Op internet zoeken naar kievitseieren

kievitsei.pngTot en met vrijdag mag het nog: het rapen van eieren van de Vanellus Vanellus oftewel de kievit. Wat dat met internetrecht te maken heeft? Op zich niet veel, ware het niet dat er geprocedeerd is bij het Gerechtshof Leeuwarden over de vraag of de bekendmaking van de foerageergebieden op internet wel adequaat is. Immers, rapen buiten deze gebieden is een strafbaar feit, dus je moet wel eenvoudig kunnen nagaan of je in een verboden gebied aan het rapen bent.

De Flora- en faunawet verbiedt het rapen van eieren. Maar omdat het zo’n leuke traditie is, heeft de Gedeputeerde Staten van de provincie Fryslân een ontheffing verleend voor het rapen van kievitseieren in een ganzenfoerageergebied. Die gebieden staan aangegeven op internet. Maar de verdachte in deze zaak maakte bezwaar, omdat

de kaart van de ganzenfoerageergebieden, zoals te raadplegen op de website van de provincie Fryslân, vaag en algemeen is, omdat op de kaart onduidelijk is waar de grenzen tussen de diverse percelen liggen en omdat aan de hand van deze kaart ter plaatse in het veld beoordeeld moet worden of men zich in een ganzenfoerageergebied bevindt.

Wie even meekijkt, zal het met me eens zijn dat zo’n interactief Flashdinges die bij elke keer zoomen opnieuw moet tekenen én nergens straatnamen of perceelnummers zet, niet het toppunt van duidelijkheid is. En duidelijkheid is wel gewenst als het gaat om strafbare feiten: je mag niet veroordeeld worden tenzij het strafbare feit duidelijk in de wet vastgelegd is.

Het Gerechtshof vindt echter de verwijzing duidelijk genoeg: op de ontheffingskaart staat “De ganzenfoerageergebieden staan aangegeven op www.fryslan.nl (kaarten en cijfers)” en daarmee weet iedereen hoe na te gaan waar de legale raapgebieden te vinden zijn. Of nou ja, iedereen: de mensen die op grond van een ontheffing mogen rapen en dat is maar een beperkte groep mensen. Die mensen moeten dus maar slim genoeg zijn om een website te kunnen gebruiken. (Ik denk dat op de achtergrond ook meespeelt dat het alternatief van overal bordjes ophangen voor zo’n kleine groep niet redelijk is gezien de kosten.)

Nu de verdachte wel op de interactieve kaart had gekeken maar geen printouts had gemaakt, en ook niet de de Provincie Fryslân of de Bond van Friese Vogelbeschermingswachten had gevraagd waar de grenzen lagen, vindt het Hof dat hij zich onvoldoende heeft ingespannen om na te gaan waar hij mocht rapen. En omdat er óók nog eens bordjes stonden bij de officiële ingang van het gebied waar hij ging rapen (hoewel hij via een weiland daar terechtgekomen was), wordt hij veroordeeld tot een boete van 210 euro.

Arnoud<br/> Foto: Kievitsnest (gelicentieerd onder GNU-licentie voor vrije documentatie, versie 1.2 of enige latere versie als gepubliceerd door de Free Software Foundation; zonder Invariant Sections, zonder Front-Cover Texts, en zonder Back-Cover Texts)

10 reacties

  1. Niet specifiek juridisch, maar een veel makkelijkere oplossing voor dit probleem: de traditie en de ontheffing afschaffen. Per slot van rekening is stierenvechten ook een “leuke traditie” maar die willen veel mensen toch ook liever afgeschaft zien.

  2. Het is onhandig dat er geen namen bij staan maar als je maximaal inzoomt dan zijn de grenzen best strak (daar waar ik heb gekeken heb niet de halve provincie afgezocht) Als je sateliet aanzet dan is het duidelijk en als je naam erbij wilt dan kun je google er naast zetten.

    Bovendien was deze verdachte wel heel erg dom. Op zijn pas staat

    De houder van deze kaart/pas zoekt en raapt geen eieren in ganzenfoerageergebieden voor 16.30 uur en na zonsondergang
    En hij is daarvoor al “gepakt”
    dat hij het veld, waar hij op 26 maart 2008 omstreeks 10.20 uur kievitseieren heeft gezocht en in welk veld hij toen door twee opsporingsambtenaren op heterdaad is betrapt,

  3. Hoe deed men dit vroeger dan, toen men nog geen computers had om in te zetten?

    @Martijn(1): In Spanje zijn daar veel minder mensen voor dan in de rest van Europa. Immers als het om de tradities van een ander gaat is het makkelijk om te vinden dat ze het daar ook maar niet moeten doen.

  4. Eerst en vooral valt het mij op hoeveel overeenkomsten deze kaart heeft met b.v. Google Maps. Inzoomen, uitzoomen, pannen, enzovoorts… Het zit er allemaal in. Wat verschilt is de kaart zelf! De provincie heeft dus een bestaande oplossing gebruikt om de kaart in een webbrowser weer te geven, maar heeft daarbij gekozen om een eigen kaart te gebruiken en niet de meer gedetailleerde kaarten van Google. Vind ik opvallend, want je eigen kaarten gebruiken heeft wel een extra prijskaartje. (Plus het ontwikkelen of kopen van de software die het weergeven regelt.) De provincie had dit volgens mij beter en mogelijk zelfs goedkoper kunnen doen waarbij het ook nog eens duidelijker zou zijn waar men wel en niet kan zoeken… Maar hoeveel geld en moeite de provincie heeft gestoken in deze site is niet van toepassing in deze zaak! Vraag is: heeft de eier-zoeker met deze site genoeg informatie om te weten waar hij wel en niet mag zoeken? Dat lijkt mij wel, ook al is de methode hiervoor vrij traag en onduidelijk. Dan moet je dus meer moeite doen…

    Het had de provincie gesierd indien ze een toepassing hadden ontwikkeld waarmee je in combinatie met je GPS kunt controleren of je in een raapgebied bent of niet. Een dergelijke toepassing kan dan eenvoudig op moderne mobieltjes en tablets worden gebruikt en de eier-rapers hebben dan zeer nauwkeurige informatie. Maar goed, dat is misschien een tip voor een aantal vrijwilligers om maar eens te bouwen. 🙂

    Maar in deze zaak lijkt het te gaan om een computer-leek die misschien wel een PC heeft waarmee hij een beetje kan internetten en internet-bankieren maar hij komt niet over op mij als een ervaren IT’er. Waarom? Gemis van een printer! De meeste IT’ers kopen al snel een printer omdat ze regelmatig het een en ander afgedrukt willen hebben! Je bent dan zo vaak en zo veel informatie aan het zoeken dat je makkelijker iets print dan iets overschrijft. Toch? 🙂

    Terechte straf dus. Wel opvallend dat het hier om een hoger beroep gaat en de straf uiteindelijk hoger was dan voorheen!

  5. @Alex: Ja, dat klopt. Maar dat bedoel ik nu juist. Als wij in Nederland zo hard roepen dat het stierenvechten in Spanje afgeschaft moet worden, zouden we ook de moed moeten hebben om een traditie in eigen land ook af te schaffen als die dieronvriendelijk (of om andere redenen ongewenst) is.

  6. @Alex, @Martijn, ik denk niet dat je het rapen van eieren met stierenvechten kunt vergelijken. Wie wel eens een stierengevecht heeft gezien (en er zijn zat beelden van te vinden) die weet hoe lang een stier eigenlijk gemarteld wordt voordat hij een genadestoot krijgt. En zelfs de genadestoot van de matador is vaak niet direct dodelijk waardoor er nog een extra dolksteek in de nek van de stier nodig is om het helemaal uit zijn lijden te verlossen. Maar tot het moment van die dolksteek prikken ze eerst in de nekspieren om te zorgen dat de stier zijn kop niet meer kan heffen zodat de matador veiliger toe kan steken. En die lanssteken gaan zo diep dat de longen geraakt worden en de stier zwaar inwendig bloedt en eigenlijk dreigt te verdrinken in zijn eigen bloed. En dat voor een spektakel van 20 minuten.

    Bij het rapen van kievits-eieren gaat het om eieren die vroeg in het seizoen zijn gelegd en het rapen resulteert in de kievit-ouders die meteen een volgend nest gaan leggen. Is het nadelig voor de kievit? Volgens sommigen niet omdat de late nestjes betere overlevingskansen hebben. De kuikentjes groeien namelijk meer in de zomer op, in een tijd dat er meer voedsel beschikbaar is dan in de vroege lente. Ja, het is jammer voor het ongeboren kuiken maar is het vergelijkbaar met een stierengevecht?

  7. @Wim

    Qua leed is het natuurlijk niet vergelijkbaar. De vergelijking zit het hem puur in het feit dat het een traditie is die met name door lokale mensen gewaardeerd wordt, maar daar buiten niet altijd. Het feit dat de wet in principe het rapen van eieren verbied zegt wat dat betreft al wat. En zoals Arnoud het brengt wordt de ontheffing verleend omdat het een ‘leuke traditie’ is, niet omdat het beter zou zijn voor de overlevingskansen. Ik heb me er verder ook niet in verdiept en het stierenvechten was maar een voorbeeld. Mijn punt was vooral dat er soms (in zijn algemeenheid) omwille van tradities zaken toegestaan worden die eigenlijk misschien niet zo wenselijk zijn.

  8. @Martijn, het rapen van kievits-eieren is iets meer dan traditie. Wat ze doen is de vroege legsels opruimen om zo nieuwe legsels uit te lokken. Die nieuwe legsels hebben een betere overlevingskans omdat de hoeveelheid voedsel later in het seizoen hoger is dan aan het begin. Wat veel van de eier-rapers dan ook ter rechtvaardiging gebruiken. In hoeverre dit ook waar is, is eigenlijk nooit goed onderzocht maar feit is wel dat kievitten gewoon een tweede legsel maken als het eerste nest wordt leeggeroofd. Natuurlijk speelt de traditie ook mee met het eier-rapen. Maar het is onduidelijk welk effect het eier-rapen heeft op de kievit-populatie en juist omdat kievitten een tweede legsel leggen is het kennelijk niet in het nadeel van de vogelsoort. Overigens, wat ik net op Wikipedia lees: wie een kievits-ei wil rapen moet eerst een SMS sturen aan Natuurwerk in Vaassen en wachten op toestemming om het ei te rapen. Heeft de raper in deze zaak dit ook gedaan?

    Een ander excuus dat eier-rapers gebruiken is dat ze na het rapen het nest markeren voor de boer, zodat de boer weet waar de nesten zijn voor als hij de boel gaat maaien. Ook niet-geraapte nesten worden zo gemarkeerd. En ook dit is een positief voortvloeisel van deze traditie. Ik vind het dan ook lastig om tegen deze traditie te zijn, juist omdat het mensen motiveert om met natuurbeheer bezig te zijn. Maar stierenvechten? Nee, ik zie niet hoe de stier of de rundveestapel in het algemeen voordeel kan hebben bij deze traditie. Integendeel, want de fok van vechtstieren vereist een aggressief ras wat juist weer lastig is voor boeren om te houden. Het is veel eenvoudiger om niet-aggressieve runderrassen te houden, omdat die zich eenvoudiger laten melken en uiteindelijk ook eenvoudiger en rustiger te slachten zijn.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.