DNA afstaan vanwege discriminerende tweet?

tweet-discriminatie.pngBij Madbello las ik het opmerkelijke bericht dat een zeventienjarige twitteraar DNA moest komen afgeven nadat hij (voorwaardelijk) veroordeeld was voor een haatzaaiende tweet. En na deze retecoole reactie kon ik niet anders dan er induiken.

De jongeman was veroordeeld voor het twitteren van

Tering joden in israel zijn weer bezig. Als de Fuhrer nou zijn werk had afgemaakt was dit niet gebeurd. #siegheil

Het vonnis is nergens te vinden (want de verdachte is minderjarig), en dat is jammer want zo is het heel lastig te duiden wat daarna kwam: een sommatie tot afgifte van DNA materiaal. Daarbij werd namelijk verwezen naar artikel 285 Strafrecht, oftewel het bedreigen met geweld van personen. Ik zie met de beste wil van de wereld niet hoe een tweet als deze als bedreiging gezien kan worden.

Op zich klopt het wel dat áls het om bedreiging gaat, DNA kan worden afgenomen. De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden bepaalt namelijk dat bij elk ernstig misdrijf (zoals gedefinieerd in artikel 67 Strafvordering) DNA mag worden afgenomen. En artikel 285 lid 1, oftewel de bedreiging, valt onder die definitie.

Die Wet DNA heeft dan weer wel een uitzondering: geen DNA zal worden afgenomen als

redelijkerwijs aannemelijk is dat het bepalen en verwerken van zijn DNA-profiel gelet op de aard van het misdrijf of de bijzondere omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd niet van betekenis zal kunnen zijn voor de voorkoming, opsporing, vervolging en berechting van strafbare feiten van de veroordeelde.

en dat had wat mij betreft reden moeten zijn om in dit geval af te zien van DNA-afname. Update (11 maart): in de comments wijst Arnout Veenman erop dat

DNA moet worden afgenomen, tenzij een van de twee uitzonderingen zich voordoet en die moeten ook nog eens beperkt worden uitgelegd. Voor andere uitzonderingen die uit het systeem van de wet voortvloeien is volgens de HR geen plaats en ook art. 40 IVRK biedt een dergelijke generieke uitzondering niet voor minderjarigen .

Arnoud<br/> Disclaimer: het was niet de bedoeling van de maker dat dat poppetje in het plaatje de Hitlergroet lijkt te brengen.

22 reacties

  1. Het zou wat dat betreft beter zijn als we gewoon en nationale DNA bank haden met DNA vingerafdrukken van iedereen. De DNA vingerafdruk is een heel onpersoonlijk gegevens waaruit je bij vastlegging in bijvoorbeeld een databank nog steeds niets over een persoon kan afleiden maar de informatie in die databan k heeft dan wel veel voordelen bij identicatie van onbekende slachtoffer bij rampen of misdrijven en is ook heel nuttig bij de opsporing van misdrijven niet alleen voor justitie maar zeker ook voor partijen die onschuldig zijn.

  2. @Disclaimer Dat lijkt me niet het geval nee, maar ik hoop dat hij Kyle vindt.

    Wellicht was deze jongen een bekende en leek het de politie handig om wat DNA te hebben liggen, voor in de toekomst.

  3. In Nederland moeten mensen die worden veroordeeld voor bepaalde feiten en/of tot een bepaalde straf (kan al bij een lichte werkstraf) standaard DNA afstaan als je aan de vereisten zoals geformuleerd in de Wet DNA onderzoek bij veroordeelden voldoet: rijksoverheid.nl en OM.nl. In dit geval is het zo dat de veroordeelde aan deze eisen heeft voldaan en daarom DNA moet afstaan.

    Of de uitzondering opgaat is lastig te zeggen. De uitzondering in de wet wordt in de praktijk slechts zeer beperkt toegepast. Het komt geregeld voor dat ook voor lichtere veroordelingen/feiten DNA moet worden afgestaan. Daarbij komt ook dat op basis van de huidige gegevens ook weinig niets te zeggen is over de veroordeelde. Het zou zo kunnen dat hij al een uitgebreid strafblad heeft, waardoor DNA afname wel opeens ‘nodig’ zou kunnen zijn.

    Enkel op basis van een tweet DNA afstaan is mijn inziens ook niet wenselijk, maar zonder verdere achtergrond informatie over de veroordeelde is het lastig oordelen.

  4. @1. Ik ben het daar om een aantal punten niet mee eens. Het is natuurlijk makkelijk ter identificatie, daar ben ik het helemaal mee eens. Voor wat betreft de opsporing, lijkt het me niet wenselijk.

    DNA is bijvoorbeeld niet per definitie 100% betrouwbaar. Daarnaast bevat het veel persoonlijke informatie; sommigen noemen het je biologische identiteitskaart. Ook ben je in Nederland niet gehouden om mee te werken aan je eigen veroordeling. Verder valt nog te wijzen op de veiligheid: Als staatsgeheimen al lekken, hoe zit het dan met DNA-gegevens? Toch lullig als mensen DNA van anderen opzettelijk achter laten op de plaats delict. Als er dan toch een databank komt, graag een onafhankelijke databank;)

    On-topic: Ik vind in dit geval DNA afnemen veel te ver gaan. Ik ben benieuwd of dit ook doorzet naar reacties op bijvoorbeeld Facebook, Hyves of (Geenstjl)Fora. Toch maar weer met de smileys werken dan;)?!

  5. @5: het is net als met vingerafdrukken opslaan: wanneer je hashes opslaat in een databank wil dat niet zeggen dat het ook mogelijk is om de vingerafdruk ook daadwerkelijk te reproduceren wanneer je toegang hebt tot de databank.

    Verder snap ik je zin niet dat DNA niet “per definitie 100% betrouwbaar is”. Per welke definitie?

  6. @6. Dat het niet per defintie 100% betrouwbaar is, heeft te maken met meerdere factoren. Los van het feit dat DNA niet geheel 100% betrouwbaar is (afgerond overigens wel nagenoeg 100%), valt nog te denken aan het volgende. Fouten van agenten (Louwes zaak), bewust een ander DNA spoor achtergelaten, DNA-sporen manipuleren (OJ Simson zaak). Dat men wellicht niet kan reproduceren klinkt aannemelijk, maar het gevaar blijft bestaan als men van een ander sporen achterlaat op de plaats delict.

    Verder is iedereen opnemen in een databank, althans dat komt mij voor, maar ‘schijnveiligheid’. Want in Nederland verblijven ook genoeg niet Nederlanders, die alsdan buiten schot blijven. Het zal overigens ook wel enige tijd duren om voor elke Nederlander een profiel aan te maken;) Minister Donner gaf al eens aan dat het NFI 75.000 analyses op jaarbasis kan doen. Uitgaande van de huidige stand van de wetenschap en techniek, zou het destijds dus honderden jaren duren voordat iedereen opgenomen is. We hoeven ons dus niet zo druk te maken voorlopig;)

  7. Gaan we niet een beetje voorbij aan de vrijheid van meningsuiting? Zeker aangezien de Israelische Palestijnse kwestie deel uitmaakt van het publieke debat. Het lijkt me dat de veroordeling is gebasseerd op het tweede gedeelte van de tweet (hoe misselijkmakend het ook is) maar zou het in de context niet vallen onder art. 10 EVRM? Overigens, zou de Westboro Baptist Church vanuit hun geloofsovertuigingen “god hates fags”, “thank god for dead soldiers” etc dit mogen tweeten en zouden zij hiervoor in Nederland worden veroordeeld?

  8. Daarnaast bevat het veel persoonlijke informatie; sommigen noemen het je biologische identiteitskaart

    Dat is dus niet waar. DNA vingerafdrukken bevatten juist in feite geen persoonlijke informatie. Ze zijn in feite net zo onpersoonlijk als een echte vingerafdruk.

    Een DNA databank is aanzienlijk minder privacygevoelig dan de huidige kentekendatabase.

  9. Verder valt nog te wijzen op de veiligheid: Als staatsgeheimen al lekken, hoe zit het dan met DNA-gegevens?

    We hebben talloze database met vel meer privacygevoelige gegevens in Nederland. Bijvoorbeeld inkomengegevens bij de belastingdienst of strafdossiers bij justitie. Zaken die je direct ten gelde zou kunnen maken omdat daar best wel belangstelling voor is. Toch zie die gegevens ook niet lekken. Waarom zou dat bij veel meer onpersoonlijke gegevens als DNA vingerafdrukken ineens wel gaan gebeuren?

    p.s. Wat wou je eigenlijk doen met een berg DNA vingerafdruk gegevens. Mensen identificeren?

  10. @9. Dat is inderdaad interessant. Het EHRM heeft voldoende uitgemaakt dat informatie die schokkend is, ook kan vallen onder artikel 10 EVRM. Lid 2 beperkt het echter wel enigzins, bijvoorbeeld in geval van belediging van een groep (137c WvSr.). Dit lijkt mij hier meer aan de orde dan bedreiging. Ben je zelf overigens van mening dat het onder vrijheid van meningsuiting moet vallen?

    @10. Je hebt gelijk wat betreft de persoonlijke informatie, dat ligt inderdaad iets genuanceerder. Al is uit DNA wel informatie te halen, zoals de uiterlijk waarneembare kenmerken en ontwikkelt zich het ??n en ander hieromtrent snel. Als je kijkt naar cijfers van geweld- en zedenmisdrijven is slechts 1% van de bevolking verantwoordelijk. Is het dan niet disproportioneel om iedereen op te nemen? Ik vind overigens wel dat als je niets te verbergen hebt, je overal wel aan mee kan werken. Maar ik snap de principi?le punten ook prima. Blijft een lastige kwestie.

  11. @Diego. Beperkingen op vrijheid van meningsuiting zijn toegestaan wanneer ze wettelijk voorgeschreven zijn, een legitiem doel nastreven en noodzakelijk in een democratische samenleving zijn. Of dit noodzakelijk is in een democratische samenleving heb ik zo mijn bedenkingen.

    De vrijheid van meningsuiting stopt waar het strafrecht wordt geschonden, maar de eisen hiervoor zijn over het algemeen streng. Opzet en openbaarheid moet in beginsel bewezen worden. Het zal wel zo zijn dat iets posten op twitter in beginsel een openbaring zal opleveren maar ik vraag me af of het geringe aantal “followers” van de jongeman in kwestie daar enige nuance in kan aanbrengen.

    Bovendien, zoals reeds eerder opgemerkt vallen(extreme) uitlatingen gemaakt in het kader van het publieke debat steeds vaker onder de vrijheid van meningsuiting, waarom dit nu niet het geval is..

    Ik had graag de motivering van de rechtbank gezelen.

  12. Ik vraag me af, of het aantal “followers” uitgemaakt zal hebben. Indien zijn account openbaar was, lijkt mij dit niet het geval. De uitlating is alsdan in zodanige openbaarheid gedaan dat iedereen er – al dan niet onverhoeds – tegenaan zou kunnen lopen. Een afgeschermd account kan wellicht enige nuance aanbrengen, maar de rechter zal het, althans dat komt mij voor, wel als openbaar beschouwen.

    Ik lees in ieder geval geen bedreiging in de desbetreffende tweet.

    Het is inderdaad jammer dat de motivering niet te lezen is.

  13. @12

    Al is uit DNA wel informatie te halen, zoals de uiterlijk waarneembare kenmerken en ontwikkelt zich het ??n en ander hieromtrent snel
    Die informatie wordt echter niet vastgelegd in een DNA vingerafdruk en dus is een DNA vingerafdruk als stukje informatie heel onpersoonlijk.

  14. Volgens mij zit het probleem niet in het hacken van gegevens maar veeleer in het hacken. Als je als crimineel het voor elkaar kunt krijgen om bij jouw DNA een andere naam in te vullen dan scheelt dat een heel stuk in de pakkans. En gezien de twijfelachtige trackrecord van onze overheid bij de beveiliging van data lijkt me dat niet eens zo’n erg vergezocht scenario.

  15. @Arnoud, ik ben het helemaal met je eens dat DNA-afnemen vanwege een discriminerende tweet niet proportioneel is. Daarnaast had ik het vermoeden dat het bevel van de OvJ ook nog eens in strijdt zou kunnen zijn met art. 40 IVRK, gezien het om een minderjarige gaat. Helaas denkt de HR daar anders over, DNA moet worden afgenomen, tenzij een van de twee uitzonderingen zich voordoet en die moeten ook nog eens beperkt worden uitgelegd. Voor andere uitzonderingen die uit het systeem van de wet voortvloeien is volgens de HR geen plaats en ook art. 40 IVRK biedt een dergelijke generieke uitzondering niet voor minderjarigen. Zie: http://jure.nl/bc8231 .

  16. Goed stuk, mij rest alleen nog de vraag; is DNA-registratie nu een strafmiddel of puur een administratieve handeling (of iets daartussen?)

    Net zoals een strafblad natuurlijk ook “administratief” is, maar wel gevolgen kan hebben en dus ook als vorm van straf gezien kan worden.

  17. Als je als crimineel het voor elkaar kunt krijgen om bij jouw DNA een andere naam in te vullen dan scheelt dat een heel stuk in de pakkans. En gezien de twijfelachtige trackrecord van onze overheid bij de beveiliging van data lijkt me dat niet eens zo???n erg vergezocht scenario.

    Ik vind dat een extreem vergezocht scenario. zo simpel is het ook niet. Volgens mij is er nog nooit een centrale overheidsdatabase gehacked dus zie ik je twijfelachtige trackrecord ook zeker niet.

  18. @ 21, ik denk eerder dat je het dan moet zoeken in iemand sturen om DNA af te geven in jouw plaats. Ik ben het met je eens dat het vergezocht is, maar ik weet dat er recentelijk een uitspraak is geweest in een vaderschapszaak. De vader werd doopr de rechtbank verplicht om DNA af te staan en had dus iemand in zijn plaats gestuurd. Toen er toch wel ernstige twijfels werden geuit door moeder, moest het DNA onderzoek overnieuw. Maar in eerste instantie was vaderlief er bijna mee weg gekomen.

    Even on topic verder. Ik vind het zelf ook buitenproportioneel om van een 17 jarige een DNA profiel af te nemen voor de databank terwijl het gaat om een discriminerende tweet. Ik vraag me dan ook af of de veroordeling hier wel bedreiging of iets dergelijks had mogen zijn in plaats van belediging. Ik zie een dergelijke tweet toch echt niet als dreigement.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.