Rechter VS: softwarelicentie kan verkoop zijn

Mag je een CD-ROM met software doorverkopen als je die gewoon in de winkel aangeschaft hebt? Een Amerikaanse rechtbank oordeelde afgelopen week van wel. In haar arrest (via OSNews) wordt het beroep van Adobe op haar licentie (EULA) verworpen. Dit bevestigt het vonnis van vorig jaar.

De Amerikaanse auteurswet kent, net als de onze, een bepaling over uitputting. Als de rechthebbende zelf een exemplaar van een werk op de markt brengt, mag de koper dit doorverkopen zonder dat daarvoor nadere toestemming nodig is. Tweedehands boeken doorverkopen is daarom doodnormaal. Maar voor tweedehands software was dit iets minder normaal: bij software zit immers vrijwel altijd een licentie (EULA), en daar staat standaard in dat je alleen een gebruiksrecht krijgt en geen recht de software door te leveren.

De rechtbank verwijst nu (opnieuw) dit argument naar de prullenbak. De licentie gaf de gebruiker een eeuwigdurend recht, en bevatte geen clausules die je bij een huurcontract zou verwachten. Zo stond nergens dat de software teruggegeven zou moeten worden, of dat de licentie zou vervallen na een zekere periode. Had dat er wel gestaan, dan was het duidelijk een huurcontract en als je iets huurt, krijg je uiteraard niet de eigendom daarvan. (Je mag dus gehuurde video’s en DVD’s niet doorverkopen.)

Adobe probeerde het nog met “iedereen vindt dat een licentie geen verkoop is”, maar daar had de rechter weinig moeite mee:

[Adobes] expert witness, Mr. Nimmer, argues that software companies take a restrictive view of whether they transfer ownership of software companies. The court has no doubt that software companies prefer to reserve as much control over copies as the law and the market will permit, but that preference bears little on the issue before the court.

De tegenpartij had overigens nog een eerdere publicatie van deze meneer Nimmer gevonden waarin hij precies het tegenovergestelde beweerde.

Adobe kan nog in hoger beroep, wat wel goed zou zijn omdat we dan eindelijk een precedent krijgen met een duidelijke uitspraak waar lagere rechters (en auteursrechthebbenden) rekening mee zullen moeten houden.

Via Slashdot.

Update (11 september 2010) volgens nieuwe berichten heeft de Ninth Circuit het arrest verworpen. Money quote:

[5] We hold today that a software user is a licensee rather than an owner of a copy where the copyright owner (1) specifies that the user is granted a license; (2) significantly restricts the user’s ability to transfer the software; and (3) imposes notable use restrictions.

Arnoud

8 reacties

  1. Ik denk dat dat wel meevalt. Het gaat namelijk niet om de drager van de software (het Adobe-product is dan weliswaar doorverkocht, maar voor hetzelfde geld staat er nog een kopie op de harde schijf van de verkoper), maar om de licentie. Als die doorverkocht wordt en de nieuwe eigenaar gaat ‘m gebruiken, is het aan de oude om ervoor te zorgen dat die geen problemen ondervindt (registraties ongedaan maken, activatie mogelijk maken).

    Nu bepaalde fabrikanten zelfs zoveel controle hebben over de door hen geleverde apparatuur dat ze zelf kunnen bepalen of een stukje software of content daarop mag blijven bestaan, is het geen probleem om de doorverkochte software pas weer op het apparaat toe te staan op het moment dat de eigenaar een nieuwe licentie koopt.

    Of die controle nu wel zo wenselijk is, lijkt me een ander verhaal.

  2. @Kaijuu:

    Het eerste punt is dat Adobe, Autodesk en anderen er wederom op is gewezen dat doorverkoop van offici?le schijven volstrekt legaal is. Een tweede punt is dat er gerede reden is te twijfelen aan de bindingskracht van EULA’s in een installer: De verkrijger van een legale kopie van een werk heeft (in principe) het recht deze te installeren (Art 45j Auteurswet). (Edit: Als de verkoop van een softwarepakket inderdaad de verkoop van een goed is, moet tijdig aangegeven worden dat er “algemene voorwaarden” in het spel zijn en die moeten op aanvraag door de verkoper ter beschikking gesteld worden. Daar is de afgelopen jaren i.h.a. niet aan voldaan.)

    Dat verklaart waarom de grote bedrijven zo graag controle hebben met installatiesleutels en zo… Een juridische vraag: zou het weigeren van een installatiesleutel van/aan een koper van een tweedehands softwarepakket een onrechtmatige daad van de softwaremaker zijn?

  3. Wat mij opvalt aan het vonnis is dat de rechter het idee “licensed, not sold” naar de prullenbak verwijst, maar weinig moeite lijkt te hebben met het idee EULA, terwijl het idee EULA in de Amerikaanse auteurswet net zo min een basis heeft als in de Nederlandse. Wat dat betreft blijft de Amerikaanse situatie onvergelijkbaar met de Nederlandse, contractwetgeving is totaal anders.

  4. @Daniel: dat is niet gek, EULA’s zijn contracten en hebben hun basis dus in het overeenkomstenrecht. Dat je met een EULA toestemming geeft onder een auteursrecht is dus in feite bijzaak. Je kunt ook een EULA voor een merkrecht afgeven, en ook het huurcontract van een auto is eigenlijk een EULA.

    Ik snap eerlijk gezegd niet waarom mensen zo veel moeite hebben met het idee van een EULA. Ok, er zitten haken en ogen aan, vaak worden ze niet rechtsgeldig aangeboden en er staan verschrikkelijk domme dingen in, maar dat is een slechte uitwerking en niet een slecht idee.

  5. Het punt van discussie in deze zaak lijkt me niet de (auteursrechtelijke) EULA, maar de status van de drager. Was de drager verkocht en dus eigendom van de koper, of werd die drager in feite uitgeleend door Autodesk (zodat geen verkoop had plaatsgevonden, zodat de Amerikaanse variant van art. 45j Aw niet van toepassing was, zodat de nieuwe houder van de drager zonder een licentie van Autodesk de software niet mag draaien).

    Dit lijkt me tenminste de vertaling van het vonnis naar Nederlands recht. Of “owner of a copy of the software” naar Amerikaans recht iets anders kan betekenen dan “eigenaar van een drager met daarop de software” weet ik niet, maar naar Nederlands recht lijkt me dit de enig mogelijke uitleg.

  6. > Ik snap eerlijk gezegd niet waarom mensen zo veel moeite hebben met het idee van een EULA.

    Populair gezegd hebben mensen moeite met EULA’s omdat EULA’s dienen voor het naaien van je klant. Als je eeuwig “uitleent”/”verhuurd” is geen sprake meer van een koop, is geen sprake van garantie, is geen sprake van een recht tot doorverkopen. Dat klinkt oneerlijk, en de wet sluit daar in de vele gevallen bij aan en zo blijkt ook uit deze uitspraak.

    Dat het in theorie mogelijk is om een EULA voor verkoop aan te bieden, dat beide partijen daarmee akkoord gaan doen daar niets aan af. De bedoeling van de softwarehuizen is de klant te naaien, niet meer, niet minder.

    Verkoop software zoals een supermarkt melk verkoopt: Zonder kleine lettertjes. Dat doet recht aan zowel de auteursrechten als de consumentenrechten.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.