Bronvermelding bij tijdschriftcovers: ook de fotograaf

de-uitstraling-goirle-riel-foto-rons-photography.jpgOpgelet bij het tonen van tijdschriftartikelen of -covers: je moet niet alleen het tijdschrift noemen als bron, maar ook de fotograaf van daarbij zichtbare foto’s. Dat blijkt uit een vonnis van de kantonrechter (PDF) uit Den Bosch over een zaak tussen een professioneel fotograaf en het Brabants dagblad. De krant had melding gemaakt van een nieuw tijdschrift. Daarbij werd een foto van de cover getoond (inderdaad, de cover hier rechts naast).

De fotograaf maakte bezwaar: zijn naam stond niet bij de reproductie van die cover. En dat had gewoon gemoeten, want hij heeft op grond van zijn zogeheten morele rechten (persoonlijkheidsrechten) altijd recht op naamsvermelding. (Voor de zekerheid dan maar: de maker van de foto op de cover hier rechtsboven is Ron’s Photography.)

Op zich klopt dat. Je mag beeld citeren, bijvoorbeeld om te illustreren om welk nieuw tijdschrift het gaat. Daarbij moet je wel de bron noemen, waaronder de naam van de fotograaf. Alleen, artikel 15a lid 1 sub 4 Aw bepaalt:

voor zover redelijkerwijs mogelijk, de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze wordt vermeld.

En ik vraag me toch af of het hier wel redelijk is om naamsvermelding voor de fotograaf te eisen. De rechter zegt dan wel:

Niets had [de krant] in de weg gestaan op andere wijze te vermelden dat de foto van Ron’s Photography afkomstig was.

maar de afweging had volgens mij moeten zijn of Ron’s Photography in redelijkheid wel mocht eisen dat men zijn naam erbij zette bij zo’n kleine coverfoto. Misschien wel: zijn naam stond ook op de cover van het tijdschrift. Maar in het algemene geval zou ik zeggen van niet. De fotograaf van een coverfoto achterhalen is meestal niet eenvoudig, omdat je daarvoor het colofon moet hebben dat niet altijd vrijelijk online staat. Andere edities van dit tijdschrift hebben het bijvoorbeeld al niet. Moet je er dan op bedacht zijn dat een fotograaf het soms wel eist?

Ik heb er nooit echt op gelet, maar ik als ik even door wat kranten en tijdschriften blader dan zie ik eigenlijk nooit de naam van de maker van de coverafbeelding genoemd als men een tijdschrift, boek of iets dergelijks publiceert bij een bespreking. Jullie wel?

Arnoud

16 reacties

  1. Soms zie je de naam van een maker van de cover expliciet in het colofon staan. Dat heeft me altijd een beetje verbaasd: alsof er iets bijzonders aan de cover is dat voor andere redactionele pagina’s (colofon, abonnementenbon, inhoudsopgave) niet geldt. Regelmatig is dan weer niet gespecificeerd wat die maker precies heeft bijgedragen.

  2. Hoewel de afweging “of Ron???s Photography in redelijkheid wel mocht eisen dat men zijn naam erbij zette bij zo???n kleine coverfoto” mij wel aanspreekt, is dit denk ik toch iets anders dan de vraag of het redelijkerwijs MOGELIJK is om de naam van de maker te vermelden.

    @Bram:

    Jeetje. En als ze een lettertype gebruiken wat van mij in licentie is afgenomen? Moet dat ook worden vermeld?
    Alleen als dat een licentievoorwaarde is. Idem voor foto’s waarvoor een licentie is verkregen.

  3. Misschien wel: zijn naam stond ook op de cover van het tijdschrift. Maar in het algemene geval zou ik zeggen van niet. De fotograaf van een coverfoto achterhalen is meestal niet eenvoudig, omdat je daarvoor het colofon moet hebben dat niet altijd vrijelijk online staat. Andere edities van dit tijdschrift hebben het bijvoorbeeld al niet. Moet je er dan op bedacht zijn dat een fotograaf het soms wel eist?

    Hierop wil ik even reageren: als deze informatie niet vrijelijk toegankelijk is, dan neem ik aan dat dit buiten het genoemde wetsartikel valt:

    voor zover redelijkerwijs mogelijk, de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze wordt vermeld.
    Hoewel er nog over te discussi?ren valt als deze gegevens in het tijdschrift staan. In dit specifieke geval is er wel iets voor te zeggen omdat de naam eigenlijk op de cover stond en al dan niet expres weggevallen is, zo ik lees in reactie 5.

    Persoonlijk vind ik deze uitspraak enigszins opmerkelijk. Immers, iedereen die de gegevens van de fotograaf wil weten, die weet waar men moet aankloppen (bij het tijdschrift). Wat in de wet staat is hier wel gewoon duidelijk, dus als we het op de letter gaan bekijken heeft de fotograaf gewoon gelijk. Ik vraag me af of een verwijzing voor deze gegevens naar (een specifiek gedeelte van) het tijdschrift ook voldoende is, mede door wat Bram schrijft;

    Jeetje. En als ze een lettertype gebruiken wat van mij in licentie is afgenomen? Moet dat ook worden vermeld?
    Een dergelijke (iets uitgebreidere) verwijzing zou dan voor al dit soort zaken toegepast kunnen worden, zonder dat de krant dit soort licentievoorwaarden uit hoeft te pluizen, iets dat me wel wenselijk lijkt.

  4. @HANS “Ja hoor eens, DAT doen we alleen als het om de Playboy gaat.

    Straks wil de ontwerper van de cover ook nog genoemd worden???”

    Uit het vonnis van de kantonrechter lijkt dat wel te volgen. niet valt in te zien hoe de positie van een fotograaf in deze wezenlijk verschilt van die van ontwerper. Tussen de regels van het vonnis door meen ik wel af te leiden dat de omstandigheid dat de naam van de fotograaf in het citaat is weggesneden een rol heeft gespeeld. Ik vraag me af of de kantonrechter tot eenzelfde beslissing was gekomen, indien zijn naam niet op de cover genoemd zou zijn.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.