Waarom hebben licenties altijd zulk moeilijk taalgebruik?

wtf-stempel.jpgEen lezer vroeg me:

Omdat ik gezeur met softwarelicenties vrij zat ben, ben ik van plan m’n eigen code te publiceren onder de WTFPL (Do What The Fuck You Want To Public License). Ik vraag me alleen af hoe serieus een rechter een licentie als deze zou nemen. Er staan immers geen juridische frases in, en bovendien is er sprake van grof taalgebruik. Loop ik dan een risico als ik die licentie gebruik?

Er is geen regel in de wet die zegt dat een licentiecontract moet voldoen aan welke taaleis dan ook. Zo ongeveer de enige eis is dat de partijen bij het contract kunnen bepalen wat hun rechten en plichten zijn. En je hebt ook niet per se een advocaat, notaris of jurist nodig om een licentiecontract “rechtsgeldig” te krijgen, behalve in een paar héél bijzondere gevallen zoals de koop van een huis.

Er is dus op zich niets tegen een licentie in gewone taal. Ik heb zelf ooit een standaardreglement voor forums gemaakt waar volgens mij ook nauwelijks jargon in staat. Als je echter ál te ludiek bent in je teksten, zou een rechter in theorie kunnen oordelen dat je licentie niet als serieus aanbod bedoeld was.

De Do What The Fuck You Want To Public License (WTFPL) komt neer op:

You just DO WHAT THE FUCK YOU WANT TO.

En inderdaad is dat wel erg kort – hoewel heel veel meer strikt gesproken niet nodig is. Misschien nog een “Don’t FUCKING SUE ME FOR ANYTHING” als disclaimer, maar verder lijkt me intentie en strekking vrij duidelijk: ga je gang met die software en ik wil er niets over horen.

Waarom dan toch vaak dat moeilijke taalgebruik? Tsja, dat is een goeie. Voor een deel is het vaak een kwestie van onbewust jargon gebruiken. In de wandelgangen met collega’s spreek je als jurist eerder van “exoneratie” dan van “beperking van aansprakelijkheid”, en als je niet uitkijkt komt dat ook in de documenten voor je klanten terecht.

Ook speelt mee dat je graag 100% correct wilt formuleren. Als je zegt “ik ga niet programmeren als jij me onbruikbare input geeft”, dan krijg je wellicht discussie over wat “onbruikbaar” is en hoe je dat meet. En wat is “input”? Elke onbegrijpelijke mail? De specificaties? Ook zou je je nu kunnen afvragen of dat niet-aan-de-slag-gaan een verplichting is of alleen maar een recht van de ontwikkelaar. Als je daar als jurist een correcte en dichtgetimmerde formulering van wilt maken, dan krijg je zoiets (artikel 2.3 van de ICT~Office voorwaarden, module Ontwikkeling van programmatuur):

Leverancier is gerechtigd, doch niet verplicht, de juistheid, volledigheid en consistentie van de aan hem ter beschikking gestelde gegevens, specificaties of ontwerpen te onderzoeken en bij constatering van eventuele onvolkomenheden de overeengekomen werkzaamheden op te schorten totdat cliënt de betreffende onvolkomenheden heeft weggenomen.

Ik geef toe, het is minder leesbaar dan “ik ga niet programmeren als jij me onbruikbare input geeft” maar het is wel minder vatbaar voor discussie.

Soms is het helaas meer een kwestie van niet duidelijk kunnen formuleren of niet genoeg weten van de business van de klant om een toegesneden clausule te maken. En dan copypasten we maar het vorige contract want dat zal dan wel goed genoeg zijn.

Arnoud<br/> Foto: mjaysplanet, Flickr.com CC-BY 2.0

17 reacties

  1. Je kan een “do what the fuck you want” ook niet echt vergelijken met eentje die probeert dicht te timmeren. Dat is hetzelfde als het vergelijken van een kookrecept met een “pleur der maar in”.

    Waarom altijd dat geklets over theelepels, lepels, eetlepels, soeplepels, maatbekers, bloem of meel… waarom niet gewoon een “pleur der maar in”? Antwoord lijkt me logisch.

  2. Het zou al een hoop schelen als van alle licenties twee versies bestaan:

    • een om mee te slaan in een rechtzaak en
    • een om te lezen, met de intentie.

    Daarbij moet natuurlijk in de 2e staan dat er alleen op basis van de eerste gevochten mag worden. Het is een beetje het idee van een toelichting bij een wet, of de EU regels waarbij (volgens mij) de Engelse tekst leidend is.

    Op die manier kunnen al die eula’s aan stuk korter, en voor de mensen die het echt willen weten kunnen ze door klikken naar de advocaten-jargon-details-versie.

  3. Martijn, wat jij zegt is wat Creative Commons doet.

    Maar wat ik me afvraag waarom er niet in de licenties een simpel lijstje staat met:

    • U mag deze software niet gebruiken voor: o ….. o ….. o …..
    • Wij zijn niet verantwoordelijk voor: o ….. o ….. o ….. etc…

    Dat is toch veel leesbaarder en beheersbaar.

  4. OMGWTFBBQ! Waarom zou je je druk maken om het feit hoe serieus een rechter je WTFPL neemt indien je je werk onder zo een licentie vrij geeft? Neigt naar een werk in het publieke domein. Of trek ik te snel conclusies?

  5. Tja, het probleem van het vrijgeven van code op deze manier is dat je nog wel als schuldige aangewezen kunt worden indien door jouw code de eerstvolgende Space Shuttle ontploft… Die disclaimers dienen niet alleen om je code ook absoluut gratis te maken maar ook om de auteur te vrijwaren van mogelijke juridische gevolgen door het gebruik van die code. Zeker als je code later ook nog eens opduikt in malware en jij dus als mede-schuldige gezien kunt worden. Gebeurt dat? Yep, helaas wel. Voor Delphi 9Pascal) is er een speciale library beschikbaar (commercieel, overigens) genaamd MadExcept, onderdeel van de MadCollection. Een mooie set componenten, alleen is deze ooit gebruikt door een stel malware auteurs en hebben diverse antivirus software producenten een signature tegen deze virussen gemaakt op basis van de library in plaats van het betreffende virus. Het resultaat was dat niet alleen het virus nu geblokkeerd werd maar ook honderden legitieme applicaties! Oeps! Gelukkig hebben de AV producenten hun fout uiteindelijk erkend en het probleem opgelost maar moet je eens bedenken wat voor schade dit kan hebben als een stukje code ervoor zorgt dat op een gegeven moment duizenden gebruikers hun legitieme software in de quarantaine-box zien verdwijnen. Dus wees verstandig, zet op zijn minst een disclaimer erbij dat jij, de auteur, niet verantwoordelijk bent voor enig misbruik of bugs in de code.

  6. Zelf haal ik inspiratie uit de ‘Poetic License’ van Alexander E Genaud 🙂

    Poetic License

    This work ???as-is??? we provide. No warranty express or implied. We???ve done our best, to debug and test. Liability for damages denied.

    Permission is granted hereby, to copy, share, and modify. Use as is fit, free or for profit. These rights, on this notice, rely.

  7. Net als #6: In de FAQ op die website staat:

    Isn???t this license basically public domain?

    There is no such thing as ???putting a work in the public domain???, you America-centered, Commonwealth-biased individual. Public domain varies with the jurisdictions, and it is in some places debatable whether someone who has not been dead for the last seventy years is entitled to put his own work in the public domain.”

    Klopt dat? Kan ik als auteur mijn werk niet (overal) in het publieke domein krijgen?

  8. @Hans Nee is geen goed argument. Het gaat juist om communicatie buiten je peers.

    Als een programmeur in programmeertaal spreekt tegen een andere programmeur/computer dan gaat het goed, maar tegen zijn oma niet. Net zo voor EULA’s en aanverwanten. Een jurist (of dokter, net zo erg vaak)die spreekt tegen gelijken gaat prima, voor de boze buitenwereld zullen ze toch echt onbegrijpelijk zijn.

    Ridicuul voorstel: verhef juristenjargon tot dialect (of zelfs taal), dat maakt eula gelijk ongeldig om ze niet in de taal van de ontvanger/koper geschreven zijn.

  9. Er lijkt me ook een nadeel aan verbonden om alles precies af te dichten. Want zal een rechter niet meer op de letter en minder naar de geest van de tekst beslissen wanneer je allerlei details specifiek opnoemt, dan wanneer je in algemene termen het idee beschrijft? En als je dus ??n klein detail bent vergeten af te dichten, dat je dan eerder de pineut bent?

  10. Ja, dat zou zomaar kunnen @SvdB. In deze zaak werd geoordeeld dat

    aan de taalkundige betekenis van de woorden van een overeenkomst veel gewicht toekomt, temeer nu … in dit geval voorafgaand aan de totstandkoming van de DTS overeenkomst er gedurende een periode van drie maanden intensief is onderhandeld, waarbij door beide partijen met name aan de formulering van de uitgangspunten van de samenwerking in de huurovereenkomst veel aandacht is besteed en waarbij door Ordina professionele mensen (onder meer bedrijfsjuristen) zijn ingeschakeld.

    De ‘normale’ manier om contracten te interpreteren is te gaan “Haviltexen”, waarbij het niet genoeg is om alleen naar de letterlijke tekst en taalkundige betekenis daarvan te kijken. Je moet ook kijken naar welke betekenis de partijen aan de tekst gaven en wat ze over en weer van elkaar mochten verwachten.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.