Mag je negatief bloggen over MANnen?

trekker-tractor-man.jpg MyLastMAN.com. Dacht u ook aan een bozevrouwenforum? Maar nee, het ging over tractoren van het merk MAN. Een bedrijf had tien van die tractoren gekocht, inclusief “MAN-garantie” van twee jaar. Dat bleek tegen te vallen, waarop het bedrijf een klaagsite opende onder de domeinnaam MyLastMAN en daar ook een forum opzette voor anderen met MAN-problemen. Dat liep zo te lezen uit de hand, want in een kort geding van de tractorfabrikant werd men verboden deze site nog langer te runnen of op andere wijze haar klachten “als vaststaande feiten te presenteren”.

Een tijdje later dook ineens MyLastMANinfo.com op, beheerd door de Noorse zustermaatschappij van de klager. En dat was een probleem: de rechtbank had hem immers óók verboden via zuster- of dochtermaatschappijen de gewraakte uitingen te doen. Maar daar stond tegenover dat MAN in Noorwegen geen merkrechten had, zodat -aldus de klager- het daar toegestaan was dit teken te registreren.

De rechtbank gaat daar niet in mee. Zowel de inhoud als de domeinnaam zelf doen afbreuk aan de reputatie van MAN. (Giecheltoets in actie: “De tegenwerping dat de site even goed zou kunnen duiden op een website over mannen kan niet serieus worden genomen.”) De discussie moet dus gaan over de vraag of men een geldige reden had om de merknaam op deze manier te gebruiken. Anders gezegd, of de vrije meningsuiting hier zwaarder moet wegen dan het merkenrecht. De rechtbank noemt zes punten die zij gebruikt bij deze afweging:

  1. De feitelijke grondslag van de betreffende mededelingen; waren deze op de essentiële punten niet onjuist of misleidend; werd een volledig beeld gegeven van de situatie waar het om ging;
  2. de bewoordingen van de mededelingen; waren deze niet onnodig grievend;
  3. wat waren de aard en de ernst van de klachten;
  4. werd een algemeen belang gediend; werd een commercieel doel nagestreefd;
  5. wat was de ernst van de voor MAN c.s. te verwachten schadelijke gevolgen en wat de waarschijnlijkheid dat deze zouden intreden;
  6. waren de gekozen middelen noodzakelijk, doeltreffend en proportioneel; bestond er voor het merkgebruik een objectieve noodzaak of was er een alternatief dat voor MAN c.s. minder schadelijk was.

Met een uitgebreide motivatie loopt de rechtbank door elk punt heen. Een belangrijk punt vind ik dat de rechtbank terecht de eis afwijst dat “de uitlatingen objectief moeten zijn en een volledig beeld moeten geven van het geschil”. Je bent als partij bij een geschil niet verplicht om objectief te zijn als je je verhaal doet, dat zou wel erg unfair zijn om te eisen. Zolang maar duidelijk is dat je een klagende partij bent en dat je jouw visie presenteert (en dus niet bv. doet of je een neutrale journalist bent die een objectief zakelijk relaas afsteekt).

Opmerkelijk is nog dat de rechtbank bij het laatste punt (het alternatief) noemt dat de klager ook naar de rechter had kunnen stappen. Dat kan ik maar moeilijk volgen, het ook kunnen starten van een procedure mag nimmer een reden zijn voor het verbieden van een meningsuiting.

Maar hoe dan ook:

De mededelingen van NHG c.s. over het langlopende conflict en de houding die MAN c.s. en Van der Velden daarin hadden ingenomen acht de rechtbank weliswaar wat tendentieus maar niet werkelijk onjuist of misleidend. Het standpunt van MAN c.s. werd ook op de site vermeld. Er is geen sprake van onnodig grievende teksten. Het optreden van NHG c.s. was kennelijk bedoeld om MAN c.s. onder druk te zetten, waarbij de kans bestond op aanmerkelijke schade voor MAN c.s.., maar de rechtbank is van oordeel dat niet is gebleken dat dit optreden in de gegeven omstandigheden moet worden aangemerkt als disproportioneel.

De inhoud van de site wordt dus niet als onrechtmatig aangemerkt. En daarom gaan ook de domeinnamen vrijuit.

Het blijft lastig navigeren met die klaagsites, maar dit is toch wel een mooie handreiking hoe het moet.

Arnoud

5 reacties

  1. Bedankt voor het stuk. Welke rechtbank cq. rechtspraak ging het om? Hier in NL?

    In deze zaak ging het om een klaagsite. Ik neem aan dat de gevolgde beoordelingsmethode tevens toepasbaar is op fora en individuele berichten op fora?

    In dat geval is genoemde lijst van 6 punten een aardig aanknopingspunt voor moderatie van een forum, of zie je dat anders?

    Frans

  2. Rechtbank Rotterdam, 2 februari 2011. En ja dit geldt ook voor forums waar mensen gaan klagen, dat is het mooie er van! Vanochtend nog andere relevante rechtspraak gezien: Wereldomroep niet aansprakelijk voor voorgelezen lezers-sms. Het bericht was onjuist maar de WO hoefde dat niet te weten en niet te verifi?ren omdat de aard van het programma was dat er anonieme smsjes werden voorgelezen (als ik het snel even lees).

  3. NHG? Leuk! Ik heb door mijn werk regelmatig te maken met NHS-garanties en dat heeft niets te maken met dit NHG bedrijf! (Mensen met een hypotheek snappen het wel!) 🙂 Ik denk dat je bij een klachtensite vooral duidelijk moet maken dat het om klachten en negatieve ervaringen gaat over een bepaald product, die niet altijd op de waarheid hoeven te berusten. Maar het zou wel mooi zijn indien ergens mooie richtlijnen staan die beschrijven hoe je het beste een klachtensite kunt opzetten. Ideetje voor jou, Arnoud? Dat heb je vast al ergens klaar staan! 🙂

  4. “Het verweer van NHG Noorwegen [c.s.] strekt tot […] veroordeling van MAN c.s. in de redelijke en evenredige (buiten)gerechtelijke kosten als bedoeld in artikel 1019h rv.”

    Goh, wie had dat nou ooit kunnen verwachten, dat een wetje ingevoerd om burgers te pesten en het rechtsgevoel te verkopen aan Amerikaanse en Japanse uitgeverijen, zo maar misbruikt zou worden?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.