Geldt de wet koop op afstand ook bij bestellingen “op de zaak”?

serviesgoed.pngEen lezer vroeg me:

Ik heb een serviesset besteld via internet. Na ontvangst viel deze toch tegen (rare kleur geel in plaats van het gebroken wit dat ik verwachtte), dus ik maakte aanspraak op annulering volgens de Wet Koop op Afstand. Maar de winkel weigert dat nu, omdat ik een zakelijke bestelling zou zijn geweest. Dat klopt niet, ik wilde het servies privé gebruiken. De bestelling was ook op mijn privénaam. Ik had alleen bij facturatie mijn eenmanszaak doorgegeven zodat ik de BTW in mijn bedrijf kon aftrekken. Maar is het daarom al een zakelijke bestelling?

De Wet Koop op Afstand geldt alleen bij consumentenkoop, oftewel een koop tussen een zakelijke verkoper (winkelier) en een consument. Een consument is iemand die per definitie niet handelt vanuit beroep of bedrijf. Iemand die een bestelling plaatst uit naam van een bedrijf, kan zich dus niet beroepen op het consumentenrecht.

In dit geval lopen zakelijk en privé een beetje door elkaar heen. Daarmee maakt de koper het zichzelf erg lastig. Een bestelling plaatsen vanuit je bedrijf suggereert immers dat het een zakelijke bestelling is, zeker nu het gaat om een zaak (serviesgoed) dat ook prima zakelijk te gebruiken is. Hoe moet de winkelier dan weten dat er alsnog sprake is van een privébestelling?

In het Gruber-arrest (C-464/01, zie ook het artikel van prof. Marco Loos) oordeelde het Europese Hof van Justitie de regel dat

met omstandigheden of elementen waarvan de wederpartij bij de sluiting van de overeenkomst kennis had kunnen hebben moet daarentegen enkel rekening worden gehouden indien de persoon die zich op de hoedanigheid van consument beroept zich aldus heeft gedragen dat bij de wederpartij bij de overeenkomst te goeder trouw de indruk is kunnen ontstaan dat hij voor beroepsdoeleinden handelde.

Als je als koper dus ervoor zorgt dat de wederpartij mocht denken dat de bestelling zakelijk was, dan kun je geen aanspraak meer maken op de consumentenbescherming. Ook niet als achteraf vast komt te staan dat je wel degelijk puur privé bestelde.

Het Hof meldt daarbij dat zo’n “indruk te goeder trouw” kan ontstaan wanneer je “zonder verdere precisering zaken bestelt die daadwerkelijk voor de uitoefening van zijn beroep kunnen dienen”. Ook als je bij de bestelling zakelijk briefpapier (of een zakelijk e-mailadres, lijkt mij) gebruikt, de goederen op je bedrijfsadres laat bezorgen of de mogelijkheid tot teruggaaf van BTW vermeldt, mag de verkoper denken dat je zakelijk bestelt. Volgens mij is daar in deze vraag duidelijk aan voldaan: een factuur op bedrijfsnaam in verband met BTW-teruggaaf maakt de koop dus zakelijk.

Wellicht dat het anders wordt als je expliciet de verkoper meldt dat je privé koopt maar een factuur wilt voor je bedrijf. Dat is immers een “verdere precisering”. Maar ik blijf dat dubieus vinden: het is óf zakelijk en dan mag je de BTW terugvorderen, óf privé en dan moet je gewoon de BTW betalen.

Arnoud

20 reacties

  1. Je hebt je bedrijf doorgegeven voor facturatie, dus is het een zakelijke transactie. Lijkt mij, ten minste. De verkoper is namelijk niet verplicht om mee te werken aan het frauderen van de belastingen. Of liever gezegd, je hebt ook de verkoper gefraudeerd en daarmee betrokken in een “misdrijf” door een prive-bestelling voor te doen als zakelijk. Als verkoper zou ik bij een verzoek om facturatie op naam van een bedrijf de klant ook meteen als een zakelijke contact behandelen…

    Ook interessant is dat je bij veel koop-sites bij registratie een veldje ziet met “Bedrijfsnaam”. Het lijkt mij dat je een zakelijke contact wordt zodra je daar iets invult dat een bedrijf kan zijn. (Een woordje ‘Geen’ of leeglaten is dan beter.) Je zou dus zo van consument naar zakelijk worden gepromoveerd doordat je het veld invult. Toch?

  2. Wim: mij lijkt van wel, er is maar ??n (legitieme) reden waarom je een bedrijfsnaam in zou vullen en dat is omdat je bedrijf de bestelling plaatst. Een site mag er dan ook vanuit gaan dat de bestelling voor het bedrijf is en dus zakelijk, oftewel geen wet koop op afstand maar wel een factuur met BTW uitgesplitst.

  3. @Arnoud, wat dat betreft vind ik dat ComputerCollectief het best netjes doet. Ze bieden de keuze tussen prive-bestellingen en zakelijke bestellingen, waardoor dus duidelijk is om wat voor soort bestelling het gaat. Dit zouden alle web-shops eigenlijk moeten doen, want technisch gezien is het maar een kleine aanpassing.

    Maar een leuke variant op dit onderwerp: Verkoper zit in Nederland, koper woont in Nederlander maar werkt in Belgie en laat het op zijn werk-adres bezorgen. (Bijvoorbeeld in Baarle-Hertog. Of is het Baarle-Nassau?) Welke wet is dan uiteindelijk van toepassing?

    Ik zit mij sowieso af te vragen hoe dat allemaal gaat bij mensen die zo dicht op de Belgische grens wonen dat ze bij het uitlaten van de hond deze grens al vijf keer passeren… 🙂

    Oh, ik vergeet het bijna. Was als de bedrijfsnaam een verplicht veld is bij het registreren? Dan moet je het dus altijd invullen, dus is het dan ook altijd een zakelijke bestelling, ook al bestel ik iets prive?

  4. er is maar ??n (legitieme) reden waarom je een bedrijfsnaam in zou vullen en dat is omdat je bedrijf de bestelling plaatst

    Mwah, als het gewoon een invulveld is kan het ook gewoon uit automatisme zijn gedaan. Of als je privé iets koopt uit beroepsmatige interesse (zeg een bepaald boek), dan lijkt me niet dat het daarmee automatisch een zakelijke bestelling is.

    (Ja, als je BTW gaat terugvragen, dan wel natuurlijk.)

  5. @9, Wim… Wat betreft die verplichte bedrijfsnaam invullen. Waarschijnlijk is dat alleen bij B2B bedrijven, dus dan betreft het eigenlijk automatisch een zakelijke bestelling. Is dat niet het geval, vul je toch gewoon “Privebestelling” in bij de bedrijfsnaam.

    Dat maakt het heel duidelijk voor de leverancier, en in het geval van een geschil ook.

  6. Arnoud,

    Stel, ik koop als eenmanszaak een computer bij bedrijf X. Op een later moment koop ik bij hetzelfde bedrijf X een andere computer, ditmaal puur voor priv? doeleinden (bv om als mediacenter te gebruiken; of een iPad, om te gamen).

    Uit je verhaal maak ik op dat je dan gewoon dikke vette pech hebt; dat je bij bedrijf X al bekend bent als bedrijf, en je daarom geen aanspraak meer op consumentenrechten kunt maken. (“Rechten“, want dit gaat natuurlijk niet alleen over kopen op afstand, maar ook over de mate van garantie waar je recht op hebt.)

    Meen je nou serieus dat dat idd de situatie is? Dat je als eenmanszaak je priv? computer bij een andere winkel moet kopen dan die waar je je bedrijfscomputer kocht?

  7. @Mark Maar dan kun je de interessante situatie krijgen waarbij een consument een product koopt bij een bedrijf dat alleen maar B2B zaken doet. Denk hierbij aan bedrijven die vrij specialistische software verkopen en consumenten die gewoon graag veel geld uitgeven. Een product zoals AutoCad Architect is eigenlijk zo prijzig dat consumenten het niet snel zullen kopen. De site CadKoop verkoopt het al vanaf EUR 4.600… Niet echt consument-vriendelijk, maar sommige consumenten hebben gewoon teveel geld. En ja, deze site verwacht dat je een bedrijfsnaam invoert bij het bestellen, plus gegevens over een contactpersoon. Het is best interessant om te weten of de wet “Koop op Afstand” dan ook van toepassing is. Zakelijke bestelling door een consument? En dan? 😉

    @Sander, volgens mij moet je voor die prive-aankoop gewoon een tweede account maken bij de webwinkel, zodat ze weten dat het een prive-aankoop is. Ik heb zelf overigens de best wel leuke situatie meegemaakt dat ik bij Dell een nieuwe computer kocht die zo duur was dat ze me automatisch tot zakelijke client bestempelde, wat best leuk was toen ik de helpdesk nodig had. Leuk, om ze even duidelijk te maken dat het toch echt een prive-bestelling was en dat ik gewoon een maffe consument ben die ruim EUR 5.000 over had voor een nieuwe computer. (Die nu al ruim een jaar oud is…)

  8. @wim… Als je in die uitzonderlijke casus als bedrijfsnaam duidelijk aangeeft “Priv?bestelling” dan geldt volgens mij de Wet Koop op afstand. Jij hebt namelijk duidelijk gemaakt dat het om een priv?bestelling gaat.

    Het leverende bedrijf heeft dan alsnog de mogelijkheid de bestelling te weigeren, maar gaan ze akkoord, gaan ze automatisch ook akkoord met de wet “KoA”

    Al denk ik zelf, dat mensen die zoveel geld te besteden hebben, dit soort zaken toch wel via een ‘lege’ BV (of andere constructie) bestellen. Die mensen hebben niet zomaar ’teveel geld’

  9. @Mark Maar wat als een bedrijf geeneens zaken wil doen met een consument? Dan krijg je toch een vreemde situatie wanneer consumenten er toch in slagen om er een bestelling door te krijgen. (Ik denk dan vooral aan consumenten met veel geld die producten kopen om hun zelf-kennis aan te vullen, zoals b.v. een consument die meer wil leren over AutoCad.) Ze kunnen er achteraf achter komen dat ze bij een consument hebben bezorgd. En gezien de computer die ik heb gekocht, qualificeer ik ook als “consument met teveel geld”. 🙂 Maar heb dat omdat ik alleenstaand ben met een lekker inkomen en bijna geen onkosten. Heb dus geen BV’tje onder mijn naam staan.

  10. Dan nog dien jij als klant duidelijk aan te geven dat je prive besteld. Doet het bedrijf daar verder niets mee en komt er toch een conflict, dan hadden ze maar beter moeten opletten.

    Maar als jij besteld bij een B2B bedrijf, zonder te melden dat het prive is, had je zelf beter moeten opletten…

    (dat is tenminste hoe ik denk dat het zit)

  11. Een grote computer shop houdt er trouwens ook interessante methodes op na. Hun inlog systeem is gebaseerd op het email adres. Ik heb 1 keer een bestelling gedaan met een zakelijk mail adres en een bedrijfsnaam en hierbij mijn priv? adres ingevuld. Een jaar daarna heb ik een prive bestelling gedaan met een priv? mail adres en alle correcte adres gegevens ingevuld.

    Vervolgens stuurt het bedrijf een order bevestiging naar mijn prive mail adres. Om daarna alle vervolg communicatie naar mijn zakelijk adres te sturen inclusief zakelijke gegevens. Blijkbaar gebeurd er dus daarna nog een adres match en kopi?ren ze alle adres gegevens van het 1e account naar het 2e account.

    De bestelling beviel niet (powerline adapters die niet goed werkten) dus wilde ik mijn recht uitoefenen om hem terug te sturen. Het heeft heel heel veel moeite gekost om het bedriijf te overtuigen om de orrder terug te nemen ondanks dat ik kon bewijzen dat ik de juiste adres gegevens had ingevoerd en de order bevestiging op mijn prive mail adres was binnen gekomen. En zelfs dan durfden ze het nog coulance te noemen….

    Maar goed het voorbeeld in dit blog is ook bizar en frauduleus.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.