Communitysites geven te gemakkelijk toe bij auteursrechtclaims

Communitysites zoals Hyves, Web-log en Myspace geven veel te makkelijk toe aan claims van derden over inbreuk op auteursrechten. Zonder enig overleg met de gebruiker of zelfs maar controle van de juistheid van de claim verwijderen de beheerders materiaal waarover geklaagd wordt. Dat blijkt uit een onderzoek (PDF) onder de zeven belangrijkste communitysites dat (mijn) juridisch adviesbureau ICTRecht in maart en april 2009 heeft uitgevoerd. Ook te lezen op Nu.nl.

Zie het persbericht op de ICTRecht blog voor alle details; hieronder een samenvatting.

We plaatsten het Peter Pan-verhaal ‘The Little White Bird‘, waarvan de auteursrechten vervallen waren, op weblogs en profielpagina’s aangemaakt bij communitysites Web-log.nl, punt.nl, Netlog.com, Hyves.nl, WaarBenJij.Nu, Blogger.com en Myspace.com. Vervolgens stuurden we een sommatie namens de fictieve ‘Peter Pan Heritage Foundation’ om verwijdering van deze berichten te eisen.

Vrijwel alle sites, inclusief marktleider Hyves, reageerden direct door het bericht, of zelfs de gehele weblog of profiel, te verwijderen. Het eigen beleid over dergelijke klachten werd niet gevolgd. Klachten van de houder van de weblog/profiel mochten niet baten: er was een claim over auteursrecht, dus de pagina moest weg. “Auteursrecht kan niet zomaar vervallen lijkt me”, aldus een helpdeskmedewerker. Alleen Blogger.com en Punt.nl verwijderden het materiaal niet, om procedurele redenen.

Notice en takedown is een leuk idee, maar in de praktijk blijkt het veel te makkelijk voor een zogenaamde rechthebbende om van alles weg te krijgen. Ik vind dat bijzonder ernstig. Het laat maar weer eens zien hoe makkelijk rechthebbenden het hebben en hoe weinig tegengas ze krijgen. Tussenpersonen zoals providers of hosters van communitysites zouden meer op moeten komen voor de belangen van hun gebruikers, ook als die mogelijk rechten schenden.

(Uiteraard waren we geïnspireerd door het Multatuli-project van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom uit 2004.)

Arnoud

36 reacties

  1. Te makkelijk gedacht Tru. Het Multatuli onderzoek vond ik in die zin interessanter omdat het daar professionele ISP’s waren die documenten van een betalende klant offline trokken. In een enkel geval werden zelfs de NAW gegevens van de sitehouder verstrekt aan de klager. Naar mijn idee vormt dat wanprestatie gepleegd door de ISP.

    Hoe zit het nu met gratis social networksites? Vormt dit een toerekenbare tekortkoming in de overeenkomst?

    Wel een leuk onderzoek. Uitslag geenszins verrassend maar wel aardig om de onkunde van “de gewone man” in een rapport samen te vatten. NTD is op papier goed maar de uitvoering is ronduit beroerd te noemen. Niemand lijkt meer te weten hoe het systeem in elkaar steekt. Met dank aan de angst aanjagerij door de entertainment industrie met hun zogenaamde copyright infringement claims?

  2. Dat er zo wordt gedacht blijkt wel uit het onderzoek van Arnoud. Ik ben het volledig met je eens dat er wordt gehandeld zoals jij omschreef. Het is mijns inziens een onjuiste wijze van handelen en te kort door de bocht om alles maar offline te halen omdat er iemand klaagt. Het is te makkelijk om niets te toetsen, te beoordelen of te onderzoeken. Wellicht komt dit door juridische onwetendheid en angst voor verdere stappen van de klager maar toch, het voelt fout.

  3. Dan begreep ik je verkeerd Maarten. Ik ben helaas een rechten-nitwit en slechts ge?nteresseerd maar … – Zou de bewijslast hier niet omgekeerd kunnen worden? of – Zou er een instantie kunnen zijn waar dit soort rechten online (geautomatiseerd) gecheckt kunnen worden? Ik droom verder.

  4. @Maarten – reactie nr 3

    Het Multatuli onderzoek vond ik in die zin interessanter omdat het daar professionele ISP???s

    Zijn alle ISP’s profi’s? De mensen die de BOF klachten ontvingen waren dat in ieder geval niet, anders was de uitkomst niet zo geweest. (Profi als in voldoende juridisch alert om een gedegen weging te kunnen laten maken van de claim en zich niet onder tijdsdruk te laten zetten)

    Naar mijn idee vormt dat wanprestatie gepleegd door de ISP.

    Absoluut waar, maar helaas heb ik we nog steeds geen zaken in NL voorbij zien komen waar de onterecht gedupeerde voor de rechter alsnog zijn gelijk heeft weten te krijgen.

    NTD is op papier goed maar de uitvoering is ronduit beroerd te noemen. Niemand lijkt meer te weten hoe het systeem in elkaar steekt. Met dank aan de angst aanjagerij door de entertainment industrie met hun zogenaamde copyright infringement claims?

    Volgens mij is NTD nooit af. En als bij de partijen die dergelijke klachten ontvangen ook veel kennis wordt weg bezuinigd zul je daar geen structurele verbetering van mogen verwachten.

  5. Wat ik mis in dit verhaal is de juridische positie van degenen die die doen.

    Het laten verwijderen van content door het claimen van niet bestaande rechten op die content lijkt me sowieso een onrechtmatige daad jegens degene die de content on line heeft gezet en mogelijk ook jegens de ISP / hoster van de content.

    Daarnaast het voordoen als een niet bestaande entiteit en het valselijk claimen van auteursrechten op een werk lijken ook mogelijk strafbare handelingen gerelateerd aan fraude / oplichting.

    Ik denk dat het risico op dergelijke handelingen veel lager is dan de risico’s van fraude en oplichting op het internet waar het gaat over financieel gewin.

    Ik vind dat het artikel daarom wel iets meer in context gezet zou moeten worden

  6. Het is inderdaad onrechtmatig jegens de persoon die de content online heeft gezet om valselijk te eisen dat materiaal wordt weggehaald. Maar omdat die ook in het complot zat, denk ik niet dat die gaat procederen. Onrechtmatig jegens de ISP? Hm, dat zie ik zo niet. Welke schade berokken je de ISP door die te vragen zijn NTD procedure uit te voeren?

  7. ??k heb nu het rapport gelezen en twee dingen verbazen mijn toch wel.

    1) Hoe kan een Nederlands bedrijf als Hyves in zijn voorwaarden over dit soort situaties ‘wegkomen’ met het bij mijn weten uit de DMCA vrij vertaalde zinnetje “…op straffe van meineed…”? Zoals ik het als leek begrijp is dat iets wat in Amerika wel gebruikelijk is, maar in Nederland zal meineed voorzover ik weet niet tot stand komen als er geen offici?le procedure (rechtszaak, formele onderzoekscommisie, getuigenverklaring etc.) plaatsvindt. Natuurlijk kan altijd nog in een gerechtelijke procedure worden bepaald dat een onterechte klager inderdaad onterecht heeft gehandeld, maar dit lijkt me wat kort door de bocht.

    2) Dat blogger.com en myspace.com Amerikaanse websites zijn daar kan ik inkomen, maar ze zijn ook toegankelijk in Nederland. Is het dan niet onredelijk bezwarend als men bij deze websites van respectievelijk de DMCA procedure en de (overige) Amerikaanse wetgeving uitgaat bij geschillen, ook al zou het om Nederlandse gebruikers gaan? Ik bedoel dat het me vrij lastig lijkt als ik bijvoorbeeld een legitieme klacht zou hebben tegen een andere Nederlandse gebruiker om dan een Amerikaanse advocaat te moeten inschakelen voor de afhandeling.

  8. Ik vind het niet juist dat een ISP een pagina dichtzet n.a.v. een niet nagetrokken klacht. Toch snap ik wel waarom het in dit geval is gebeurd. Hyves en Web-log krijgen naar mijn gevoel alleen klachten van loggertjes onderling, zeg maar gekibbel tussen schoolvriendjes. Denk aan een foto van een vriendin die geen vriendin meer is. Dergelijke klachten gaan waarschijnlijk direct in het grijze archief. Echte klachten van een advocaat ontvangen ze veel minder. Mijn inschatting: hooguit 5 per jaar. Dus daar wordt meteen gehoor aan gegeven, onder het motto: ‘je weet maar nooit’.

    En aangezien het niet meer is dan een bericht dichtzetten, kan ie na een tegenklacht van de blogger ook weer net zo snel opengezet worden.

    Bij over.Web-log.nl word gesteld dat zij eerst contact opnemen met de blogger. Of dat gebeurd is is me niet duidelijk. Ik denk niet dat dat veel uitgemaakt had, aangezien de blogger in het complot zat. Wat dat betreft niet zo’n handige onderzoeksmethode.

  9. Er valt wat voor te zeggen, de gemakkelijkste route kiezen en je niet-betalende gebruikers in de kou laten staan. Het is dan wel zo netjes om daar eerlijk en open over te zijn.

    Het hele profiel, of de hele weblog, verwijderen vind ik sowieso smerig. Dat moet je ook niet doen als het betwiste stuk inderdaad inbreuk maakt op rechten. (Ik kom hiermee overigens terug op een standpunt dat ik in het verleden had toen ik zelf nog veel profielen beoordeelde. Blijkbaar is het makkelijker om vanaf de zijlijn te roepen dat ze iets tijdrovends moeten doen…)

  10. @Martijn: het zinnetje verbaasde me ook. Ik weet niet zeker of het gewoon lukraak vertaald is of als korte en bondige samenvatting bedoeld was van “u dient in een geschrift te verklaren de rechthebbende te zijn en wij zullen u wegens valsheid in geschrifte aanpakken als blijkt dat dat niet klopt” of iets in die geest. Want dat is het natuurlijk wel, als je opzettelijk een valse verklaring aflegt om daarmee een ander schade te berokkenen.

    En ja, je hebt gelijk over de rechtsmacht, maar probeer dat Google maar eens uit te leggen 🙂

    @Xiwel: web-log heeft alleen de publieke toegang geblokkeerd, en gemeld dat na verwijdering van de inbreukmakende content deze weer open zou kunnen. Zij waren trouwens de site met ???Auteursrecht kan niet zomaar vervallen lijkt me???.

    De blogger Chris heeft altijd gereageerd op de sluiting en daarbij gemeld dat er volgens hem (en volgens zijn oom die jurist was) geen auteursrechten meer zaten op de tekst. En daar kwam dus die opmerking als reactie op. Hoe hadden we dit beter kunnen doen? Een willekeurig persoon op de korrel nemen met het risico dat zijn profiel geruimd wordt, lijkt me ook weer ongepast.

  11. Onrechtmatig jegens de ISP? Hm, dat zie ik zo niet. Welke schade berokken je de ISP door die te vragen zijn NTD procedure uit te voeren?

    Het uitvoeren van die procedure kost geld en tijd. En de persoon die de procedure aanroept weet dat hij niet in zijn recht staat.

    Als je een rechtzaak tegen iemand aanspant en het blijkt dat je van tevoren al wist dat je geen poot hebt om op te staan, zul je ook kunnen verwachten de proceskosten te moeten betalen. En als je de politie laat komen voor een misdrijf dat niet gebeurd is (en het duidelijk is dat je dit wist), zullen ze je ook een rekening sturen.

    Ik weet dat men onder het mom van “onderzoeksjournalisme” met veel weg kan komen, maar als iemand me voor zijn eigen publiciteit willens en wetens op kosten jaagt, zou ik toch knap pissig worden.

    Wat niet wegneemt dat er te gemakkelijk met auteursrechtenclaims wordt omgegaan. En bij Hyves lijken ze er zelfs wel lol in te hebben (“weg=weg op Hyves”).

    Verder had ik van jou toch wel beter verwacht dan censuur-balkjes in een aparte layer in een PDF-document te zetten…

  12. Hoe fout zeg, die mail van jullie naar Netlog. Expres in kinderlijke / na?eve taal mailen “jullie zeggen dat het niet mag maar ik heb alleen maar een peter pan boek gekopieerd wat ook al ergens anders op Internet staat dus volgens mij klopt het niet wat jullie zeggen. Ik heb het ook even aan mijn oom gevraagd die jurist is en die […] zegt dat het wel mag”

    Heel erg uitlokkerig allemaal….

    Doel heiligt middelen enzo? Mijn indruk dat deze actie vooral het profileren van ICTRecht en Arnoud Engelfriet als doel had, wordt steeds meer bevestigd. Jammer dat dat nog lukt ook want de media pikt het aardig op.

  13. Dat lijkt me toch vooral gedaan om een realistische situatie na te bootsen. Het is veel interessanter om de reactie op zoiets te polsen dan op een formeel geschreven uitleg van hoe de regels nou precies zijn.

    Netlog richt zich op jongeren. Je mag toch aannemen dat de eigen doelgroep wel een serieuze behandeling kan genieten?

  14. Onrechtmatig jegens de ISP? Hm, dat zie ik zo niet. Welke schade berokken je de ISP door die te vragen zijn NTD procedure uit te voeren?

    Je bezorgt een ISP werk door je opzettelijk voor te doen als een niet bestaande entiteit en je bezorgt de ISP potentieel een conflict met zijn klant als deze uitgaat dat jou klacht een legitieme klacht is en hij daar naar handelt.

    Bovendien is het je voordoen als iemand anders gewoon fraude volgens mij en het claimen van auteursrechten die je niet hebt volgens mij ook en zijn die dat dus beide ook strafbare handelingen. Dat puntje wil ik ook nog even belicht zien.

    Het lijkt me namelijk heel normaal als een ISP of hoster er vanuit zou gaan dat iemand die contect met hen op neemt niet strafbaar bezig is.

  15. Besef je dat dat laatste ook inhoudt dat je het heel normaal vindt dat een ISP of hoster (is dat geen ISP?) klakkeloos alles maar voor waar aanneemt?

    Waarom zou je aannemen dat iemand die contact met je opneemt niets fout doet, maar je eigen klant wel? Als je al partij kiest, zou je eigen klant misschien toch wel de betere keuze zijn.

  16. “Het lijkt me namelijk heel normaal als een ISP of hoster er vanuit zou gaan dat iemand die contect met hen op neemt niet strafbaar bezig is.” Dat zou ik ook denken, maar de praktijk blijkt anders. Valse claims met als doel mensen te pesten of bedrijfsmatig dwars te zitten zijn helaas aan de orde van de dag. Men claimt auteursrechten op andermans eigen werk, men roept ‘smaad’ over alles wat los en vast zit of brengt portretrecht of privacy in stelling. Nee, enig gezond wantrouwen en een vraag om bewijs is toch wel het minste.

    Het zou pas strafbaar zijn geweest als we er producten of ander direct voordeel uit hadden gehaald. Een webshop testen door te kijken of je dingen kunt bestellen met een gestolen creditcard loopt dus tegen de wet op. Maar kijken wat er gebeurt als je een mail stuurt over een zelf geprepareerde publicatie lijkt me onrechtmatig noch strafbaar. Ik zie in ieder geval geen rechtsgrond daarvoor.

  17. Art. 6:162 BW. Iets is onrechtmatig als je inbreuk maakt op een recht (eigendom, auteursrecht, etc), in strijd handelt met een wettelijke plicht (bv. een contract niet nakomt of je fiets stalt waar het niet mag) of wat “maatschappelijk onzorgvuldig” is. Als je dat doet en je berokkent iemand daarbij schade, dan moet je die vergoeden.

    Schade is op zich nog niet genoeg. Je zult moeten aantonen als eiser dat sprake is van zo’n inbreuk, strijdigheid of onzorgvuldig handelen. En dat zie ik hier even niet. Is de schade anders dan bij een telefonisch colportagegesprek bijvoorbeeld?

  18. Het beschrijven van de feiten lijkt me geen geldelijk gewin of daarmee gelijk te stellen voordeel. Dan zou iedere journalist die zonder zijn beroep te noemen gaat bellen, aangepakt kunnen worden voor tijdverspilling van gebelde managers. Aan de andere kant: dan kan ik telemarketeers een rekening sturen voor mijn verspilde tijd.

    Je reageert trouwens een stuk actiever vandaag, vind je het “mail me”-knopje handig? 🙂

  19. Ik zou verwachten dat de intentie er toe zou doen. Het verschil tussen gebruik maken van iemand’s tijd, en diens tijd verdoen.

    En er is een verschil in schaal. Een telemarketer kun je nog zeggen “Sorry, ik ben niet ge?nteresseerd.” en dan ophangen. Als je een bedrijf een blafbrief stuurt, zit je meteen met juristen die erbij moeten worden gehaald, tegen een uurloon van zoveel.

    Het klinkt bij mij een beetje als vandalisme, maar dan door een dienst te laten verspillen in plaats van een goed te vernielen/beschadigen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.