Van wie is informatie?

Kijk, dat zijn nog eens filosofische lezersvragen: van wie is informatie eigenlijk?

Heel algemeen denk ik dat je wel kunt zeggen: die is van degene die deze geschapen heeft. Dit is bijvoorbeeld duidelijk bij persoonsgegevens. (De discussie over informatie versus gegevens voeren we een andere keer.) Daar is namelijk een duidelijk uitgangspunt voor gekozen in de Wet Bescherming Persoonsgegevens: die zijn van de betrokkene, de persoon over wie het gaat. Daarom is het uitgangspunt van de ‘privacywet’ ook dat er voor zo ongeveer elke verwerking van persoonsgegevens toestemming nodig is van die betrokkene.

Maar helemaal correct is dat niet: feitelijke informatie is vrij te gebruiken. Hoewel ook dat weer niet helemaal klopt: informatie kan zijn ‘opgesloten’ in een auteursrechtelijk beschermd werk, of nog erger onderdeel zijn van een databankrechtelijk beschermde databank. En dan kun je die informatie er niet zomaar uithalen. Of toch weer wel, want auteursrecht of databankrecht geldt niet voor de feiten als zodanig. Het is dus moeilijk daar in het algemeen iets zinnigs over te zeggen.

Een mooi voorbeeld hier vind ik de discussie rond de Dodezeerollen (of is het nou Dode zee-rollen?). Deze teksten zijn zo oud dat er uiteraard geen auteursrecht meer op rust, maar voordat ze in leesbare vorm konden worden gepubliceerd, moest er wel het nodige aan bewerkt en gedaan worden. Zo veel zelfs dat het Israelisch Hooggerechtshof oordeelde dat de restaurateur de auteursrechthebbende op het eindresultaat was. Een beetje zoals je tegenwoordig eigenlijk geen Sneeuwwitje- of Pinokkio-afbeelding kunt publiceren zonder ruzie met Disney te krijgen over auteursrechten.

In theorie zit er alleen auteursrecht op de uitwerking, in dit geval de moderne vertaling en de eigen aanvullingen op de antieke teksten. Maar in de praktijk is de scheiding tussen informatie en uitwerking daarvan bijzonder moeilijk te trekken. Daarvoor moet je immers als gebruiker de originele teksten hebben om te zien wat er door de ‘vertaler’ is toegevoegd, iets dat praktisch nauwelijks te doen is. Daarmee zijn die feiten in de praktijk toch eigendom van die vertaler geworden, hoewel dat eigenlijk zeer onwenselijk is. Want informatie behoort vrij te zijn.

Arnoud

4 reacties

  1. Je vergeet te vermelden dat de auteurswet niets zegt over het gebruiken van werken, alleen over het (her)verspreiden ervan, en alleen al daarom niets zegt over of je informatie van anderen mag gebruiken … totdat je die in een vorm giet die veel lijkt op de vorm van iemand anders, en die vervolgens publiceert. Dus als ik jouw creditcardgegevens weet is dat niet tegen de auteurswet, als ik ze publiceer ook niet, maar als ik een lange lijst creditcardgegevens publiceer die ik heb gekregen door een botnet af te luisteren schend ik het auteursrecht van de phishers die de lijst hebben samengesteld.

  2. “Want informatie behoort vrij te zijn.”

    Moet je niet ook rekening houden met de gene die moeite heeft gedaan om informatie te achterhalen? Er rust dan weliswaar geen auteursrecht op, maar als ik aantoonbaar moeite heb gedaan om erachter te komen dat 83% van de bewoners in mijn wijk het niet eens is met een besluit van de gemeente, mag die informatie dan ook zomaar worden overgenomen door iedereen die dat wil?

    Los van dingen die in principe iedereen kan laten onderzoeken, hoe zit het met de ontdekker van die Dode Zee-rollen? Die heeft ze vast niet zomaar in zijn achtertuin gevonden, en het gaat hierbij toch om (voor sommigen) waardevolle informatie.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.