RTL beschuldigt maker RTL Gemist-applicatie van overtreding auteursrecht

rtl-gemist-app.pngRTL Nederland beschuldigt een student, die een iPhone-applicatie met RTL Gemist-programma’s heeft ontwikkeld, van auteursrechtschending. Dat meldde, gisteren, Nu.nl (met irritante komma’s). Met deze applicatie kunnen de iPad-programmastreams worden opgevraagd vanaf RTL Gemist. Wie vanaf een mobiele telefoon RTL-programma’s wil bekijken, moet (soms) betalen per kijk.

Het is me niet helemaal duidelijk wie er nu voor het eerst “auteursrechtschending” heeft gezegd. De woordvoerder van RTL wordt geciteerd dat men dit “oneigenlijk gebruik” vindt, en dat kan ik ergens wel volgen, maar of het dan ook een schending van de Auteurswet oplevert, is vraag 2.

De streams worden niet gekopieerd of opnieuw uitgezonden. Gebruikers van de app vragen de stream op vanaf hun iPhone, maar deze komt nog steeds direct vanaf de originele plek (de server van RTL). In feite is dit dus niets anders dan een variant op embedded linken – en daarvan is zeer de vraag of het inbreuk op auteursrechten is.

Bovendien is er nóg een wezenlijk verschil: een webpagina met embedded viewer kan door meerdere mensen tegelijk worden bekeken, terwijl de stream op die app maar door één persoon wordt bekeken. Om van auteursrechtinbreuk te spreken, moet sprake zijn van “aanbieden aan een nieuw publiek” en niet van vertonen binnen de privésfeer. Het schermpje van een iPhone lijkt me evident een privéomgeving.

Wel kun je – in analogie met de ZoekMP3, Mininova, Pirate Bay en FTD-zaken – betogen dat dit onrechtmatig is: RTL loopt geld mis, en dat is niet netjes, daarom mag het niet. Maar ik moet zeggen dat ik dat een beetje een zwaktebod vind. Immers zo is alles wel krom te praten: als het concurreert met een “officiële” dienst en de officiële dienst is betaald, dan handelt de concurrent maatschappelijk onzorgvuldig door dat gratis te doen. Nee, dat gaat me te makkelijk.

Arnoud

33 reacties

  1. Oneigelijk gebruik m’n reet. Ze moeten Dhr Lexis op hun blote knietjes danken dat hij ze extra exposure geeft en dat hij RTL helpt aan een app waar ze zelf te incompetent voor zijn om te ontwikkelen. Dat ze falen de extra exposure naar geld om te zetten (door eenvoudigweg ads in de stream in te voegen of zo) is niet de schuld van deze student.

  2. En nu maar hopen dat Apple het in z’n app-store laat staan ipv het “onder druk” meteen de winkel uit gooit…

    En zo moeilijk is het niet voor RTL om zelf via die app-store geld te vangen voor content, of ben ik nu na?ef?

  3. Ik vind het eigenlijk wel netjes hoe RTL in deze zaak handelt. Wat je vaker ziet is dat ze meteen een advocaat een brief laten sturen, terwijl ze nu slechts aangeven “niet blij” te zijn en “de dialoog aangaan om te zien wat zijn beweegredenen zijn”. Geen claims, straffen of ongestaafde uitspraken over miljoenen euro’s schade, dus dit voorbeeld verdient wat mij betreft een pluim.

  4. “betalen per kijk”, dat klinkt toch vreemd, maar dat terzijde. 😉

    Interessant artikel en dit raakt eigenlijk aan een overkoepelend probleem: als je bepaalde content via een feed ontsluit voor je bezoekers, is het moeilijk paal en perk te stellen aan derden die met jouw inhoud aan de haal gaan.

    Bij textuele artikelen zie je daarom vaak dat alleen een verkorte versie van het de inhoud wordt meegegeven, zodat je voor de volledige inhoud de bronwebsite zal moeten bezoeken. Je wil de bezoekers graag een RSS aanbieden, maar “collega’s” zien een mogelijkheid om je artikelen betrekkelijk eenvoudig in hun site te implementeren.

    Hangt het er niet ook vanaf op welke manier de feed in eerste instantie wordt aangeboden en of (en in welke mate) die tegen ander gebruik is beveiligd?

  5. Hoe zou het verhaal er uitzien als het geen streaming media betreft, maar bijvoorbeeld krantenartikelen of foto’s? Stel, ik maak een iphone-app waarin je alle krantenartikelen uit Nederland kunt fetchen. Of een app waarin allemaal foto’s van professionele fotografen tonen. Gebruikers vragen dan nog steeds de artikelen/foto’s op vanaf de originele server, en zien dit vervolgens in de app. Mijn gevoel zegt me dat zodra dit structureel gebeurt via een app die specifiek voor dit doel is ontwikkeld, dit gezien kan worden als verspreiding.

    Bestaat er eigenlijk ook jurisprudentie over het gebruik van een “img src=”-tag, waarmee je een plaatje op de webserver van de rechthebbende laat staan en toch toont op je eigen website? Wellicht is daar nog een leuke analogie uit te halen.

  6. RTL moet die app gewoon opkopen. Het liefst voordat die in het nieuws komt (te laat), want dan zal die goedkoper zijn. Iemand maakt iets waar ze zelf de visie nog niet voor hadden, maar waar wel een markt voor is… opkopen en dankjewel zeggen.

    Dat is toch ook altijd het verhaal van de hackers die NASA/FBI e.d. binnen breken. Krijgen direct een contract aangeboden, want dat zijn de knapen die ze moeten hebben.

  7. @Ferdi-T: er is hier en daar wat rechtspraak waarin embedded images als nieuwe openbaarmaking werden gezien, zie de Nieuw Rechts– en Voeljeniksvan-zaken. Uit die laatste:

    Dat het werk van [eiseres] in technisch opzicht niet wordt verveelvoudigd nu het werk op de oorspronkelijke server blijft staan, doet er niet aan af dat van een auteursrechtelijk relevante handeling sprake is. Het werk is immers als onderdeel van een ander werk weergegeven en als zodanig opnieuw (en zondertoestemming van [eiseres]) geopenbaard.

  8. Ik heb wel moeite met die lijn, want volgens mij is wel degelijk essentieel voor auteursrechtenschending dat je betrokken bent bij de doorgifte van het signaal van server naar client. Als we deze zaken volgen, dan is dus ook embedden van Youtube-filmpjes een nieuwe publicatie.

  9. @Ferdi-t Nobel?! Hij vraagt er gewoon geld voor hoor, daar is niets nobels aan. Ik ben eigenlijk vooral bang, dat rtl nu de ipad site dicht gaat gooien en ik ook niet meer op mijn boxee box naar rtl gemist kan kijken.

  10. Mooi onderwerp!

    “Bovendien is er n?g een wezenlijk verschil: een webpagina met embedded viewer kan door meerdere mensen tegelijk worden bekeken, terwijl de stream op die app maar door ??n persoon wordt bekeken.”

    De vergelijking klopt denk ik niet helemaal. Je moet de viewer in de pagina en de app met elkaar vergelijken. Beide kunnen in vele browsers cq. iPhones draaien en daarmee kunnen velen een kopie van de stream bekijken. Die ene kopie van een stream die jij via je iPhone naar binnen haalt, zul je inderdaad waarschijnlijk in je eentje bekijken. Maar datzelfde geldt voor de kopie van de stream die je embedded viewer laat zien.

    “Om van auteursrechtinbreuk te spreken, moet sprake zijn van ???aanbieden aan een nieuw publiek??? en niet van vertonen binnen de priv?sfeer. Het schermpje van een iPhone lijkt me evident een priv?omgeving.”

    Volgens mij haal je hier twee partijen doorelkaar: de eindgebruiker en de maker van deze app. De maker van deze app bedient wel zeker een publiek buiten z’n privesfeer, met content die niet van hem is.

  11. “Ik heb wel moeite met die lijn, want volgens mij is wel degelijk essentieel voor auteursrechtenschending dat je betrokken bent bij de doorgifte van het signaal van server naar client. Als we deze zaken volgen, dan is dus ook embedden van Youtube-filmpjes een nieuwe publicatie.”

    Dat laatste is een discussie op zich.

    Ik kan me zo rond de eeuwwisselling heugen dat er een publicatie in een computermagazine stond waarin een collega van jou aangaf dat iframen, img src-en, capturen in een frame en alles wat daar op lijkt, een vermenigvuldiging is en dus onder de auteurswet wordt gezien als een vermenigvuldiging. Dat is een klassieke interpretatie die in de tijdsgeest van toen (je had nog geen youtube of google) pastte. De wet is echter intussen niet of amper aangepast, terwijl het internet vrij snel is veranderd – waarbij vooral de rol van de eindgebruiker in het verspreiden van content behoorlijk is gegroeid. Zoals ik het zie betekent dit dat a) het embedden een youtube-film een nieuwe publicatie is en b) de wet op dit punt niet meer realistisch of handhaafbaar is.

    Over dit laatste punt zou iemand, bijvoorbeeld, een hele reeks zaterdagcolumns kunnen publiceren, maar volgens mij is dat al gedaan door iemand. 😉

    Ik ben in ieder geval benieuwd naar de uitkomst van het RTL-verhaal.

  12. Ik begrijp dat RTL geen enkele technische bescherming voor haar “betaal-streams” heeft. Het feit is “in bepaalde kringen” bekend geraakt. Iemand maakt een iPhone applicatie waarmee RTL-streams getoond kunnen worden, hij/zij implementeert de betaalfunctie echter niet. RTL is boos en laat de afdeling juridische zaken een blafbrief schrijven. Blafbrief wordt een rel en “heel Nederland” weet dat alle RTL-streams gratis beschikbaar zijn.

    Auteursrechtinbreuk zal lastig hard te maken zijn waar RTL het ‘werk’ direct aan een klant aanbiedt die het ook met andere programmatuur direct van RTL had kunnen ontvangen. Als er geen ‘listige kunstgreep’ (zoals het genereren van een betaal-cookie) plaatsgevonden heeft, blijft alleen ‘onrechtmatige daad’ over. Zelfs tegen onrechtmatige daad zijn argumenten in te brengen: Hoe komt de applicatie aan de lijst van streams? Is het daarbij makkelijk om uit te vinden welke gratis zijn en voor welke betaald hoort te worden?

  13. Ik was het tot ongeveer een jaar geleden hierover met Arnoud oneens, maar hij kwam toen IIRC met een goed argument dat me mijn mening gedeeltelijk deed herzien. Hopelijk parafraseer ik het correct: Youtube biedt niet alleen een filmpje aan om te embedden, maar ook een omgeving waarin het ge?mbed wordt. Als jij een Youtube-filmpje op je website zet, is het over het algemeen duidelijk uit de context (logo van Youtube, vorm van de interface) dat de bezoeker naar Youtube zit te kijken, en niet naar jouw website.

    Als die duidelijkheid wegvalt, als je andermans werk zo met jouw werk vermengt dat de indruk wordt gewekt dat het allemaal van jou is, dan zou het volgens mij nog steeds een hernieuwde openbaarmaking zijn.

    Wat, in dat geval, als beide contribuanten zo onbekend zijn dat het voor de bezoeker niet duidelijk is dat het om twee verschillende aanbieders gaat?

  14. @Branko Collin: Ik vind het een mooie uitleg. En als het niet zo is, dan is dit volgens mij hoe het zou moeten zijn. Toch vraag ik me af of dit standhoudt. Feit is namelijk, ookal ziet iemand anders het youtubefilmpje op jouw website en herkent hij het filmpje… hij wordt daardoor in de gelegenheid gesteld door een bewuste handeling van jou op het moment dat je het filmpje plaatst.

    Je noemt zelf een leuk punt, als je zegt dat de genoemde stelling nog geldt wanneer de bezoeker youtube niet kent. Ik wil hem nog een stapje doortrekken: is het onderscheid de handeling, of de mate waarin de ontvanger de handeling herkent?

    Ik vergelijk het met dat ik een bedrijf heb, waar ik een televisie neerzet waar ik een speelfilm op vertoon. In dat geval is het evident dat de toeschouwers niet naar m?jn film kijken; en zo niet plaats ik gewoon op de tv het dvd-hoesje met de sticker van de videotheek. Ik ben dan in staat om alle twijfel weg te nemen over wie de rechthebbende is, en toch zal de auteurswet het als een openbaarmaking zien.

  15. @nl-x: Complicerende factor in je voorbeeld is denk ik dat de radiostations niet de rechthebbenden van de muziek zijn. Ik ga er vanuit dat RTL wel eigenaar (=rechthebbende?) is van de content die zij aanbiedt.

    In het algemeen denk ik dat je niet zozeer zou moeten kijken naar de (technische) wijze waarop je content opnieuw distribueert of opnieuw publiceert, maar naar het belang van de rechthebbende dat je schaadt. Als je een model kunt vinden, waarmee je middels embedding, linking of zelfs kopieren jou content door anderen kunt laten verspreiden, terwijl je belang niet geschaad wordt (of sterker: geholpen wordt), dan is dat natuurlijk prachtig.

    In je voorbeeld denk ik dat Nederland.FM de radiostations in de kaart speelt. Waarschijnlijk heeft SkyRadio het liefst dat je via de site van SkyRadio zelf de stream opvraagt (vast goed voor de klant-binding, extra reclame inkomsten op de site en onder de aandacht brengen van andere diensten). Maar als iemand via Nederland.FM die stream opvraagt, zitten daar nog altijd de reclame boodschappen in. En ik verwacht dat het SkyRadio daarom te doen is. Wel moet het dan zo zijn dat de luisteraars via Nederland.FM te meten zijn (anders kan SkyRadio het extra publiek dat ze via dat kanaal bereiken niet bij hun adverteerders in beeld (rekening) brengen).

    Het wordt natuurlijk een heel ander verhaal als Nederland.FM de reclame uit de stream zou gaan knippen.

  16. Mijns inziens is het niet relevant of het hier gaat om kopieren, opnieuw uitzenden of aanbieden aan een nieuw publiek.

    Artikel 29a van de auteurswet heeft het namelijk over handelingen die door de rechthebbenden niet zijn toegestaan, zoals het gratis bekijken van de uitzendingen:

    voorzieningen die “in het kader van hun normale werking dienen voor het voorkomen of beperken van handelingen ten aanzien van werken, die door de maker of zijn rechtverkrijgenden niet zijn toegestaan.”

    Kortom: het betaalmechanisme op de RTL Gemist site, en

    “Degene die (…) producten (…) verkoopt, (…) die: (…) slechts een commercieel beperkt doel of nut hebben anders dan het omzeilen van de beschermende werking van doeltreffende technische voorzieningen (…) handelt onrechtmatig”.

  17. Ik snap je lezing, maar dat is wel eng: zo kan men ??k dingen verbieden die buiten het auteursrecht vallen (bv. citeren uit het werk). En als er geen sprake is van kopi?ren of verspreiden (openbaarmaken) van werk dan kan artikel 29a niet opgaan lijkt me.

    Verder kun je met deze app g??n betaalstreams gratis bekijken dus hier speelt dit niet.

  18. Als voor RTL de gratis streams een manier zijn om hun betaalde streams onder de aandacht te kunnen brengen, dan gaat het tegen het belang van RTL in om de gratis streams via een andere manier, geisoleerd, te verspreiden.

  19. @arnoud: ah, ik had begrepen uit het stuk op nu.nl dat het de betaling omzeilde. Nu ik het herlees staat dat er niet expliciet ( ik vraag me af waarom het stukje over die bedragen dan relevant is?).

    Inmiddels dus offtopic want het omzeilt de betaling niet maar : Is er jurisprudentie over de toepasbaarheid van artikel 29a mbt handelingen die niet kopieren of openbaarmaken zijn?

  20. Google maakt de hele dag links naar andere Websites, als ik bepaalde content zoek. Waarom mag deze aanbieder dan ook niet mij een overzicht van de door mij gewenste content bieden? Google heeft van te voren ook al uitgezocht welke pagina’s informatie x bevatten. Als ik dat opvraag krijg ik alleen maar een kopie van hun eerder gemaakte overzicht. Met de betreffende links. En dat is wel toegestaan. Wat doet deze meneer anders dan Google?

  21. Dit verhaal heeft voor mij een persoonlijk tintje, omdat ik op kleine schaal iets dergelijks heb gedaan.

    Ik ken iemand die ik wel eens help met computerproblemen. In het verleden heb ik een keer (met haar instemming) een deel van de harde schijf gebruikt om Ubuntu op te installeren. Dat bleek een tijdje geleden van pas te komen, omdat windows plotseling niet meer wilde opstarten. Hoewel ze liever windows gebruikt, kon ze nu tenminste met Ubuntu de computer nog gebruiken totdat windows gerepareerd zou worden.

    Het werken met Ubuntu ging haar op een paar dingen na vrij aardig af. 1 ding dat niet werkte was RTL gemist. Ik ben dus op zoek gegaan naar manieren om RTL gemist te laten werken in Ubuntu. Eerst geprobeerd op de manier die de RTL gemist website aanraadt: door Moonlight te installeren (het Linux alternatief voor Silverlight). Helaas bleek RTL gemist niet te werken in Moonlight; waarschijnlijk heeft RTL er DRM op gezet.

    Ik kwam op een Ubuntu forum een tip tegen om de iPad interface te gebruiken. Je moet daarvoor in Firefox de browser-identificatiestring aanpassen en dan een bepaalde URL bezoeken. Ik heb het uitgeprobeerd, en het bleek te werken. Ik heb haar dus aanbevolen om op deze manier RTL gemist te bekijken.

    Als er iemand is die vindt dat ik verkeerd gehandeld heb, kan die persoon dat dan aan mij uitleggen?

    Zelf vind ik het asociaal dat RTL hun gewone website afschermen met DRM. De iPad-interface bewijst dat ze met gemak iets kunnen aanbieden dat voor alle bezoekers werkt. Het enige dat ze hoeven te doen is de check op de browser-identificatiestring verwijderen en een link naar de pagina maken op rtl.nl.

    De uitzendingen van RTL zijn voor zover ik weet door iedereen gratis te bekijken via de satelliet, en voor bijna iedereen via de RTL gemist website. Ik mag dus aannemen dat RTL er mee akkoord gaat dat iedereen, ook niet-betalende mensen, toegang heeft tot deze uitzendingen. Wat is er dan mis mee als iemand anders bepaalde mensen toegang geeft tot de uitzendingen van RTL?

    Ik begrijp wel dat RTL ook geld nodig heeft om draaiende te blijven, en voor zover ik weet draait het business model van RTL op reclame-inkomsten. Wat is er dan logischer dan dat RTL al hun content gratis aanbiedt zonder DRM en voor alle platforms, met reclame ge?ntegreerd in de video-content? Dat is hetzelfde als ze voor het TV-platform doen, en het voorkomt een boel ruzie. Zodra iemand een app maakt om de advertenties er tussenuit te knippen praten we wel verder.

    Vreemd genoeg kan ik me niet herinneren dat ik advertenties heb gezien in de iPad-interface.

  22. “Als er iemand is die vindt dat ik verkeerd gehandeld heb, kan die persoon dat dan aan mij uitleggen?”

    Dat kan ik niet. W?l wil ik je ontzettend bedanken dat je deze informatie hebt geplaatst. Ik draai zelf ubuntu en ik heb daarop nooit de streams van RTL aan de praat gekregen. Met jouw tip gaat me dit vanavond nog lukken.

  23. Ik ben geen jurist, dus wellicht kan iemand dit uitleggen. Uitzending gemist is een website die RTL aanbied. Deze kan je bezoeken met een webbrowser en dat is volkomen legaal.

    Nu is het bijvoorbeeld met Mozilla add-ins mogelijk om de weergave van webpagina’s aan te passen naar eigen voorkeur. Je past dus niet de pagina aan, maar de wijze waarop deze wordt weergegeven. Als je een browser als Lynx gebruikt gebeurt zo iets in feite ook, een site wordt dan omgezet naar pure tekst. Is dat niet de hele basis van het internet? De informatie is in Hypertext opgeslagen en kan je browsen met een browser die zijn weergave aanpast aan de mogelijkheden en wensen van de gebruiker.

    De app is niet meer dan een browser voor de door RTL aangeboden html die daaruit de voor de gebruiker gewenste informatie filtert (de streams) en weergeeft. Ik kan me niet voorstellen dat je als gebruiker verplicht bent om alles op een webpage te bekijken.

    Als RTL dus niet wilt dat de gebruiker de informatie op bepaalde wijze bekijkt, dan moeten ze het maar in een ander format aanbieden. Dat ze dan mogelijk een hoop gebruikers mislopen die dat niet kunnen bekijken is een afweging voor hun om te maken.

    Daarnaast, maakt die app sowieso wel openbaar. Wat ik van de beschrijvingen begrijp, haalt de app streams op bij RTL op verzoek van de gebruiker die de app start. Het is niet zo dat de maker een website heeft waarop hij de streams integreerd en publiekelijk aanbied.

  24. @ 28. Elroy

    Zoiets heb ik me wel eens eerder afgevraagd aangezien ik met regelmaat gebruik maak van userscripts (hoewel de meesten compleet onschuldig zijn, of juist helemaal niet).

    Onder auteursrecht valt op zich toch het recht om te bepalen hoe iets gebruikt/aangepast wordt? De vraag blijft dan, waar dat recht ophoudt en waar de ‘vrijheid’ van een browser begint.

  25. @ 29. Alex: Ik ben wel benieuwd naar die grens. Ik begrijp dat het auteursrecht je het recht geeft het gebruik te beperken. Maar als leek heb ik dat eigenlijk altijd begrepen als een beperking dat je het niet gebruikt op een manier dat je het opnieuw openbaar maakt in zijn geheel of verwerkt in een ander werk.

    Dat is m.i. heel iets anders als hoe iemand het persoonlijk gebruikt. Als ik van een boek alleen de oneven bladzijden wil lezen, lijkt het mij onredelijk dat de auteur mij dit verbied. Als ik het echter publiekelijk voor ga dragen, dan verwacht ik weer wel dat de auteur dan kan eisen dat ik zowel de even als de oneven bladzijden op volgorde voordraag. Dat is dan mijn na?eve niet door enige juridische kennis gevormde interpretatie van auteurs recht.

    Het lijkt mij dat RTL er weinig aan kan doen als ik de door hun aangeboden informatie slechts ten dele bekijk. Het ‘vage’ hier is wat er gebeurt als een derde mij een tool aanlevert waarin voorgeprogrammeerd is dat ik maar een deel bekijk.

    Ben je als maker van een browser verplicht om alle elementen van de HTML code weer te geven? Mag je een ‘browser’ maken toegespitst op een bepaalde website, die de website op een specifieke manier rendert, afwijkend van wat de mainstream browsers doen?

    De eerste vraag lijkt mij iets wat je niet op kan leggen. Als een browser ??n element niet implementeerd zou je hem al niet mogen gebruiken. Als het laatste niet mag, waar tussen deze uitersten ligt dan de grens? Met een Greasemonkey script kan je het effect van de app namelijk ook aan iedereen die Firefox gebruikt beschikbaar stellen. Is dat script dan illegaal?

    En, als de app een nieuwe openbaar making is, is het greasemonkey script dat dan ook. Al hoewel het script op zich zonder firefox+greasemonkey helemaal niets is en niets doet?

    Autersrecht is verwarrend en vaag in ieder geval voor een leek.

  26. @Elroy, 30: Het auteursrecht is nog niet helemaal aangepast aan het Internet. Een ander probleem is dat veel uitgevers (met name makers van software) met licenties proberen de normale wettelijke rechten van de gebruikers in te perken en die uitgevers claimen dat die beperkte rechten normaal zijn.

    Je mag een thuiskopie maken, je mag een legale kopie van een werk aanzienlijk manipuleren, maar je mag het resultaat van je manipulaties niet altijd [*] openbaar maken of verder verspreiden. (Er geldt ook een stuk privacy, wat je in de slaapkamer doet hoef je niet te vertellen.)

    [*] Je mag uit een werk citeren voor een bespreking van het werk; andere werken hebben een licentie die verspreiding na modificatie toestaat.

  27. De woordvoerder van RTL noemde dit ???oneigenlijk gebruik???, wat ik opvat als: “zo hebben wij het niet bedoelt”. Dat is leuk en aardig maar ik zie niet in waarom dit auteursinbreuk of zelfs een onrechtmatige daad zou opleveren. Ik zie dus ook niet in hoe RTL hier iets tegen zou kunnen doen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.