Welke licentie zit er op jullie reacties?

In een recente discussie wees iemand me erop dat sommige teksten van mijn blog, inclusief reacties, werden geherpubliceerd op een forum. Nu heb ik daar geen bezwaar tegen, want mijn blogposts zijn Creative Commons. Maar hoe zit het eigenlijk met jullie reacties? In die discussie reageerde Alex namelijk:

De reacties van anderen vallen niet onder CC.

en ik kan me voorstellen dat meer mensen hier zo over denken.

Nu kan ik een en ander gaan dichttimmeren met een expliciete licentievoorwaarden bij het reactieformulier, maar dat wil ik niet zomaar eenzijdig besluiten. Vandaar:

  1. Wat was tot nu toe volgens jou als commenter de licentie die je op je bijdragen had geplaatst?
  2. Wat zou je ervan vinden als vanaf nu alle reacties expliciet onder de Creative Commons-Naamsvermelding-Gelijkdelen licentie dienen te worden geplaatst?

Arnoud

203 reacties

  1. De server in Rusland neerzetten heeft niets meer met juridisch te maken. Dat is puur “pak me maar als je kan”. Of je juridisch sterk staat, hangt heel erg af van hoe je die comments presenteert. Wetenschappelijk onderzoek naar commenters is heel wat anders dan een lap comments met “Joris zuigt en G-unite is een eikel” eronder.

  2. @ Arnoud. Sorry de server was meer ter illustratie. Het gaat mij meer hoe je daar nu tegenaan moet kijken. Een website haalt comments weg, een ander publiceert ze onder het mom van vrijheid van meningsuiting. Ik zie geen probleem, ik tast niemand rechten aan. Ik bedoel je maakt de (onbekende)censuur toch zichtbaar dan. Wie kan daar op tegen zijn?

  3. Je tast wel degelijk rechten aan: het auteursrecht van de commenter. De commenter kan er bezwaar tegen maken dat zijn werk op een andere site wordt gepubliceerd dan waar hij het had geplaatst. Hij hoeft zijn werk niet te laten lenen voor jouw uiting, tenzij jij binnen de grenzen van citaatrecht blijft. (Dit is trouwens ??n van die zeldzame gevallen waarin ik voor een verbodsrecht ben, op grond van morele rechten oftewel niet geassocieerd wensen te worden met.)

  4. Toch brengt Fred een interessante hoek in de gehele discussie. Stel, een forum staat op een Nederlande server maar de voertaal is Engels, het onderwerp is internationaal gericht en de persoon die het .org domein heeft geregistreerd heeft een driedubbele nationaliteit. (Nederlander/Nieuw-zeelands/Duits zoals een zeker meisje dat de wereld rond wil varen voor ze mag stemmen.) Op het forum komt een reactie van iemand uit Belgie en iemand in de USA kopieert deze reactie om deze in een boek te publiceren dat wereldweid verspreid zal worden.

    De site heeft nergens een licentie-vermelding en dus zijn er totaal geen afspraken gemaakt over wat wel en niet mag…

    Mag dit boek dan ook wel in Nederland gepubliceerd worden? Want hoewel de betrokkenen uit het Buitenland staat, is de server op Nederlands grondgebied.

    Simpeler voorbeeld: hebben de reageerders hier dezelfde rechten, ongeacht het land waar ze wonen? Of heeft b.v. een Nederlander die in Hong Kong woont andere rechten op zijn reacties hier dan de rest?

    Ofwel, wat bepaalt uiteindelijk welk recht van toepassing is op een site? En dan vooral op deze site.

    Gaan we het complexer maken. Stel dat Arnoud zijn server verplaatst van Nederlands grondgebied naar Braziliaans grondgebied omdat daar een goedkopere webhost zit en hij daar straks wil wonen als hij met Pensioen gaat. Mag dat wel zomaar, met al die reacties die nu dus nog in Nederland zijn?

  5. @ arnout, ik ken de reaguurder (dat het zo geloof ik)
    niet. Hoe kan hij mij nu aanspreken? Ik ken geen email alleen een schuilnaam. Ik begrijp je opmerking over verbodsrecht niet. Wil je censuur toestaan? Volgens mij mag iedereen weten waar gecensureerd wordt. Ik zit nu eenmaal zo in elkaar en dat is mijn rechtsgevoel. Iedereen mag zeggen wat hij/zij wil. Stel nu dat je laat stemmen op de toegepaste censuur. Daar kun je toch niet op tegen zijn?

  6. Alex, bedankt voor 83 – de clausule 4.6 was precies waarnaar ik op zoek was. Ik had – als niet-jurist – altijd de indruk dat auteursrecht inderdaad ook geldt voor willekeurige gesprekken en dergelijke. Je kunt er dan nog over twisten of je een afzonderlijke reactie een “werk” kunt noemen of het geheel een gezamenlijk vervaardigd “werk”.

    Iets anders wat ik me afvraag is in hoeverre de context waarin een werk geplaatst is onderdeel kan zijn van dat werk. Zelf heb ik het idee dat hier nooit rekening mee wordt gehouden. Een kunstenaar maakt een beeld specifiek voor een bepaalde plek en ziet dan dat de opdrachtgever het totaal ergens anders neerzet, maar kan daar geloof ik het auteursrecht niet tegen in het geweer roepen. Als dat wel zo was zou je extra voorzichtig moeten zijn met het knippen in discussies.

  7. @Fred: Stikt gezien is censuur het tegen houden van informatie door de staat, en beschermd de vrijheid van meningsuiting je enkel tegen vervolging door de staat.

    Maar stel nu dat je de comments die door de website worden ???weggejorist??? afvangt en opnieuw publieert? Wie heeft er dan het recht op?

    De persoon die ze geschreven heeft.

    Graag gedaan Reinier,

    Juist en daarnaast kun je er over twisten of er auteursrecht rust op een specifiek gesprek.

    De context kan m.i. geen onderdeel uit maken van dat werk. Wel kan het zo zijn dat als je een werk uit zijn context haalt de maker daardoor in een negatief daglicht wordt geplaatst. En dat kan smaad of belediging op leveren. Voor digitale versies geld dat je ook nog eens auteursrecht pleegt of zou kunnen plegen.

  8. @104 Wim, W.A. ten Brink | 15 januari 2010 @ 19:37

    De meeste landen hebben wel een of meerdere internationale copyright verdragen getekend (zie wikipedia).

    Op het forum komt een reactie van iemand uit Belgie en iemand in de USA kopieert deze reactie om deze in een boek te publiceren dat wereldweid verspreid zal worden.

    Als ik het goed begrijp overtreedt de meneer/mevrouw uit de USA de auteurswet in de landen waar hij zijn boek publiceert.

  9. @Alex De maker (de commenter) is in dit geval onbekend/anoniem. Hij/zij kan je niet aanspreken. Tja, en wat ik hier schrijf daar zit ook auteursrecht op. Dat wordt toch wel een hele discussie. Stel; ik wil op mijn site een verlenging van deze draad. Ik kopier de draad, met alle comments en laat daar anderen op reaguuren. Dan maak ik toch nieuw werk? Of zie ik dat verkeerd?

  10. Ik kopier de draad, met alle comments en laat daar anderen op reaguuren. Dan maak ik toch nieuw werk? Of zie ik dat verkeerd?

    @Fred: als je het artikel samen met de reacties kopieert, dan maak je geen nieuw werk. Eeder schreef ik:

    De Hoge Raad vernietigd het oordeel van het Amsterdamse gerechtshof onder ???7. Beslissing???. Onder 4.3 geeft men aan dat er twee criteria zijn om een voortbrengen als een werk te beschouwen: 1. het moet een eigen, oorspronkelijk karakter hebben en 2. het moet de persoonlijk stempel van de maker dragen.

    Beide eisen worden niet gehaald.

  11. @Alex wacht even, ik kopieer wat iemand anders in de prullenbak gooit en ik voeg er iets aan toe n.l. ik laat een ander een oordeel geven op het weggehaalde comment. Voorts ga ik verder en pas verschillende vormen van rangschikking toe. Top 10, Hoogste Waardering Laagste Waardering. Trend-analyse etc. Dan is er toch sprake van iets nieuws.

  12. Om aan deze twee eisen te voldoen moet jij het werk gemaakt hebben en daarbij creatieve keuzes gemaakt hebben. Dat doe je niet op het moment dat je een werk kopieert dat een ander weggegooid en anderen daarop laat reageren. Die reacties van de anderen leveren wel op zichzelf een werk op.

    Het maken van een top-10 lijstje voldoet eveneens niet aan deze voorwaarden, omdat jij daarbij geen creatieve keuzes. Maar wel aan alternatieve voorwaarden voor geschriften. Het geschrift moet openbaar zijn gemaakt of die bestemming hebben om hier voor in aanmerking te komen. Het top-10 voldoet hieraan.

    Dat een top-10 lijstje een werk is betekent nog steeds niet dat je daarvoor werken van andere mag kopieeren, ook niet als deze worden weggegooid.

  13. @Fred: in aanvulling op wat Alex schrijft: jij zou niet de auteursrechtelijke maker zijn van dat nieuwe werk, net zoals Arnoud niet de maker is van de reacties hier, en GS niet de maker is van de comments die wel of niet worden geplaatst.

    Om auteursrecht te hebben op een werk moet je de maker zijn van het werk (of een onderdeel van het werk), of moet de maker zijn rechten via een ondertekende daartoe bestemde akte hebben overgedragen. Maker van een werk ben je als je zelf de creatieve keuzes hebt gemaakt, of onder bepaalde voorwaarden als je iemand in dienst hebt genomen (via een arbeidsovereenkomst) die het werk heeft gemaakt.

    Als de maker van een werk onbekend is, is dat slechts een praktisch (bewijs)probleem. Voor wie auteursrecht heeft maakt het geen verschil. Als de maker nog rondloopt heeft hij het auteursrecht. Is de maker begraven, dan hebben zijn erven het auteursrecht (tot 70 jaar na zijn dood).

  14. @Piet, stel dat Arnout deze hele draad in boekvorm publiceert.

    De meesten plaatsen hier anoniem of onder een nickname. De reacties noteert hij als citaten en geeft daar zijn commentaar op. Daarnaast geeft hij op basis van de comments een trend aan. Dan is er toch sprake van nieuw werk. Lijkt mij heel lastig om als commenter Arnout auteursrechtelijk aan te pakken. (voor zover je dat zou willen doen natuurlijk)

    Ik neem uw mening of citaat over, voeg daar mijn visie of bewerking aan toe. Ik ben geen jurist maar ik zie toch wel een paar flinke gaten.

  15. @Fred: “Als ik wat opmerkingen plaats, dan…” wekt de indruk dat je opzoek bent naar manieren om het auteursrecht van andere niet te respecteren. Zelfs als er een nieuw werk zou ontstaan dan nog betekent dat niet dat je daardoor geen inbreuk op het auteursrecht zou plegen.

    Ook als je van ieder bericht slechts een gedeelte zou overnemen en dat voorzien van commentaar pleeg je nog steeds inbreuk op het auteursrecht. Je kunt je niet beroepen op het citaatrecht omdat in dienst staat van het eigen werk en dat hier omgedraaid wordt.

    E?n van de eisen aan het citaatrecht is dat het “naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd” moet zijn en daar is hier ?cht geen sprake van.

  16. @Alex bedankt voor je reacties. Ik respecteer het auteursrecht maar ben benieuwd naar de “grenzen”. De comments zijn immers anoniem, wie kan hier rechten aan ontlenen? Google doet in feitelijk niets anders, of zie ik dat verkeerd?

  17. Zoals Piet aangaf kan zo iets hooguit “een praktisch (bewijs)probleem” dat misschien opgelost kan worden door dat Arnoud verklaard welk IP adres er bij hoorde.

    Met de cache pagina’s maakt Google duidelijk inbreuk. De sniplets zouden gezien kunnen worden als het aankondigen van het werk waar naar gezocht wordt. Wat je op deze website rechts-bovenin kunt tegen komen valt daar ook onder.

  18. @Fred: Die visie of (creatieve) bewerking kan ervoor zorgen dat ook Arnoud een auteursrecht op dat boek heeft, maar dat doet het auteursrecht van de commenters niet te niet.

    Arnoud mag zo’n boek dus niet uitgeven zonder toestemming van de commenters. (Wellicht is die toestemming stilzwijgend al gegeven, maar dat is een ander punt.) Tenzij Arnoud met succes een beroep kan doen op het citaatrecht of een andere wettelijke beperking van het auteursrecht, wat niet het geval lijkt te zijn.

    De comments zijn immers anoniem, wie kan hier rechten aan ontlenen?

    Slechts een bewijsprobleem.

    Stel ik plaats het werk van een ander op internet zonder aanduiding van de auteur. Dan blijft die auteur natuurlijk auteursrecht hebben op dat werk, ook al kun jij niet zien wie die auteur is.

    En hoe bewijst een commenter op GeenStijl dat hij het was die een anonieme reactie heeft geschreven? Misschien heeft GS het ip-adres nog, en kan de commenter aantonen dat dit zijn ip-adres was, of misschien heeft de commenter zichzelf en zijn beeldscherm wel gefilmd toen hij het comment schreef, of misschien heeft de commenter een getuige die gezien heeft dat hij het schreef.

  19. Dit is een mooie post en een lekker lang stukje leesvoer, maar de vraag is: is dit alles een literair werk dat door de auteurswet als zodanig beschouwd kan worden?

    Als ik reacties post alhier, dan doe ik dat met plezier. Nu zingt men in koor, een dief gaar ermee vandoor! Maar dat interesseert mij geen zier…

    Goed, nu is het in ieder geval al wat literairder geworden, ook al is het een slecht rijmpje. 🙂 (c) Copyright 2010 by Wim, W.A. ten Brink, all rights reserved, blablabla… Waar maken we ons eigenlijk druk om? 🙂

  20. Goed, om even terug te komen op mijn vorige post: stel, mijn gedichtje en andere reacties worden door iemand overgenomen en gepubliceerd in een boek. Dit boek wordt tevens gratis weggegeven als PFD en voldoet aan de CC-BY-SA licentie die vermeld staat onderaan de site. Dit boek wordt in Nederland en Belgie verkocht en vertalingen ervan worden wereldwijd verspreid. Allemaal leuk en aardig en daar kunnen we enorm boos om worden als wij vinden dat dit niet mag. Maar wat kunnen we dan uiteindelijk doen? Recht hebben is leuk, maar het recht ook krijgen is een ander punt.

    Okay, natuurlijk kun je de drukkerij en/of auteur verwittigen dat hij jouw reacties niet mag gebruiken. Daar reageert hij dan op door zijn middelvinger op te steken en dan zul je er toch met advocaten en rechters aan de slag moeten om toch weer iets aan die publicatie te doen. En wat lastiger is, je zult moeten aantonen dat je hierdoor ook enige financiele schade oploopt (bijvoorbeeld omdat je niet in de winst meedeelt) en je moet aantonen dat hij niet het recht heeft om jouw reacties te publiceren. Je gaat dan al hoge kosten opbouwen maar een garantie dat je wint krijg je niet. Daarnaast zal het lastig zijn om al die buitenlandse publicaties ook tegen te houden. Het is nog lastiget als de drukkerij in het buitenland staat en dus exporteert naar Nederland. Kortom, om er iets aan te doen zul je moeten investeren in de hoop dat je uiteindelijk je gelijk krijgt en je kosten gecompenseerd zullen worden.

    Rechten heb je, maar rechten krijgen is een andere zaak…

  21. iets oftopic hoe lang duurt het auteursrecht in nederland en welke uitzonderingen zijn daar op?

    Want op de publicdomain boeken van feedbook.com staat dat je het boek alleen voor persoonlijke doelijnde mag gebruiken als in jouw land het auteursrecht 70 jaar of korter duurt

    groetjes van reekje

  22. @ piet dat is een goed punt maar zal het in de praktijk hout zagen? Poster Wim geeft geeft goed voor mij aan dat er een groot verschil is tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. En dat zal zeker gelden voor het opnieuw publiceren van anonieme comments.

  23. Wie kan aantonen dat zijn werk zonder toestemming is uitgegeven kan daar op basis van zijn auteursrecht tegen optreden.

    Nu kun je stellen dat het geld kost om een rechtszaak te gaan voeren en dergelijke, en dat je het bewijs misschien niet kunt leveren, maar dat staat los van het auteursrecht en de Auteurswet en leidt eerlijk gezegd alleen maar af van de discussie. Als ik geld van je leen maar het niet terugbetaal, heb je precies dezelfde problemen als je via de rechter betaling probeert af te dwingen. Natuurlijk zul je een advocaat moeten betalen (als je het niet zelf kunt) en natuurlijk zul je bewijs moeten leveren…

    Door rood licht rijden is verboden, ook als er geen camera staat en niemand het ziet.

  24. @reekje: in Nederland duurt het auteursrecht tot 70 jaar na de dood van de auteur. (En om precies te zijn beginnen die 70 jaar te lopen op 1 januari van het jaar, volgende op het sterfjaar van de auteur.)

    Want op de publicdomain boeken van feedbook.com staat dat je het boek alleen voor persoonlijke doelijnde mag gebruiken als in jouw land het auteursrecht 70 jaar of korter duurt

    Dit kan ik niet goed plaatsen.

  25. @Piet, het enige wat ik wil aangeven is dat je dan wel auteursrechten hebt op je reacties hier, maar als iemand jouw recht schendt, ben je dan wel bereid om hier met alle middelen tegenop te treden? Als het helemaal doorloopt tot aan de rechter dan zul je toch het nodige moeten investeren om je gelijk te krijgen. En heb je eenmaal het gelijk gekregen dan moet je vervolgens ook zien dat je al je onkosten weer vergoed krijgt van de dader. Natuurlijk, als je een rechtshulp verzekering hebt dan kun je die mogelijk inschakelen en zijn je kosten in ieder geval gedekt. Maar de vraag is of rechtshulp wel in actie komt als je niet kunt aantonen dat jij ook daadwerkelijk schade hebt ondervonden. En natuurlijk moet je eerst rechtshulp weten te overtuigen dat je een duidelijke zaak hebt. Posts op dit forum zijn al enigszins onduidelijk qua licentie simpelweg door de licentie-voorwaarde onderaan en de algemene Netiquette. Natuurlijk is er ook nog het citaatrecht waardoor het overnemen van jouw reactie gewoon toegestaan kan worden.

    Waar het op neer komt is dat wij ons nu enorm druk maken om korte reacties op een literair stukje CC-BY-SA tekst. En hoe sterk jij ook in je recht staat, je recht uiteindelijk krijgen is een tweede punt. Strafrechtelijk kan er niets gedaan worden dus uiteindelijk wordt het dan een civiel-rechtelijke kwestie. Sta je te klagen voor de rechter en de tegenpartij geeft dan aan dat de rechten compleet onduidelijk waren op deze site, behalve dan de CC-BY-SA licentie onderaan, plus het feit dat hij gewoon gebruik maakt van het citaatrecht. Hoe de rechter in een dergelijke kwestie zal beslissen is maar de vraag. Je loopt zelfs het risico op het “Streisand-effect” waardoor door je eigen handelen de publiciteit om jouw reactie alleen maar groter wordt.

    Wat ik dus wel interessant vind binnen deze discussie is wat dan de beste manier is om vervolgens mijn recht te krijgen.

    Bij het door rood licht rijden is een vergelijkbaar probleem. De tegenpartij rijdt op een voorrangsweg door rood. Jij komt van links en hebt groen en je rijdt dus door. Jullie komen elkaar tegen in het midden van het kruispunt met als gevolg: twee auto’s total-loss en diverse verwondingen verdeeld over alle passagiers en chauffeurs. Ga je dus klagen bij de rechter omdat de tegenpartij door rood is gereden. De tegenpartij doet hetzelfde en zegt dat hij op een voorrangsweg reed en van rechts kwam! Dergelijke situaties zijn al meerdere malen voorgekomen, waarbij de roodrijder een boete kreeg voor het door rood rijden en de tegenpartij schuldig is aan de schade, omdat hij nog altijd voorrang had moeten verlenen, ook al was het stoplicht groen.

    Recht bennen is mooi, recht krijgen is niet altijd een succes.

  26. Ter aanvulling op Piet: het geld van een advocaat kun je in he geval van inbreuk op auteursrechten volledig terug krijgen.

    je zult moeten aantonen dat je hierdoor ook enige financiele schade oploopt

    Nee dat hoef je niet. Als je financiele schade vergoed wil krijgen moet je dat natuurlijk wel, maar je kunt ook alleen eisen dat ze het gebruik staken of een vergoeding voor het gebruik of beiden.

  27. @Alex

    het geld van een advocaat kun je in he geval van inbreuk op auteursrechten volledig terug krijgen.
    Klopt. Alleen, je moet wel aangeven dat je deze kosten volledig vergoed wilt hebben en het zal ook duidelijk gedeclareerd moeten worden. Het kan best zijn dat de rechter besluit om niet alle gemaakte kosten te vergoeden. Je kan wel een topadvocaat inhuren van ??? 1.000,- per uur om je gelijk te krijgen maar of de rechter dan ook deze kosten bij de tegenpartij legt is maar de vraag. Vooral bij een forumpost is een dergelijke stap vaak onredelijk. De rechter zal zeker afvragen waarom je niet eerst voor andere oplossingen hebt gekozen. Ook zal gekeken worden in hoeverre jouw advocaat ook daadwerkelijk met de zaak bezig was en in hoeverre hij bezig was om jou gewoon te adviseren. Het staat verder ook een beetje raar als je een top-advocaat inhuurt om een uiteindelijke schadeclaim in te dienen van ???250.- of zo. Aan de andere kant, je zult wel een goede advocaat nodig hebben.

    Voor een goede advocaat heb je 12 eieren nodig, 400 gram kristalsuiker, 1 vanille-stokje, een snufje zout en driekwart liter brandewijn. Eieren, vanille-zaad uit stokje, zout en suiker in een kom kloppen tot het schuimt en dan vervolgens langzaam de wijn toevoegen. Vervolgens de mengkom in een bak kokend water plaatsen en doorkloppen tot het een dikke massa wordt. Daarna de mengbak in koud water plaatsen totdat het mengsel zelf koud is geworden. Goed en rustig laten afkoelen (en door-kloppen) om te voorkomen dat het gaat schiften. Koel bewaren en vooral lekker over vanille-ijs met slagroom. 🙂

  28. Niemand zal ontkennen dat het moeilijk kan zijn om je rechten te handhaven.

    Waar het in deze blogpost naar mijn mening echter om gaat is hoe het juridisch in elkaar zit. “Welke licentie zit er op jullie reacties?” en dergelijke. Wat mag de persoon die zich “netjes” gedraagt (rechtmatig handelt)?

    Je kunt IEDER juridisch onderwerp de nek omdraaien door op te merken dat een advocaat geld kost, en dat het juridisch geneuzel dus alleen maar slap gelul is. Tja, toch vinden velen hier het leuk om juridisch te neuzelen. En ook in de praktijk is het meestal wel degelijk mogelijk om je recht te halen, zolang de belangen maar groot genoeg zijn.

    Merk op dat Fred in ieder geval in zijn eerste reacties steeds vroeg naar de “rechten” die mensen hebben. Welnu, daar geeft deze discussie dus een heel duidelijk antwoord op. De praktische problemen bij het daadwerkelijk handhaven kunnen pas worden beoordeeld als je weet welke bewijzen er liggen.

  29. @Piet, het juridisch geneuzel is best leuk. Alleen begint de indruk te ontstaan dat de regelgeving erg scherp is op dit gebied. In werkelijkheid is het puur theoretisch geneuzel. Wie dit in de praktijk uitprobeert loopt het risico om zich publiekelijk belachelijk te maken. Een beetje het “Streisand” effect dus. Klagen over je reactie kan averechts aflopen.

    Hoe groot is het belang bij een reactie op een forum of blog? Zoals je al aangeeft, dat belang moet groot genoeg zijn om er een zaak van te maken. Zonder een dergelijk belang maakt het niets uit of je wel of geen rechten hebt. En wat is de uiteindelijke waarde van een forum-post hier? Heeft slap gelul, zoals jij het noemt, wel enige waarde? Behalve dan de gratis lol die we allemaal hebben met onze deelname. 🙂

    In theorie hebben wij meer rechten dan in de praktijk. Dat komt gewoon doordat sommige zaken het niet waard zijn om een compleet, juridisch traject in te gaan. In ieder geval bevat deze verzameling posts een reimpje en een recept voor advocaat zodat we de gehele discussie duidelijk als een literair werk kunnen bestempelen. Tenzij alle reacties los bekeken worden want dan bestaat de mogelijkheid dat sommige reacties veel te algemeen zijn qua tekst en dat auteursrecht niet van toepassing is. De reacties moeten wel iets persoonlijks dragen. Maar veel reacties hier zijn toch vrij algemeen.

  30. Ik vind het meer dan geneuzel maar ben het wel met Wim eens dat theorie en praktijk behoorlijk uit elkaar liggen. En dat is toch wel degelijk vervelend: gewetensvolle mensen willen zich aan de wet houden, en die is streng en soms onwerkbaar (privacyregels bijvoorbeeld). Frustrerend is dan dat de stijl- of wetteloze buren alles negeren en overal mee wegkomen.

  31. @Wim: Ik heb in de woorden van Piet nergens gelezen dat het belang groot genoeg MOET zijn om een rechtzaak te kunnen winnen. En zelf heb ik meerdere malen de geschriftenbescherming aangehaald, maar dat neem je niet op waardoor je nog altijd verkondigt dat het auteursrecht slechts op sommige reacties zit. Dat pertinent niet waar. Verder zie je het naar mijn idee allemaal te zwart in.

  32. Wim, als je goed leest kun je zien dat ik nergens schrijf dat je voor ieder onbenullig zaakje zou moeten procederen.

    Er is een verschil tussen enerzijds rechten en plichten die je hebt, en anderzijds rechten die je “praktisch” kunt afdwingen en plichten waaraan anderen je “praktisch” kunnen houden. De discussie in deze blogpost gaat over die rechten en plichten die je hebt.

    Dat afdwingen van die rechten moeilijk kan zijn, en dat je vaak probleemloos aan naleving van je plichten kunt ontkomen, hoef je mij echt niet te vertellen. Dat weet iedereen die met een halve teen in de maatschappij staat. Maar dat maakt de discussie over de rechten en plichten nog niet nutteloos, ook al denk jij daar blijkbaar anders over.

    Een discussie over handhaving van rechten en plichten is natuurlijk ook interessant, maar lijkt mij hier off-topic.

    Alleen begint de indruk te ontstaan dat de regelgeving erg scherp is op dit gebied. In werkelijkheid is het puur theoretisch geneuzel.

    Dit geeft mij de indruk dat je “je hebt een recht” nog steeds verwart met “in de praktijk is het de moeite waard om het af te dwingen”. Scherpe regelgeving wordt niet wazig door de kosten van handhaving… (Overigens heb ik niet beweerd dat alle auteursrechtelijke juridische vraagstukken een duidelijk antwoord hebben.)

    Om het verschil nog eens te illustreren, jij lijkt nog steeds te denken dat een forumreactie “belangwekkend” of iets dergelijks moet zijn voordat je er auteursrecht op hebt. Dat is dus gewoon onjuist. Op een totaal onbelangrijke forumpost rust het auteursrecht van de schrijver ervan, zolang de tekst van die forumpost maar niet volstrekt banaal is (zoals “FIRST POST!! LOL”).

    De (financi?le) belangwekkendheid van een forumpost en van het gebruik/misbruik dat ervan wordt gemaakt zal normaal gesproken wel van invloed zijn op de beslissing van de rechthebbende om tot handhaving over te gaan. Maar dat betekent dus niet dat als dat belang mist, er geen auteursrecht zou zijn.

    In de praktijk proberen de meeste mensen, en zeker de meeste bedrijven, rechtmatig te handelen. Het daadwerkelijk moeten handhaven van je rechten is in het verkeer tussen professionele partijen meestal niet nodig, en in de gevallen waarin het wel nodig is zal een schriftelijke sommatie vaak al voldoende zijn. Dus het zuiver theoretische juridische geneuzel is ook voor de dagelijkse praktijk van groot belang.

    Neem het octrooirecht. Als je een octrooi hebt op een uitvinding, kost het handenvol geld om concurrenten die inbreuk maken aan te pakken. Maar dat betekent niet dat zo’n octrooi je geen rechten geeft. Heb je daarentegen geen octrooi aangevraagd op je uitvinding, dan heb je geen enkel recht op je uitvinding en kan iedere concurrent je uitvinding rechtmatig kopi?ren. Zelfs als de uitvinding het niet waard is om te procederen, zullen je concurrenten in de praktijk een octrooi in de meeste gevallen respecteren (bijv. door een licentie te nemen), maar zullen ze niet aarzelen om je uitvinding te kopi?ren als je geen octrooi hebt.

  33. Wim, W.A. ten Brink | 17 januari 2010 @ 16:36 Voor een goede advocaat heb je 12 eieren nodig, 400 gram kristalsuiker, 1 vanille-stokje, een snufje zout en driekwart liter brandewijn. Eieren, vanille-zaad uit stokje, zout en suiker in een kom kloppen tot het schuimt en dan vervolgens langzaam de wijn toevoegen. Vervolgens de mengkom in een bak kokend water plaatsen en doorkloppen tot het een dikke massa wordt. Daarna de mengbak in koud water plaatsen totdat het mengsel zelf koud is geworden. Goed en rustig laten afkoelen (en door-kloppen) om te voorkomen dat het gaat schiften. Koel bewaren en vooral lekker over vanille-ijs met slagroom.

    Hoho! Hier zit wel degelijk auteursrecht op hoor!

  34. @Arnoud, ik doe zelf ook vrolijk mee aan het geneuzel hier maar eigenlijk zou deze discussie een disclaimer moeten hebben. De adviezen en discussies die wij hier voeren garanderen immers niet een succesvolle afloop indien iemand probeert zijn online auteursrecht te beschermen. In theorie en in een perfecte wereld zou er totaal geen probleem zijn. In de praktijk zul je eerst overtuigend moeten aantonen dat jouw auteursrechten zijn geschonden en dat je daar schade of andere nadelen door ondervindt.

    Het probleem blijft of de rechten per reactie of rechten over alle reacties worden gezien. Als je kijkt naar de rechten per reactie dan is er op een reactie zoals van hAl in post 7 in principe zonder rechten:

    Mijn comments zijn alleen bedoeld voor gebruik op dit blog. Ik maak de comments in een bepaalde context en het lijkt me ongewenst om mijn comments in een willekeurig andere context terug te zien.
    Deze tekst is gewoon te algemeen om onder auteursrechten te vallen. Ieder ander had waarschijnlijk iets soortgelijks kunnen zeggen. De publicatie van die reactie zonder naamsvermelding kan dan ook niet worden tegengehouden. Anders wordt het indien reacties een persoonlijk tintje krijgen. Als wij hier recepten zouden uitwisselen dan hebben de reacties al snel meer auteursrechten dan een verzameling reacties. Op de reacties hier zit alleen nog een mogelijk auteursrecht indien er wordt gekeken naar deze pagina als een verzameling van reacties. De verzameling is dan ten minste nog een literair werkstuk. En ja, sommige reacties hier zullen door het persoonlijke tintje van de persoon die het schreef ook onder het auteursrecht kunnen vallen, mits het maar onderscheidend genoeg is.

    Zelfs de namen van de reaguurders hier vallen lang niet altijd onder het auteursrecht. Een naam als “Fred Draadvogel” blijkt nog vrij uniek te zijn op het Internet. Maar er zijn veel mensen die “Alex de Kruijff” kunnen heten zodat die naam niet snel beschermd kan worden. (Het verschil is Google: 4 links voor Fred en ruim 20.000 voor Alex.)

  35. @Piet,

    Om het verschil nog eens te illustreren, jij lijkt nog steeds te denken dat een forumreactie ???belangwekkend??? of iets dergelijks moet zijn voordat je er auteursrecht op hebt.
    En zo luidt de wet ook. Een literair werk is meer dan een enkele discussie. Ik denk dat van de 140 reacties hier op deze pagina, de helft te algemeen is qua woorden om auteursrechtelijk beschermd te zijn. Of, om nauwkeuriger te zijn: iedereen kan zo een verhaal schrijven over een mooie maagd die als offer wordt gebruikt voor een draak en een dappere ridder die haar gaat redden van dit vrezelijke lot. Anders wordt het als je een verhaal schrijft over een ridder die geofferd wordt aan een draak en gered wordt door een mooie maagd. Of de draak die geofferd wordt aan een mooie maagd en vervolgens gered wordt door de ridder die de boosaardige maagd omlegt. Maar ik vermoed dat er al enkele creatieve schrijvers deze combinaties al hebben uitgeschreven. 🙂

    In de praktijk helpt het vaak om gewoon een grote bek op te zetten tegen een provider om deze te dwingen om iets offline te halen. Providers zitten vaak helemaal niet te wachten op extra proceskosten die een aanklacht met zich mee zal brengen. De persoon die dan “onrechtmatig” heeft gehandeld zal dan zijn provider moeten overtuigen dat hij wel degelijk rechtsmatig heeft gehandeld en ook hier kan een juridische strijd over uitbreken. Maar omdat een provider liever geen risico’s neemt kunnen een paar klachten over copyright-schending en auteursrecht-schending al genoeg zijn om een site af te sluiten.

    Het octrooirecht is ook een wassen neus. Zo heeft Apple voor de iPhone en iPod honderden patenten aangevraagd en hebben ze best veel licenties afgesloten en nog worden ze aangeklaagd wegens patentschending. Immers, Apple heeft veel geld en weinig zin in lange, juridische kwesties. Ander voorbeeld: in de USA heeft Microsoft de versie van MS-Word moeten uitkleden omdat een klein bedrijf genaamd i4i een patent heeft op het maken van XML tags in Word documenten en heeft met succes kunnen voorkomen dat Microsoft een vergelijkbare techniek toepast in Word! Het meest maffe is dat dit dus alleen voor Word geldt en niet voor Excel. Excel gebruikt een vergelijkbaar systeem maar i4i heeft geen Excel-gerelateerd product zodat het patent daar weer niet geldt. Maar een groot bedrijf komt met een mooie oplossing om documenten mee te beheren en een klein bedrijfje is erin geslaagd het patent te verkrijgen op de betreffende techniek. En nu mag Microsoft een fors bedrag gaan doneren aan dit kleine bedrijfje.

  36. @Fred: banaal in de betekenis van “te alledaags”. Er zullen op GS vast en zeker veel comments worden verwijderd waarop wel degelijk auteursrecht rust.

    @Wim: die disclaimer zou je dan ook aan iedere vraag van het theoretische rijexamen moeten toevoegen. Dat lijkt me niet erg nuttig. Iedereen beseft dit zonder expliciete disclaimer toch zelf ook wel?

    Deze tekst is gewoon te algemeen om onder auteursrechten te vallen. Ieder ander had waarschijnlijk iets soortgelijks kunnen zeggen.

    Of ieder ander iets “soortgelijks” had kunnen zeggen is irrelevant. De vraag is eerder of een ander het op precies dezelfde manier zou hebben verwoord.

    Nu zou het inderdaad kunnen kloppen dat er op deze reactie van hAl geen auteursrecht rust, maar dat heeft niet veel te maken met de naar jouw mening algemene inhoud van de reactie. Het gaat om de manier waarop iets is verwoord.

    Als jij de blogpost van Arnoud in je eigen woorden weergeeft, rust er op die weergave geen auteursrecht van Arnoud. Wel van jou.

    Op de reacties hier zit alleen nog een mogelijk auteursrecht indien er wordt gekeken naar deze pagina als een verzameling van reacties. De verzameling is dan ten minste nog een literair werkstuk.

    Zoals ik al een paar keer heb opgemerkt doet het literair niveau er niet toe. Op de grote meerderheid van de reacties op deze pagina rust zonder enige twijfel het auteursrecht van de reactieschrijver.

    Geloof je mij niet, neem dan de tijd om er een studieboek of iets dergelijks op na te slaan.

    Zelfs de namen van de reaguurders hier vallen lang niet altijd onder het auteursrecht.

    Namen zullen slechts bij zeer grote uitzondering een zelfstandig auteursrechtelijk beschermd werk vormen.

  37. @Piet, de vragen uit het theorie rij-examen zijn ieder apart te algemeen om te beschermen met auteursrechten. Maar deze vragen zijn voorzien van een foto die de vraag verduidelijkt en die foto is wel beschermd. Zonder foto is de vraag onbeduidend. En als je zelf een eigen foto maakt van een vergelijkbare situatie dan kun je rustig vragen van het examen publiceren.

    Arnoud heeft een mooie spoedcursus auteursrechten op zijn site staan:

    Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, moet een werk origineel zijn. Dit betekent dat de maker het werk onafhankelijk van andere werken moet hebben gemaakt, en dat er enige creativiteit nodig was voor de schepping. Enkel een aantal feiten verzamelen en op papier zetten is niet voldoende.
    Hoe creatief is het om een reactie te geven op een post? Hoe origineel zijn de reacties? Aangezien veel reacties kort zijn is er weinig creativiteit te vinden. Her en der opsommingen van feiten of wat feiten kunnen zijn maar een dergelijke lijst feiten is niet auteursrechtelijk beschermd. Hooguit de manier waarop je de feiten noteert.

    Auteursrecht beschermt ook geen ideeen. (Daar is eigenlijk het patentrecht voor.) Auteursrecht beschermt alleen maar de expressie die je gebruikt om het idee te openbaren. Auteursrecht beschermt eigenlijk alleen de creativiteit van de maker, niet de boodschap…

  38. @Wim: Jij lijkt te vinden dat de tekst van hAl te algemeen is om auteursrecht op te hebben, maar de Hoge Raad geeft toch duidelijk aan voor geschriften aan dat de criterium is dat het geschrift gepubliceerd is of daarvoor bestemd is. De tekst van hAl voldoet daar toch aan?

    In de praktijk zul je eerst overtuigend moeten aantonen dat jouw auteursrechten zijn geschonden en dat je daar schade of andere nadelen door ondervindt.

    Waar volgt dat laatste uit? Waarom zou iemand mijn werken w?l mogen overnemen als ik daar geen schade door ondervind?

    En zo luidt de wet ook. Een literair werk is meer dan een enkele discussie.

    Het woord literair moet ni?t met een grote L worden geschreven maar moet juist zo ruim mogelijk uitgelegd. Alle geschriften zijn per definitie een literair werk, omdat de wetgever dat zo heeft gedefineerd.

    Anders wordt het als je een verhaal schrijft over een ridder die geofferd wordt aan een draak en gered wordt door een mooie maagd. Of de draak die geofferd wordt aan een mooie maagd en vervolgens gered wordt door de ridder die de boosaardige maagd omlegt. Maar ik vermoed dat er al enkele creatieve schrijvers deze combinaties al hebben uitgeschreven.

    Dat een vergelijkbaar verhaal al eerder door andere schrijvers geschreven is, betekent niet dat je daarom geen auteursrechten meer hebt. Voor Harry Potter waren er andere verhalen over een jongen die kon toveren met een toverstaf.

    Vergelijk dit eens met een getal kiezen tussen 1 en de 1000. Jij kiest gegarandeerd een nummer dat een ander voor jou al een keer heeft gekozen. Dat doet echter niet af dat jij ook uit 999 andere nummers had kunnen kiezen. Deze keuze is daarom een creatieve keuze. Als dat ook nog eens je geluknummers hebt gekozen dan kun je stellen dat het ook jouw stempel draagt. Zouden nummers werken zijn, dan zou jij op dit nummer auteursrecht hebben.

    In de praktijk helpt het vaak om gewoon een grote bek op te zetten tegen een provider om deze te dwingen om iets offline te halen. Providers zitten vaak helemaal niet te wachten op extra proceskosten die een aanklacht met zich mee zal brengen.

    In de praktijk zit niemand te wachten op een de kosten die gemoeid gaat met een proces. Niet de auteur, niet de provider en niet de persoon die het auteursrecht schend.

  39. Hoe creatief is het om een reactie te geven op een post? Hoe origineel zijn de reacties?

    De eerste vraag laat zich beantwoorden door te kijken wat men allemaal anders had kunnen doen. De tweede vraag is mijn wedervraag of jij vermoed dat er plagiaat is gepleegd?

    Voor die berichten die niet creatief noch origineel zijn, geld dat voor dit specifieke onderwerp nog een alternatief criteria gelden. Hoe geschreven zijn deze reacties? Hoe gepubliceerd zijn ze?

  40. Arnoud heeft het over “enige creativiteit” in tegenstelling tot “enkel een aantal feiten”. Een kookrecept zal al snel uit slechts een opsomming van feiten bestaan, vergelijkbaar met een boodschappenlijstje. Zo’n geschrift is geen werk in de zin van de Auteurswet (maar geniet weer wel geschriftenbescherming). Het meerendeel van de reacties hier is niet alleen een opsomming van feiten. De meeste reacties op deze pagina zijn helemaal niet kort. Ik ben het eens dat reacties van slechts enkele korte zinnen mogelijk geen “werk” zijn in de zin van de Auteurswet.

    Uit je eerdere reactie:

    En zo luidt de wet ook. Een literair werk is meer dan een enkele discussie.
    Literair niveau is niet nodig…

    Nogmaals, je hoeft mij natuurlijk niet te geloven, maar kijk dan eens in een studieboek. Deze pagina is uiteindelijk niet bedoeld voor een inleiding in het Nederlandse auteursrecht.

  41. @Alex, of de reactie van hAl voldoet zal uiteindelijk een rechter beslissen. Maar de manier waarop hAl zijn woorden heeft gebruikt is niet uniek genoeg naar mijn mening.

    Waarom zou iemand mijn werken w?l mogen overnemen als ik daar geen schade door ondervind?
    Onder het citaatrecht mag dit! Je kunt je ook afvragen in hoeverre een fansite delen mag overnemen van jouw literaire werk. Je kunt je fans dit natuurlijk verbieden maar of je dan nog veel fans overhoudt? Een parodie mag overigens ook. Er zijn veel rechtzaken geweest waarin men probeerde om een parodie te stoppen. Soms lukt dit, soms ook niet. Dat verschilt gewoon per kwestie.
    Alle geschriften zijn per definitie een literair werk, omdat de wetgever dat zo heeft gedefineerd.
    Onjuist! Als jij een lijst van feiten publiceert dan valt die lijst niet onder het auteursrecht. Als jij een recept voor advocaat-ijs publiceert is het recept zelf ook niet beschermd. Als je een verhaal schrijft dan is het plot ervan niet beschermd door het auteursrecht. Alleen de stijl waarin het geschreven is, de namen en omschrijvingen van de hoofdpersonen en de verhaallijn van begin tot eind kunnen beschermd zijn. Bij de verhaallijn geldt dan weer dat deze herkenbaar moet zijn als uniek geschreven door de auteur. De Harry Potter verhaallijn is een mooi voorbeeld hiervan, waarin een jonge magier als wees eindigt bij zijn boosaardige tante voordat hij toegelaten wordt door een magiers-school, waar hij uiteindelijk afrekent met de moordenaar van zijn ouders. In zekere mate kun je een verhaal schrijven maar het verhaal van Tanja Grotter blijkt dan weer wel de auteursrechten te schenden. Maar de Harry Potter reeks zelf lijkt ook auteursrechten te schenden. De naam “Muggles” is mogelijk overgenomen van een andere auteur, Nancy Stouffer. Ook de naam “Harry Potter” lijkt op de naam van een hoofdpersoon (Larry Potter) van Stouffer. En er lijken meer overeenkomsten te bestaan. Alleen waren de boekwerken van Stouffer niet populair genoeg. Ze werden bijna niet verkocht. Dus ook al kwam Stouffer eerder met bepaalde woorden en ideeen, het was niet genoeg om het auteursrecht te kunnen claimen bij de Harry Potter reeks.

    Natuurlijk kun je auteursrecht claimen op reacties hier. Maar als het er op neer komt kan het zijn dat een rechter besluit dat je reactie gewoon niet literair genoeg is en dus mogen anderen deze zo overnemen… Vraag is natuurlijk of het ooit zo ver komt.

    In de praktijk zit niemand te wachten op een de kosten die gemoeid gaat met een proces. Niet de auteur, niet de provider en niet de persoon die het auteursrecht schend.
    Klopt. Maar sommige personen die auteursrechten schenden liggen er niet zo wakker van en gaan gerust de confrontatie aan. Rusland en China maken zich niet zo druk om die auteursrechten. Het hangt natuurlijk ook altijd af van de moeite die het de oorspronkelijke auteur zal kosten om aktie te ondernemen tegen het plagiaat.

    “Tanja Grotter en de magische contrabas” mag dan in Nederland niet worden gepubliceerd, in Belgie zijn er zonder problemen 1.000 exemplaren verkocht, waaronder aan enkele Nederlanders. De Belgische drukker omschrijft het boek als een parodie, ook al vindt de Nederlandse rechter het plagiaat. In ieder geval, deze kwestie was in Belgie gewoon te kleinschalig om de moeite waard te zijn.

  42. @Wim: Alex heeft gelijk dat zelfs een boodschappenlijstje geschriftenbescherming geniet. Daarmee wordt zo’n lijstje echter nog geen “werk” in de zin van de Auteurswet. Geschriftenbescherming beschermt volgens mij alleen tegen letterlijk overnemen van de gehele tekst (wat echter het geval is als deze hele pagina wordt overgenomen).

    Zie bijvoorbeeld deze blogpost.

    En voor de zoveelste keer, “Literair” is zeker niet het criterium.

  43. @Piet,

    Nogmaals, je hoeft mij natuurlijk niet te geloven, maar kijk dan eens in een studieboek.
    Uiteindelijk hebben jij en ik het niet voor het zeggen. Iemand kan de reacties hier overnemen op een andere site zonder daar toestemming voor te vragen. Wordt daarmee het auteursrecht geschonden? Dat zal uiteindelijk een rechter bepalen, als het ooit zo ver komt. De kans is groter dat er een klacht wordt ingediend en dan zal een van beide partijen moeten toegeven om zo de gang naar de rechter te voorkomen. Vaak worden auteursrechten op die manier al bevestigd of ontkracht.

    Dus ook hier. We kunnen denken dat wij auteursrechten hebben op de teksten hier maar zolang het niet tot een situatie komt waarbij we voor dit recht moeten opkomen blijft het een theoretische discussie. Bedenk wel dat jij, als auteur, zult eerst moeten aantonen dat de ander plagiaat pleegt. Dan pas zul je echt aanspraak kunnen doen op je auteursrecht. Zolang het niet zover komt doet het er uiteindelijk ook niet toe, toch?

    Overigens, alle reacties hier zijn al “geplagiatiseerd” op deze site! 🙂 Maar goed, de vraag is natuurlijk in hoeverre de Google cache als plagiaat beschouwd kan worden. In ieder geval heeft Google wel alle reacties hier opgeslagen en worden deze door Google verder gepubliceerd.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.