Rijksoverheid stapt over op Creative Commons Zero Licentie

creative-commons-zero-public-domain.pngAlle informatie op de website van de Rijksoverheid kan vrij worden hergebruikt, meldde collega-jurist Stefan Kulk gisteren. De copyrightvermelding op Rijksoverheid.nl vermeldt nu dat alles toegestaan is met werken op deze site, tenzij er een expliciet voorbehoud staat bij een individuele tekst of afbeelding. De gebruikte ‘licentie’ is CC Zero, een Creativecommonsvariant waarbij afstand wordt gedaan van alle auteursrechten.

Maar is dat wel nodig, vraag ik me dan af. Op wetten, besluiten en verordeningen, rechterlijke uitspraken en administratieve beslissingen zit geen auteursrecht (artikel 11 Auteurswet). Al het andere resultaat van creatieve arbeid van ambtenaren is gewoon auteursrechtelijk beschermd, maar daarvoor is er een soort van wettelijke licentie, artikel 15b Auteurswet:

Als inbreuk op het auteursrecht op een door of vanwege de openbare macht openbaar gemaakt werk van letterkunde, wetenschap of kunst, waarvan de openbare macht de maker of rechtverkrijgende is, wordt niet beschouwd verdere openbaarmaking of verveelvoudiging daarvan [tenzij een expliciet voorbehoud is gemaakt]

Eerlijk gezegd zie ik qua effect weinig verschil tussen de CC Zero declaratie en dit artikel.

Het enige echt verschil is dat de copyrightverklaring van toepassing is op alles op Rijksoverheid.nl en het wetsartikel alleen op werken waar de overheid het auteursrecht op heeft. Een foto in een overheidsfolder waarvan de rechten bij de fotograaf liggen, mag dus niet zomaar worden gekopieerd. Maar met een foto op Rijksoverheid.nl mag dat wel – tenzij je erbij ziet staan dat de rechten voorbehouden zijn.

Ik kon trouwens zo snel geen voorbehouden vinden, maar houd me aanbevolen voor linkjes.

Arnoud

18 reacties

  1. Ik zie wel een groot verschil. Wanneer ik als leek op http://www.rijksoverheid.nl/ aan het browsen ben, en ik klik op ‘copyright’ onderaan, dan krijg ik nu de CC Zero melding te zien. Iets wat ik snap, en waar ik na het lezen ervan weet wat ik wel/niet mag doen. Het zou nooit in me opkomen om artikel 11 en 15b van de Auteurswet te gaan lezen.

    Dan kan daar feitelijk wel ‘hetzelfde’ in staan (even als leek geformuleerd), maar geef mij dan maar de CC Zero melding.

    Dus misschien verandert er met deze stap (juridisch) feitelijk niets, het zorgt er wel voor dat de overheid weer een stap heeft gezet om richting de gewone burger begrijpelijker, duidelijker en helderder te communiceren. En dat verdient een compliment imho.

  2. Ik zie wel een verschil tussen CC Zero en artikel 15b, en wel op het gebied van afgeleide werken: Artikel 15b, althans zoals ik het (als niet-jurist) lees, staat het in ongewijzigde vorm verder verspreiden toe, maar zoals ik het (als niet-jurist) lees, geeft het geen toestemming tot verspreiding in gewijzigde vorm of het maken van afgeleide werken. Onder CC Zero lijkt me dat zeker w?l toegestaan.

  3. Ik vind het merkwaardig dat de overheid hier een “CC Zero”-label op plakt, want het voegt volgens mij helemaal niets toe aan de wettelijke regeling. De copyrightmelding doet het nu voorkomen alsof de rijksoverheid in een gulle bui was, of misschien zelfs wel heel populair “het licht” heeft gezien. De rijksoverheid geeft hier echter helemaal niets weg.

    Of zou je het zo moeten zien dat de overheid hier juist een uitdrukkelijk voorbehoud als bedoeld in art. 15b Aw maakt (dus terugneemt wat de wetgever al heeft vrijgegeven), en vervolgens het materiaal onder een zwakkere licentie (want herroepbaar en intrekbaar) weer vrijgeeft?

    Gaat de overheid art. 15a Aw nu omdopen in “CC citation” of iets dergelijks?

    @David: er is natuurlijk niets mis met goede voorlichting op de site, maar het noemen van “CC0” draagt daar niet veel aan bij. Veel eenvoudiger is de mededeling “Iedere vorm van hergebruik van de inhoud van deze site is toegestaan, tenzij bij of in een bepaald onderdeel (bijvoorbeeld een foto of een document) staat aangegeven dat op dat onderdeel een auteursrechtelijke uitzondering van toepassing is. Naamsvermelding is niet verplicht.” met eventueel een verwijzing naar art. 15b Aw. Want serieus, weet jouw buurvrouw wat CC0 is? En mocht je buurvrouw het weten, dan zal ze geen probleem hebben om die mededeling te begrijpen.

    @Andr?: Volgens art. 13 Aw zijn bewerkingen ook verveelvoudigingen (en om die reden in beginsel verboden via art. 1 Aw), dus art. 15b Aw lijkt me ook te zien op het verder verspreiden in gewijzigde vorm. (De beperking dat er geen onjuiste indruk mag worden gewekt zal dan denk ik met behulp van het normale onrechtmatige daadrecht moeten worden gehandhaafd.)

    @Arnoud:

    Een foto in een overheidsfolder waarvan de rechten bij de fotograaf liggen, mag dus niet zomaar worden gekopieerd. Maar met een foto op Rijksoverheid.nl mag dat wel – tenzij je erbij ziet staan dat de rechten voorbehouden zijn.
    Maak je hier niet een klassieke fout? Dat het van de rijksoverheid mag, betekent niet dat het van de fotograaf/rechthebbende mag. (Misschien begrijp ik je verkeerd.)

  4. @Piet: over de fotograaf – de overheid zegt hier dat alles CC Zero is, ik mag dat opvatten als een garantie dat alle rechten van derden afgekocht/geregeld zijn. Oftewel de overheid pleegt wanprestatie (subsidiair handelt onrechtmatig) jegens mij als ik afga op de CC Zero en er een fotograaf met een claim komt.

  5. Tegenover de fotograaf zul je je met dat argument in ieder geval niet kunnen verdedigen. Hij zal je kunnen verbieden de foto te gebruiken. Hooguit kun je een eventuele schadeclaim op de overheid verhalen.

    Je punt is natuurlijk dat art. 15b Aw geen enkele garantie geeft dat de overheid de maker van of rechthebbende op het materiaal op de website is, terwijl de huidige mededeling wel zo kan worden opgevat. Daar ben ik het mee eens. Dus ja, de verklaring voegt wel iets toe.

  6. Gezien de discussies die ik bij mensen van de overheid heb gevoerd over dit punt ligt het niet zo simpel als bovenstaande. Bij die ambtenaren zit een ingebakken idee van ???controle??? en ???eigendom??? op die werken en blijkbaar is het voor hen al te moeilijk om dat wetsartikel te lezen (laat staan dat wij dat kunnen).

    Van de CC0 licentie gaat een intentie uit die sterker is dan de wetten die er al liggen. Het laat zien dat men wil dat je het hergebruikt en is een duidelijk signaal aan diegenen die w?l ingelezen zijn in moderne auteursrechten.

    Nu nog zover komen dat alles wat door de overheid gemaakt wordt onder een CC0 licentie of vergelijkbaar en in een handig formaat beschikbaar wordt.

  7. @Alex: De fotograaf kan in ieder geval (ook) de persoon aanspreken die zonder zijn toestemming de foto gebruikt. Zie bijv. Rb. Roermond 17 april 2007, LJN BA3462.

    Duidelijk is dat Holbox geen toestemming had van [eiser] om de foto???s in het tijdschrift ???Navenant??? te plaatsen. Holbox beroept zich in dit verband op de overeenkomst die zij met [journalist] heeft gesloten. Naar het oordeel van de kantonrechter ten onrechte. Immers, geenszins is gebleken dat [journalist] was te beschouwen als rechtverkrijgende van [eiser]. Het had op de weg van Holbox gelegen om een nader onderzoek in te stellen naar de identiteit van de fotograaf. De enkele omstandigheid dat zij te maken had met een deadline vormt geen excuus om dit onderzoek na te laten. Aldus heeft Holbox gehandeld in strijd met artikel 12 van de Auteurswet.

  8. @ Arnoud: Voor wat betreft het Rijkswapen geldt dat het auteursrecht op dat wapen toekomt aan de Nederlandse staat. Op grond van de ???Regeling voorbehouden auteursrecht beeldmerk en huisstijl herkenbare Rijksoverheid???, maakt de Staat der Nederlanden (Ministerie van Algemene Zaken) een voorbehoud als bedoeld in artikel 15b van de Auteurswet met betrekking tot het ontwerp van het Rijkslogo en huisstijl, als opgenomen in de bijlage bij de regeling.

  9. @ Arnoud: Tja, daar is i.d.d. discussie over mogelijk. De licentie geeft overigens aan: “Dit houdt in dat iedere vorm van hergebruik van de inhoud van deze site is toegestaan”. Je zou je ook nog kunnen afvragen of het logo wel valt onder de inhoud van de site..

    Overigens kan onder omstandigheden gebruik van het logo ook strafbaar zijn. Volgens artikel 435b WvS is ???hij die, zonder daartoe gerechtigd te zijn, gebruik maakt van woorden, uitdrukkingen of kentekens, die aanduiden of de indruk kunnen wekken dat zijn optreden is bevorderd dan wel de steun of erkenning geniet van rijkswege, vanwege de Nederlandse Antillen, Aruba of een buitenlandse mogendheid dan wel vanwege een volkenrechtelijke organisatie,??? strafbaar en kan worden gestraft met hechtenis van ten hoogste een maand of geldboete van de tweede categorie.

    Ook kan het gebruik van het logo eveneens misleidend zijn in die zin dat het in aanmerking te nemen publiek gebruik daarvan ziet als een teken van staatserkenning. Dat kan anders zij indien het Nederlandse wapen of logo gebruikt wordt in samenhang met andere (misleidende) factoren. Zie: HR 14 juni 1991, NJ 1992, 393, m.nt. DWFV (NIVAK).

  10. Deze zin die ik nu schrijf kan wel een enorme boete opleveren aan mij, Dit omdat ik niet weet of deze zin is vastgelegd bij een auteur

    Ook een puntje “pixel” met een kleur kan al een boete opleveren Ook hier omdat ik hier niet weet of hier iemand patent, merkrecht, citaatrecht op heeft

    Krijg ik nu de boete, of geef ik de boete!

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.