Naaktfotodief krijgt in hoger beroep strafverlaging

Het publiceren van naaktfoto’s op internet is op zichzelf genomen geen belediging. Dat blijkt uit een arrest van het Hof Leeuwarden van vorige week. De zaak was het hoger beroep in de Manon-Thomaszaak van vorig jaar april, waarin de verspreiding van foto’s en filmpje van de presentatrice naast auteursrechtenschending ook een belediging jegens haar werd genoemd. De veroordeling vanwege de auteursrechten blijft in stand.

De insteek “belediging” bij de rechtbank was gebaseerd op het idee dat publicatie van naaktfoto’s een inbreuk opleveren op het grondrecht van onaantastbaarheid van het lichaam. Die inbreuk is een “aantasting van de eer en goede naam”. Diezelfde redenering werd gehanteerd in een smaadzaak uit 2008 waarbij verspreiding van naaktfoto’s via filesharing als smaadschrift werd gezien. Ook daar was het enkele feit dat het naaktfoto’s waren, genoeg om van smaad te kunnen spreken.

Het Hof acht hier de context juist van wezenlijk belang:

Het plaatsen van een (privé)filmpje waarop een persoon naakt te zien is, is als zodanig en op zichzelf niet te beschouwen als het beledigen bij afbeelding.

Goed, het gaat om belediging en niet om smaad maar de achterliggende gedachte is dezelfde. Uit de context moet blijken dat je de bedoeling had om iemands eer en goede naam aan te tasten. Dat blijkt niet uit het enkele feit dat je een naaktfoto online zet. (Ik kan geen legitieme andere reden bedenken om zonder overleg een naaktfoto online te zetten, maar goed.)

De schending van de auteursrechten blijft grond om de verdachte te veroordelen. Wel wordt de oorspronkelijke veroordeling wat genuanceerd. De foto’s waren namelijk in eerste instantie alleen gepubliceerd in gedeelde mappen op MSN van zes contactpersonen. Dat is volgens het Hof geen openbaarmaking in de zin van de Auteurswet. Het publiceren op Youtube is dat natuurlijk wel.

Naast auteursrecht werd ook nog het portretrecht opgevoerd: het openbaar maken van een portret zonder daartoe gerechtigd zijn is namelijk ook een strafbaar feit (artikel 30 Auteurswet, en ja ik moest dat ook even nazoeken). Opmerkelijk genoeg oordeelt het Hof dat wél sprake is van publicatie van een portret wanneer je die portretfoto in zo’n gedeelde map zet.

Opmerkelijk, maar begrijpelijk, want het Hof vindt schending van de privacy (waar het portretrecht over gaat) belangrijker dan de commerciële belangen van de fotograaf:

Het hof heeft hierbij in aanmerking genomen hetgeen met betrekking tot openbaarmaking in artikel 12 van de Auteurswet is opgenomen en de strekking van de Auteurswet die er op gericht is het commerciële belang van de auteursgerechtigde te beschermen.

[Bij de schending van het portretrecht] spelen niet alleen commerciële belangen een rol maar ook privacy-belangen van de geportretteerde.

De 180 uur werkstraf waartoe hij in eerste instantie werd veroordeeld, wordt verlaagd naar dertig uur. Ook wordt het smartengeld dat de man moet betalen verlaagd van 5.000 naar 3.000 euro. Wel is hij zijn computer kwijt – die is immers gebruikt om het misdrijf “schenden auteursrecht” te begaan.

Arnoud

13 reacties

  1. Uit de context moet blijken dat je de bedoeling had om iemands eer en goede naam aan te tasten. Dat blijkt niet uit het enkele feit dat je een naaktfoto online zet. (Ik kan geen legitieme andere reden bedenken om zonder overleg een naaktfoto online te zetten, maar goed.)

    Nou die is me net even wat te kort door de bocht. Ik betwijfel ten zeerste of de dader slechts de bedoeling had om het slachtoffer in eer en goede naam aan te tasten. Je bent een bekende Nederlandse vrouw waarvan velen ongetwijfeld vinden dat ze er aangenaam uitziet. Dat betekent dat er veel interesse is voor dat soort beelden omdat er genoeg mensen zijn die zich daar graag aan vergapen/verlekkeren. Maar heb je dan de bedoeling om iemand in zijn goede eer en naam aan te tasten?

    Als ik naaktfoto’s vind van een door mij als niet onaantrekkelijk beschouwde jongen uit een boyband dan zou ik daar zeker ook met een bepaalde interesse naar kijken. Ik verwacht ook nog wel dat bepaalde vrienden van mij die beelden interessant zouden kunnen vinden. Als ik daar op in zou gaan en het onhandig zou aanpakken heb ik een situatie zoals hierboven is ontstaan. Maar heb ik dan de bedoeling om het bewuste lid van de boyband in eer en goede naam aan te tasten? Welnee. Hij zal het mogelijk wel zo zien ja. En het zou wellicht ook zo zijn dat ik niet de juiste ethische afweging heb gemaakt als ik dit zou doen maar ik heb echt niet de bedoeling dat te doen. Ik vond het slechts een lekker ding.

  2. Goed, het gaat om belediging en niet om smaad maar de achterliggende gedachte is dezelfde.
    Het lijkt mij dat Manon zelf toestemming heeft gegeven tot het maken van deze afbeeldingen en hier dus niet door beledigd bleek. De naaktfoto’s zelf kunnen dan ook niet als beledigend gezien worden. Ze wordt wel een beetje voor schut gezet maar of dat beledigend is? Is eerder smadelijk dan beledigend. Overigens zijn er best veel sterren die in vergelijkbare situaties terecht zijn gekomen. Ene Paris H. uit de USA heeft er zelfs een redelijke lukratieve bekendheid aan over gehouden. En ik denk dat Manon er toch ook weer extra door in de aandacht kwam en mogelijk zelfs een aantal interessante aanbiedingen aan over hield. (Zou ze al gevraagd zijn voor de Playboy?) Het online plaatsen van naaktfoto’s kan soms iemand’s bekendheid juist weer enorm vergroten. Het lijkt er zelfs op dat sommige B-sterren express dit soort beelden lekken om meer bekendheid te krijgen. Kendra Wilkinson heeft ook een seks-film geproduceerd met haarzelf in de hoofdrol en probeert de publicatie ervan tegen te houden en komt zo dus behoorlijk in het nieuws. Alleen gaat er het gerucht dat ze die film juist zelf ook heeft gelekt om meer aandacht te krijgen. Hoe dan ook, ze staat weer eens in het nieuws…

    Wel is hij zijn computer kwijt – die is immers gebruikt om het misdrijf ???schenden auteursrecht??? te begaan.
    AUW! Dat kan soms best pijnlijk zijn, zeker als je er allemaal software op hebt staan die je legaal hebt aangeschaft. Of als je een beetje extra dure PC hebt aangeschaft om lekker snel mee te kunnen spelen en Internetten. Ik vraag mij af of dit niet iets te zwaar is als straf. Okay, PC’s zijn al te koop voor een paar honderd Euro maar ik ken hobbyisten die best wel EUR 5.000 of meer uitgeven aan een super-stevige computer met bijbehorende software en overige speeltjes. (Ik zie zo’n mafkees ook iedere dag in de spiegel…) Is het overigens terecht? Stel, iemand berooft een juwelier en vlucht weg in zijn eigen auto. Hij wordt thuis opgepakt. Is hij dan ook zijn auto kwijt omdat deze tijdens de misdaad is gebruikt? En de kleren dan die hij op het moment van die overval aan had? En de mobiele telefoon die hij bij zich had en gebruikt had om even een vriend te bellen om door te geven wat hij heeft buitgemaakt? Hoe ver kan justitie gaan met dit soort “plunder” gedrag? Niet dat ik het afkeur, want het is een prima waarschuwing. Maar het kan soms best een zware straf zijn…

  3. @Wim, en niet te vergeten zijn huis, deze heeft hij immers ook gebruikt om te schuilen, en zonder schuilplaats was wellicht de overval niet doorgegaan. Dat maakt dat huis ook een essentieel onderdeel van de overval, en zou op die manier ook in beslag genomen moeten worden. 😀

  4. 🙂 Freeaqingme 🙂 Tja, zijn huis is gebruikt om die overval voor te bereiden. En zijn fiets om de juwelierszaak een tijdje te observeren. En zijn bankrekening om een pistool te kunnen kopen. En…

    Hoe ver moet je gaan om iemand te bestraffen? Het in beslag nemen van een computer vind ik in dit geval nog net redelijk, maar het is op het randje. Mijn eigen computer is best veel geld waard, mede wegens de software die ik ervoor heb gekocht en gebruik, plus hetgeen ik op die PC heb geproduceerd. (Digitale foto’s, gerenderde plaatjes, diverse applicaties, enzovoorts.) Ik besef donders goed dat als mijn PC om eenzelfde reden in beslag genomen wordt, ik dit als bijzonder zwaar zou beschouwen simpelweg wegens de waarde ervan.

    Ik weet niet wat de waarde van die computer was maar ik vind het best extreem. Maar ik vergelijk het een beetje met wegmisbruikers die hun auto kwijt raken door teveel verkeers-overtredingen. De ene heeft een vijfdehans Fiat Panda waarbij de verf nog net de roest bij elkaar houdt. Waarde, vrijwel niets. De ander heeft de allernieuwste Lamborgini met stoelen van krokodillenleer, hoofdsteun van zeehondenbond, stuur ingelegd met robijntjes en een goudkleurige lak die uitstraalt dat het een enorme poenbak is. Beide personen rijden met 150 door de bebouwde kom, langs een schoolpleintje en poef! Beide met een vette boete en rijbewijs en auto mogen ze inleveren. Terechte straf, maar worden beide personen evenredig zwaar gestraft? Ik ben bang van niet, en daarom heb ik mijn twijfels over een dergelijke straf.

    Maar goed, ik hou mij niet met criminele zaken bezig, zelfs geen illegale software, dus ik verwacht niet dat ik ooit dit probleem krijg. En wordt’ie gejat, tja… Daar ben ik voor verzekerd.

  5. Geheel offtopic, maar jij bent verzekerd voor de aankoopwaarde of de dagprijs, in ieder geval krijg je niet de emotionele waarde vergoed 😉 Juist daarom zou ik alsnog backups maken als ik jou was… (zeker omdat als er niet wordt ingebroken, harde schijven ook prima uit zichzelf kapot gaan).

  6. Freeaqingme, offtopic maar inderdaad wel juist. Denk niet dat ik de volledige computer terug krijg. Maar de meerwaarde zit hem ook in de software, die bij elkaar in de buurt komt van mijn bruto maand-inkomen. Daar heb ik backups van, voor het geval er iets mee mis gaat. Geen idee of software ook onder de verzekering valt, hoewel de CD-schijfjes natuurlijk weer fysieke artikelen zijn. En ja, wat zal de dagwaarde zijn van een CD met software erop? De prijs van software gaat niet snel omlaag, tenzij er een nieuwe versie uitkomt.

    Ik vraag mij af of de verzekering een dergelijke inbeslagname door justitie ook dekt… Wel interessant om eens uit te zoeken. Idem met de verzekerde waarde van software. Goed punt, eigenlijk.

  7. En om het offtopic deel dan maar helemaal af te maken is het dus raadzaam om offsite een image van je HDD te bewaren. Als je het helemaal goed aanpakt verpak je die gelijk ook even in een Truecrypt container en dan kun je dat spul zelfs gewoon algemeen toegankelijk online zetten 😉

    Mocht het misgaan, dan is die image zo weer terug gezet en kun je zo weer verder.

  8. @Hans, vast wel. 🙂 @Sander, offsite een backup bijhouden? Kan. In mijn geval gaat het al gauw om 750 GB aan foto-materiaal en afbeeldingen en dit groeit met ongeveer 1 GB per week. Dat gaat dus best snel. En het gaat mij niet erom dat dit materiaal in iemand ander zijn handen terecht kan komen. Ik vind het erger als ik het zelf krijt zou raken! Maar goed, heb een backup schijf in hetzelfde netwerk in de kast naast mijn router, aan de andere kant van mijn huis. Heb een tweede backup schijf in een lade die op slot kan. (Alleen nog onthouden dat ik hem op slot zet!)

    Maar om het even back to topic te brengen… Die overtreder die deze naaktfoto’s van Manon online heeft gezet is dus zijn computer kwijt en daarmee ook alle software en documenten die hij op die PC had staan. Als hij bijvoorbeeld 5 jaar aan eigengemaakte, digitale foto’s had neergezet zonder backup dan was hij die dus ook kwijt. Zijn complete MP3 verzameling dus ook, wat vervelend is als hij daarvoor heeft betaald. En nog een hoop andere gegevens is hij door dit geintje nu dus kwijt. We hebben het nu over hoe heftig data-verlies kan zijn. Bedenk dat deze gast dus best een hoop gegevens kwijtgeraakt kan zijn!

    Maar net als bij auto’s vraag ik of dit wel een redelijke straf is, aangezien het verbeurd verklaren van een computer voor de een een stuk heftiger is dan voor de ander.

  9. Er is ooit een zaak geweest – ik weet niet meer waar – waarbij men wel de computer in beslag mocht nemen, maar de verdachte vervolgens betoog dat er geen bevel was om ook de daarop aanwezige data in beslag te nemen. Dat verweer kan je dus ook proberen 😉

    Wat de uitkomst was van dat verweer weet ik helaas niet (zeker).

  10. Tja, hij kan natuurlijk ook betogen dat die computer gewoon onderdeel is van zijn meubilair en hij deze dus terug moet krijgen. De data (naaktfoto’s en zo) zou in beslag genomen kunnen worden maar als die computer vergelijkbaar is met zijn bureaustoel of tafel dan zou deze weer terug betoogd kunnen worden. Want hoe ver kun je uiteindelijk gaan met inbeslagnames? Het in beslag nemen van de harde schijf zou op zich al voldoende zijn. Overigens zal die computer vervolgens vernietigd moeten worden. Justitie kan niet de PC verkopen, omdat er prive-gegevens op de harde schijf staan. Een normale formattering kan dit wissen maar is weer niet betrouwbaar. Op zijn minst zal die schijf dusdanig vernietigd moeten worden zodat de gegevens erop niet meer teruggehaald kunnen worden. Best wel zonde…

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.