar goed journalistiek gebruik pikt men dan gewoon ergens een foto vandaan die iets met internet en wetten te maken heeft. Oftewel:

webwereld-raaphorst2.jpg

Meneer Loek Essers: heeft u als journalist ooit van bronvermelding gehoord? Of van het schenden van licenties? De foto is namelijk van bloggend musicus Marco Raaphorst en is uitgebracht onder Creative Commons. Oftewel precies het tegendeel van wat het artikel inhoudelijk voorstaat.

En als u mijn boek had gelezen, dan had u dat geweten.

Sjonge!

-edit- De foto staat op de homepeetsj, bij het artikel zelf staat een saai copyrightteken.

UPDATE: dat is snel, om 9:22 blijkt de foto al verwijderd. Excuses ho maar. Dat zou ik eens moeten proberen met Webwereld-content.

Arnoud

34 reacties

  1. Bij Webwereld gaat er helaas wel eens vaker wat kwaliteit verloren in de haast om het nieuws te brengen. En dan nodig hobbelen ze in de regel een a twee dagen achter de rest van het web aan. Kortom, ik zie een gat in de markt. 😉

  2. Allereerst excuses aan de fotograaf. Normaliter doen we bij CC-foto’s ook keurig aan bronvermelding (via de alt-tekst bij de foto). Bij de ingebruikname van de nieuwe website is er echter iets fout gegaan waardoor dit nu tijdelijk niet werkt. Dit staat op de lijst om zo snel mogelijk te fixen. Het is (helaas) een vergissing, zonder kwade opzet.

    Tom Sanders Hoofdredacteur Webwereld

  3. Dank voor de reactie, Tom.

    Alleen: de foto is niet zomaar Creative Commons – het is ShareAlike (“Gelijk Delen”), wat wil zeggen dat de voorpagina van Webwereld door iedereen kopieerbaar en verspreidbaar wordt als je die foto erin opneemt. Bovendien is het verplicht de CC licentie in kwestie te noemen. Neem dat mee in je procedure alsjeblieft.

  4. @Richard: op zich wel, maar dan moet je wel een doel hebben dat bij citeren past. Als het artikel over Marco Raaphorst of mijn boek ging, dan zou deze foto een beeldcitaat zijn. (Al ontbrak de bronvermelding, maar dat was dus een technisch foutje.) Maar hier is de foto gewoon ‘opfleuren’ van het artikel. Dat is geen beeldcitaat.

  5. Zie reactie van Tom Sanders hierboven voor verklaring. Ik wil daar nog aan toevoegen dat de ironie, die Arnoud niet ontging, in dit geval bewust was, dus ‘naar goed journalistiek gebruik pikt men dan gewoon ergens een foto vandaan’ ging hier juist niet op.

    Alleen dus spijtig dat die ‘attribution’-functie nog niet werkt, dus heb ik het plaatje verwijderd.

    Arnoud, nog vraagje over dat ShareAlike: hoezo zou dat gelden voor de hele Webwereldpagina en niet alleen de gebruikte en eventueel aangepaste afbeelding? En waarom dan niet het artikel in kwestie, of zelfs de hele website?

    Andreas Udo de Haes Redactiechef Webwereld

  6. @Andreas: dank voor de toelichting. De ironie was denk ik iets te subtiel voor mij, en zeker voor het WW-publiek dat mijn boek nog niet gelezen heeft. Afijn.

    ShareAlike zegt dat je afgeleide werken ook SA moet maken. Een webpagina waarin je een foto integreert met een artikel (of lead, in dit geval) lijkt mij een afgeleid werk van de foto. De link met de rest van de site lijkt me te los, omdat de artikelen in principe los van elkaar staan.

  7. Cozzmoss? Is dat niet dat niet een uiterst onguur clubje graaiers waar de BUMA/STEMRA en BREIN qua werkwijze nog niet eens bij in de schaduw kunnen staan?

    @Arnoud: Hoe kan het sharealike er juridisch toe leiden dat het plaatsen van een dergelijke afbeelding de hele pagina kopieerbaar maakt (wederom in juridisch opzicht). De overige teksten, handelsnamen en afbeeldingen blijven auteursrechtelijk beschermd.

  8. Als een afbeelding in ongewijzigde vorm in een webpagina wordt opgenomen, is het dan geen ‘collection’ volgens de CC-BY-SA regels (art. 1b)? In dat geval hoeft de rest van de pagina niet onder CC-BY-SA te vallen. Wikipedia gebruikt die regel om de plaatjes (vaak CC-BY-SA) en de tekst (nu nog GFDL) apart te licensen volgens mij. Nu is het plaatje van Raaphorst gecropt voor het Webwereld-artikel, geldt dat als een modificatie?

  9. Arnoud; het lijkt mij dat wanneer dat plaatje gephotoshopped wordt het een afgeleide is van het originele werk. Ik vind het moeilijk te geloven dat een hele website een afgeleide van het plaatje wordt…

  10. @Maarten: de CC-BY-SA bepaling zegt dat een ‘afgeleid werk’ is “een werk dat is gebaseerd op het Werk of op het Werk en andere reeds bestaande werken”. De gemodificeerde foto is een afgeleid werk, want gebaseerd op de originele foto van Marco.

    Een ‘verzamelwerk’ is “een werk waarin het Werk, in zijn geheel en in ongewijzigde vorm, samen met een of meer andere werken, die elk een afzonderlijk en zelfstandig werk vormen, tot een geheel is samengevoegd. Voorbeelden van een verzamelwerk zijn een tijdschrift, een bloemlezing of een encyclopedie”. Ik lees dat als “als je een foto ongewijzigd in een tijdschrift stopt, is het hele tijdschrift geen afgeleid werk”. Maar voor wel gewijzigde foto’s, hier integratie in een artikel die bedoeld was om het artikel te versterken, ben ik geneigd eerder naar afgeleid werk dan naar verzamelwerk te gaan. Maar ik geef toe dat dat puur mijn mening is, ik kan dat niet verder onderbouwen.

    @M V: ja, een crop is een modificatie, dus het is duidelijk dat het plaatje zoals het op WW staat, onder CC-BY-SA moet worden aangeboden en verder verspreid mag worden. Ook triviale modificaties tellen als ‘afgeleid werk’, niet alleen modificaties waarmee je een eigen nieuw werk maakt.

    @Freeaqingme: niet de hele site, alleen de hoofdpagina waarop de foto ge?ntegreerd was.

  11. Allereerst excuses aan de fotograaf. Normaliter doen we bij CC-foto???s ook keurig aan bronvermelding (via de alt-tekst bij de foto).(..) Tom Sanders Hoofdredacteur Webwereld

    Dat lijkt mij onvoldoende. De alt-tekst wordt normaal niet getoond aan het publiek. Het lijkt mij evident dat bron vermelden ook zichtbaar moet zijn als je het plaatje toont.

    Sterker nog de alt-tekst heeft een andere functie. Het alt attribute veld is bedoelt om de lege plekken op te vullen die ontstaan bij browsers zoals lynx.

    http://www.cs.tut.fi/~jkorpela/html/alt.html

    Alex

  12. SA vervalt alleen bij compilaties (zie documentatie daarvoor op creativecommons.org), bij opname is het ECHT een afgeleid werk. een video die allerlei foto’s gebruikt die onder SA vallen MOET ook onder SA vallen. het gaat niet om de bewerking maar om het feit dat je iets nieuws op basis van een SA stuk content maakt. de enige uitzondering vormen compilaties, dus bijvoorbeeld een hele reeks foto’s of muziek waar er 1 onder specifieke SA licentie valt, die zorgt er dan niet voor dat alles SA wordt. maar da’s een uitzondering. WebWereld had hele artikel dus onder SA moeten publiceren. en nogmaals: aanpassing foto speelt geen rol.

  13. @Arnoud: een van de dingen die SA voorkomt is dat een nieuw werk op basis van een vrije licentie de boel opsluit. zeg maar, Disney die uit publieke domein sprookjes pakt en opsluit in All Rights Reserved. dat voorkomt SA ook en is de reden waarom WebWereld een artikel met een foto onder SA ook zelf onder SA moet uitbrengen.

  14. De discussie over ‘hoe’ attribution moet worden toegepast durf ik nog wel aan. Bij de licenties (http://creativecommons.org/about/licenses/) staat namelijk nergens omschreven hoe attributie dient plaats te vinden. En de auteur doet dat ook niet bij zijn publicatie. Op basis van welke argumenten zou dat dan op de door jouw omschreven manier moeten, en niet bijvoorbeeld via een ingebedde mededeling? Ik ben me in ieder geval niet bewust van jurispudentie hieromtrend.

  15. @P. Jansen: klopt, dat staat niet in de licentie. Er is dus veel ruimte, waarbij je wel moet aansluiten bij wat in de branche gebruikelijk is. Een alt-tag is normaal gesproken onzichtbaar, en ik zie dus echt niet dat je dat kunt presenteren als een redelijke vorm van attributie. Bij foto’s is het een koud kunstje om de naam van de fotograaf eronder te zetten, elk tijdschrift en elke krant doen dat al zo. En tussen haakjes “CC-BY-SA” erachter zetten past heus ook nog wel.

  16. @P. Jansen: Het middel past niet bij het doel. Met CSS kun je tekst ook onzichtbaar maken. Maar een citaat van mijn woorden met een bronvermelding die niet te lezen is zou ik toch opvatten als plagiaat. Immers je laat aan de lezer niet zien dat het woorden van een ander zijn. Het zelfde gaat op voor de alt-tag.

  17. @Arnoud, de kwestie over het al dan niet zijn van een afgeleidwerk tegenover verzamelwerk is interessant en lastig, gezien het feit dat het originele werk ongewijzigd en integraal dient te worden opgenomen. Echter is het zo dat zodra je het originele werk wijzigt en weer als afgeleidwerk (verplicht) opnieuw onder de CC-BY-SA licentie uitbrengt. Je het afgeleide werk daarna weer ongewijzigd en integraal in een verzamelwerk kunt opnemen. De eerste verspreiding van het afgeleide werk kan prima de opname in het verzamelwerk zijn (zoals hier bij Webwereld). Waardoor het hele artikel of de homepage van Webwereld niet verplicht onder de CC-BY-SA licentie hoeft te vallen, om aan dezelfde licentie te voldoen.

  18. Webwereld heeft niet de foto van Marco geplaatst, maar een nieuwe foto die afgeleid is van de foto van Marco. Die nieuwe foto hebben ze in hun geheel geplaatst. Dat maakt dat de foto deel uitmaakt van een compilatie, en dat de pagina zelf niet aangestoken wordt door de CC-licentie.

    Bewijs uit het ongerijmde: Marco komt met het argument dat derden afgeleide werken niet kunnen “opsluiten”. Dat geldt hier ook: de nieuwe (bijgesneden) foto kan dank zij de CC-SA-licentie onder dezelfde licentie verspreid worden, ook al is het afgeleide werk dank zij de keuzes die Webwereld bij het snijden heeft gemaakt mogelijk niet alleen meer van Marco. (Hoe zit dat trouwens? Ik meende dat onder Nederlands recht alle auteursrechthouders van een werk toestemming tot verspreiding kunnen geven?)

  19. @Branko: ik denk dat je gelijk hebt. Ik krijg de redenering niet sluitend dat het artikel een verveelvoudiging in gewijzigde vorm is van de foto. Hopelijk leest Webwereld niet meer mee 🙂

    De Webwereld-versie van Marco’s foto lijkt me niet echt een nieuw origineel werk. Hij is alleen verkleind en bijgesneden. Daarmee heeft WW geen eigen auteursrecht op die versie. Dus Marco is de enige die mag zeggen wat er met die foto kan gebeuren, hoewel WW wel de rechten onder de CC-SA licentie kan claimen wanneer zij de voorwaarden nakomen.

  20. Alleen: de foto is niet zomaar Creative Commons – het is ShareAlike (???Gelijk Delen???), wat wil zeggen dat de voorpagina van Webwereld door iedereen kopieerbaar en verspreidbaar wordt als je die foto erin opneemt.

    Is het niet zo dat als je die foto opneemt zonder aan de licentievoorwaarden te voldoen, je dan alleen de foto zonder toestemming aan het publiceren bent? Daarmee wordt toch niet automatisch de legale status van andere objecten aangepast?

  21. @SvdB: dat is een goeie vraag. Ik zou zeggen, als je als professioneel gebruiker (zoals WW) een werk gebruikt en de licentie staat ernaast, dan moet je de licentie lezen. Doe je dat niet, dan kan de eigenaar van het werk je desondanks aan die licentie houden. Zeg maar net zoals het met algemene voorwaarden werkt. Die hoef je ook niet te lezen om eraan vast te zitten.

    Een andere manier is dat je een claim legt wegens inbreuk op auteursrecht en de site zich verweert met “jamaar de foto is toch CC”. In dat geval geven ze zelf toe de licentie te kennen en zich daarop te beroepen. Dan kun je ze ook verplichten zich aan de licentie te houden.

  22. @SvdB: foto is toch een belangrijk onderdeel van het artikel? wat nu als ik een video maak op basis van een foto met mijn muziek erbij, wat maakt dat anders? dat de video als 1 content-houder gezien kan worden? een weblogbericht die een foto toevoegt en aanpast moet het hele werk onder SA uitbrengen want het is een herbewerking en GEEN compilatie. nogmaals, compilatie is de ENIGE uitzondering omdat daarbij het gaat om meerdere werken en 1 werk kan er niet voor zorgen dat de hele compilatie een specifieke licentie krijgt. dat lijkt mij logisch.

    SA is het omgekeerde van ND. bij ND mag je het werk niet bewerken, bij SA wel mits je dezelfde licentie kiest. dat is bloedsimpel. laten we het dan ook niet lastiger maken!

    webwereld ging gewoon in de fout. laat dat een feit zijn. ze waren zich echt wel bewust van dit alles. en daar kan ik mij dan nog kwaad over maken. stelletje gore graaiers!

  23. @Marco: Ik had het in mijn opmerking bewust niet over wat nou wel en wat nou niet toegestaan is volgens de licentie. Wat ik vroeg was of het wel noodzakelijk zo was dat als je een werk publiceert zonder te voldoen aan voorwaarden die je toestemming voor publicatie zouden geven, of je dan gedwongen kunt worden om alsnog aan die voorwaarden te voldoen, of dat er dan de gebruikelijke maatregelen bij schending van het auteursrecht van toepassing zijn (offline halen, schadevergoeding, etc). Ik merk hierbij ook op dat iemand zijn werk onder verschillende licenties kan publiceren.

    Ter vergelijking: neem een parkeerplaats “alleen voor invaliden”. Als er een niet-invalide persoon willens en wetens op die plaats parkeert, dan zal die de gebruikelijke boete krijgen. Hij zal niet invalide gemaakt worden opdat hij aan de voorwaarden voldoet die hem toestemming geven om daar te parkeren.

    Of om bij auteursrecht te blijven: “Deze foto is vegetarianware. Ik geef hierbij toestemming aan alle vegetari?rs om deze foto te op hun website te publiceren.”. En nu komt er een vleeseter die die foto publiceert op zijn eigen website, en er kan bewezen worden dat deze persoon wist dat de foto beschikbaar is onder de vegetarianware-licentie. Moet hij nu vegetari?r worden?

    Op Groklaw wordt er een soortgelijke vraag gesteld, en wat de wetgeving in de Verenigde Staten betreft, beantwoord: http://www.groklaw.net/article.php?story=20031214210634851 Het gaat om het verschil tussen een contract en een licentie. Arnoud vergelijkt de CC-licentie met algemene voorwaarden, wat als ik het goed begrijp een soort van contract is. Ik ben er niet van overtuigd dat die vergelijking opgaat. En ik weet niet of NL ?berhaupt wel datzelfde onderscheid tussen contract en licentie kent.

  24. Algemene voorwaarden zijn voorwaarden die opgemaakt zijn om in een of meerdere contracten c.q. overeenkomsten op genomen te worden. Algemene voorwaarden moeten ter hand gegeven worden en als dat niet kan van toepassing worden verklaart.

    Een licentie zou je kunnen zien als een eenzijdige toestemming om de foto te gebruiken. Door de foto te gebruiken gaat men dan impliciet akkoord met de voorwaarden uit de licentie. Goed te vergelijken met bijvoorbeeld het plaatsen een stukje tekst op de website van trouw. Daarmee geef je impliciet toestemming om het stukje tekst op de website te tonen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.