“Piratenpartij kan open source ernstige schade toebrengen”

Wie het auteursrecht gaat hervormen, loopt het risico daarbij onbedoeld de open source beweging ernstige schade toe te brengen. Dat betoogde Richard Stallman vorige week, hoewel hij het natuurlijk over vrije software had. Specifieke aanleiding was het voorstel van de Zweedse Piratenpartij (de op twee na grootste politieke partij in Zweden) om de duur van het auteursrecht te beperken tot vijf jaar, in plaats van de “levenslang plus zeventig jaar” periode die nu geldt.

Open source licenties zoals de GPL zetten het auteursrecht op zijn kop. Het is juist wél toegestaan werken te verspreiden, te gebruiken en openbaar te maken. Ook mag je de werken aanpassen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Maar er zit wel een specifieke eis bij: breng je wijzigingen en uitbreidingen op open source op de markt, dan moet je deze zelf ook weer open source maken.

Het is nu juist die eis die in gevaar komt als het auteursrecht wordt veranderd zoals de Piratenpartij wil. Immers, die eis kan alleen worden afgedwongen via het auteursrecht, omdat het aanpassen en verspreiden van een werk toestemming van de maker behoeft. Die toestemming is in de GPL alleen gegeven aan mensen die het aangepaste werk onder de GPL verspreiden. Wie aanpassingen op een andere manier verspreidt, pleegt dus inbreuk op het auteursrecht.

Maar als een werk al na vijf jaar in het publiek domein valt, kan er geen sprake meer zijn van inbreuk op auteursrechten. De GPL-eis wordt dan onafdwingbaar en allerlei partijen kunnen de software ‘kapen’. Waarschijnlijk is dit niet de bedoeling van de Piratenpartij, schrijft Stallman, maar hier moet wel een oplossing voor komen.

Ik vraag me echter af of er werkelijk een tegenstelling is tussen de doelstelling van de Piratenpartij en Stallman. Beiden hebben volgens mij hetzelfde doel: werken beschikbaar laten zijn voor iedereen, en iedereen in staat stellen om daar vrij mee aan de slag te gaan.

Stallman’s oplossing is in feite een beter uitgewerkte oplossing dan “het wordt publiek domein”, omdat in zijn voorstel (de GPL) niet alleen rechten maar ook plichten voor gebruikers staan. Het traditionele publiek domein heeft namelijk één nadeel: wie eruit put, heeft alleen voordelen en geen nadelen. Dit levert de bekende tragedy of the commons op, waarbij iedereen pakt wat hij wil en niemand iets teruggeeft. De GPL verplicht teruggeven en omzeilt daarmee dit probleem.

Misschien wordt het dan ook tijd om een aantal eisen aan het publiek domein toe te voegen? Een digitale kopie in een open gestandaardiseerd formaat dient beschikbaar te zijn, bijvoorbeeld? Geen idee hoe je dat af zou kunnen dwingen, maar zo voorkom je wel het probleem dat werken opgesloten raken terwijl ze publiek bezit zouden moeten zijn.

Arnoud

42 reacties

  1. Het nadeel van het publieke domein is dat er geen nadelen aan vast zitten? Dat is een paradox!

    Stallman voorspelt dat de broncode van closed source niet beschikbaar gemaakt zal worden na die vijf jaar. Wil je dat wel dan ligt het voor de hand om het alleen recht dat copyright is te verbinden aan de voorwaarden dat de broncode ergens gedeponeerd is.

    Het partijprogramma van Zweedse Piratenpartij heeft inderdaad als logisch gevolg dat de GPL-eis na vijf jaar niet meer is af te dwingen. Maar het zou wel erg eenzijdig en hypocriet zijn omdat als probleem aan te duiden en onder tussen wel willen snijden in de commerciele licenties. Het mes snijd nu eenmaal aan twee kanten.

  2. Alles onder BY-SA? Volgens mij ook de enige licentie die onze Publieke Omroep moet gebruiken in navolging van Wikipedia.

    Dit zou zomaar kunnen. De overheid kan deze ook zo gaan gebruiken. Kwestie van doen. Zou een hele hoop oplossen. Zeg maar, meer voordelen dan nadelen.

  3. Die hele discussie over hervorming is zinloos wanneer rechters niet eens in staat blijken het huidige auteursrecht juist toe te passen.

    Begin eerst maar eens aan een eerlijke toepassing van de huidige auteurswet. Zie je vanzelf dat de behoefte aan hervorming afneemt.

    De huidige auteurswet is niet aan hervorming toe. Die is prima zoals die is. Waar het aan schort is de handhaving/toepassing.

  4. Ik heb het nog niet helemaal uitgewerkt, maar ik zit al een tijdje te denken over het idee om het verplicht te stellen om broncode bij je software te leveren.

    In eerste instantie lijkt dat misschien een raar idee, maar voor huizen is het heel normaal dat er een kopie van de bouwplannen bewaard wordt door de gemeente. Van voedingsmiddelen eisen we dat de ingredienten op het etiket staan.

    Daar moeten uiteraard regels aan gesteld worden, het is niet de bedoeling dat iedere informaticastudent 3 keer in de week naar het gemeentehuis moet. Maar voor bijvoorbeeld software voor de overheid, of software voor consumenten zou je kunnen eisen dat de source er bij geleverd wordt. Let wel, ik zeg niet dat je ook het recht krijgt om de software aan te passen en door te verkopen. Dat zou ik ook mooi vinden, maar staat los van dit voorstel.

    Als de software dan, vroeg of laat, in het publieke domein terecht komt, dan is de source ook beschikbaar.

  5. “Beiden hebben volgens mij hetzelfde doel: werken beschikbaar laten zijn voor iedereen, en iedereen in staat stellen om daar vrij mee aan de slag te gaan.”

    Als je ’t mij vraagt heeft Stallman een doel verre van dat. De Gpl is een van de meest restrictive (opensource)licenses die er bestaan. Als Stallman nou in principe overal het gebruik van de BSD license verkondigde vond ik ’t al een heel ander verhaal.

    (Ja, ik ben groot fan van de New BSD license)

  6. @ Casper:

    Je redenering klopt niet.

    1. Op een etiket staan alleen de ingredienten van een product, maar niet de verhoudingen of het productieproces. Op basis van een etiket kun je het product niet namaken of begrijpen hoe het oorspronkelijk gemaakt is. (Anders was het recept van Coca Cola al lang bekend…) Met de source code van software kun je dit alles wel.

    2. De bouwtekeningen van een huis worden meegeleverd omdat jij EIGENAAR wordt van het huis als je het koopt. Bij software krijg je echter alleen een licentie om het te gebruiken, de eigendom blijft bij de maker. Als de maker van een bepaald programma de volledige eigendom aan jou zou willen overdragen dan zou het wel logisch zijn dat hij ook de broncode mee zou moeten leveren.

    3. Als ik alleen al denk aan de beveiligingsproblematiek die zou ontstaan als iedereen de source code bij zijn programma’s zou moeten leveren, dan lijkt het me geen goed idee…

  7. BSD werkt al jarenlang prima met een BSD licentie waarbij alles wat ze maken vrij beschikbaar is en de enige plicht is dat je de originele auteur noemt. En met de MIT licentie zijn er zelfs helemaal geen plichten verbonden aan het werk.

    Dit werkt al jaren prima. Tuurlijk er zijn bedrijven die het oppakken en closed-source verbeteringen maken. Maar uiteindelijk als het belangrijk genoeg is, komt er ook een BSD oplossing voor. Zoiets zie ik ook gebeuren als alles na 5 jaar in het publieke domein komt.

  8. @Tim

    1. Klopt, het is geen exacte vergelijking, maar er zijn wel overeenkomsten. Ook bij voedingsmiddelen wilden de fabrikanten deze informatie eigenlijk niet geven uit angst voor de concurrentie, maar zijn ze er door de overheid toch toe gedwongen.

    2. De architect zou ook kunnen stellen dat hij eigenaar van het ontwerp blijft. Jij mag er wel in wonen, maar het niet zomaar nabouwen. Overigens word de meeste software niet geschreven voor de losse verkoop, maar in opdracht.

    3. In het begin kan dat een probleem zijn, maar de open source wereld heeft al lang laten zien dat het geen fundamenteel probleem is.

    Je zou ook kunnen overwegen om de code elders in bewaring te geven, zodat hij in de periode van volledige bescherming niet gelekt kan worden, maar na een aantal jaren wel beschikbaar komt.

  9. De bouwtekeningen van een huis worden meegeleverd omdat jij EIGENAAR wordt van het huis als je het koopt. Bij software krijg je echter alleen een licentie om het te gebruiken, de eigendom blijft bij de maker.

    Dat klopt niet helemaal.

    Zowel huizen als software zijn de fysieke uitdrukkingen van werken. Van die uitdrukking ben jij in heel re?le zin de eigenaar. De Auteurswet noemt dat ook zo — de maker is slechts de houder van het auteursrecht. (In de Amerikaanse auteurswet wordt de maker inderdaad de eigenaar genoemd, wat me nodeloos verwarrend lijkt.)

    Zowel software als huizen hebben bouwplannen die een geschoold iemand kan gebruiken om een kopie van het huis danwel de software te maken. Volgens het auteursrecht mag het maken van een dergelijke kopie niet zonder toestemming van de auteur. De uitzondering dat je voor eigen studie kopie?n mag maken geldt voor software noch huizen.

    De vergelijking van Casper gaat dus niet alleen goed op, maar hij is ook nog eens redelijk strak.

    Het grote verschil is dat je voor het kopi?ren van huizen aan de hand van de broncode dure bouwmaterialen nodig hebt, maar voor het kopi?ren van software op die manier alleen maar gratis bits. Dat is mogelijk wat softwarefabrikanten wat huiveriger maakt voor het meeleveren van de bouwplannen.

    Dat doet er niets vanaf dat werken die in het publieke domein alleen aan de hand van bouwplannen makkelijk zijn te kopi?ren, er enorm bij gebaat zijn dat die bouwplannen ook bewaard worden. Een verplichting om bij publicatie de broncode van software hetzij aan de koper beschikbaar te stellen danwel in escrow veilig te stellen is dan ook een zinvolle. Dat de politiek daar nauwelijks serieus mee bezig is, zal eerder met de nogal vluchtige natuur van software te maken hebben.

  10. Nice, dan wordt OpenBSD GPL-loos:-D Is jullie trouwens ooit opgevallen dat de GPL licentie ‘langer’ is dan de windows EULA?

    name Lines Words ISC license, 13, 120 BSD 3 clause, .. , 223 XP home EULA, 534, 5082 *(van de CD) GNU GPLv3, 674, 5644

    Eigenlijk heb een een hekel aan Arnoud’s beroep. Ik haat lange licentie teksten. En vind het een goede rede of niet, dat is een van de redenen waarom ik (Open)BSD gebruik. (Ofja, ik vind het eigenlijk ook wel interessant hoor Arnoud:p , daarom volg ik je blog)

    Dus, kom maar op, na 5 jaartjes van die ellenlange tekst af.

  11. Een termijn van 5 jaar lijkt me prima als default. Met de optie het auteursrecht op een werk centraal te registreren, en hiermee de termijn te verlengen naar bijvoorbeeld 20 jaar (tegen een redelijke jaarlijkse vergoeding, studenten krijgen 80% korting op vertoon van hun ov jaarkaart :).

    Voordeel van een dergelijke situatie is dat werken waar auteurs geen waarde meer aan hechten automatisch beschikbaar komen binnen een redelijke termijn. De centrale registratie zorgt er ook voor dat het makkelijker is om auteurs van werken te vinden, mocht je willen onderhandelen over het gebruik van een werk.

    Verder lijkt me in het geval van software 20 jaar een redelijke termijn, ook voor GPL software. Over het algemeen wil je geen 20 jaar oude software draaien. Een gemiddelde GPL applicatie is voortdurend in ontwikkeling, dus worden er steeds stukken code aan het werk toegevoegd waar wel weer auteursrecht op rust — ook al is dat voor oudere gedeeltes van een applicatie vervallen.

  12. Het terug brengen van auteursrecht van 70 jaar na overlijden tot ‘gewoon’ 5 jaar lijkt me wel een erg grote stap. Voor sommige bedrijven heeft dit erg grote consequenties, en het verbaast me niets dat dan een hoop uitgeverijen failliet gaan. Dat heeft natuurlijk ook weer economische consequenties. Ik heb eigenlijk het vermoeden dat de economische veranderingen veel groter zullen zijn, maar ik niet het inzicht heb om dat vooraf te zien.

    Mijn vorige post leek ik erg voor het verkorten van het publiek domein naar 5 jaar. Maar die jongens van de piratebay lijkt mij ook maar ‘puberale jong(ens)’ met vrij extreme idee?n. Laten we de auteursrecht eens verkorten tot een mensenleven, of 50 jaar of zo? Gewoon als tussenstap?

  13. Stallman gaat compleet voorbij aan het praktische aspect dat er bijna geen gevallen zijn waarbij men 5 jaar oude broncode wil (her)gebruiken met uitzondering wellicht van enkele algoritmes, codecs, etc. Een ’tragedy for the commons’ lijkt dan ook onwaarschijnlijk.

    Juist voor software is het model nog wel aardig: de open source licentie-legacy en -incompatibiliteit verdwijnt met de tijd (GPLv2 vs GPLv3 vs BSD vs …). Dat Stallman zich daar principieel niet in kan vinden, tja…

    Stallmans gefilosofeer lijkt geheel gebaseerd te zijn op het verschil tussen bron- en objectcode. Een haast verwaarloosbaar verschil gezien de eeuwigheid van de termijn van 5 jaar. Daarnaast is er altijd nog de optie van reverse engineering (zie bijvoorbeeld het OpenTTD project dat via reserse engineering object code van Transport Tycoon Deluxe heeft omgezet in broncode dat baat zou hebben dit idee). Met de opmerking over EULA’s zoekt hij helemaal spijkers op laag water, want waarom zou iemand akkoord gaan met een EULA als er geen auteursrecht is om dat af te dwingen?

    @Pieter: 5 jaar is maar iets korter dan een gemiddelde Windows/Office cyclus afgezien van de (essentiele) updates en service packs die daarvoor nodig zijn. De schade aan de klassieke software industrie kan dus wel eens meevallen. Men zal alleen voldoende moeten innoveren. Office 2000 exclusief updates zullen bijvoorbeeld weinig mensen willen gebruiken.

  14. 5 Jaar is meer dan genoeg lijkt mij maar onder bepaalde omstandigheden uitbreiden naar 15 jaar mogelijk. Na 5 jaar wordt de software automatisch Open Source en dient men de bron code beschikbaar te stellen onder een nieuw te maken licentie, alles valt na 5 jaar hier onder mits aan de volgende voorwaarde voor uitbreiding van 15 jaar wordt voldaan. Om voor 15 jaar in aanmerking te komen dient men particulier gebruik licentie beschikbaar te stellen onder de 75 euro licentie verloopt niet maar na 2 jaar geen recht meer op updates. Update van software dient men te kopen tegen gereduceerd tarief (max 25% van aanschaf waarde) of anders blijf je zitten met oude software. Bedrijven betalen echter de normale prijzen van de software die gelden, hun komen niet in aanmerking of het software bedrijf staat het toe. Op gebied van auteursrechten schending van particulieren dient men dan ook beter op te treden, bij geen geldige licentie dient men een boete te krijgen die gebaseerd is op inkomsten (alle inkomsten) zo doende wordt iedereen arm of rijk even hard getroffen. Bedrijven die geen licentie hebben worden zeer hard en streng aangepakt.
    Door deze constructie hebben particulieren toegang tot software die normaal niet betaalbaar is, hierdoor kunnen zij experimenteren met software en software bedrijven hebben kans dat meer bedrijven hun software gaan gebruiken, omdat meer mensen er mee bekend zijn.

    Dit zou mijn oplossing zijn korte auteursrecht maar wel uitbreidbaar en ook om mensen meer te laten bekend worden met andere zaken, daarbij misschien mensen aan het werk te krijgen, omdat ze meer ervaring hebben met bepaalde software.

    Het mogen duidelijk zijn dat de huidige situatie niet te handhaven is en ook net zoals beloningen en bonussen in het bedrijfs leven. Geef het tijd en een bedrijf laat het mes niet aan twee kanten snijden maar aan vier kanten.

    *Note: Dit is niet uitgewerkt natuurlijk wat doe je met mensen die een over een bepaalde bedrag heen gaan met bijverdienste als ze die software gebruiken. en daarbij nog veel meer.

  15. Ik zelf stel voor dat we het publiek domein als breekijzer gaan gebruiken op het auteursrecht. We maken van toegang tot het publiek domein een expliciet positief recht (een soort van wettelijke erkenning van artikel 27, sub 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, dat toegang tot het culturele leven als grondrecht erkent, dat dus boven het auteursrecht, gebaseerd op sub 2, staat). Daarna stellen we dat het huidige auteursrecht met zijn idioot lange termijnen gewoon blijft bestaan (zodat we geen ruzie krijgen over WTO verdragen, e.d.), maar dat auteurs (in de ruimste zin van het woord), alleen zaken aan het publiek domein mogen ontlenen, als zij toestaan dat hun eigen werken binnen een redelijke termijn (zeg 20 jaar) aan datzelfde publiek domein worden toegevoegd. Hier niet aan voldoen noemen we inbreuk op het publiek domein, en wordt net zo strafbaar als inbreuk op auteursrecht. Merk op dat het vrijwel onmogelijk is ook maar iets te maken zonder elementen uit het publiek domein te gebruiken: de woorden van onze taal, enz., behoren er bijvoorbeeld ook toe.

    @14: Dat van die puberale jongens bij de PP lijkt me onzin. Het Europees parlementslid van de Zweedse piratenpartij is bijna 50. Het is wel zo dat de generatie die opgroeit met de huidige techniek veel beter de implicaties ervan begrijpt dan de generatie die het nu nog voor het zeggen heeft.

  16. De kretelogie van Stallman is onzin. Het is ook helemaal niet nodig dat de GPL na vijf jaar nog afgedwongen wordt. BSD licensed open software leeft ook prima zonder de strikte regels van Stallmans GPL kindje.

  17. @hAl: “De kretelogie van Stallman is onzin.” Sorry, de filosofie van Richard Stallman is consistent, neem eens de moeite om het te proberen te begrijpen. Ik zal, om je een iets bredere blik te geven, een andere verdediging van Vrije Software geven, vanuit economische theorie.

    Economische theorie vertelt ons dat in een markt met ideale competitie de prijs van een goed tot de marginale productiekosten (de kosten van het maken van een extra exemplaar) daalt. Nu kan software voor vrijwel niets gekopieerd worden, de marginale kosten zijn nul. Linux en Open Office zitten op dat prijspeil, waarom Windows en MS Office niet? (Windows2003 en Office2003 zijn al meer dan 5 jaar oud, mag ik mijn gratis kopie?)

  18. @hAL BSD is voor individuele developers, maar niet voor gebruikers en bedrijven. Als gebruiker kun je aan BSD-software geen enkel recht ontlenen, aan GPL wel. Als bedrijf geeft GPL je enige zekerheid dat je “concullega’s” er niet eenzeidig met jouw product van door gaan.

    Niet dat er in praktijk zoveel problemen mee zijn, maar GPL geeft enige zekerheid.

  19. Wel interessant dat Stallman zijn filosofie volledig lijkt te baseren op de kwaadaardigheid van het auteursrecht, maar nu inziet dat hij eigenlijk niet zonder kan.

    Ik ben bang dat hij zijn filosofie moet herschrijven. Dat lijkt me niet heel moeilijk, want volgens mij staat zijn wens dat broncode beschikbaar moet zijn grotendeels los van het auteursrecht. Het auteursrecht is in ieder geval niet de enige bron van zijn onbehagen.

  20. Economische theorie vertelt ons dat in een markt met ideale competitie de prijs van een goed tot de marginale productiekosten (de kosten van het maken van een extra exemplaar) daalt. Nu kan software voor vrijwel niets gekopieerd worden, de marginale kosten zijn nul.

    In de wiskundige onderbouwing van die theorie wordt ongetwijfeld aangenomen dat de ontwikkelkosten gedeeld door het aantal verkochte exemplaren in verhouding tot de marginale kosten verwaarloosbaar worden zodra het aantal verkochte exemplaren maar groot genoeg wordt. Als die marginale kosten nul zijn, zal dat nooit het geval zijn. De economische theorie gaat dus niet op in zo’n geval.

    Alleen als je de ontwikkelkosten doorstreept of tegen andere inkomsten wegstreept is het economisch gezien mogelijk om exemplaren weg te geven.

    Wat betekent dit? Dat de producent of een heel ander businessmodel verzint en zijn werk “gratis” weggeeft, of bij zijn huidige businessmodel blijft en (licenties op) zijn werk tegen een vergoeding verkoopt. Maar vooral: dat het feit dat software over het algemeen geld kost, niet impliceert dat er sprake is van een niet-functionerende vrije markt.

  21. @Piet: ontwikkelkosten zijn vaste kosten, en die zijn zeker niet nul bij creatieve werken. Marginale kosten hebben betrekking op de kosten voor 1 EXTRA exemplaar, en daar zitten per definitie niet de vaste kosten in doorberekend. Het is de meerprijs voor elk extra exemplaar.

    Economisch gezien heb je een probleem als de ontwikkelkosten hoog en de marginale kosten nul zijn, omdat een concurrent het product dan kan namaken en zeer goedkoop kan verkopen. Hij heeft minder ontwikkelkosten (reverse engineeren is goedkoper dan uitvinden) en profiteert van de marginale marginale kosten. Zie bv. http://econophysics.blogspot.com/2007/04/intellectual-property-law-vs-open.html of kritisch http://www.pff.org/issues-pubs/pops/pop14.24marginalcost.pdf

  22. Ik snap de vrees van Stallman wel, het sloopt precies de verplichting om derivaten op GPL-software ook weer te publiceren eruit (en zou dan GPL na 5 jaar laten vervallen naar wat nu de BSD-licentie per direct doet). Het dwang middel is wat GPL t.o.v. het “egoistische” bedrijfsleven macht geeft, is dat de copyright holder naar de rechter kan gaan en daar het beknotten van de vrijheid van zijn software kan laten bestraffen.

    Ik zie niet in hoe veranderde eisen op zaken in het public domein dat ooit zo effectief zouden kunnen afdwingen, en voornamelijk omdat de belangen niet meer in lijn zijn met degene die het uitvoert. Op het moment zijn het de geirriteerde programmeurs die hun software elders zien gebruikt worden zonder aan de licentie te voldoen, die er achteraan gaan. Dat is al erg lastig, juist omdat het vaak free-as-in-beer projecten zijn, dus ze hebben hulp van organisaties als http://gpl-violations.org/ nodig. Als het omhoog getrokken wordt naar algemene wetgeving, wie gaat die vervolging dan doen? Het lijkt een beetje op die discussie over het onterecht claimen van copyright op zaken in public domain, daar gaat ook niemand achteraan, domweg omdat degene die er achteraan kan gaan (het OM) er weinig nut in ziet.

    Overigens, eisen dat public domein-derivaten ook gepubliceerd worden, kiest weer de “kant van GPL” ten koste van de “kant van BSD” waar het recht om ongepubliceerde derivaten te maken juist wel bewust mogelijk is.

  23. al hierboven genoemd: als iemand iets uit het publieke domein hergebruikt bij wet verplicht stellen het weer in het publieke domein onder te brengen is een top oplossing.

    kwestie van doen. wetje aanpassen. en opgeven het idee dat copyright voor geldverdienen staat, want dat is complete onzin.

  24. Het grappige is dat dit precies is wat Stallman voorstaat, alleen gaat hij nog verder door de eis niet alleen bij het publiek domein te stellen maar bij elk softwarewerk. De GPL is een geforceerde manier om alles “zo goed als” publiek domein te maken en te houden.

    En oh ja @23: Stallman construeerde de GPL als hack bovenop het auteursrecht maar volgens mij zou hij het liefste de auteurswet herschreven zien tot “alle software is en blijft GPL”.

  25. Waar maakt je dat uit op Arnoud?

    I could support a law that would make GPL-covered software’s source code available in the public domain after 5 years, provided it has the same effect on proprietary software’s source code. After all, copyleft is a means to an end (users’ freedom), not an end in itself. And I’d rather not be an advocate for a stronger copyright. So I proposed that the Pirate Party platform require proprietary software’s source code to be put in escrow when the binaries are released. The escrowed source code would then be released in the public domain after 5 years. Rather than making free software an official exception to the 5-year copyright rule, this would eliminate proprietary software’s unofficial exception. Either way, the result is fair.

    Stallman stelt zich hier toch op het standpunt dat het er mee zou kunnen leven dat het werk na vijf jaar publiek domein wordt en de code daarmee in closed source terecht zou kunnen komen, maar wil dan wel dat na vijf jaar closed source in open source terecht zou kunnen komen. Lijkt mij toch heel redelijk.

    “Na vijf jaar moet alles GPL zijn en blijven” maakt ik uit zijn stuk echt niet op.

  26. @Arnoud(#25): Ik weet wat vaste kosten en marginale kosten zijn. Ontwikkelkosten zijn inderdaad niet nul. Mijn punt is dat als de ontwikkelkosten niet nul zijn, maar de marginale kosten wel, de economische theorie waar Mathfox aan refereert gewoon niet opgaat. Die theorie gaat er (lijkt mij) namelijk vanuit dat het bedrag van de ontwikkelkosten gedeeld door het aantal exemplaren verwaarloosbaar is ten opzicht van de marginale kosten (bij een voldoende groot aantal). Dat is onmogelijk als de marginale kosten nul zijn.

    Het enkele feit dat Microsoft voor zijn producten meer vraagt dan de marginale kosten (die praktisch nul zijn) impliceert daarom niet dat er sprake is van een niet-functionerende markt, wat Mathfox echter wel lijkt te zeggen.

  27. De theorie zegt dat in een perfecte markt de prijs per stuk daalt tot de marginale kosten. Dat wil niet zeggen dat de verkoper dan zijn vaste kosten eruit kan krijgen; sterker nog dat is dus vaak niet het geval.

    En dat is dus ook het probleem waar ik op doelde. Als de prijs daalt tot dat minimum, dan krijg je je ontwikkelkosten niet meer terugverdiend. Dit is ??n van de achterliggende gedachten achter het octrooisysteem: een blokkade op de markt zodat de prijs niet te snel gaat dalen en de octrooihouder zijn ontwikkelkosten kan terugverdienen.

  28. De theorie zegt dat in een perfecte markt de prijs per stuk daalt tot de marginale kosten. Dat wil niet zeggen dat de verkoper dan zijn vaste kosten eruit kan krijgen; sterker nog dat is dus vaak niet het geval.

    Maar die theorie gaat ervan uit dat nieuwe partijen de markt zullen instappen als zij zien dat er winst te behalen is. Voorwaarde daarvoor is dat de vaste kosten met enige waarschijnlijkheid kunnen worden terugverdiend.

    Je hebt natuurlijk helemaal gelijk dat die vaste kosten lager zijn als je gebruik kunt maken van het werk dat voorgangers al hebben gedaan, en dat het octrooistelsel die voorgangers kan helpen om hun hogere vaste kosten eruit te krijgen. (Met onder meer het achterliggende idee dat die voorgangers anders misschien niet aan het ontwikkelwerk zouden zijn begonnen, of vertaald in de toekomst: dat toekomstige uitvindingen zullen uitblijven.)

    Ik zie dat je econophysics-link ook aanstipt dat het bijna nul zijn van de marginale kosten de situatie wat bijzonder maakt. De pff-link (artikel van Singleton) lijkt zelfs hetzelfde punt te maken als ik probeer, maar formuleert het net iets anders: je wilt juist geen “perfecte markt” in de zin van “prices track marginal cost” als dat betekent dat ontwikkelkosten niet kunnen worden terugverdiend. (En nu zeggen wij denk ik hetzelfde.)

    Singleton:

    Prices set above marginal cost are not a sign of undue market power or monopoly due to intellectual property or anything else.
    Daar kan ik mij in vinden 😉

  29. Wat mij altijd maar weer opvalt is dat veel mensen niet snappen wat het doel is van Stallman.

    Het doel van Stallman is de gebruiker in staat stellen zelf problemen op te lossen of iets aan te passen aan zijn/of haar wensen en niet afhankelijk te zijn van anderen, zodat deze kan doen wat hij/zij wil.

    Misschien moet ik een aantal dingen even duidelijk maken wat ik er mee bedoel: – de gebruiker kan ook een bedrijf zijn die een stuk software heeft ‘gekocht’ – zelf problemen oplossen, kan natuurlijk ook betekenen, een programmeur te betalen om een aanpassing te doen – voor aanpassen is broncode nodig en de bijbehoren rechten om het ook aan te passen

    Dat is alles, hij wil de gebruiker beschermen.

    Vrije software, zoals hij het noemt, GPL, etc. is maar een middel.

    Door de naam free software, associeren veel mensen het ook met gratis, maar dat is helemaal niet nodig.

    Het is ook helemaal niet nodig dat de software publiek wordt gemaakt.

    Ook niet als je iets aangepast hebt aan de betreffende vrije software.

    De bedoeling is dat de gebruiker van het programma altijd toegang krijgt tot de broncode, zodat die gebruiker niet gebonden is aan de maker van software, maar met die broncode ook naar een andere programmeur kan stappen. Bijvoorbeeld bij een geschil, die dan de aanpassing kan doen die de gebruiker graag wil.

    Een andere belangrijke reden daarvoor is dat het formaat van de data die het programma maakt dan niet kan verhinderen dat de gebruiker is gebonden aan 1 programma. Want als de gebruiker de broncode tot zijn/haar beschikking heeft, kan hij ook achterhalen hoe de data wordt opgeslagen.

    Stallman heeft ook niks tegen bedrijven die bestaande software gebruiken als basis voor een hun product, hij heeft alleen graag dat ieder software product (of product met software, zoals een digitale-TV) geleverd wordt met broncode, zodat de gebruiker niet hulpeloos is als de gebruiker wensen heeft of zoals nu bijvoorbeeld met de Kindle gebeurt, dat boeken in 1 keer weer worden ingetrokken (je krijgt nog wel je geld terug, dat valt nog mee).

    Een ander voorbeeld is dat hij geen enkel bezwaar heeft als een gebruiker een software laten maken door een programmeur en dat daarvoor ook normaal wordt betaald, hij wil alleen wel dat de programmeur er dan de broncode bij levert. Zodat als het programma het niet meer doet dat de gebruiker dan niet met de stukken blijft zitten.

    Aangezien de gebruiker zoveel vrijheid heeft gekregen, kan hij het programma doorverkopen of online zetten zodat andere gebruikers het ook kunnen gebruiken. Alleen Stallman wil natuurlijk wel veiligstellen dat ook die gebruikers de zelfde vrijheid genieten, dus is de eis van de GPL dat ook daar dan weer de broncode bij zit.

    Als iemand of een bedrijf ergens een stuk vrije software download en het aanpast (of aan laat passen) voor eigen gebruik, dan is het dus ook niet nodig om die aanpassingen weer vrij te geven.

    Stallman is dus ook niet bezig met het meer rechten verschaffen voor ontwikkelaars.

    Dat is eigenlijk meer het doel van de BSD-licentie, dat is maximale vrijheid voor de ontwikkelaars.

    Maar in dat geval kan er dus een bedrijf komen die de bewuste BSD-licentie-software verkoopt aan een gebruiker en daar dan geen broncode bij verstrekt en dan is er dus weer een gebruiker die afhankelijk is geworden van zijn leverancier.

    Dus daarom ziet hij liever geen BSD-licentie-software, want die verleent minder vrijheden. Aan de gebruiker ! De rechten van de ontwikkelaar zijn daaraan ondergeschikt in de visie van Stallman.

    Dat is wel even voldoende over Stallman en zijn ideeen lijkt mij. 🙂

  30. @Leen: Ik ben het bijna helemaal met je eens. Het enige puntje, en daarin vergis ik mij misschien, is dat ik denk dat “vrije software” zijn doel is, en GPL een middel. Vrije software lijkt me ruimer dan GPL. GPL is een soort auteursrechtelijke hack om vrije software te bevorderen. Maar misschien vergis ik me, en het is in ieder geval slechts een kwestie van definitie.

    Wat ik interessant vind, is dat het auteursrecht volgens mij hooguit zijdelings in conflict komt met het idee van vrije software. Stallman is er met zijn GPL zelfs in geslaagd om het auteursrecht aan te wenden ten behoeve van zijn ideaal.

    Op zijn Philosophy of the GNU Project pagina’s lijkt Stallman zich echter toch op het standpunt te stellen dat auteursrecht op software in beginsel slecht is. Zie bijvoorbeeld Why Software Should Not Have Owners.

    Ik zie zelf echter niet in waarom auteursrecht op software inherent in zou gaan tegen zijn ideaal van “vrije software”. Het is niet in de eerste plaats het auteursrecht dat voorkomt dat de gebruiker van software over de broncode ervan kan beschikken, maar het technische gegeven dat de vorm waarin de software wordt gebruikt (de binaire code) doorgaans wezenlijk afwijkt van de vorm waarin de software bruikbaar is voor een programmeur (de broncode). (Decompilatie en/of reverse engineering is soms wel mogelijk, maar dat is verre van een ideale oplossing.) Voor andere soorten van auteursrechtelijk beschermde werken bestaat dit probleem niet of in veel mindere mate. (Het bouwplan van een huis is niet onbelangrijk, maar wordt zoals al opgemerkt in de regel meegeleverd. In de praktijk doet zich hier dus niet het probleem voor dat zich bij software in de praktijk vaak wel voordoet.)

    Problemen met het auteursrecht zie ik eigenlijk alleen voor zover het auteursrecht decompilatie en/of reverse engineering verbiedt (maar dat waren dus toch al geen ideale oplossingen), en voor zover het auteursrecht het verbiedt om broncode voor eigen gebruik aan te passen. Het lijkt me dat die problemen kunnen worden opgelost zonder het auteursrecht op te heffen, bijv. door het invoeren van een exceptie op het auteursrecht.

    Maar als ik dat goed zie, waarom lijkt Stallman dan toch een min of meer principieel tegenstander van het auteursrecht (op software) te zijn?

  31. Maar als ik dat goed zie, waarom lijkt Stallman dan toch een min of meer principieel tegenstander van het auteursrecht (op software) te zijn?

    Mijn vermoeden is, omdat auteursrecht bedoelt is om de gebruiker restricties op te leggen en hij wil geen restricties (op software).

    Free software is een poging om een soort ‘veilige haven’ te maken, binnen het bestaande systeem (een tijdelijke oplossing tot hij zijn zin krijgt 😉 ), daarom gaf ik aan dat het een middel is. Maar als men aan het systeem gaat prutsen zouden de, in zijn ogen, halve maatregelen, er toe kunnen leiden dat er resitrcties verloren gaan die ‘de vrijheden’ van de gebruiker op dit moment ‘beschermen’.

  32. Naar mijn mening zou RMS het liefst zien dat alle licenties uit de wereld verdwijnen, en iedereen altijd al z’n broncode voor iedereen beschikbaar maakt. Hij is echter slim genoeg om te beseffen dat dat niet (meer) mogelijk is, en dat er altijd mensen zullen zijn die proberen het systeem in hun eigen voordeel uit te buiten. Hij beseft ook dat vrijheid een relatief begrip is, en dat verschillende vrijheden met elkaar kunnen conflicteren.

    Het GPL is zijn poging om binnen het bestaande systeem de verschillende vrijheden zo goed mogelijk met elkaar te balanceren, met name vanuit het oogpunt van de gebruiker.

    Als er andere wetten omtrent copyright waren geweest, dan was het GPL ook anders geweest. Als er geen copyright zou zijn, dan had het GPL ook nooit bestaan (althans niet in de huidige vorm).

  33. RMS is actief binnen de PPI ( Pirate Party International ) mailinglist. Aldaar is grosso modo iedereen het met RMS eens. Het recente schrijven van RMS zie ik als een tactische handeling. Er word immers al tijden over dit onderwerp gesproken, maar weinig gerealiseerd. Persoonlijk hoop ik dan ook dat dit e.e.a in een versnelling zet.

  34. Excuses voor de wat late reactie, maar ik wilde toch nog even iets kwijt. Ik denk dat het veel belangrijker is je te realiseren dat alles wat het auteursrecht behelst gebaseerd is op een zwaar achterhaalde situatie: namelijk de situatie waarin het auteursrecht enkel met kunstwerken, boeken en dergelijke te maken had. Dat is in de laatste dertig jaar flink veranderd en het is zo gek niet om specifiek voor software wat aparte bepalingen te gaan opnemen.

    Ik denk dat als je de inkomstenstroom van een softwaremaker en een romanschrijver naast elkaar zou leggen, je bij een softwaremaker een groot deel van de totale inkomsten in de eerste 1 ? 2 jaar zult terugvinden, waar een romanschrijver misschien wel vijftien jaar lang goed kan verdienen aan zijn boek.

    Ga je de werking van het auteursrecht verkorten tot vijf jaar, dan zul je daar veel mensen pijn mee doen die je eigenlijk helemaal geen pijn wil doen. Maar maak je een uitzondering op het huidige auteursrecht (of hoe jullie malle juristen daar dan ook uitvoering aan zouden geven) specifiek bedoeld voor software, dan kun je dat ook wel op zo’n manier invulling geven dat iedereen daar vrede mee heeft. Ik geloof echt niet dat er nog veel applicaties uit het vorige millennium zijn waar nog daadwerkelijk geld aan verdiend wordt.

  35. Vroeger, tot een jaar of twintig geleden, was het heel normaal om je broncode mee te leveren met je software of zelfs helemaal geen binaries te leveren. Mijn ervaring is dat dit in het geval van maatwerk-software nog steeds eigenlijk altijd nog zo is. Onze klanten stuiteren het beheer van hun software inclusief repositories vaak heen en weer tussen verschillende partijen.

    Ik denk dat Casper’s idee om commercieel algemeen beschikbare software verplicht in broncodevorm centraal in depot te geven beter haalbaar is dan een algemeen auteursrecht dat na vijf jaar afloopt. Met name de klassiekere gebieden van auteursrecht zijn dan makkelijk langer bezig met het maken van het werk dan met het verdienen erop. Wellicht dat je, als potentieel ge?ntereseerde in een werk, na x jaar de auteur mag dagen om te laten zien dat hij nog steeds zijn recht uitoefent. In combinatie met voorgaande in-depot-name zou op zo’n moment een werk naar publiek domein kunnen vervallen.

  36. Ik hou helemaal niet van termijnen, dat is altijd natte vingerwerk. OSS is continu in ontwikkeling. Hoe moet worden bepaald op welk punt die termijn van 5 jaar ingaat ? Op deze manier ontstaat misschien software met 2 licenties. Publiek domein voor de code die meer dan 5 jaar oud is, en de originele licentie voor het overige deel. In ieder geval kan dan alleen het public domain deel worden gekaapt lijkt me.

  37. “If the UK Pirate Party adopts 10-year (at least) copyright for free software source code, or a mandatory source escrow requirement for proprietary software source code, then (assuming the details are done right) this will be ok for free software. With the escrow requirement it would be very good for free software.” – Richard Stallman

  38. Ik denk dat de PP juist de open-source wereld verbeterd. Er wordt redelijk veel aandacht in open-source gestoken, iets wat ik niet in andere partij programma’s zie. Daarnaast ben ik een keer bij de vergadering geweest en ik kan je zeggen dat 86%^open-source fanaat is.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.