Royaltyfree is niet gratis!

stockfoto-stockphoto-stock-sxc.jpgDe laatste tijd krijg ik veel mails naar aanleiding van blafbrieven van Getty Images. Het lijkt erop dat het stockfotobedrijf met bots (of ingehuurde studenten) alles en iedereen mailt die haar foto’s lijken te gebruiken. Over de hoogte van de claims valt veel te zeggen, maar dat is voor een andere keer.

Update (29 april 2011): zie ook mijn nieuwe blog met tips en advocaten als de claim niet van Getty maar van het Nederlandse Van der Steenhoven advocaten afkomstig is.

Wat me namelijk opvalt bij veel van die mails, is dat mensen zeggen “er stond royalty free bij de foto’s, dus ik dacht dat ik ze gratis mocht gebruiken”. Die term is inderdaad een nogal misleidend iets.

Vroegâh was het namelijk zo dat je voor stockfoto’s royalties moest betalen: vaste bedragen voor elke kopie of elke publicatie van de foto. Dat heette ook wel “rights managed”. Stocksites zoals Getty kwamen toen met een nieuw model zonder royalties. Gebruikers hoefden slechts éénmaal een vast bedrag te betalen en mochten dan met de foto doen wat ze wilden. Dit concept werd als “royalty-free” aangeprezen.

De term is dus enigszins misleidend, maar wel ingeburgerd bij de stockfotobranche zodat we er niet snel vanaf komen vrees ik. Kijk dus uit op fotosites en gebruik ze alleen als je hebt betaald of hebt nagegaan dat de foto’s werkelijk gratis zijn en niet alleen maar vrij van royalties.

Mijn persoonlijke favoriete gratis stockfotosite is SXC.hu maar als u nog andere suggesties heeft, hoor ik dat graag.

Arnoud

224 reacties

  1. Zelf maak ik veel gebruik van het betaalde broertje van SXC.hu: Stockxpert. Naast een veel grotere beschikbaarheid van (professionele) foto’s en afbeeldingen, kun je die in vrijwel alle gevallen zonder restricties gebruiken (wat bij SXC.hu vaak wel het geval is). De kosten vallen ook heel erg mee (zeker vergeleken met de prijzen die bijvoorbeeld Getty images rekent).

  2. Wat mij opvalt is dat als je met Google zoekt naar afbeeldingen je overspoeld wordt met afbeeldingen waar je voor moet betalen (en niet te weinig, zelfs als het voor een bescheiden blog is). Het valt niet mee om Google zo in te stellen dat die sites worden uitgesloten. Was dat al tijd zo? Of hangt het af van het onderwerp? Heeft G belang hier belang bij of worden ze gemanipuleerd door de sites?

    Een tweede vraag: als je de foto niet download maar met een screencapture oppakt en er eventueel nog wat aan sleutelt. Is het dan nog traceerbaar ?

    Ik wil best een bescheiden bedrag betalen voor een illustratie (tussen de $ 5 en 25 voor een onbeperkt recht) maar de bedragen die gevraagd worden zijn absurd.

  3. @Victor Onrust, volgens mij zit op vrijwel alle afbeeldingen die je via Google vindt auteursrecht (enkele uitzonderingen daargelaten). De opmerking “waar je voor moet betalen” kun je dus beter vervangen, met “waar je tegen betaling een licentie op kunt nemen”. Op veel foto’s kun je geen licentie nemen en ze dus helemaal niet (legaal) gebruiken. Als uitgever ben ik daarom alleen maar blij mee als er mij eenvoudig de mogelijkheid wordt geboden om een licentie op een bepaalde afbeelding te nemen. Dat het gebruik van bepaalde afbeeldingen veel geld kost, dat is toch geen probleem? Als ik in een BMW wil rijden dan zal ik daarvoor (ook voor priv? doeleinden) in de buidel moeten tasten. Het zelfde geldt voor bepaalde afbeeldingen.

  4. @Arnout: Volgens mij zijn er nog wel veel afbeeldingen die je op een niet commerci?le wijze mag gebruiken. Bijvoorbeeld op Flickr, Panoramio of Wiki Commons. En een eenvoudige blogger is geen uitgever en stelt ook niet vergelijkbare eisen aan de kwaliteit. Het lijkt ook van het onderwerp af te hangen. toevallig zocht ik voor mijn blog naar “women hugging dog” (omdat ik iets tegen dierenknuffelaars heb). Resultaat bijna alleen maar professionele afbeeldingen.

  5. Ik heb meerdere malen gezien dat Getty publiek domein foto’s (b.v. van de NASA) pakt en er een eigen prijskaartje op plakt. Je krijgt dan precies hetzelfde als wat je ook zou kunnen downloaden van nasa.gov, alleen dan met een fors prijskaartje. Nogal misleidend, lijkt me zo.

  6. @arnoud, zijn er ook blafbrieven in nederland aangekomen?

    Ik gebruik nu stockxpert.com voor mijn foto’s en betaal daar netjes voor zodat ik ze bij mijn blogposts kan gebruiken. Echter, de verhalen die ik nu zie over de eigenaar van stockxpert vind ik zo bruut dat ik overweeg om over te stappen naar een ander bedrijf.

    Ik associeer me niet graag met bedrijven die hun omzet uit blafbrieven halen. Betalen voor foto’s is normaal maar de dreigementen van getty ruiken toch wel een beetje naar het bang maken van kleine ondernemers met relatief kleine bedragen.

  7. De hele discussie een beetje volgend vind ik het toch meer ruiken naar spooknota’s van “Gouden Gidsen” dan naar een terechte vervolging van overtreders. Ik vind Arnouts opstelling en die van de hier aanwezige fotografen en professionals dan ook een beetje laconiek.

  8. Spooknota’s? Nou, dat gaat me te ver. In de meeste gevallen is wel duidelijk dat er inderdaad Getty-repetoire is gebruikt. Het gaat dan vaak om de watermerkloze preview-plaatjes, of ‘echte’ Getty-foto’s die van een andere site zijn overgenomen. Nieuwssites zetten nogal eens Getty-werk online in hoge resolutie, en dat is natuurlijk dankbaar overnemen dan.

    Ook ken ik gevallen waarin de sitebeheerder aansprakelijk wordt gesteld terwijl de foto’s gekozen zijn door de websitebouwer, die met een beroep op zijn algemene voorwaarden meent vrij te lopen van aansprakelijkheid. Maar in de meeste gevallen is er wel degelijk Getty-repetoire overgenomen en gaat de discussie alleen over de schadevergoeding.

  9. Tsja, voor gejatte foto’s moet je betalen dat lijkt me niet meer dan logisch. Deze discussie lijkt echter nogal hoog ingestoken wat vergoedingen betreft.

    Een lastigheidje is natuurlijk wel dat het zo moeilijk is om te bepalen of je de rechten hebt om een foto te verkopen. Ik las een verhaal van een bedrijf in USA die foto’s van getty verkocht. Later bleek dit nep te zijn.

    Ik koop tegenwoordig alles van stockxpert. Maar ja, hoe zeker ben je dan van je zaak. Er kan altijd wel iemand komen die meent dat hij de rechten heeft. Aangezien je tegenwoordig al snel een 3-landen conflict heb delf je als kleine webmaster al snel het onderspit.

    Als je bedenkt dat de meeste foto’s bij stockxpert beginnen bij 1 US dollar is het eigenlijk niet eens de moeite waard om te jatten. Mijn vorige webdesigner kwam ook met zo’n watermerk foto aan in het design. Ik heb die foto vervolgens in high res gekocht voor een paar dollar, maar alleen omdat ik er zelf over begon. Waardeloos van de designer.

  10. Is het verplicht voor de legale koper/gebruiker om bij gebruik duidelijk de bron en een verbod op verdere overname te vermelden? En indien dat niet hoeft of die gebruiker heeft dat niet (duidelijk) gedaan zou die dan niet aangesproken moeten worden? Ik gebruik op mijn blog wel eens een plaatje waarbij de bron niet erg duidelijk vermeld staat waar het van afkomstig is en wat er wel en niet mee mag. Zelf doe ik dan meestal ook niet aan uitgebreide bronverwijzing.

  11. @ Arnout: Het lijkt er op (feitelijk bijna niet te bewijzen behalve als je een eerdere toestemming hebt) dat de “Getty” beelden vanuit de “gratis” “royalty free” databases worden overgezet naar Getty zelf en dan na verloop van tijd er een onbehoorlijke prijs aan gaat hangen en dan verwijderd uit de gratis systemen en dan gaat hengelen via belachelijke bla bla en waf waf brieven bij kleine ondernemers en particulieren die hier van schrikken en maar gaan betalen want een advocaat inhuren is duurder. Rechtsbijstandverzekeringen doen namelijk meestal tot nooit geen copyright zaken dus ben je vaak afhankelijk van het uurtje factuurtje tarief van een advocaat, dus is betalen goedkoper. Wedden dat ze de grote jongens niet durven aan te schrijven. Het genoemde telefoonnummer in de brieven is onbereikbaar en op de mail wordt geen reactie gegeven. Daarbij worden de brieven vanuit de States verstuurd en via London en Ierland loopt de administratie. Mensen die stockbeelden gebruiken voor een kleine website of vanuit een template werken denken niet meteen aan een sluitende administratie m.b.t. rechten en dergelijke en daar maakt Getty en consorten op een misselijkmakende manier misbruik van.

    Getty denkt hiermee helemaal binnen te gaan lopen maar de waarheid is echter dat men steeds meer kwaad bloed gaat zetten dat men uiteindelijk minder omzet gaat draaien want wie aan Getty denkt denkt voortaan aan deze achterlijke methodes dus neemt men de beelden voortaan elders af.

    Mocht je dit probleem hebben, gewoon voor laten komen en je betaald niet meer dan 1 keer het plaatsingsrecht conform de adviesprijzen fotografen federatie naar nederlands recht want er zijn al genoeg uitspraken hierover geweest. Auteursrecht is een goed recht maar men moet als fotograaf en zeker als database beheerder niet gaan overdrijven want dan speelt men de troef zo uit handen!

  12. Of het specifiek SXC is of anderen dat weet ik niet, dat zeg je zelf maar als je internationaal kijkt naar de vele online gesprekken over dit onderwerp en de vele blogs die er behoorlijk wat aandacht aan besteden dan lijkt het wel naar boven te komen dat vele mensen om wat voor reden dan ook op het verkeerde spoor zijn gezet door bijvoorbeeld templates die men gewoon kon gebruiken of dan wel niet door de idiote term royaltyfree of via afbeeldingen waar niet makkelijk uit bleek dat deze een auteursrecht hadden of door wat dan ook. Nogmaals auteursrecht is een recht en dat is goed en als iemand blijkelijk onbewust een bepaald beeldje heeft gebruikt dan kun je dat gewoon op een nette manier afhandelen en niet op de wijze waarop Getty dat doet want dan kun je het in Nederland beter gewoon voor laten komen.

  13. Tja. het moet niet gekker worden nog even en ze staan met een deurwaarder voor je deur. Foto, muziek, film enz, rechten blijven een probleem. Jatten is ook niet helemaal de oplossing maar waar de rechthebbende mee bezig zijn ook niet, men kan bijvoorbeeld eens gaan kijken naar redelijke prijzen bij aankoop. Een populaire cd kost in de States Dollar 10 tot Dollar 14 terwijl er hier gerust voor een nieuwe Borsato Euro 23 wordt gevraagd. Een belachelijke prijs en daarmee lokken ze vanzelf ook uit zodat men gaat onbetaald gaat downloaden. Gaat men diezelfde Borsato voor 10 Euro aanbieden dan zal er veel minder illegaal gedownloaded worden m.b.t. die cd. Het is gewoon een circel die maar rond blijft draaien met aan het roer een stelletje graaiers.

  14. @Arno Beste Arno, Ik heb ook briefjes van Getty ontvangen. Wat is het plaatsingstarief waar je het over hebt? En hoe weet je zeker dat het echt Getty foto’s zijn. Ze kunnen ook zo maar wat beweren.

    Eerder geschreven door Arno: Mocht je dit probleem hebben, gewoon voor laten komen en je betaald niet meer dan 1 keer het plaatsingsrecht conform de adviesprijzen fotografen federatie naar nederlands recht want er zijn al genoeg uitspraken hierover geweest. Auteursrecht is een goed recht maar men moet als fotograaf en zeker als database beheerder niet gaan overdrijven want dan speelt men de troef zo uit handen!

    Bedankt Chris

  15. Arnoud, ook ik heb een blafbrief van Getty uit Londen gekregen. Het gaat om een lullig klein foto-tje dat door mijn website bouwer toendertijd is geplaatst. Het bedrijf waar hij voor werkte is niet meer, maar ik begrijp ook dat Getty mij als directeur persoonlijk aansprakelijk stelt, ongeacht wie het foto-tje geplaatst heeft. Wat het plaatje betreft: het was toendertijd niet bekend dat dit niet rechtenvrij was, de websitebouwer heeft te goede trouw gehandeld. Ook gaat het niet om een hoge resolutie foto, meer een thumnail van 2×2 cm.

    Ondertussen is mijn eigen bedrijf (waar de website van is) ook in de pauzekast beland (daar stond al een melding van op de site), na de brief van Getty heb ik de gehele site maar uit de lucht gehaald.

    Ik lees hier “gewoon voor laten komen”… dus niet reageren op die brief en afwachten?

  16. Het lijkt me sterk dat jij persoonlijk aansprakelijk kunt worden gesteld voor iets dat je bedrijf fout gedaan zou hebben. Het hangt een beetje af van je bedrijfsvorm: bij een eenmanszaak zit je met je persoonlijk vermogen vast aan claims op het bedrijf, bij een BV niet. Maar ja, “laat ze maar komen”.

  17. Het gaat inderdaad om een eenmanszaakje. Inmiddels even contact gehad met Getty in Amsterdam, ze verwijzen mij door naar Engeland (mijn Engels is niet denderend). Volgens hen kunnen ze er niks aan doen en kan ik het beste Londen bellen en een schikking voorstellen. Niet doen, dus, luidt jouw advies? Heb je ?berhaupt gehoord van andere vergelijkbare gevallen en hoe dit afloopt?

  18. Dag Martijn, Heb een Nota met dreigbrief ontvangen. Daarop heb ik gereageerd en vervolgens niets gehoord. Toen werd deze brief herhaald en heb ik weer gereageerd. Toen kreeg ik een schikking. Ik kreeg dat korting mits ik bennen een bepaalde tijd zou betalen. Daar heb ik me druk over gemaakt en zelf Arnoud gebeld en aan jurist die ik ken gevraagd. Verder niks meer gedaan en ook niets meer gehoord. Dus het lijkt wel als jij niets doet doen zij het ook niet. Oftewel succes met niks doen, Chris

  19. zijn er al personen die een brief van getty image hebben gekregen, niet gereageerd of wel gereageerd maar niet betaald hebben? krijg je niet alsnog een nog duurdere rekening? ik zou nu zo’n 1600 euro moeten betalen terwijl degene die mijn site heeft gemaakt aangaf dat hij de foto’s bij sxc.hu vandaan had. hij had daar meerdere foto’s vandaan gehaald voor op mijn site maar ik kreeg een brief van getty dat 3 daarvan van fotografen waren waar zij de rekening voor presenteren. Ik snap heel goed dat ze recht hebben op een vergoeding. ik vind die 1600 euro niet terecht maar wil ook niet dat ik straks nog meer moet betalen omdat ik nu niets laat horen. zijn er al (misschien anoniem) reacties gekomen?

  20. Na veler advies heb ik dus niets van me laten horen, gewoon negeren. Kreeg wel een herinnering (zonder verhoging), ook die genegeerd en vervolgens nooit meer wat gehoord. Ze weten zelf ook dat de hoge bedragen in hun claims belachelijk zijn en nooit door de Nederlandse rechter zullen worden toegewezen.

  21. hallo ben, dank voor het bericht. ik begrijp dat het van jou als een maand of 5 geleden is dat je de eerste brief kreeg. jij hebt helemaal niet gereageerd? ik wacht dan ook maar af en hoop het beste.

  22. Ik heb wel gereageerd. Brief dat ik van niets wist )wat ook zo is. de fotos verwijderd. Toen kreeg ik een schikking na lange tijd radio stilte. Vervolgens eens wat gesurfd en dit forum gevonden. Vervolgend niet meer gereageerd en nu al lange tijd niks meer gehoord. Dus het intimidatie verhaal lijkt te kloppen. Ik zeg plaatjes verwijderen en niet reageren richting Getty. Ik heb er wel een beetje vsan wakker gelegen maar nu blijkt het toch een beetje hun bedrijfsmodel. Succes!

  23. Eigenlijk best een interessante opmerking van @9 Hay. In hoeverre mag je eigenlijk licenties verkopen op iets wat je niet bezit, al is het publiek domein? Ik kan natuurlijk rechtenvrije muziek downloaden, op een CD branden en de CD verkopen. Maar mag ik dan roepen dat ik licenties verkoop?! ALS het waar is dat Getty, of wie dan ook, publiek domein foto’s verkopen; hoe zit dat dan?

  24. Hier staat hetzelfde als wat mij ook opgevallen is: Getty blaft hard en eist veel. Men schrijft daar dat de eisen naar Canadees recht nooit toegewezen zouden worden. Het bericht is uit 2008 overigens. Ik heb nog nooit gehoord van een Nederlandse rechtszaak van Getty tegen een particulier met een site of blog over auteursrechteninbreuk. (Ook niet tegen een bedrijf trouwens, maar daar let ik wat minder op.)

  25. Hoe zit het eigenlijk met een printscreen, in hoeverre is dat rechts geldig? Tegenwoordig met photoshop kan ik ook wel foto???s van mij plaatsen op de site van getty(via prtscr door photoshop gehaald) en een blaf brief terug sturen.

    Ps: ik heb een webshop Dus wel bedrijfje

    I have recalculated the settlement demand taking into consideration the comment in your email. Therefore I am prepared to offer you a discount of 25% provided the payment is received before the 28/05/10. This brings the settlement demand to ???998.63 including 21% VAT Ireland). If you provide us your VAT number the amount would be ???825.31.

  26. Er is in het Nederlands recht geen concept van “rechtsgeldig” in de zin van “we kijken eerst of het aan bepaalde eisen voldoet en zo niet gaat het ongezien de prullenmand in”. Een printscreen is net zo rechtsgeldig als een verklaring van een getuige of een video-opname van een toevallige passant. Je mag ze voorleggen aan de rechter, en die kijkt dan wat hem dat leert. Overtuigt het hem, dan kan hij zijn oordeel erop baseren.

    Het is niet genoeg om te zeggen “een printscreen kan worden vervalst”. Je moet zeggen “deze printscreen ?s vervalst” en dan ook nog aangeven waar en waarom.

  27. Ook ik heb een brief gekregen, niet van Getty image, maar van een incasso bureau, die namens BRUNO PRESS optreedt. Mijn websitebouwer heeft destijds ook gratis foto’s gedownload van SXC.hu. Ik krijg nu een rekening gepresenteerd van 4.214,00 euro. Voor mij een godsvermogen. Arnoud, of iemand anders wellicht, ben je met Bruno Press bekend, en moet ik dit ook negeren en er niet op reageren? Wat is je advies?

  28. Ik hoor meer over Bruno Press dat inderdaad zulke hoge bedragen eist. Als de foto nog op SXC staat, dan zou ik daar een screenshot van terugsturen en de claim daarmee afwijzen. En misschien kun je met de websitebouwer nog iets regelen. Afhankelijk van wat er in zijn algemene voorwaarden staat, kun je hem soms aansprakelijk stellen voor de inbreuk.

  29. De foto staat helaas niet meer op SXC, maar de exacte nummers van de destijds gedownloade foto’s van Stock expert heeft mijn websitebouwer wel teruggevonden. Wil morgen allereerst telefonisch contact opnemen met Bruno Press om het voor te leggen en te kijken wat hun commentaar is. Mijn website bouwer (en ik al helemaal niet)heeft nooit met Bruno Prees te maken gehad en is er niet bekend mee. Waar moet ik voor oppassen in mijn te zetten stappen? Dit bedrag is zowel voor mij als mijn websitebouwer niet te betalen.

  30. Van Getty heb ik nog nooit gehoord dat ze rechtszaken in Nederland aanspannen wegens vermeend gebruik van hun foto’s. Dat is geen garantie dat ze je niet zullen aanklagen natuurlijk, maar velen zijn je voorgegaan die de brieven weggooiden (& de foto’s verwijderden) en niets meer hoorden.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.