“Google patenteert eigen homepage”

Google’s minimalistische homepage (“zoekstartpagina” volgens Webwereld) is gepatenteerd, meldden diverse media donderdag. Daarmee zou het bedrijf concurrenten zoals Bing of Yahoo! dwars kunnen zitten als die hun veel te drukken startpagina’s willen uitkleden om zo eindelijk eens marktaandeel te veroveren.

Wat je daarbij echter zelden ziet, is het nummer van het patent want dat had in dit geval veel duidelijk gemaakt: het gaat om een zogeheten design patent, herkenbaar omdat het nummer (D599372) begint met een “D”.

Een design patent heet bij ons een “modelrecht”, en komt neer op bescherming voor het uiterlijk, de vormgeving van een product. Zoals Octrooicentrum Nederland het omschrijft:

Dit uiterlijk wordt bepaald door bijvoorbeeld de kleur, de vorm of het materiaalgebruik van het voortbrengsel. Essentieel hierbij is dat het model nieuw is en een eigen karakter heeft.

Het gaat hier dus nadrukkelijk niet om de techniek achter de homepage of hoe inventief het is om niets op je homepage te zetten. Het criterium is enkel en alleen of je iets nieuws hebt bedacht dat als uiterlijk van een product kan dienen. En dat mag dus best iets triviaals zijn. Nog trivialer dan de Auteurswet eist trouwens, drie rechte strepen op een schoen kunnen prima een beschermd modelrecht zijn maar ze zijn (waarschijnlijk) niet creatief genoeg om een auteursrecht te claimen.

Kan dit patent bij ons ook verleend worden? Dat is een goeie vraag. Het belangrijkste struikelblok zal zijn of een homepage een ‘product’, of beter gezegd een ‘voortbrengsel’ is in de zin van het Beneluxverdrag voor de Intellectuele Eigendom. Je kunt namelijk een nieuw ontwerp alleen beschermen als dit het uiterlijk van een twee- of driedimensionaal voorwerp is. Maar in artikel 3.1 van dat verdrag staat onder andere:

Computerprogramma’s worden niet als voortbrengsel aangemerkt.

Volgens dit boek was daarbij de overweging dat “het moeilijk denkbaar is een computerprogramma als een voortbrengsel met een te beschermen uiterlijk te beschouwen”. Wat is immers de buitenkant van een computerprogramma? Tsja, ik zou zeggen dat de interface op het scherm het uiterlijk is, maar dat ligt kennelijk complexer.

Je kunt dus het uiterlijk van een computerprogramma, bv. de skin van MSN Messenger, niet via een modelrecht beschermen. Daarvoor zul je echt auteursrecht moeten proberen te claimen op bijvoorbeeld de icoontjes of het kunstzinnige karakter van de plaatsing van alle interface-elementen. (Misschien dat daarom steeds meer programma’s zo’n niet-standaard en daarmee volstrekt onbruikbare interface hebben?)

Voor een website zal dan wel hetzelfde gelden denk ik. Wat is de buitenkant van een website?

Oh ja, bij SearchEngineLand schrijft iemand dat “[p]lenty of search engines prior to Google’s 1998 launch had clean pages”. Iemand enig idee welke? De meeste sites waren voor zover ik me kan herinneren juist hartstikke druk met portaltoestanden en knipperende banners.

Arnoud