De waarde van registratie van een idee

Regelmatig krijg ik vragen van lezers die hun idee willen vastleggen en zich afvragen of ze dan “beschermd” zijn.

Ja en nee.

Er zijn vele diensten waar je een idee, tekst, afbeelding of ander werk kunt vastleggen. In Nederland hebben we het i-Depot van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom, en ook commerciële diensten als File-Reg of CCProof zijn in Nederland beschikbaar. De Belastingdienst zet datumstempels op alles dat je op de afdeling Registratie & Successie op de balie legt. Daarmee kun je bewijzen dat het werk op die datum bestond.

Dat is handig, want als iemand anders claimt dat hij het werk gemaakt heeft, kun je die registratie laten zien – en alleen de auteur kon dat werk al zo vroeg gedateerd hebben, dus dan moet je de auteur wel zijn. Maar dat is dan ook het enige.

Wat zo’n registratie je niet geeft, is dwingend bewijs dat je de auteur bent of een rechtsmiddel waarmee je anderen die hetzelfde gaat doen, kunt tegenhouden. Registratie heeft dus geen juridisch voordeel, behalve als je bang bent voor ruzies over wanneer het werk gemaakt is of over hoe het eruit zag op een bepaalde datum.

Ik kan me dan ook geweldig ergeren aan opmerkingen als

File-Reg kan gezien worden als een ‘internet depot’, ook wel ‘i-depot’, voor het vastleggen van uw intellectueel eigendom. Copyright vastleggen via File-Reg is rechtsgeldig en kan als bewijs in gerechtelijke procedures worden toegelaten.

En nee, niet vanwege de flauwe poging om te scoren op de zoekterm “i-depot” van het BBIE. Met deze tekst wordt de indruk gewekt dat je een recht vestigt, of dat het nodig is om auteursrecht (copyright) te registreren. Wat betekent “is rechtsgeldig” immers anders dan “dit levert u een juridisch afdwingbaar recht op bij de rechter”?

(Spitsvondige juristen zullen nu zeggen “rechtsgeldig betekent alleen dat de rechter het niet meteen van tafel veegt”, maar in die betekenis zal de leek het niet opvatten. En de informatiewaarde van de opmerking is in die betekenis nul, net als “uw commentaar onder deze blog is rechtsgeldig.”)

Juridische bescherming van een idee krijg je op twee manieren: 1. Een geheimhoudingsovereenkomst (NDA) afsluiten waarin staat dat de wederpartij het idee niet mag doorvertellen. 2. Het idee uitwerken tot een handboek of draaiboek en daarmee een auteursrechtelijk beschermd werk maken. Wie dan op basis van het handboek het idee hergebruikt, pleegt inbreuk op auteursrechten. Maar je moet dan wel bewijzen dat ze je handboek hebben gebruikt als basis, want zonder toegang tot het origineel kan er per definitie niet uit gekopieerd zijn.

Hierbij kan een depot handig zijn, omdat dan vaststaat welke aspecten van het idee bij de bedenker bekend waren. Maar meer dan dat kan ik niet bedenken.

Arnoud

18 reacties

  1. Dit artikel is kolder. Auteursrecht krijg je op een werk zoals je het opschrijft.

    Voorbeeld:

    Als ik een algoritme implementeer, dan heb ik auteursrecht op de wijze van opschrijven, niet op het algoritme (het idee). Stel dat ik een sorteerroutine programmeer:

    procedure sorteer_array(var a:array of integer);

    var h,i,j,p,t:integer;

    begin ..p:=1; ..while p2<high(a) do ….p:=p2; ..repeat ….for h:=0 to high(a)-p-1 do ……begin ……..i:=h; ……..repeat ……….j:=i+p; ……….if a[j]>=a[i] then …………break; ……….t:=a[i]; ……….a[i]:=a[j]; ……….a[j]:=t; ……….if i<p then …………break; ……….dec(i,p); ……….until false; ……..end; ….p:=p shr 1; ..until p=0; end;

    Ik heb auteursrecht op de creatieve keuzen die ik gemaakt heb: Stijl, namen van de variabelen, volgorde van declaratie. De bedenker van het algoritme, Donald Shell in dit geval, heeft daar geen auteursrecht op. Dat zou compleet onwerkbaar zijn, we zouden dan geen getallen kunnen sorteren zonder auteursrechten af te dragen.

    Op dezelfde manier heeft iemand die op het idee komt een kikker te vouwen alleen auteursrecht op de creatieve keuzes daarin: De exacte positie van de vouwnaden bijvoorbeeld. Als ik een kikker vouw en andere creatieve keuzen maak, dan kan ik die gewoon op de markt verkopen. Er bestaat geen auteursrecht op het idee “kikker vouwen”.

  2. Ook mij lijken de twee slotparagrafen onzin. Auteursrecht is niet de bescherming van een idee. Het auteursrecht op een handboek kan alleen bescherming bieden tegen het kopieren van wat er met dat handboek gemaakt kan worden, als het een handboek betreft voor het schrijven van dat handboek zelf.

  3. Het idee uitwerken tot een handboek of draaiboek en daarmee een auteursrechtelijk beschermd werk maken. Wie dan op basis van het handboek het idee hergebruikt, pleegt inbreuk op auteursrechten. Maar je moet dan wel bewijzen dat ze je handboek hebben gebruikt als basis, want zonder toegang tot het origineel kan er per definitie niet uit gekopieerd zijn.

    Dat heb ik vroeger geprobeerd op school. “Maar achteraan staat dat niets uit dit wiskunde boek vermenigvuldigt mag worden worden!” Ik moest de som toch op het bord maken.

    Maat alle gekheid op een stokje. Het uitvoeren van instructies uit een handboek is iets heel anders dat de tekst uit het handboek kopieren. Dat laatste kan inbreuk op leveren, het eerste niet.

  4. Partijen als CC proof weten altijd mooi het product aan de man (lees: leek) te brengen, maar ze zijn eigenlijk strikt overbodig. Al zoveel bedrijven die dit hebben geprobeerd en dit is volgens mij nog nooit, althans niet in NL, met succes gebeurd. (wat dat betreft klopt het wel dat CC proof werkzaam is als dochter van de Merkplaats, een kantoor waar de commercie vanaf druipt door te werken met juristen die accountmanagers zijn, en letterlijk aan telemarketing doen)

  5. @Arnoud: Ja ok. Ik dacht hierbij mee aan instructies waarbij een idee in de praktijk werd gebracht. Voor de maanlanding hadden de auteurs van strak het idee om deuren te gebruiken die vanzelf open gingen en telefoons zonder draad. Denk jij dat ze daar ook maar een dollar cent voor hebben ontvangen wegen auteursrechten?

  6. Hun uitwerking is niet gebruikt, dus er is geen sprake van inbreuk op auteursrecht. (Ik herinner me wel een Ericsson patent op een mobieltje dat automatisch opneemt als je de klep opendoet; heb me altijd afgevraagd of Captain Kirk daar geen prior art was.) Het gaat erom dat je het stappenplan uit de handleiding nadoet en niet het idee dat daarachter zit.

  7. Laten we voor de discussie eens stellen dat dit wel is gebeurt. Een goed is in mijn ogen nog steeds geen werk van van letterkunde, wetenschap of kunst.

    Een patent is een geheel andere kwestie. Auteursrecht ontstaat automatisch, patentrecht verkrijg je. Het auteursrecht beschermt uitingen, het patentrecht ideeen.

  8. Idee?n zijn nooit beschermd, dus je hebt sowieso geen poot om op te staan als het daarom gaat. Als jouw uitwerking van het idee wordt nagedaan, dan moet je inderdaad bewijzen dat het jouw uitwerking is en dat de nadoener deze van jou afgekeken heeft.

    Als de namaak erg veel lijkt, kan de rechter de bewijslast omkeren (Barbie/Cindy arrest Hoge Raad). De namaker moet dan aantonen dat hij zijn ding los van jouw beschrijving heeft gemaakt.

    Oh, en registraties betekenen juridisch niets. Ze bewijzen alleen dat het exemplaar dat je registreerde, bestond op de datum van registratie. Er wordt niet gecontroleerd of het idee nieuw is, gestolen is of wat dan ook. Je kunt het telefoonboek laten registreren bij elk van die “Bescherm uw idee”-diensten.

  9. @Engelfriet…. u zegt…maar als jij mijn script voor een toneelstuk gaat gebruiken bij je opvoering, dan pleeg je toch echt inbreuk.

    en hoe kan je bewijzen dat je het script hebt geschreven? of foto of ontwerp gemaakt? of ontwerp getekend of bedenker/schrijver ben van een website (of inhoud hiervan)??? datum in een computer is niet voldoende bewijs in een rechtszaak. Het kost veel geld om dat werkelijk door een advocaat te bewijzen. File-Reg – waar je binnen enkele seconden alles kan vastleggen …maakt een digitaal vingerafdruk van het bewijs – daarna koppelen aan een ‘digitaal handtekening’ (zie wet digitale handtekening’) en sluit dit af met een ’timestamp’ uitgegeven door een CA (certificaat autoriteit) en gecontroleerd door de ‘deloitte’. Bovendien deden ze dat ‘online’ 3 jaar voor de BBIE – ze waren trouwens als eerst in Europa! Afkraken is makkelijk – maar tijd om even dieper te kijken.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.