Hoe laat ik minderjarigen lid worden van mijn site?

Een lezer vroeg me:

Ik heb een website met daarop een spel, waarbij je je moet registreren voordat je mee kunt doen. Is het verplicht dat mensen onder een bepaalde leeftijd toestemming van hun ouders vragen om akkoord te gaan met deze voorwaarden? En als dat verplicht is, is het dan voldoende om de (toekomstige) gebruikers bij registratie te laten verklaren dat ze toestemming hebben?

Toestemming is niet altijd nodig, maar als die nodig is dan is het waarschijnlijk niet genoeg om zo’n verklaring op te nemen in het registratieformulier.

Als je onder de 18(!) bent, heb je toestemming nodig van je ouders voor elke juridische handeling, zoals het sluiten van een contract of het lid worden van een website of spel. Doe je dit zonder toestemming, dan kunnen de ouders op elk moment en zonder overleg die handeling terugdraaien. De wederpartij heeft dan pech.

Er is een uitzondering: als het normaal is voor mensen van die leeftijd om die soort juridische handeling te verrichten, dan wordt de toestemming geacht te zijn gegeven. Een twaalfjarige mag dus snoep kopen bij Jamin, en de ouders kunnen dat niet terugdraaien. Koopt die twaalfjarige een bromfiets, dan kunnen de ouders dat wel terugdraaien (zelfs als er al op gereden is en zelfs als de twaalfjarige een vervalst identiteitsbewijs liet zien).

Het is dus de vraag of het normaal is voor jongeren van de leeftijdscategorie bij deze site om dit soort spellen te spelen en zich daarvoor in te schrijven op de site. Bij een Habbo- of Runescape-achtig spel kun je denk ik wel zeggen dat het normaal is voor twaalfplussers om mee te doen. Ze doen het in ieder geval massaal. (Habbo lijkt er vanuit te gaan dat je onder de zestien niet zelfstandig kan/mag beslissen.)

Als je niet op die “normaal voor de leeftijd” criteria wilt vertrouwen, of denkt dat jouw deelnemers wel eens te jong kunnen zijn, dan moet je toestemming vragen. Dat gebeurt vaak met zo’n vakje “Ik ben onder de zestien en verklaar toestemming te hebben van mijn ouders”, maar ik betwijfel ten zeerste of dat genoeg is. Zo’n kruisje is snel gezet, en het bewijst m.i. absoluut niet dat er ook werkelijk toestemming is. Als wederpartij kun je daarop dan ook niet vertrouwen.

Je hebt dus een probleem als website-exploitant. Want webhosters kunnen een identiteitsbewijs opvragen en zo identiteit controleren en de ouders nabellen, maar voor een site-eigenaar is dat volstrekt onpraktisch, zeker bij een gratis dienst.

In de praktijk lijkt dit nooit te spelen (zeker bij gratis sites) maar dat is meer omdat niemand zich er druk om maakt dan omdat het juridisch in orde is.

Arnoud

27 reacties

  1. Ik weet dat bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst met werknemers t/m 14 jaar geldt dat na 4 weken de toestemming van de ouders aanwezig geacht wordt te zijn (art 7:612-2 BW). Een dergelijke tijd-grens is er bij andere juridische handelingen gezien het ‘op elk moment’ dus niet begrijp ik ?

  2. Maar stel dat er een contract is en de ouders bevestigd hebben dat het kind mag deelnemen. Mogen de ouders dan later ook het contract be-eindigen? Mag het kind zelf weer opzeggen of heeft het kind bij opzeggen ook toestemming van de ouders nodig?

    Opzeggen is overigens zeldzaam bij gratis sites. De meeste gebruikers “vergeten” gewoon het bestaan van hun account. Maar bij een betaal-site kun je natuurlijk krijgen dat een kind zelf opzegt maar de site dit niet accepteert en nog steeds rekeningen naar de ouders stuurt, die netjes betalen omdat ze niet weten dat hun kind is gestopt met de site. Dit kan vooral gebeuren met al die online MMORPH spelen, waarbij het kind na enkele maanden gewoon is uitgespeeld en dus een ander spelletje gaat doen. Of de ouders dit opmerken is maar de vraag, maar als de betaling via creditcard gaat, komt de rekening zeer waarschijnlijk iedere maand bij de ouders.

    Moet je -als betaalsite- dan ook de ouders waarschuwen als een kind al geruime tijd niet meer online is geweest om te komen spelen?

  3. Als de ouders toestemming hebben gegeven, dan zitten ze eraan vast. Ik denk dat ook bij opzegging de ouders toestemming moeten geven (opzeggen is een rechtshandeling, en de wet gaat hier over rechtshandelingen in het algemeen). Maar inderdaad, bij gratis sites speelt dat niet want dan houdt het kind gewoon op met spelen.

    Er is geen plicht om abonnees te informeren dat ze geen gebruik maken van het abonnement.

  4. Maar goed, in combinatie met een vorige post: Stel, kind heeft toestemming om mee te doen aan een forum. Vervolgens gaat het kind zich op het forum misdragen en wordt dus weer verbannen. Aangezien de forum-beheerders weten wie de ouders zijn, aangezien de ouders expliciet toestemming gaven, hebben ze dan het recht om de ouders op de hoogte te brengen over het wangedrag van hun kind?

    Of valt het foute gedrag van het kind onder de privacy-bescherming? En mag men dus niet tegen de ouders vertellen dat het kind op het forum steeds vieze woorden schreef en links plaatste naar foute plaatjes en foute sites online…

    Ofwel, hoe zit het met de privacy van het kind online in het contact met de ouders?

    Ander puntje: stel dat het een gratis site betreft gericht op jongeren over seksualiteit. De NVSH bijvoorbeeld. Stel dat die site een forum bevat waar jongeren vragen kunnen stellen. Moet een dergelijke site dan de ouders op de hoogte stellen en mogen ouders de berichten van hun kinderen op deze site lezen?

    Vind de NVSH wel een goed voorbeeld, alleen heb ik er geen forum ontdekt…

  5. Wij hebben wel eens in de situatie gezeten dat een minderjarige bij ons een hostingpakket + domein bestelde. De bestelling was electronisch verzonden.

    Achteraf belde de moeder op om de bestelling terug te draaien. Wij hebben doen (mede op advies van dhr. Ras) de bestelling teruggrdraaid.

  6. @Wim: nee, je mag de ouders niet informeren. Dat valt inderdaad onder de privacy van het kind. Ik zou ook niet weten waarom je dat zou moeten willen. Het is niet jouw taak ouders te informeren over wat kinderen doen, tenzij de ouders dat met jou afgesproken hebben.

    Als het kind overlast veroorzaakt of zelfs schade, dan kun je de ouders aanspreken want die zijn mogelijk (afhankelijk van leeftijd) aansprakelijk voor die schade. Maar bij een kind dat ‘gewoon’ op jouw site rondhangt, zie ik niet wat de ouders daarmee te maken hebben.

  7. Laat ik eens met een concreet voorbeeld komen, eerst een citaat:

    10. Minderjarige Familieleden

    10.1 De Website is niet gericht op personen die jonger zijn dan 16 jaar. Geregistreerde Gebruikers die jonger zijn dan zestien jaar hebben toestemming nodig van hun ouders of wettelijk vertegenwoordigers om zich te registreren. Een Bezoeker verklaart door het invullen en versturen van het Registratieformulier dat hij/zij 16 jaar of ouder is of jonger is dan 16 jaar maar zich registreert met toestemming van zijn/haar ouders of wettelijk vertegenwoordigers.

    Dit is afkomstig van deze algemene voorwaarden van de site http://www.goeievraag.nl van Ilse Media Groep.

    De site functioneert als een soort vraag- en antwoordplatform (-forum), waar ook heel volwassen zaken besproken mogen worden (tot op zekere hoogte). Je kunt je dan ook afvragen of toegang onder de 16 iets is wat de ouders nog tegen kunnen houden, persoonlijk denk ik van wel, het lijkt me niet dat allerlei leeftijdgenoten dit normaal gesproken ook doen. Ik moet erbij zeggen dat er soms kinderen van 11 rondhangen met verregaande vragen over hun ouders, kinderen dus die misschien op een andere manier hulp nodig zouden hebben.

    Als je dan het artikel uit de voorwaarden ziet dan geef je op zeker moment aan dat je een bepaalde leeftijd hebt (bij registratie) en gaat dan indien van toepassing akkoord met het feit dat je ouders het goed vinden. Dit is dus het ‘vinkje’ dat hierboven besproken is, maar dan niet eens met de mogelijkheid een vinkje te plaatsen.

    Hier op de Internetrecht blog meen ik gelezen te hebben dat de wet expliciete toestemming vereist. Klinkt het heel vreemd als ik twijfel of dit artikel van de voorwaarden dan voldoende is?

  8. Kan je ipv. het aankruishokje dat zegt “ja, ik heb toestemming”, een emailadres opgeven? Bijvoorbeeld in een formulier “vul hier het emailadres in van een van je ouders” (incl. “wij zullen niet spammen”-verklaring natuurlijk), waarna een email naar het adres wordt gestuurd waarin om toestemming wordt gevraagd. Uiteraard nog steeds zeer fraudegevoelig, maar een kind zal misschien meer het gevoel krijgen dat hij liegt dan bij een simpel hokje?

    Een andere mogelijkheid: het overmaken van een klein geldbedrag, bijv. 10 cent, via iDeal of creditcard, dat eventueel weer teruggestort wordt. Kinderen kunnen immers geen bankrekening met iDeal/creditcard openen (is dat wel zo?), dus moeten ze hun ouders vragen om toestemming.

    Of, maar nu wordt het waarschijnlijk een beetje flauw: een captcha die onderscheid maakt tussen kind en volwassene (ipv tussen mens en machine), dus stel een vraag die alleen een volwassene kan beantwoorden… Ik kan alleen zo snel geen goede vraag verzinnen (het moet geen intelligentietest worden). Iemand?

  9. @M V, Een Captcha kan niet gebruikt worden om volwassenen van kinderen te onderscheiden. De kans is dat een volwassene het antwoord ook niet werkt, en het kind is misschien handig genoeg om het andwoord via Google op te zoeken.

    Tieners kunnen een bankrekening openen en daar kan ook iDeal bij behoren. De bank mag niet doorgeven of een betaling gebeurt door een minderjarige of niet, dus als ontvanger van het geld heb je geen zekerheid dat het van een volwassene afkomstig is.

    Ik weet dat bij SecondLife wel een soort authenticatie-systeem zit om te controleren of een deelnemer wel of niet boven de 18 is. En kennelijk ondersteunen ze dit wereldwijd. Er wordt hierbij om allerlei persoonsgegevens gevraagd, waaronder het nummer van paspoort of rijbewijs. Werkt het? Niet echt, want ik kon mij maar met moeite aanmelden. Hoe ze deze gegevens verder controleren is mij ook een raadsel, omdat ik zou verwachten dat de privacy regels in dit land dit vrijwel onmogelijk zouden lijken te maken.

    Zijn er andere mogelijkheden te bedenken? Telefonisch contact misschien, maar hoeveel kinderen zullen dan proberen om zich ook aan de telefoon als volwassene voor te doen? Je zou aan een soort meerderjarigheid-pasje kunnen denken die je dan, net als met internet-bankieren, moet gebruiken met een e-dentifier. Dit pasje wordt dan alleen aan meerderjarigen verstrekt en daarvoor zou je dan b.v. bij een postkantoor langs moeten. Maar kun je er op vertrouwen dat ouders hun kinderen niet dit pasje laten gebruiken? In hoeverre kun je uiteindelijk ook verantwoordelijk gehouden worden voor de acties van minderjarigen? Op nu.nl staat een artikel over een School die geen schuld heeft aan een loverboy-affaire. Een eenvoudige zaak, waarbij een meisje veelvuldig van school spijbelde en zo in handen van een loverboy kwam, die haar heeft uitgebuit. Op het Juridisch Dagblad staat een duidelijker artikel over de beredenering die de rechter heeft gevolgd. Die stelt immers dat de zorgplicht primair bij de ouders ligt, niet bij de school. (Of een forum of wat dan ook.) Het kind begon pas in het derde jaar te spijbelen en de moeder was zeer moeilijk telefonisch te bereiken. Een leerplicht-ambtenaar was ook al ingeschakeld, zonder veel resultaat kennelijk. Kortom, het zijn vooral haar ouders die dus hebben gefaald bij haar opvoeding, niet haar school. (Maar mogelijk dat in hoger beroep toch weer een andere beslissing genomen wordt.)

  10. @M V: het idee met “vul hier het e-mailadres van een ouder/verzorger in” vind ik wel aardig, alleen hoe weet je dat dat echt van die ouder is? Een extra gmail-account is zo aangemaakt, en er zijn ouders genoeg wiens e-mailgrammatica slechter is dan van hun kinderen. Het enige wat ik kan bedenken, is bellen en dan hopen dat de stem volwassen klinkt. En dan nog kan het de 19-jarige broer zijn.

  11. @Arnoud, wat eigenlijk in het geval dat de forum-bezoeker wel volwassen is, maar geestelijk niet volwaardig is? Ik wil het woord zwakzinnig hiervoor niet gebruiken, maar ik kan mij voorstellen dat er volwassenen zijn die geestelijk functioneren op het niveau van een 10-jarig kind. (Of jonger.) Of een volwassene die om een andere reden wils-onbekwaam is.

  12. @Arnoud, duidelijk. Toch valt het mij vaak op dat mensen zich meer zorgen maken over de bescherming van minderjarigen online dan dat van wils-onbekwamen en (dementerende) ouderen. Misschien moeten sites ook in hun reglementen inbouwen dat wils-onbekwamen toestemming nodig hebben van hun voogd? Dat kan vooral gelden voor forums die over deprimerende onderwerpen gaan.

  13. Geen idee waarom dat is, Wim. Misschien omdat kinderen constant nieuwe dingen ontdekken en veel handiger zijn met computers dan dementerende ouderen of geestelijk minder vermogenden? Je zegt dan wel “niveau van een tienjarige” maar dat is denk ik vooral intellectueel gezien (IQ-test), het gaat ook om de dagelijkse dingen. Zit een bejaarde in een verzorgingstehuis de hele dag op msn en Habbo?

  14. Ik heb na het lezen van de mail en dit artikel besloten om mijn forum alleen open te stellen voor 16 jaar en ouder. Het blijft natuurlijk de vraag of de aankomende leden zich er aan houden, maar voor mijn gevoel heb ik dan mijn best gedaan. 😉

  15. @Monique, ik denk dat het vooral af hangt van hoe interessant je site is voor minderjarigen. Een Pokemon site zal weinig volwassenen aantrekken. Een auto-site zal vooral voor mensen rond de 20-30 interessant zijn. En een site over incontinent-luiers zal voornamelijk ouderen aantrekken. Maar er zijn ook genoeg sites die mensen van alle leeftijden aantrekken.

    Ik denk dat je als forum-eigenaar eerst moet nadenken over het publiek dat zal worden aangetrokken. Op basis daarvan zou je dan kunnen bepalen welke leeftijds-grenzen je opstelt.

  16. Klik [hier] om een foto van je ouders/verzorgers te uploaden, die een ondertekend bordje omhooghouden met de tekst “%s mag zich aanmelden op %s.”.

    Niet fraudebestendig, maar allicht een stuk leuker 🙂

  17. ” als het normaal is voor mensen van die leeftijd om die soort juridische handeling te verrichten, dan wordt de toestemming geacht te zijn gegeven. Een twaalfjarige mag dus snoep kopen bij Jamin, en de ouders kunnen dat niet terugdraaien. Koopt die twaalfjarige een bromfiets, dan kunnen de ouders dat wel terugdraaien. “

    Dit zijn twee uitersten. Hoe logisch is het als een 16 jarige, laten we zeggen een abbonement afsluit voor 20 – 30 euro per jaar? Kan dit worden teruggedraaid?

  18. Marin Heideman | 7 januari 2010 @ 14:20 Wij hebben wel eens in de situatie gezeten dat een minderjarige bij ons een hostingpakket + domein bestelde. De bestelling was electronisch verzonden. Achteraf belde de moeder op om de bestelling terug te draaien. Wij hebben doen (mede op advies van dhr. Ras) de bestelling teruggrdraaid. *


    Ik vroeg me af n.a.v het lezen van bovenstaand bericht of jullie toen ook om een ID hebben gevraagd? Want mag een website wel om de ID vragen van de minderjarige persoon?

    Groetjes, Laura

  19. Beste Arnoud,

    Ook vroeg ik me af of het terugdraaien van een contract met een minderjarige bepaald door een rechter gebeurd of bepaald een hostingpartij dit zelf bij het zien van een ID? Kan dit evt. verschillen per partij? Alvast bedankt voor de reactie Groetjes, Laura

  20. @Laura: Als in je voorwaarden staat dat de klant meerderjarig moet zijn, kun je zonder meer zelf de overeenkomst annuleren. Als er niets staat over de leeftijd, dan moet je bij een minderjarige eerst melden dat je toestemming van zijn ouders nodig hebt en dat hij die binnen zeg een week dient te leveren. Komt die niet, dan mag je annuleren. En natuurlijk ga je niet alvast zaken leveren als de toestemming er nog niet is.

  21. Beste Arnoud, (het is niet van mijn site..m’n 12jarige dochter heeft een webhosting pakket gekocht.. ik ben de moeder die roet in het eten gooit) De hosting partij vraagt mij nu dus om een ID van m’n dochter. In hun voorwaarde staat daar in tegen niks over dat je meerderjarig moet zijn, maar in hun mail die ik terug kreeg stond wel dat ze op deze manier niks mochten accepteren. En daarom vragen ze nu om de ID. Nu vind ik het zelf niet prettig om zomaar aan iedereen een ID te verstrekken.. vandaar m’n vraag of ze het wel echt mogen doen. en op welke manier ik anders kan bewijzen dat ze nog minderjarig is? Groetjes, Laura

  22. Laura, je dochter zal al wat informatie aan de hoster verschaft hebben (Naam, adres, woonplaats). Hoe erg is het dann nog om een kopie van een ID-kaart (een balkje over de ogen en burgernummer) met geboortedatum op te sturen?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.