Doorzoeken van computers in andermans huis, mag dat?

Een computer van de wederpartij in een civiele procedure doorzoeken mag niet zomaar. Tot die conclusie komt het Gerechtshof Leeuwarden in een arrest (via Boek9.nl) tussen twee bedrijven die een geschil hadden over een exclusieve distributieovereenkomst. Er zou namelijk informatie zijn ‘gelekt’ die gebruikt was bij de beëindiging daarvan. De eiser liet conservatoir beslag leggen op diverse gegevensdragers en schriftelijke informatie die relevant kon zijn voor de zaak. Daardoor kon men het huis doorzoeken en alles meenemen dat onder het verlof viel, inclusief een computer die later door bedrijfsrecherchebureau werd onderzocht.

Pardon, huiszoeking bij een civiele ruzie? Kan dat zomaar dan? Nou, niet helemaal. Inderdaad kun je beslag laten leggen op “bescheiden”, waaronder ook gegevensdragers vallen, als je daarbij een rechtmatig belang hebt. Het idee achter die wetsbepaling is vooral te voorkomen dat de wederpartij die gauw door de shredder haalt. Maar om dan op eigen houtje die computer te gaan doorzoeken, is nog weer een stap verder. Om nog maar niet te spreken van andermans huis binnengaan met een deurwaarder en daar uit alle kamers en kastjes spullen meenemen.

Het Gerechtshof haalt dan ook terecht artikel 8 EVRM en artikel 12 Grondwet van stal, die bescherming van de persoonlijke levenssfeer garanderen en meer in het bijzonder verbieden dat de overheid zomaar gaat snuffelen in je privéspullen.

Uit die artikelen volgt in ieder geval dat er alléén in huizen gezocht mag worden als daar een expliciete wettelijke bepaling voor is. En die is er niet volgens het Hof. Het beslag was aangevraagd op grond van artikel 843a Rechtsvordering, maar dat artikel gaat alleen over het opvragen (vorderen) van gegevens. Niet het zelf in beslag nemen daarvan. En ook de andere regels over beslag in civiele zaken zijn volgens het Hof echt onvoldoende om zomaar bij mensen binnen te gaan en zaken mee te nemen. Daarom was dit binnentreden dus niet legaal.

Het doorzoeken van een computer tegen de wil van de eigenaar is om dezelfde reden illegaal:

Het hof is van oordeel dat de kennisneming, tegen de wil van de eigenaren van de inhoud van de computer, onder dit recht valt. Artikel 843a Rv is een wettelijke beperking op dit recht. Een wettelijke regeling die het mogelijk maakt dat, alvorens een rechterlijke beslissing op deze grondslag is gegeven, derden bij wege van conservatoire maatregel een computer op zijn inhoud mogen onderzoeken, ontbreekt evenwel. Voor het onderzoek door [betrokkene 5] van de computers van [appellant 1] en [appellant 2] ontbreekt dan ook een voldoende wettelijke grondslag, zodat op dit punt artikel 10 van de Grondwet is geschonden.

Terecht, lijkt me. Ik moet zeggen, ik voel me niet vaak emotioneel bij het lezen van vonnissen maar bij deze gingen de haren in mijn nek toch even overeind staan. Dat de politie je huis kan doorzoeken is één ding, maar een andere burger die meent juridische ruzie met mij te hebben?

Arnoud

12 reacties

  1. Het zou zeer verwerpelijk zijn, vooral omdat er nog geen rechterlijke uitspraak aan ten grondslag ligt. Er kunnen wel allemaal bedrijfsgevoelige bestanden op staan. Wie zegt mij waar kennis van wordt genomen en waar niet van.

    Zou toch van der zotte zijn dat een klant, die meent wel opgezegd te hebben, onze volledige administratie-database kan vorderen!

    Inkijken mag, maar onder begeleiding. Er staat namelijk ook persoonsgegevens in van 9000 andere klanten!

    Oftewel; goede uitspraak.

  2. Natuurlijk is het van de zotte dat een burger je huis overhoop haalt.

    Het Arrest roept bij mij 2 vragen op:

    • wat is de positie van de bedrijfsrecherche persoon? Had hij/zij niet moeten weten dat er hier sprake was van een onterecht verzoek (mild uitgedrukt).

    • heeft dit arrest ook consequenties voor de werkwijzen van nntn organisaties die op komen voor de rechten van derden en huisbezoeken inzetten – onder het mom van een goed gesprek – en daarbij nauwkeurig objecten onthouden en later beschrijven.

  3. BSpecht, goede vragen…

    • Het riekt naar onrechtmatige daad.

    • De brutalen hebben de halve wereld. Aan de andere kant, nntn&co riskeren dat ze ooit iemand tegen komen die de poot stijf houden. Mag een torrent-beheerder een BREIN delegatie laten oppakken voor huisvredebreuk als ze zijn woning weigeren te verlaten?

  4. >> Mag een torrent-beheerder een BREIN delegatie laten oppakken voor huisvredebreuk als ze zijn woning weigeren te verlaten?

    Ja? Lijkt mij gewoon een Citizen’s Arrest (heeft vast een naam in ’t Nederlands).

    Overigens, jullie dachten zeker in een rechtstaat te wonen? 😀

  5. Met dit probleem dat de kans op een ontdekking heterdaad bij het door Freeaqingme aangehaalde voorbeeld nogal klein is. Of de beheerder moet al zijn NAW gegevens op zijn site zetten en de server zichtbaar vanaf de straatkant waaruit ondubbelzinnig de heterdaad van een strafbaar feit blijken. En welk strafbaar feit zou dat dan zijn?

    @Mathfox: brein medewerkers hebben niets in een woning te zoeken dus die mag een bewoner te allen tijde bij de deur toegang weigeren.

  6. De politie mag volgens mij ook pas een woning doorzoeken wanneer iemand op heterdaad betrapt is waarbij de straf hoger ligt dan 4? jaar.

    Wanneer een burger iemand op heterdaad betrapt mag die bijna alle plaatsen betreden m.u.v. bepaalde plaatsen en woningen (artikel 55 Sv). Toezichthouders daarintegen mogen ook zonder heterdaad elke plaats betreden maar ook m.u.v. woningen (artikel 5:15 Awb).

    Lijkt mij dat het doorzoeken van computers onder mijn eerste voorbeeld valt.

  7. @ nick: Politie mag ook buiten heterdaad binnentreden indien daar door de bevoegde personen toestemming wordt gegeven.

    Zie de Algemene wet op het binnentreden, artikel 5. Feiten waarop voorlopige hechtenis is toegelaten. http://www.st-ab.nl/wetten/0032Algemenewetophet_binnentreden.htm

    Verder geeft artikel 96 Sv een opsporingsambtenaar nog mogelijkheden tot inbeslagname.

  8. Een beetje te open vraag. Het lijkt me dat dat in de machtiging zal zijn geschreven, en waarschijnlijk ook met welke juridische/wettelijke grondslag. Verder is het van belang wat voor een ambtenaar/toezichthouder het betreft, en welke rechten de wet hem toekent.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.