Hoe hoog is de schade bij auteursrechtinbreuk?

Hoe bepaal je de schade van een overgenomen artikel? Die vraag is een groot probleem bij het auteursrecht. Op grond van de Auteurswet kun je bij een schending van je rechten de schade vergoed krijgen. Dat is niet anders dan wanneer iemand een bal door je ruit trapt of je auto aanrijdt.

Echter, waar je in dat geval je schade kunt aantonen met een factuur van de glaszetter of garage, ligt dat heel wat moeilijker bij auteursrechten. In een recent Cozzmoss-vonnis houdt de rechter het simpel: 2x de economische waarde van het artikel.

Dat is een beetje gek zou je zeggen – als er al schade is, dan is dat precies één keer de economische waarde. Immers, dat is het bedrag dat je zou hebben gekregen als de overnemer wél zou hebben betaald. De kantonrechter meent echter dat je zo niet mag redeneren

omdat het derden anders vrij zou staan om eerst achteraf toestemming te kopen door alsnog een gebruiksvergoeding voor het bewuste artikel te voldoen aan de auteursrechthebbende. Aangezien Bulthuis heeft nagelaten vooraf de benodigde toestemming te vragen aan Applinet, is het dan ook niet meer dan redelijk dat de economische waarde wordt verdubbeld.

Oftewel: als u mijn spiegel kapot gooit, heb ik recht op twee maal de prijs van een nieuwe omdat ik niet gevraagd heb om deze vernieling. Dat lijkt me toch wat gek. Ik zeg er meteen bij dat ik geen betere manier wil en het punt wel snap, maar het klopt niet om de schade hoger dan de eigenlijke waarde van het product te stellen.

Wel schappelijk gaat de rechter om met de proceskosten. Volgens de normale regels zou Cozzmoss iets meer dan 1000 euro advocaatkosten mogen eisen, maar dat is bij een schadebedrag van 460 euro onredelijk. Het bedrag wordt dan ook gezet op 750 euro. Alles bij elkaar is de gedaagde zo’n 1500 euro kwijt – toch meer dan geëist door de auteursrechtincassoclub.

Arnoud

64 reacties

  1. Dat klinkt meer als de schade terug betalen + een boete ter hoogte van de gelede schade. Lijkt me inderdaad niet netjes om die twee dingen beide te scharen onder ‘schadevergoeding’, dat gaat nog een keertje problemen opleveren.

  2. Lijkt me niet meer dan normaal dat je achteraf (veel) meer betaald dan vooraf. Je hebt nu extra kosten en werk. Als er vooraf toestemming gezocht wordt dan zit de verwerking van die transactie in de prijs. Nu moeten er extra kosten gemaakt worden om misbruik te vinden en extra moeite gedaan worden om dit recht te zetten (buiten processkosten)

    Toch een poging vertaling naar IRL: Ik heb jouw gehuurde auto “geleend”. Dan heb je ook dubbel kosten. De eerste huurauto en je moet nog een auto huren om je werk uit te voeren.

  3. Het punt is natuurlijk dat het concept van een boete niet best??t in het civiele recht (behalve indien contractueel afgesproken). Er is dus geen formele grondslag om zo’n verhoging bij wijze van straf op te leggen.

    Ons recht gaat uit van het idee dat als ik jou onrechtmatig benadeel, ik jouw schade moet vergoeden. Heb jij geen schade, dan heb jij niets te vorderen (ok, misschien een verbod voor de toekomst).

    Dat betekent dat ik bijvoorbeeld een winkel in kan gaan en daar alle serviezen op de grond stuk kan gooien. Ik moet van elk servies de nieuwwaarde vergoeden, en wellicht de uren voor het opruimen, maar als ik dat doe dan is het verder klaar. Natuurlijk kan ik daarna worden aangehouden (vernieling) en d?n een boete krijgen, maar dat is strafrecht.

    Bij auteursrechten hebben we ook een strafrechtelijke component (art. 31 en verder Auteurswet) maar in de praktijk speelt die zelden een rol. Er zit dus een gat in de handhavingsmogelijkheden van het auteursrecht. Ik snap dat dat vervelend is voor rechthebbenden maar dit is niet de oplossing.

  4. De schade bij autersrechtschending wordt ook mede veroorzaakt doordat de rechters de rechthebbenden gedwongen hebben tot zelfhandhaving en niet willen dat rechthebbenden voor elk wissewasje een aanklacht indienen. Daardoor zijn er flinke handhavingkosten verbonden aan auteursrechtschendingen. In dat kader gezien is twee keer de economische waarde niet zo gek. De werkelijk kosten liggen namelijk bij auteursrechtschening potentieel veel hoger dan twee keer die economische waarde terugerekend naar de paar gevallen die een rekening krijgen omdat in de realiteit niet alle schendingen achterhaald kunnen worden en de kosten dus niet breed verdeeld kunnen worden.

  5. @4 hAl Dat blijft raar. Als ik naar het rijksmuseum ga en daar met mijn handen aan een schilderij ga zitten waardoor het gerestaureerd moet worden… hoef ik enkel te betalen voor die schade, en niet voor de bewakers en cameras die mij betrappen. Die worden in de toegangskaartjes doorberekend. En ik hoef al helemaal niet te betalen voor de schade die andere mensen aanbrengen maar die niet worden betrapt.

  6. Die richtlijnen zijn me een gigantische doorn in het oog. De dikke duim van de Fotografenfederatie (of de NVJ, die heeft het ook) behoort niet te bepalen wat de schade is van overname van een artikel zonder toestemming.

    Als je contractueel akkoord gaat met de algemene voorwaarden van FF of NVJ, dan zit je vast aan hun boete. Maar een gewone inbreukmaker kan die richtlijnen niet worden tegengeworpen.

  7. Het probleem is dat auteursrechtenschending geen objecten aangaat. Als je een bord breekt, dan is het bord feitelijk weg. Maar als je een artikel kopieert, dan is dat niet zo. (you wouldnt download a car)

    In sommige zaken kan zelfs beargumenteerd worden dat de schade negatief is (opbrengsten genereerd). Zoals de untergang filmpjes die de film bekendheid gaf voor velen.

    De schade is niet alleen in euros uit te drukken… Sommige zaken lijken meer op het verklappen van een geheim van een vriend, dan het breken van een bord van een vriend. Andere zaken lijken meer op het breken van een vaas van je overleden moeder die enkel dat naliet, dan het breken van een vaas.

    Zou dat aan te dragen zijn? Gewone schade (100%) en ‘emotionele schade’ (100%). Alleen dan een ander woord voor emotioneel…

  8. @Lepelaar: Dat wordt wel aangeduid als “verlies van exclusiviteit”, je kunt nu als rechthebbende niet meer bepalen wie wel en wie niet je artikel mag overnemen. Want soms willen mensen niet dat site X hun artikel herpubliceert, zelfs niet als site X gewoon het tarief daarvoor betaalt.

  9. De vraag is of “verlies van exclusiviteit” wel een rechtens te respecteren belang is. Als ik jouw ruit intrap met mijn voetbal, heb je ook geen recht op 2x het factuurbedrag van de glaszetter omdat jij exclusief wil bepalen wie wat doet met je ruit. Je krijgt de factuur vergoed, plus eventueel de kapotte vaas. Meer niet.

  10. Als fotograaf maak ik regelmatig mee dat mijn werk zonder toestemming wordt gebruikt in tijdschriften, advertenties, e.d. Wanneer het dan om een foto gaat met als normaal tarief ???150, stuur ik degene die de publicatie heeft gedaan een factuur voor datzelfde bedrag met begeleidend schrijven. Probleem is echter dat in veel gevallen de tegenpartij aangeeft dat ze niet willen betalen. Dan zit je als fotograaf met een probleem: een incassobureau inschakelen levert (meestal) niets op. Zij hebben immers ook geen dwangmiddelen. En een procedure starten is ook niet winstgevend: zie ook het artikel. Wanneer de rechter niet eens alle kosten laat vergoeden, dan kun je de procedure wel winnnen maar word je er financieel niet beter van…

    @Arnoud: Je noemt aan het eind van je artikel nog even kort het punt van de advocaatkosten. Wat is je eigen mening daarover, gezien het feit dat het wel of niet volledig vergoeden van deze kosten mede bepalen of het de moeite waard is om een zaak te starten?

  11. De wet bepaalt dat je de volledige proceskosten vergoed moet krijgen als auteursrechthebbende (als je wint). Dat is een sterke afwijking van de normale gang van zaken waarbij je alleen een klein bedrag vergoed krijgt. Dat roept bij mij de vraag op, waarom bij auteursrechten wel en bij de bal door de ruit niet?

    Verder kan het tot onbillijke resultaten leiden: als iemand 150 euro schadevergoeding moet betalen zou ik het niet passend vinden dat ook 5000 euro advocaatkosten opgehoest moeten worden. Die bedragen staan dan in geen verhouding meer tot elkaar.

  12. “Verder kan het tot onbillijke resultaten leiden: als iemand 150 euro schadevergoeding moet betalen zou ik het niet passend vinden dat ook 5000 euro advocaatkosten opgehoest moeten worden. Die bedragen staan dan in geen verhouding meer tot elkaar.”

    Aan de andere kant had die iemand ook een rechtzaak kunnen vermijden door gelijk die 150 euro te betalen toen de rechthebbende daarom vroeg. Zoals in het geval van die factuur van Fotograaf053. Dan lijkt het mij (als niet-jurist) niet meer dan eerlijk, dat wanneer die iemand het tot een rechtzaak laat komen de kosten ook volledig vergoed moeten worden. Anders kunnen grote bedrijven simpelweg altijd weigeren te betalen, omdat ze weten dat de ander (in dit geval de fotograaf) er per saldo toch verlies op gaat leiden en dus geen zaak aan zal gaan spannen, al staat die in zijn recht.

    Lijkt me een lastig punt dit, want kan ook weer een excuus zijn voor blafbrieven (zoals jij die meen ik noemde).

  13. @Arnoud: Dat de advocaatkosten en de schadevergoeding niet met elkaar in verhouding staan als het schadebedrag laag is ben ik het mee eens. Maar zoals Martijn ook al aangaf: de tegenpartij kiest ervoor om het op een procedure aan te laten komen. En advocaten zijn nou eenmaal niet goedkoop.

    Nu zou je kunnen zeggen “ach, het is maar 150 euro”, maar het komt nu maandelijks vaak meerdere keren voor. Naast dat het heel frustrerend is geen vergoeding voor je werk te krijgen, voelt het gewoon fout dat een bedrijf ermee weg kan komen door eenvoudigweg niet te betalen. Trouwens als zelfstandig fotograaf heb je het tegenwoordig al moeilijk genoeg zonder dat je werk onbetaald gebruikt wordt.

    Tenslotte: als het via een procedure al niet meer gaat om zonder financieel verlies je gelijk te halen op het gebied van auteursrecht dan is het eind toch zoek? Immers als een procedure toch niet zinvol is, dan heeft ermee dreigen ook al geen effect meer… Of zijn er toch nog andere opties als een tegenpartij gewoon niet wil betalen?

  14. @Martijn: Ik weet niet of het per se de inbreukmaker is die het voor de rechter laat komen. Ik ken ook voorbeelden van rechthebbenden die geen 150 maar 5000 euro eisen voor ??n kopie. En als de inbreukmaker dat verontwaardigd afwijst, is het dan hij die het op een rechtszaak laat aankomen?

    @Fotograaf053: Dat is een heel terecht punt, wat doen we met auteursrecht? Daar is niet zo 1-2-3 een antwoord op ben ik bang…

  15. Tja, dan vraag ik mij het volgende af: ik maak dus CGI plaatjes en deze deel ik via het Internet. In principe vind ik dat iedereen ze kan gebruiken voor niet-commerciele doeleinden. Maar ik heb nog nooit een waarde kunnen bepalen voor die afbeeldingen voor een commerciele organisatie die een dergelijk plaatje ook daadwerkelijk commercieel wil gebruiken. (Ook nog nooit een commercieel aanbod gehad dus kennelijk is mijn werk niet interessant genoeg. 🙂 ) Wat ik mij dan afvraag is hoe ik de schade zou moeten bepalen als ikzelf nog niet eens een waarde heb bepaald! Of wat als ik vooraf bepaal dat een commerciele licentie extreem duur is? Bijvoorbeeld EUR 50.000 per plaatje. Belachelijk hoog natuurlijk dus hoe wordt bepaald wat de werkelijke, commeciele schade is?

    Maakt het daarbij nog uit dat ik afbeeldingen gratis beschikbaar stel voor niet-commerciele doeleinden? Kan dat invloed hebben op de prijs van het werk?

    Ofwel, stel dat ik merk dat een bedrijf mijn afbeeldingen voor commerciele doeleinden gebruikt, hoe hoog kan ik dan gaan qua schadebedrag in zo’n geval?

    (Overigens, ik heb al eens mijn plaatjes op een andere site teruggezien waarna ik de web administrator er even op wees dat dit onrechtmatig was, waardoor de account van de persoon die ze erop had gezet werd geblokkeerd en mijn plaatjes werden verwijderd.)

  16. @Arnoud: Ja, als rechthebbenden onredelijke bedragen gaan vragen dan kan ik me voorstellen dat je als inbreukmaker weigert. Maar daar zit dan weer een veiligheid ingebouwd, want in het geval van onredelijk bedragen mag je neem ik aan verwachten dat de rechter de vordering afwijst. Maar als er een lagere vordering toegekend wordt, blijf je met de vraag zitten wie dan de kosten moet betalen.

    Je zou je zoiets voor kunnen stellen als: wanneer de rechthebbende de inbreukmaker de kans geboden heeft om voor een redelijk bedrag (zoals die 150 euro voor een foto) een zaak te vermijden en de inbreukmaker maakt daar geen gebruik van, dat dan de kosten geheel voor de inbreukmaker zijn. Maar als de rechthebbende een onredelijke bedrag gevraagd heeft en de rechter wijst een lager (wel redelijk) bedrag aan schadevergoeding toe, dat dan de kosten niet geheel voor de inbreukmaker zijn, aangezien die geen kans gekregen heeft om een redelijk bedrag te betalen. Het zou er dan ook van af moeten hangen hoe duidelijk het kon zijn voor de inbreukmaker dat er sprake was van inbreuk, of de rechthebbende bereikbaar/bekend was en dergelijke.

  17. @Arnoud #11, Stel, jij trapt mijn raam in en moet de schade vergoeden. Nu zijn er glaszetters die het voor een normale prijs doen maar ik wil dat de originele glaszetter het weer repareert en zijn tarief is 50% hoger dan het normaal gangbare. Maar hij is dan wel weer diegene die het oorspronkelijke glas erin heeft gezet. Mag ik dan dit duurdere bedrag aan schade claimen of moet ik gewoon gaan voor de algemene waarde van de schade?

  18. Da’s een goeie vraag Wim 🙂 Specifiek voor zaaksbeschadiging (zoals die ruit) geldt abstracte berekening van schade. Er wordt objectief gekeken naar wat je schade zou zijn, en die krijg je vergoed. Zelfs al laat je het raam open of timmer je er een spaanplaat voor.

    Een factuur of offerte van een glaszetter kan zeker helpen bij het vaststellen daarvan maar als jij met een hele hoge offerte komt, mag de schadeveroorzaker daar zeker wel bezwaar tegen maken. Maar liggen er 5 offertes die het allemaal op 1000 euro houden, dan zal 1000 euro worden toegewezen. Zie ook dit boek.

  19. @Arnoud, #7,

    Over dit stukje:

    De dikke duim van de Fotografenfederatie (of de NVJ, die heeft het ook) behoort niet te bepalen wat de schade is van overname van een artikel zonder toestemming.

    Naar mijn mening zijn er al organisaties die naar analogie van de in het auteursrecht gebruikelijke schadevergoedingseisen handelen in zaken die niet het auteursrecht betreffen.

    Neem bijvoorbeeld deze organisatie: http://www.overlastdonatie.nl/ zij bepalen en ik citeer:

    Een winkelier lijdt schade door de tijd die hij bezig is met de afhandeling van winkeldiefstal. Vastgesteld is dat de schade ???151,- bedraagt. Dit komt door de tijd en aandacht die de winkelier heeft moeten besteden aan de afhandeling en de aangifte van de winkeldiefstal.

    Nou zeg ik niet dat de winkelier niet inderdaad ???151,- schade heeft, maar het kan naar mijn mening ook meer of minder zijn, het gaat mij erom dat deze organisatie dat meent te moeten bepalen (zij brengen het vervolgens in rekening en de winkelier ontvang ???90,-).

  20. Maar goed, in dit geval gaat het dus om een vertrouwde glaszetter die een hoog tarief rekent. Jouw schadeverzekeraar zou met 5 offertes kunnen komen van andere glaszetters die flink goedkoper zijn, maar waarvan ik niet weet of ze wel aan mijn kwaliteits-eisen voldoen.

    Maar even interessanter maken… Er zit natuurlijk altijd tijd tussen het moment dat de schade plaats vond en het moment dat de rechter moet beslissen. Het lijkt mij dat in veel gevallen de schade in die tijd allang gerepareerd is en er gewoon een rekening ligt die voldaan moet worden. Kan jij dan nog claimen dat die rekening gewoon te hoog is en dus met een lager schadebedrag wegkomen dan de rekening die ik heb moeten betalen?

  21. Wauw, mooie vondst! Ja, dat is precies hetzelfde idee.

    Hoewel ik meteen besef dat je soms niet anders kunt hoor: als iemand mij schade bezorgt in de vorm van een arm die moet worden geamputeerd, welk bedrag moet ik dan van hem krijgen? Daar zijn richtprijzen voor, die natuurlijk ook uit dikke duimen zijn gezogen als je het heel formeel bekijkt. Maar wat moet je anders?

    (Ik meen dat die bedragen staan in een uitgave van de ANWB maar kan die nu nergens meer terugvinden. Wie helpt?)

  22. Ik denk dat we er verkeerd aan doen door de schade hetzelfde te behandelen als het breken van iets. Netzoals je auteursrechtenschending niet kan vergelijken met het stelen van iets.

    Wellicht een betere vergelijking is het over het hek klimmen bij een voetbalstadium of concert. Je kopieert daarmee een extra ‘product’ tegen de wil van de verkoper. Ik weet alleen niet wat precies het gevolg daarbij is… maar iig niet de economische prijs betalen en wedstrijd/concert kijken.

  23. Wim, ik denk dat de rechter dan toch een bedrag zal pakken van die 5 offertes bij wijze van schadeberekening. Maar het staat jou vervolgens vrij je dure glaszetter in te schakelen, ??n van die vijf te nemen, nog verder te kijken of een houten plaat voor je raam te zetten. Het is dus niet zo dat de rechter namens jou een contract sluit voor herstel – hij zoekt alleen naar een bedrag in euro’s dat jij moet krijgen voor de schade.

  24. Hoe lang na datum van een auteursovertreding mag ik een partij aanspreken e/o sommeren voor het betalen van het ongevraagd gebruik van mijn werk?

    m.a.w. wanneer is een een auteurs overtreding door derden verjaard?

  25. In het Amerikaanse recht wordt er regelmatig (en excessief) gebruik gemaakt van zgn. “Punitive Damages”. Wie weet hoe dat concept daar geintroduceerd is, waarom het hier niet kan, en waarom het een slecht idee is om ze “via de achterdeur” binnen te halen door de schade hoger vast te stellen dan hij eigenlijk is? Dat het een slecht idee is voel ik in m’n botten 🙂

  26. waarom bij auteursrechten wel en bij de bal door de ruit niet?

    Ik denk wel dat het relevant is dat auteursrechtschendinge eigenlijk in 99% van de gevallen bewuste schendingen zijn. Uit gemakzucht of gierigheid of omdat de rechthebbende het werk niet beschikbaar stelt aan de schendende partij.

    Een foto of en video valt niet per ongeluk je site binnen zoals een bal vaak wel per ongeluk door een ruit gaat. Die foto wordt bewust ergens vandaan gekopieerd en in de site gehangen. Als je een bal opzettelijk door een ruit schiet zit je zo bij bureau Halt (als jongere) maar voor opzettelijke auteursschending worden inbreukplegers niet gestraft.

  27. @hAl: 99% van de schendingen van het niveau “foto/artikel gecopypaste” waarover ik mail krijg, zijn mensen die zich oprecht niet bewust waren van het feit dat dit niet mocht. Mails van Piratebay.org en consorten dat ze worden aangeklaagd, krijg ik zelden.

    Ook andere advocaten die tegen Cozzmoss-claims optreden, bevestigen tegen mij dat de meeste partijen eerder uit onwetendheid handelden dan uit kwade opzet. “Het stond al gratis op internet”, “Het ging over mijn bedrijf/vereniging”, “Wij zijn niet commercieel bezig, dan mag het toch met bronvermelding”, “Mogen ze echt zomaar geld eisen? Ik dacht dat ze eerst moesten waarschuwen.”

    Dit geldt in nog sterkere mate bij foto’s. Men heeft even beeld nodig, dus hup naar Google Afbeeldingen en zoekresultaat nummer 1 erbij gecopypaste.

    Al die mensen wegzetten als bewuste auteursrechtschenders vind ik tendentieus en nodeloos kwetsend.

  28. @Jasper Janssen #26. Het kan daar wel omdat de ???Punitive Damages??? door een jury worden toegewezen en bij een jury kun je meer op het gevoel spelen. Daarnaast kan het daar wel omdat op ‘no cure, no pay’ basis tegen een percentage werken. Het loont daar dus voor een advokaat om een zo hoog mogelijke schadevergoeding in de wacht te slepen. Daarnaast kan een advokaat in de VS een ‘Class Action Lawsuit’ aanspannen, waarbij een (groot) aantal eisers vertegenwooordigd wordt. Hierdoor kan een vuist gemaakt worden tegen de aangeklaagde partij, waardoor deze eerder geneigd zal zijn een schikking te treffen. Juist deze schikking is in de praktijk vaak gunstiger voor de advokaat dan voor de eisers omdat deze er het meest aan verdient.

    De manco’s van het Amerikaanse systeem worden pijnlijk duidelijk in het boek ‘The King of Torts’/’De Claimkoning’ van John Grisham.

  29. @Arnoud: Ik heb ook het gevoel dat het vaak onwetendheid is en geen kwade opzet. Daarom sturen wij bij ontdekking ook alleen een factuur volgens het standaardtarief. Want het feit dat je geen toestemming vraagt (omdat je onwetend was) hoeft voor mij – zeker de eerste keer – niet tot een extra ‘boete’ te leiden. Echter is het niet meer dan normaal dat er wel gewoon betaald moet worden. Dat had immers ook gemoeten bij toestemming vragen vooraf.

    Toch leidt ook de factuur achteraf (zelfs met alleen standaardtarief) soms nog tot discussie. Zo had ik onlangs in opdracht van een magazine foto’s gemaakt bij een bedrijf. De bedrijfsleider vroeg of ik even wat voorbeelden kon mailen, zodat hij een foto kon kiezen voor bij het artikel. Dat heb ik gedaan, in hele lage resolutie (800×600 pixels). Mijn verbazing was groot toen vervolgens het magazine uitkwam met een advertentie van dit bedrijf met 4 van mijn foto’s erbij. Toen ik daarop een brief met factuur stuurde, meldde de klant doodleuk dat ik de foto’s toch gemaild had en hij er dus mee mocht doen wat hij wilde…

  30. Jasper Janssen

    In het Amerikaanse recht wordt er regelmatig (en excessief) gebruik gemaakt van zgn. ???Punitive Damages???. Wie weet hoe dat concept daar geintroduceerd is, waarom het hier niet kan, en waarom het een slecht idee is om ze ???via de achterdeur??? binnen te halen door de schade hoger vast te stellen dan hij eigenlijk is?
    Dit is een slecht idee omdat auteurs hier dan misbruik van gaan maken! Dan proberen ze andere bedrijven stiekem over te halen om hun werk te gebruiken en dienen vervolgens een aanklacht in voor “punitive damages” en verdienen zo grof meer dan wat ze normaal verdiend zouden hebben. Daarnaast krijg je dan dat er eerder tot een schikking wordt besloten omdat anders de kosten enorm op kunnen lopen. Je wordt dan beschuldigd en je staat volledig in je recht, maar de kosten die je krijgt en waartoe je veroordeeld zou kunnen worden lopen zo enorm op dat je soms beter alsnog een schikking kunt aangaan. Het gaat om het vinden van de juiste balans. Je moet een “boete” hebben die hoog genoeg is om schendingen mee te voorkomen maar weer niet te hoog waardoor het lucratief wordt om overal maar aanklachten in te dienen. Een mooi voorbeeld hoe auteurs dit dan uitbuiten is te lezen op TechDirt en betreft een poster van President Obama die in een campagne was gebruikt. De poster was weer een tekening op basis van een foto van Obama die op het Internet was gevonden. Nog vervelender is het feit dat de fotograaf het helemaal geen probleem vond dat de foto op deze manier werd gebruikt maar Associated Press had de fotograaf voor die foto ingehuurd en had daardoor (mogelijk) de rechten op de foto en AP wil er veel geld voor zien…

  31. De schade is de economische waarde, en punitive damages zie ik niet zo snel in Nederland. Je kan natuurlijk spelen met de administratiekosten en de proceskosten. Het gaat erom dat inbreukmakers een schikking accepteren en weten dat ze als ze dat niet doen meer moeten betalen. Of dat hogere schadevergoeding of de proceskosten is, maakt op zich niet uit. Mogelijk dat je daarom ook volledige proceskostenveroordeling kan krijgen bij inbreuken op intellectueel eigendom (op grond van de EU handhavingsrichtlijn). Dat is niet zozeer onredelijk, als wel opzettelijk afschrikwekkend, zodat mensen hun licenties van tevoren kopen. In Duitsland wordt de opsporing van inbreuken geloof ik gedaan door een ander bedrijf, dat daarvoor kosten in rekening brengt. En die moet de inbreukmaker ook vergoeden.

  32. @29 Onwetenheid is ook niet hetzelde als een ongeluk. Dat is eerder een voorbeeld van die gemakzucht die ik al eerder noemde. Die foto’s komen niet per ongeluk in hun site of hun publicaties maar worden daar bewust in geplaatst. Onwetenheid dat dat niet zo maar mag is geen excuus.

  33. @23: Arnoud, dat staat in de ANWB-uitgave ‘Smartengeldgids’. Een collectie van rechterlijke uitspraken over wat er er in welke gevallen als smartengeld wordt uitgekeerd. En daar richten rechters zich in nieuwe uitspraken ook weer op en zo wordt het vaste jurisprudentie. Gelukkig is elke zaak net anders 🙂

  34. Dit artikel vind ik toch wat kort door de bocht. Een rechthebbende is niet in de positie dat deze boetes moet uitdelen, maar zo hoeft een dergelijke tariefopslag ook niet te worden bezien. Als je een tekst schrijft en je kunt daarbij je naam en organisatie vermelden, reken je je reguliere tarief. Je schrijft hiermee niet alleen een tekst, maar je adverteert tegelijk je naam als auteur en de organisatie voor wie je werkt. Hierdoor neemt ook de waarde van jou als auteur toe, en genereer je traffic (dus economische waarde) naar bijvoorbeeld de website van jouw organisatie. Als iemand een tekst van jou kopieert en deze plaatst op een website zonder naam en bronsvermelding (plagiaat), gebeuren er twee zaken: de oorspronkelijke auteur heeft gedurende een zekere periode niet de kans gehad zichzelf en zijn/haar organisatie te adverteren, en het gekopieerde artikel concurreert in de Google-resultaten zelfs met het artikel van de oorspronkelijke auteur. Eigenlijk wordt het artikel van de auteur toegepast om tegen zichzelf te concurreren.

    Daarnaast zou je kunnen bepleiten dat de vordering feitelijk ontstaat zodra er zonder toestemming wordt gepubliceerd, en er vanaf dat moment al wettelijke rente gerekend zou moeten worden. De dienst is op dat moment feitelijk afgenomen, de rechthebbende heeft het alleen later geconstateerd. Dit is soms ingewikkeld om na te gaan, maar deze factor speelt in mijn ogen wel mee.

    Ik vind het dus niet vreemd als een auteur drie verschillende tarieven hanteert: – Het gewone tarief voor publicatie inclusief naam en verwijzing naar organisatie/bron – Een tarief dat twee keer zo hoog is als ?f de naam, of de verwijzing naar organisatie/bron ontbreekt – Een tarief dat drie keer zo hoog is als er geen enkele verwijzing naar auteur of organisatie/bron is (plagiaat)

    Dit zijn nadrukkelijk geen boetes die door rechthebbenden worden uitgedeeld, maar verschillende tarieven voor verschillende manieren van tekstgebruik. Als een auteur een tekst uit naam van een ander moet schrijven (ghostwriting) zou deze ook een tarief kunnen hanteren dat drie maal zo hoog is als zijn/haar gebruikelijke tarief. Dat zou ik ook doen als auteur, omdat een ander er dan mee mag pronken en deze bovendien met mij concurreert met mijn eigen werk.

  35. @Jasper, ik vind het niet correct dat een auteur bij de rechter een ander tarief kan eisen dan wat hij normaal zou berekenen. Dat maakt het juist lucratief om je werk te laten “jatten” om zo bij de rechter grotere bedragen te kunnen eisen -en krijgen- dan wat je normaal zou verdienen! Wel kun je als auteur zijnde een document met algemene voorwaarden opstellen en deze AV aanbieden op iedere plek waar je je werk te koop aanbiedt. In die AV kun je dan opnemen dat mensen tarief 1 betalen voor gebruik inclusief naamsvermelding of tarief 2 voor gebruik zonder naamsvermelding. In dat geval kun je bij de rechter tarief 2 claimen, mits de overtreder geen naamsverwijzing bij het plaatje heeft toegevoegd. Als auteur zijn je AV namelijk de strijdmiddelen die je kunt gebruiken tegen onrechtmatig gebruik. Daarnaast zul je als auteur dus alle kosten die je moet maken om je geld te krijgen uitvoerig moeten bijhouden. Advocaatkosten dus, maar ook de wettelijke rente en desnoods de rit naar het gerechtsgebouw om de zitting bij te wonen plus de verloren tijd die de gehele kwestie jou kost. (Eenmans-bedrijf?) Dat kun je allemaal toevoegen aan je claim, zolang je ook maar duidelijk motiveert waarom die kosten zijn gemaakt en die kosten moeten ook redelijk blijven! Of de rechter vervolgens al die onkosten ook erkent is een tweede punt. Sowieso moet je de zaak eerst winnen. En bedenk wel, als je verliest dan kan de tegenpartij ook met dergelijke claims komen van verloren tijd en zo! Maar al deze onkosten geven ook aan waarom het juist weer voor kleine auteurs/bedrijven juist zo moeilijk procederen is! De kosten kunnen hoog oplopen en de vraag is ook maar of je alles vergoed krijgt. En dat is het oneerlijke ervan.

    Maar jij pleit voor tarieven. Ik vind dat je die tarieven dan in je algemene voorwaarden op moet nemen.

  36. @Wim Als auteur/ondernemer zijn dat mijn reguliere tarieven voor deze verschillende manieren van tekstgebruik. Ik reken dus geen afwijkend tarief zoals jij stelt (zie mijn eerdere opmerking over ghostwriting en plagiaat) Ook als men vooraf voor deze manier van publiceren een offerte zou vragen, zou ik precies dezelfde tariefdifferentiatie hanteren. Het zijn gewoon andere producten. Volgens mij hoef ik dat als ondernemer niet in algemene voorwaarden op te nemen. Dat zou hetzelfde zijn als dat de MediaMarkt de prijs van een TV in de algemene voorwaarden moet opnemen. Ik verkoop gewoon als ondernemer drie verschillende producten, tegen drie verschillende prijzen. Iedereen die een offerte aanvraagt, krijgt dit desgewenst ook zo geoffreerd. Als iemand mijn diensten afneemt zonder eerst een offerte aan te vragen, is dat zijn/haar keuze. Die heeft er zelf voor gekozen zich niet eerst hierover te laten informeren en direct ongevraagd gebruik gemaakt van mijn diensten.

    Het is dus ook zo dat als iemand een artikel overneemt met complete bronvermelding en verwijzing naar mijn website, ik dus mijn laagste reguliere tarief hiervoor hanteer of verzoek dit te verwijderen. Ik kom dan niet met toeslagen op de proppen, anders dan wettelijke rente. Want dat is dan ook mijn reguliere tarief voor deze vorm van tekstgebruik.

  37. Een andere formulering is {hoog tarief} voor ghostwriting, 30% korting wanneer mijn naam als auteur er bij mag staan; 20% extra korting voor het plaatsen van een link naar mijn website. Ik zou in dat geval wel een boetebeding in de overeenkomst opnemen voor het geval dat de afnemer de naam en/of de link verwijdert.

  38. Jasper, als je drie producten hebt zie ik het probleem niet. Iemand pleegt plagiaat met jouw werk, dus hij “gebruikt” het dan volgens tarief 3. Had hij verwezen naar jouw organisatie dan is dat tarief 2. En als hij jouw naam er ook bij had gezet dan is het tarief 1. En als hij gewoon jouw werk opneemt als een citaar, dan is er geen tarief want dat valt onder het citaatrecht! Als jij de rechter dus duidelijk kunt aantonen dat je deze tarieven hanteert en dat deze ook voor jouw klanten duidelijk zijn, dan zal die rechter geen moeite hebben om bij plagiaat gewoon tarief 3 toe te passen. Dat is immers jouw geleden schade. Maar als jij bij de rechter komt en daar deze tarieven voorlegt, terwijl geen klant van die tarieven afweet, dan zie ik niet waarom jij recht hebt op tarief 3? Niemand die dat immers zou betalen, want niemand kent dat tarief. Dus ook niet de plagiaat-pleger! Ofwel, je moet duidelijk communiceren naar de klant over jouw tarieven want anders krijg je minder dan je op hoopt!

    En ja, misschien moeten auteurs maar een plagiaat-tarief opnemen onder hun producten. 🙂 Mag je plagiaat plegen met mijn werk, maar wel voor een factor 10 meer dan de normale prijs, of zo…

  39. Het jammere is dat zulke kwesties door de zogeheten auteursrechthebben vaak meteen zo hoog opgespeeld worden, terwijl het ook in alle redelijkheid opgelost kan worden.

    Afgezien van de mensen die in alle onnozelheid dingen kopieren, is het in de praktijk ook vaak gewoon lastig om vooraf toestemming te vragen: foto’s zijn bijv. via google zo makkelijk te vinden en te kopieren, maar achterhalen wie de rechthebbende is, is veel moeilijker.

    Een fotograaf kan dit redelijk simpel voorkomen dmv een watermerk. Doet hij dit niet en vindt hij een ongeoorloofde kopie, dan zou ik zeggen: wees blij dat er (al is het achteraf) en geinteresseerde is en vraag dan gewoon de prijs die ook vooraf gevraagd zou zijn. Als dat een redelijk bedrag is, dan zal een gemiddelde kopieerder dat sneller betalen, dan dat een fotograaf meteen met torenhoge “boetes” komt dreigen.

  40. Wat mij betreft zouden simpele copy-paste zaken via internet afgehandeld moeten kunnen worden via een meldpunt met vaste procedure en de juiste rechtelijke middelen. Net zoals simpele straatzaken door stadswachten worden afgehandeld.

    Op die manier kun je de kosten/baten afstemmen, de doorlooptijd verkorten en een betere registratie handhaven.

  41. Volgens mij bestaat er al zo’n instantie.

    De Stichting Foto Anoniem (een onderdeel van de Stichting Burafo) is een centrale instantie met een uitgebreid adressenbestand van fotografen.

    De stichting probeert dan de fotograaf te achterhalen, en stelt de vrager in contact met de fotograaf. Dan kun je hem toestemming vragen.

    Lukt dat niet, dan kan de stichting een contract opstellen, waarbij jij de normale tarieven betaalt (aan hen dus). De stichting vrijwaart jou dan tegen alle aanspraken van de fotograaf als die later ineens komt klagen.

    Natuurlijk kun je ook gewoon de foto publiceren, maar dan heb je wel een lastig juridisch probleem als die fotograaf later boze brieven stuurt. Die kan dan een forse schadevergoeding eisen, die over het algemeen hoger zal liggen dan wat je aan die stichting Foto Anoniem zou betalen.

    bron: http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/internet/

  42. @Wim Ik communiceer deze gedifferentieerde tarieven duidelijk naar klanten, en kan de rechter ook aantonen dat ik drie verschillende tarieven heb. Heb dus inderdaad geen probleem. Ongewilde “klanten” hebben er alleen niet vooraf kennis van kunnen nemen (ik ga uit concurrentie-overwegingen mijn tarieven niet publiceren op internet) maar dat is een keuze die zij hebben gemaakt. Daar vroeg ik als ondernemer ook niet om.

  43. @fotograaf/arnaud Dank voor de link! Ik ging uit van de situatie die in de eerste alinea aangehaald wordt, namelijk

    Wat weinig mensen zich daarbij realiseren, is dat wie een afbeelding van een ander overneemt, daarbij altijd toestemming van die ander nodig heeft.

    Dat doet burafo inderdaad. Voor een prijs die alleen loont bij hoge bedragen. Waar ik naar zocht was een aanpassing van de rechtsprocedure om snel tot een kostendekkende schikking te komen. Dus een alternatief voor het trage “Pyrrhus overwinning”-recht.

  44. Mijn indruk is dat Foto Anoniem meer als een soort alibi vanuit de fotografenbranche fungeert, om daarmee te kunnen zeggen: “u had u bij Foto Anoniem moeten melden”. Mochten ze dat werkelijk als een serieuze optie aanbieden, dan zullen ze er echt veel meer bekendheid aan moeten geven. Ik hoorde er bijv. pas voor het eerst van toen een auteursrechtenpremiejager mij er op wees. De gevrijwaarde foto’s die op de site van Foto Anoniem staan geven ook al niet de indruk dat dit een brede bekendheid geniet…

    Zelf blijf ik er bij dat fotografen (en andere auteursrechthebbenden) de nieuwe mogelijkheden van internet veel actiever zouden moeten gebruiken: plaats een watermerk op je foto als je ongeoorloofd kopieren wilt tegengaan en geef op je website de mogelijkheid om snel en gemakkelijk (betalen via paypal e.d.) en tegen redelijke prijs foto’s te kopen voor niet-commercieel gebruik op weblogs e.d. Menig zelfstandig ondernemer is soms nog ouderwetser en terughoudender dan een ambtenaar.

  45. We raken hier weer een van de cruciale weeffouten van het auteursrecht: de afwezigheid van enige manier om de rechthebbende op een werk te achterhalen, zoiets als we wel hebben voor onroerend goed in de vorm van het kadaster. Juist bij zoiets abstracts als een auteursrecht zou je ergens een database willen hebben, waar je zonder al te veel moeite kan achterhalen wie dan wel aanspraken maakt op een bepaald werk. In het digitale tijdperk is dat ook bijna kinderlijk eenvoudig: maak een centrale database, stop de werken erin, en laat iemand die een fotootje heeft die als zoekopdracht erin gooien. Stel voor het vergoedingsrecht registratie verplicht, en je voorkomt een boel rechtsonzekerheid.

    Wat Stichting Foto Anoniem doet is raar, en strijdig met het huidige auteursrecht, ze vangen geld voor andermans materiaal, en gaan er geheel aan voorbij dat die ander misschien helemaal wel niet gediend is van het soort hergebruik dat beoogd wordt. Bovendien is auteursrechteninbreuk ook strafbaar, en lijkt het me vrij lastig iemand te vrijwaren voor een misdrijf. Dat kunnen ze helemaal niet.

  46. Een centrale database klinkt als een indexatie van het internet, zoals gezegd gebruikt elke website plaatjes. Plus de unieke creatieve component van een werk extraheren is simpelweg nog mensenwerk. Zelfs musea doen dat veelal met tagging en vrijwilligers. De oplossing lijkt me ondoenlijk, wat met digitale zaken altijd aardig is eerst te bekijken. Daarnaast blijft het aantal zaken mbt deep dan wel soft linken, verwijzen of “op weg helpen” tot wenkbrouwfronsende uitspraken leiden. Geen kudos daar.

    Ik zou graag van de holistische, “maar-hoe-lossen-we-dit-grijs-gebied-dan-op”, “dan-maar-kort-door-de-bocht” en digibete “dat-wurgen-we-het-bestaand-recht-in” oplossingen af willen. Er is een High Tech Crime divisie bij de politie. Die speuren naar zaken die internationaal echt fout zijn. Dat kan ook bij de bodem. Kleine zaken die simpel te duiden en echt fout zijn oplossen via een cyberpolitieagent. Lage kosten, kleine boete, simpel werk. Echt internet. Ervaring opgedaan? Dan voorzichtig uitbouwen. Voordat je het weet zitten we anders met spierbal of big brother wetgeving.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.