Mag ik andermans foto’s op mijn Facebook zetten?

facebook-upload.pngEen lezer vroeg me:

Ik upload van alles op Facebook en incidenteel ook wel eens een foto die ik bijvoorbeeld op een krantensite heb gevonden. De groep mensen die die foto ziet is beperkt en mijn Facebook is vrij strak afgeschermd. Kan ik er dan alsnog mee in de problemen komen?

De problemen waar je tegenaan kunt lopen, liggen met name bij het auteursrecht. Het uploaden en publiceren van andermans foto’s zonder toestemming is meestal namelijk inbreuk op het auteursrecht. (Soms kan het een geldig citaat zijn, maar reken er niet op.) Het maakt daarbij niet uit of je op een persoonlijke Facebookpagina publiceert of op een commerciële website.

Wél kan uitmaken of de foto publiek toegankelijk is of juist afgeschermd voor iedereen behalve een selecte groep mensen. De Auteurswet kent namelijk een uitzondering voor publicaties in beperkte kring, namelijk een kring die

zich beperkt tot de familie-, vrienden- of daaraan gelijk te stellen kring, en voor de toegang tot de voordracht, op- of uitvoering of voorstelling geen betaling, in welke vorm ook, geschiedt. Hetzelfde geldt voor een tentoonstelling.

Nu zit Facebook vol met vrienden, maar die interpretatie zou het wel érg makkelijk gaan. De wetgever bedoelt hier de ouderwetse betekenis van vriend, namelijk iemand met wie je een persoonlijke band hebt. Min of meer willekeurige kennissen vallen er niet onder. Ik denk dus dat alleen mensen met een zeer selectief Facebooktoelatingsbeleid van deze clausule kunnen profiteren. Als de clausule überhaupt al geldt voor Facebookuploads – er staat “voordracht, op- of uitvoering of voorstelling” en dat is geen terminologie die je normaal gebruikt bij foto’s.

Daar komt nog bij dat je bij zo’n upload een kopie moet maken, en het maken van een kopie is -los van publicatie- iets waar je toestemming voor nodig hebt van de auteursrechthebbende. Er is een uitzondering voor kopiëren voor eigen gebruik, maar die geldt niet als je de foto deelt met anderen. Je kunt je dus zelfs afvragen of je niet bij het uploaden al auteursrechtelijk de fout in gaat.

Alles bij elkaar vrees ik dat je niet sterk staat als een fotograaf erachter komt dat je zijn foto in je Facebookalbum hebt opgeslagen en dat anderen (familie, vrienden of wie dan ook) deze kunnen zien. De vraag is natuurlijk wel of hij er achter komt, maar je neemt natuurlijk wel een risico als je het daar van laat afhangen.

Arnoud

56 reacties

  1. In hoeverre kunnen de algemene voorwaarden van Facebook je nog in je staart bijten? Door de fotos te uploaden stel je ze in principe ook beschikbaar aan Facebook. Ik heb de AV van Facebook niet helemaal doorgelezen maar ze zullen er vast iets in hebben staan dat ze fotos mogen archiveren en doorzoeken, etc. etc.

    In iedergeval staat bij 10.1 dit:

    You can use your privacy settings to limit how your name and profile picture may be associated with commercial, sponsored, or related content (such as a brand you like) served or enhanced by us. You give us permission to use your name and profile picture in connection with that content, subject to the limits you place.

    Al wekken ze hiermee de indruk dat als je de privacy setting maar goed zet dat ze er niets mee doen. Met nadruk op “indruk” 🙂

    Zelfs als dat er niet in staat hebben ze de mogelijkheid dit later als nog te doen door de AV aan te passen. In hoeverre moet je daarop anticiperen? Ik denk dan b.v. aan de begin tijd van linked-in waar je ‘messages’ niet kon wissen, alleen kon archiveren.

    Ook is Facebook of Hyves (weet even niet meer welke) al eens in het nieuws geweest dat fotos die je gewist had nog steeds kon bereiken als je de rechtstreekse URL wist. Het argument van “ik wis ze wel” als de AV aangepast wordt is dan dus niet sluitend.

  2. Dat is wel een goeie. Ik zou het heel moeilijk vinden om aansprakelijk te worden voor iets waarvan ik dacht dat het legaal was, en dat door aanpassingen van Facebook ineens illegaal werd. Misschien als ik werd ge?nformeerd over de aanpassingen, de implicaties moest begrijpen en toch geen actie ondernam.

  3. Hoe zit het met de functie van Facebook om een link te delen? Je uploadt als het ware niet de afbeelding van een ander, maar verwijst jouw ‘vrienden’ naar de desbetreffende link die vervolgens op jouw Facebookpagina verschijnt. Wellicht ten overvloede merk ik op, dat de link soms al in miniatuur op jouw pagina verschijnt of – bij een video – al afspeelbaar is vanaf jouw pagina.

  4. Beste Arnoud,

    Ik meen dat er nog een andere angel schuilt in het posten van andermans foto’s, zeker als er ook fototags worden geplaatst: er is dan immers sprake van een verwerking van persoonsgegevens.

    Aangezien de Belgische Wet Verwerking Persoonsgegevens gebaseerd is op een EU-richtlijn, lijkt ook onder NL-recht het posten van foto’s van identificeerbare personen op facebook onrechtmatig, in de mate waarin de betrokkene niet heeft ingestemd.

    Onder impuls van de overeenstemmende EU-richtlijn voorziet de BE (en wellicht ook NL) wet dat verwerkingen voor ‘persoonlijke en huishoudelijke doeleinden’ niet onder de WVP vallen, maar m.i. kan een publicatie van foto’s op Facebook, ook zijn de foto’s enkel zichtbaar voor je vrienden, niet als een ‘persoonlijk en huishoudelijk doel’ worden omschreven. Daarvoor is het doelpubliek van de verwerking te breed.

    Kan je deze redenering volgen?

    Het bijzonder vervelende aan inbreuken op de WVP is dat ze strafrechtelijk gesanctioneerd worden, wat degene die wenst dat zijn foto’s niet gepubliceerd worden in de mogelijkheid stelt om zowel tegen de ISP (dus Facebook) als tegen degene die de foto’s post te ageren.

  5. Ik vraag mij opeens af in hoeverre het portretrecht ook van toepassing is op huisdieren! Zo is er hier een leuke foto van mijn hond te zien! (Niet vergeten te stemmen, he!) Die foto is beschermd door copyright, maar is het portretrecht er ook op geldig? Andere kwestie: dat lieve hondje was twee wegen geleden erg ziek en de dierenarts heeft daarbij een rontgenfoto van haar rug genomen. Daar was verder niets op zichtbaar en ik heb een digitale kopie gekregen van die foto, zonder verdere vermeldingen over eigendomsrechten en copyrights. Heb er wel voor betaald en heb ook opdracht gegeven voor het nemen van die foto. Bij wie ligt dan het copyright op die foto en heb ik het recht om de foto te delen met andere dierenartsen over de gehele wereld voor een eventuele tweede, derde, vierde opinie?

    Op de vraag hoe eenvoudig een fotograaf kan ontdekken dat zijn werk staat op een prive-pagina op facebook… Dat hangt mede af van het beleid dat Facebook zelf volgt. De kans is aanwezig dat Facebook zomaar spontaan al die prive-profielen openlijk vrijgeeft. Dat kan als onderdeel van een beleidswijziging of gewoon omdat een hacker of kwaadwillende ex-medewerker gewoon de boel openzet. Het kan natuurlijk ook dat je zelf besluit om je profiel verder open te zetten of dat iemand onder je vrienden delen van jouw profiel verder openbaar maakt. Je wordt dan een radartje in een groter netwerk van auteursrechten-schendingen. Daarnaast weet ik dat Facebook aktief de uploads controleert, mogelijk via geautomatiseerde software, om te controleren of het materiaal in de profielen wel door de beugel kan. Zo is er al diverse software voor gezichtsherkenning waarbij Google’s Picasa wel een mooi voorbeeld van heeft. Vergelijkbare software kan ook gebruikt worden om beschermde foto’s mee op te sporen en te verwijderen, wat betekent dat Facebook deze auteurs-schendingen kan ontdekken en kan besluiten om deze te verwijderen. Eventueel worden ze inclusief je gehele profiel verwijderd…

    Je moet verder bedenken dat de verschillende bedrijven die sociale media aanbieden zich ook aan diverse locale wetten moeten aanpassen. Zo heeft Frankrijk nog wel enkele rare kronkels als het gaat om hoe providers moeten meehelpen met het bewaken van het Internet. En ook andere landen zouden eisen kunnen stellen aan providers die binnen hun grensen opereren waarbij die eisen opeens nare gevolgen kunnen hebben. Wat je vooral zult merken is bepaalde internet-censuur waardoor providers bepaald materiaal moeten weten. De foto van jezelf en je vriendin topless op het strand van Zandvoort zal in Nederland weinig belangstelling hebben, maar de kans is groot dat Facebook die foto verwijdert zodra ze deze zien. Idem voor b.v. foto’s uit je jeugd waarbij je in zwembroek in een peuterbadje aan het spelen bent of zo. Sommige providers kunnen erg ver gaan met dit soort censuur. Aan de andere kant, als een provider aktie onderneemt dan is het grootste risico dat je loopt het verlies van je account. Als een auteur aktie onderneemt dan kun je daarna een aardige rekening verwachten…

  6. Voor de geinteresseerden: heb een tijdje geleden melding gemaakt van inbreuk op auteursrecht op Facebook. Daarbij een linkje gevend naar het materiaal op de eigen site alwaar de naam van de fotograaf, in tegenstelling tot op FB, wel in de foto stond. Binnen 24 uur was de foto verdwenen uit het profiel.

    Dat portretrecht van dieren (en auto’s) is ook een interessante ja. Wij krijgen vaak bericht van mensen dat ze een foto van hun huisdier hebben zien staan in iemands album en eisen dan dat deze foto verwijderd wordt. Maar in hoeverre heeft een hond, kat of kanarie ‘portretrecht’?

  7. @Wim ten Brink;

    Ik vraag mij opeens af in hoeverre het portretrecht ook van toepassing is op huisdieren! Zo is er hier een leuke foto van mijn hond te zien! (Niet vergeten te stemmen, he!) Die foto is beschermd door copyright, maar is het portretrecht er ook op geldig?

    in Artikel 19 van de Auteurswet wordt gesproken over ‘personen’. Lijkt me niet dat je daar als huisdier rechten aan kan ontleden. Misschien dat we straks, na de animal cops, ook nog een animal-court krijgen waar fikkie zijn beklacht kan doen maar nu nog niet verwacht ik zo. 🙂

    Offtopic: leuk fototje trouwens

  8. Volgens mij krijg je, als je een foto bij Facebook uploadt, de waarschuwing dat je wel zelf de auteursrechthebbende moet zijn. Dat lijkt me op zich voldoende om dan zelf het risico af te wegen dat je wilt lopen.

    Inderdaad kan je dan beter gewoon een link plaatsen naar een foto elders op internet (er verschijnt dan vaak automatisch een thumbnail bij), dat is volledig legaal.

    Overigens geldt ook hierbij, dat het tijd wordt dat rechter of wetgever het auteursrecht eens aanpast aan de nieuwe mogelijkheden van deze tijd. Hoe vaak zetten mensen niet een door iemand anders gemaakte foto op hun profiel om te laten zien hoe mooi of interessant die is? Dat levert een meerwaarde op, en voor de fotograaf free publicity. Daar moeten mensen niet willekeurig slachtoffer van worden.

  9. Alles bij elkaar vrees ik dat je niet sterk staat als een fotograaf erachter komt dat je zijn foto in je Facebookalbum hebt opgeslagen en dat anderen (familie, vrienden of wie dan ook) deze kunnen zien

    Als een fotograat erachter komt dat ik met mijn 50 vrienden een foto van hem heb gedeeld wat zou dan zijn schade kunnen zijn? Het is toch niet realistisch dat ik de foto voor een commerciele bedrag van honderden euro’s zou hebben gekocht om aan mijn faceboek vrienden te tonen.

  10. Ik ben het met je eens, maar <a HREF=http://blog.iusmentis.com/2011/03/07/hoe-hoog-is-de-schade-bij-auteursrechtinbreuk/#comment-32333″ rel=”nofollow”>in maart zei je nog “De werkelijk kosten liggen namelijk bij auteursrechtschening potentieel veel hoger dan twee keer die economische waarde terugerekend naar de paar gevallen die een rekening krijgen”.

    Zie je dan een verschil tussen een Facebookschending en een schending op een publieke website? Zo ja, waar ligt dat verschil dan?

  11. Zie je dan een verschil tussen een Facebookschending en een schending op een publieke website? Zo ja, waar ligt dat verschil dan?

    50 personen die het potentieel kunnen zien of 2 miljard mensen die het potentieel kunnen zien.

    De schade bij besloten gebruik lijkt me altijd kleiner dan bij vrije publicatie.

    Verder is er op Facebook bij publicatie voor een kleine groep vrienden geen commercieel belang wat bij veel auteursrechtschendingen wel een rol speelt omdat schendende sites vaak verdienmodellen hebben. In die zin zou je beter Facebook kunne aanklagen vwant die hebben wel een commercieel voordeel bij dergelijke auteursrechtschendingen. Voor Facebook is alles wat meer bezoek genereert een voordeel.

  12. Kortom, foto’s van (huis)dieren zijn dus alleen via copyrights te beschermen. Duidelijk, dus. Blijft nog over de foto die op medische gronden is gemaakt en die ik nu maar naar de mensenwereld trek: Stel, je breekt je pols en het ziekenhuis maakt er een foto van, waar je zelf een digitale kopie van meekrijgt. Wat kun je dan eigenlijk allemaal doen met die specifieke foto van je gebroken botten? Natuurlijk een tweede opinie vragen bij andere artsen maar mag je hem ook op facebook versprijden en zo? 🙂 Geen idee eigenlijk of ziekenhuizen tegenwoordig kopietjes van rontgenfoto’s aan hun patienten meegeven. Ik neem overigens aan dat een ziekenhuis dergelijke foto’s niet voor andere doeleinden mag gebruiken. De foto van mijn gebroken pols kan dus niet zonder mijn toestemming belanden in literatuur over botbreuken. Toch? Of geldt het portretrecht alleen voor de buitenkant van een persoon?

  13. @hAl: Ik denk niet dat het voor de “schade” uitmaakt hoeveel mensen het potentieel hebben kunnen zien, maar hoeveel mensen het de facto hebben gezien, en hoeveel meerwaarde die mensen door dat zien genoten hebben. Natuurlijk is dat een zeer moeilijk meetbaar criterium, maar dat is in zekere zin mate maatgevend voor de bereidheid van de persoon die iets online plaatst om de fotograaf een vergoeding te betalen. Stel dat de vraagprijs voor het plaatsen van een foto een plat tarief van 300 euro is, en de meerwaarde daarvan voor elke bezoeker 0.2 cent is, dan is volgens mijn insteek de waarde bij 1000 bezoekers 2 euro; bij het gehanteerde prijsmodel loopt hij die dus mis. Bij een miljoen bezoekers had de fotograaf potentieel 2000 euro kunnen vragen, en loopt hij door zijn gehanteerde prijsmodel 1700 euro mis. Zet hij zijn prijs op 0.1 cent per bezoeker, dan had hij (transactiekosten en boekhoudkundige moeilijkheden even buiten beschouwing gelaten), in beide gevallen meer kunnen verdienen.

    Als ik de re?le economische schade veroorzaakt door een ten onrechte geplaatste foto op een kleine site moet berekenen, zou ik met een dergelijk model op de proppen komen, ik hoef immers toch niet mee te gaan in een door de fotograaf gekozen verkoopmodel, net zo min als ik akkoord hoef te gaan met de piraterij = 3 x de vraagprijs formule. (Dit rekenmodel laat opnieuw zien hoe absurd groot de “deadweight losses” van het auteursrecht zijn.)

    De inkomsten van on-line advertenties liggen volgens mij in de orde-grote van 0.1 cent per bezoeker op een redelijk interessante site.

  14. 50 personen die het potentieel kunnen zien of 2 miljard mensen die het potentieel kunnen zien.
    Ja, en nee. Inderdaad maar 50 indien niemand van die 50 de foto vervolgens verder zal verspreiden. Maar wat als 10% van die 50 personen de foto op hun profiel ook weer aanbieden en ieder van hen ook weer 50 vrienden heeft? De verspreiding gaat dan een stuk langzamer maar het wordt wel verder verspreidt. Sowieso kun je bij een openbare site ook afvragen of er ook daadwerkelijk 2 miljard mensen het materiaal zullen zien. Als de publieke locatie een blog-entry is zoals deze post van Arnoud dan zou het mij verbazen indien een paar honderd personen het zien. En dan is Arnoud nog best populair. 🙂 Waar het om gaat is de potentiele mogelijkheid dat het auteursrechtelijk beschermde materiaal zich verder over het Internet verspreidt zonder toestemming van de auteur. Hoe snel en hoe ver het verspreidt wordt doet verder eigenlijk weinig ter sprake. Denk aan de naaktfoto’s van Manon Thomas die even een enorme hot item werden en een behoorlijke schending waren van haar rechten. Maar half Nederland kijkt er even naar en gaat daarna weer door met hun dagelijkse werk. Welke schade heeft zij erdoor geleden? Dat is uiteindelijk het bedrag dat verhaald kan worden. (En in Manon’s geval ook nog enige emotionele/morele schade.)

    Aan de andere kant, het is makkelijk om te praten over schade maar een kale kip is niet te plukken. Het is zinvoller om bedrijven aan te pakken voor schendingen van auteursrechten dan individuele personen die de gehele dag zitten te facebooken. In geval van facebook verwacht ik eerder dat de auteur gewoon aan facebook vraagt de betreffende afbeelding te verwijderen.

  15. Ik vind eigenlijk ‘potenti?le kijkers’ ?berhaupt een heel vreemd begrip. Als ik een foto ‘jat’ en op mijn gevel hang, dan zijn er ook niet 6 miljard potenti?le kijkers omdat de hele wereldbevolking mag komen kijken. Ik snap dat het makkelijker is om even op een linkje te drukken en zo een foto te bekijken dan dat het is om naar mijn huis af te reizen, maar volgens mij gaat deze vergelijking toch op, want het mag dan wel ?mogelijk? zijn maar het gebeurt gewoon niet. Daarom lijkt me het argument `mogelijke kijker? enigszins ononderbouwd. Bij internet zie ik dit wel vaker, vooral als het om auteursrecht gaat (goed kopi?ren is ook wel makkelijker); dat iets mogelijk is wordt vaak heel makkelijk gebruikt als dat iets ook werkelijk gebeurt…

    Qua r?ntgenfoto’s (volgens mij is er nog niet echt iets van antwoord op gekomen): Is het niet zo dat dat geen creatieve werken (of wat de bewoording ook moge zijn) zijn waardoor het niet onder het auteursrecht valt? Vraag ik me wel weer af hoe het zit met een bouwtekening, moet zoiets een ‘creatief’ huis afbeelden om auteursrecht te krijgen, of kan je dat alleen in je overeenkomst beschermen?

  16. @Lagg, met rontgenfoto’s kun je weer met twee dingen te maken krijgen: copyright en portretrecht. Vraag is natuurlijk om welke reden de foto is genomen maar de foto zou daarnaast ook op artistieke wijze gebruikt kunnen worden! Daarnaast, je zou ook gewoon voor de lol een rontgenfoto van jezelf kunnen laten nemen, als je maar betaalt. 🙂 Dan is het mogelijk weer wel een creatief werkje.

  17. Een r?ntgenfoto lijkt me over het algemeen niet creatief genoeg om van een ‘werk’ in de zin van de auteurswet te spreken. De fotograaf doet geen enkele moeite om er wat moois van te maken. Het gaat om het technisch/medisch beste beeld. En wat ingegeven is door technisch/functionele eisen, is per definitie niet creatief.

  18. Wim ik denk niet dat er portretrecht op zit aangezien je niet kan zien wie het is, maar ik denk eerder dat het onder de medici gegevens valt.

    Wat is de status van foto’s van de sterrenhemel gemaakt door Nasa of andere organisaties. Hier zit ook geen creativiteit aan aangezien mensen co?rdinaten instellen en een foto nemen (na ja nemen kan een paar dagen duren.

  19. @Win ten Brink, 19: Het lijkt me niet redelijk inbreukmakend gedrag van anderen toe te schrijven aan de eerste persoon, zeker niet voor materiaal dat ook ruim (legaal) beschikbaar is. In principe kunnen die mensen ook aangesproken worden op hun gedrag.

    Een vergelijkbare denkfout zie je met het bepalen van de “schade” door file-sharing. De schade die door iedere individuele file-sharer op een bit-torrent of vergelijkbaar systeem wordt veroorzaakt is gemiddeld de waarde van ??n kopie (niet de kopie die hij heeft gedownload voor eigen gebruik, want dat mag gewoon, maar de schade van de kopie die hij heeft doorgegeven.) Dat werken soms vele duizenden malen worden doorgegeven is omdat vele duizenden mensen dit doen.

    Bittorrent is behoorlijk transparant, dus er is goed te achterhalen wie wat download; Nieuwsgroepen zijn centraal georganiseerd, en dus met relevante wetswijzigingen zijn beide waarschijnlijk redelijk goed te onderdrukken, maar hiervan zal het netto resultaat zijn dat het file-sharen zich verplaatst naar systemen die dat niet zijn. Nu zijn dergelijke systemen nog lastig in gebruik en iets minder effici?nt, omdat er geen “noodzaak” is ze te gebruiken, maar als er een vraag naar ontstaat, dan zullen die systemen zich snel evolueren in makkelijk voor leken te gebruiken tools — die dan ook effectief kunnen worden ingezet voor het delen van zaken die wij, de opsporingsdiensten of de geheime diensten veel ernstiger vinden, wat volgens mij de reden is dat bittorrent en de pirate bay nog niet de nek is omgedraaid…. Vergelijkbare tegen meekijkers beschermde systemen zijn ook denkbaar voor Facebook.

  20. @Jeroen Hellingman, hoe redelijk het is, is een vraag voor de rechter. Maar het dreigement dat de auteur een rechtzaak gaat aanspannen en een forse schade gaat claimen als je niet meteen gaat schikken is vrij bedreigend voor veel personen. Ook al is het niet reeel, het is een dreiging dat je daarvoor verantwoordelijk gesteld kunt worden. Nee, de rechter zal wel zijn gezonde verstand gebruiken en alleen maar de directe schade toekennen, te weten het delen met 50 personen, niet voor het delen met de halve wereld. Maar wat als je een rechter treft die er net iets anders over denkt? Bedenk wel, als de massale verspreiding is te herleiden tot een enkele upload door jou, en de auteur weet de rechter hiervan te overtuigen, dan is de kans aanwezig dat je de komende jaren je salaris bij de auteur mag inleveren…

    De theorie is leuk, maar de praktijk is soms verrassend anders…

  21. @Win ten Brink: inderdaad, rechtvaardigheid is soms heel ver te zoeken, ook in ons rechtssysteem… Uiteindelijk gaan ook hier zaken naar de hoogste bieder, al is het niet zo vaak omdat ze de rechter omkopen, maar omdat ze al eerder de wetgever hebben omgekocht. Zo zijn we met name aan de huidige uiterst ongebalanceerde auteurswetgeving gekomen.

  22. @Jeroen Hellingman, het hoeft nog niet precies omkoping te zijn… Waar het om gaat zijn de kosten die je maakt als je jezelf voor een rechter moet verdedigen. Kosten waarvan je niet weet of je ze uiteindelijk weer vergoed zult krijgen, zelfs al heb je een goede rechtsbijstands-verzekering. Erger, zodra je aangeklaagd wordt zul je als eerste je eigen verzekeraar moeten overtuigen van jouw gelijk om te zorgen dat ze zich volledig inzetten! Als ze jouw winstkansen laag inschatten dan zullen ze zich niet altijd even hard inzetten. Immers, rechtzaken zijn vrij kostbaar en zij moeten het betalen. Natuurlijk hebben ze een bepaalde zorgplicht maar ik wens je veel succes als je vervolgens je eigen verzekering moet aanklagen om een betere advokaat te krijgen… Dit betekent ook dat een auteur die een schikking voorstelt van EUR 25.000 (best veel) al erg interessant kan zijn om te accepteren indien je advokaat heeft berekent dat je gehele verdediging uiteindelijk EUR 40.000 zal gaan kosten… Dat je die daarna misschien op de tegenpartij kunt proberen te verhalen is zeker geen garantie dat je kosten minimaal blijven. Ikzelf heb een slechte ervaring met een vorige werkgever die van de rechter een ontslagvergoeding moest betalen van een half jaarsalaris. Is daarna nooit betaald want die schuld was samen met andere schulden genoeg om het bedrijf over de afgrond te duwen, waarna een faillisement volgde en de belasting als eerste betaald kreeg. Heb je gelijk gekregen, krijg je nog geen cent om je onkosten te vergoeden… Om die reden ben ik altijd een beetje cynisch over de Nederlandse rechtspraak…

  23. @Wim: Ik had het nog niet eens over kosten-baten, die inderdaad soms ver te zoeken zijn… Ik doelde op de eenzijdigheid van veel onderdelen van de auteurswetgeving, die daardoor sterk in het voordeel van grote partijen werkt, en in het nadeel van het publiek. Het zijn typische voorbeelden “special interest” wetgeving, waar de wetgever heeft gefaald in het vinden van een redelijke balans — en als je dan even gaat zoeken in de geschiedenis van de wetgeving, dan zie dat de wetten van letterlijk zijn geschreven door belangengroeperingen, die tevens de betreffende bewindspersonen en parlementari?rs hebben “bewerkt”. Op deze manier zijn bijvoorbeeld de verlengingen van het auteursrecht en de naburige rechten erdoor gekomen, en zitten we met juridische wangedrochten als het volgrecht… (ofwel, achteraf een koop toch maar in een soort huur-overeenkomst omzetten…)

    De ongebalanceerde wetgeving maakt ook de bullies mogelijk waar deze thread over gaat.

    Het uiteindelijke resultaat is natuurlijk dat daarmee het respect voor het auteursrecht als geheel ondergraven wordt. Het is niet meer uit te leggen en niet meer te verdedigen, waardoor ook het uitgangspunt verloren gaat dat een auteur aan zijn inspanningen moet kunnen verdienen als die maatschappelijke meerwaarde hebben.

  24. @Jeroen, je hebt gelijk dat de wet soms een beetje eenzijdig lijkt te zijn, maar dat komt mede omdat de wetgeving zich traag aanpast aan moderne ontwikkelingen. Daardoor zijn wetten die vroeger nog enigszins practisch waren tegenwoordig complete gedrochten. Als je kijkt naar de situatie 50 jaar geleden, toen was het voor auteurs een stuk lastiger om hun content te verspreiden en was het voor auteursrechten-schenders ook lastiger om de wet te overtreden. Toen waren er maar weinigen die ertegen protesteerden. Tegenwoordig is het heel eenvoudig om content te maken en te verspreiden, maar ook om deze dus illegaal te verspreiden! Allemaal dankzij de moderne technieken! En nu blijkt opeens dat de wetgeving waar voorheen maar weinigen over klaagden nu opeens een grote hindernis is.

    Maar natuurlijk is er ook een verstoring in de balans. De grote auteursrechten-organisaties hebben veel financiele middelen om te lobbyen. Ze moeten ook wel om hun inkomsten te beschermen. De consument heeft het lastiger omdat deze tegenwicht moet bieden, waar ook financiele middelen voor noodzakelijk zijn. Echter, dergelijke consumenten-organisaties hebben geen specifieke inkomstenbron en moeten het dus volledig hebben van vrijwillige bijdragen en subsidies. Maar die financiele middelen schieten zwaar tekort ten opzichte van de grotere auteursrechten-organisaties.

    Uiteindelijk draait het gewoon om de centen. Wie geld heeft, heeft macht. Zelfs in een democratie als Nederland…

  25. @Wim: bedankt. Dat is mijn punt. Ik ben als eenzame hobby-lobbyist voor stichting Vrijschrift eens op bezoek geweest bij de Commissie Auteursrechten… zit je tegenover mannen in pakken die daar dik voor betaald en lang voor gestudeerd hebben.

    Het zou erg zinvol zijn als we in deze zaken van het minimaal per-ongeluk gebruik van een fotootje op een site een aantal zaken kwamen waarbij de rechter re?le schadevergoeding toekent (??n euro, en dan niet eens symbolisch), en dan de complete proceskosten bij de winnaar neerlegt, vanwege het beginnen van een zaak zonder eerst een redelijke oplossing te zoeken om het geheel te schikken. (maar zelfs daarover is een rottige proceskostenrichtlijn voor IP zaken gelobbied…).

  26. @Jeroen, het neerleggen van de proceskosten bij de winnaar is niet eerlijk als de rechter de consument gelijk geeft i.p.v. de auteur. Beter is het als beide partijen hun eigen onkosten moeten betalen. Maar als die regel wordt ingesteld, en je wint als consument, dan kun je nog steeds niet je kosten op de auteur verhalen! Nee, de verliezer betaalt is veel eerlijker, maar iedere partij moet wel voor de uitspraak een overzicht geven van de onkosten die ze vergoed willen krijgen! Met duidelijke specificaties!

    Bedenk verder dat het lang niet altijd de grote auteursrechten-organisaties zijn die gaan procederen! Ook mensen zoals jij en ik kunnen naar de rechter stappen om onze eigen content te beschermen. Zo heb ik als hobby dat ik artistieke CGI plaatjes maak, waarbij ik een aantal plaats onder mijn DeviantArt account. In het verleden heb ik zelfs gezien dat een website zonder mijn toestemming mijn plaatjes had misbruikt maar die site werd snel gesloten toen ik de beheerder ervan op de auteursrechten-schending wees. Ofwel, je kunt aan beide kanten komen te staan: als rechtenschender of als slachtoffer/auteur.

    Wel is het zo dat grote bedrijven niet al hun onkosten kunnen declareren bij de verliezer. Deze kosten moeten redelijk blijven, wat betekent dat de inhuur van een top-advokaat de organisatie uiteindelijk ook geld kost. Maar daar maken ze zich vaak niet eens zo druk om. Het gaat deze organisaties meer om de winnende uitspraken om zo in toekomstige kwesties een goede bewapening te hebben. Dit betekent ook dat een per ongeluk gebruikt fotootje die op kleine schaal wordt verspreidt door een rechter ook meestal op een redelijke wijze wordt bestraft. Dit is niet de USA waar je al gauw miljoenenclaims tegen je kunt krijgen. Een dergelijke zaak zal eerder een paar honderd euro gaan kosten en als de organisatie een team top-advocaten heeft ingehuurd dan zullen de meeste rechters dat zeker meewegen en de uiteindelijke schade juist laag houden! Want het moet wel allemaal redelijk blijven…

    De praktijk is echter dat auteursrechten-organisaties eerder zullen optreden tegen commerciele overtreders. Mensen die b.v. massaal kopietjes maken om deze voor een paar centen door te verkopen, marktlui die met illegale CD’s op de markt staan, bedrijven die ongevraagd content misbruiken zonder de auteur te compenseren. In die kwesties wordt sneller opgetreden en zijn de schadeclaims ook een stuk hoger.

  27. Bleef het dan ook maar zo redelijk… helaas is dat in de praktijk vaak wel anders: juist sommige particuliere fotografen hebben er bijv. een handje van om buitensporige “schadevergoeding” te eisen, en dan is er nog het volgende punt, namelijk dat je in een civiele procedure met de juiste tegenargumenten moet komen, zo niet, dan moet de rechter de eiser wel gelijk geven, ook al heeft ie dat misschien niet. Particulieren denken namelijk vaak dat ze hun zaak zelf wel bij de kantonrechter kunnen verdedigen, ook om de kosten van een advocaat uit te sparen, maar dat kan ze dan juist (letterlijk) duur komen te staan.

  28. @Peter, maar juist die fotografen die de laatste cent eruit proberen te melken zijn juist auteurs die het helemaal niet zo breed hebben. Dergelijke buitensporige schadeclaims zijn geen goede manier om nieuwe klanten te werven. Soms heb ik het idee dat ze hiertoe worden gedwongen omdat ze de concurrentie niet meer aan kunnen en toch nog een inkomstenbron moeten vinden. Een schadeclaim wegens auteursrechtenschendingen kan dan nog wat opleveren. Ook zo’n fotograaf heeft financiele grenzen vergelijkbaar met die van de overtreder. Daarnaast, je kunt een hoge claim indienen maar de meeste rechters zullen dat dan weer afzwakken tot wat redelijk is. Maar als aangeklaagde is het wel verstandig om een advokaat in te huren om de rechter ook te overtuigen dat de schadeclaim onredelijk is!

    Maar ook hier, als een fotograaf EUR 1.000 claimt voor een dergelijke overtreding, betaal je dan of laat je het voor de rechter komen? Eerst rechtshulp inschakelen want die zijn gespecialiseerd in het bepalen van de risico’s die je loopt. Rechtspraak is een mes dat aan twee kanten snijdt. Eigenlijk zijn de enige winnaars de rechter, de advokaten en eenieder die het gerecht draaiende houdt…

  29. @Wim: Normaal gesproken vindt ik dat je de redelijk gemaakte kosten moet neer kunnen leggen bij de verliezer van een geding. Ik had het specifiek over de situatie waarin een bullyende organisatie die voor minimaal gebruik de hoofdprijs wil binnenhalen, waarin ik de rechter zou aanraden dit om te draaien, zelfs al hebben ze formeel gelijk. Hiervoor zijn precedenten, zoals bijvoorbeeld een onderneming die iemand voor de rechter sleepte voor een betalingsachterstand van ??n gulden (in de jaren negentig, en niet van de 18de eeuw). Het gaat erom dat mensen fatsoenlijke eisen neer moeten leggen, en men moet samenwerken om tot een vergelijk te komen. Als men de wet denkt te kunnen misbruiken om mensen af te persen moet dat hard afgestraft worden.

    Ik heb zelf ook een website, en merk dus ook dat mensen materiaal van mijn site lenen. Als het me echt irriteert dan is een mailtje naar de hosting-provider meestal afdoende, maar meestal is een vriendelijk mailtje met de tekst: “h?, ik zie dat je materiaal van me leent, zou je daar een linkje terug voor willen?” geven voldoende.

  30. @Jeroen, Rechters in Nederland zijn meestal wel slim genoeg om te bepalen dat een bullyende organisatie gewoon te ver gaat en gaan ook niet automatisch de verliezer veroordelen tot het vergoeden van de kosten van de winnaar. Als b.v. een fotograaf een claim van EUR 500 voor laat komen en daarnaast nog eens EUR 10.000 aan advokaatkosten erbij doet, dan is de kans groot dat de rechter alleen maar die EUR 500 en een beetje toekent. Niet alleen de claim moet terecht en redelijk zijn, ook de kosten die de winnaar heeft gemaakt om zijn gelijk te krijgen. Kijk ook even naar de zaak rond FTD, waarbij de rechter uiteindelijk FTD veroordeelde tot het vergoeden van de kosten van Breind, begroot op maar EUR 904. Die kosten werden gewoon met een standaard-formule berekend en wijken volgens mij enorm af van de werkelijk gemaakte kosten van Brein. Dit is het Liquidatie-tarief en dat zorgt voor een aardige drempel voor de extra kosten die men claimt. (Maar goed, als ze met goede argumenten komen kan de rechter ook die extra kosten toewijzen, maar daar zijn weer de benodigde argumenten voor nodig.)

  31. Dank voor alle informatie! Maar hoe zit het dan met al die websites waar je een ‘Clipper’ of “Pinner’ kunt downloaden, die zich als een add-on op je browser installeert, en waarmee je foto’s van andere sites kunt clippen en in je favorieten plakken? Op de site zijn deze ‘geclipte’ beelden ‘gewoon’ voor iedere bezoeker te zien (met bronvermelding en link naar waar het beeld vandaan komt). Natuurlijk wijzen ze in hun Voorwaarden enige verantwoordelijkheid af, leggen die bij de gebruiker c.q. consument. Kan dat, of zijn ze inbreuk aan het maken op het auteursrecht?

  32. als je foto,s op facebook zet van ontwerpen die je gemaakt hebt, zijn deze dan ook beschermd volgens het niet geregistreerd gemeenschapsmodel? Ik weet dat als je foto,s van werk publiceert op een website of bijv met een tentoonstelling dat dan die datum bepaald dat jij op dat moment met dat werk naar buiten komt…. Ik vraag me dus af of dat ook geld als je foto,s op facebook zet?

    alvast bedankt!!

  33. Ik ben benieuwd hoe het zit met het plaatsen van afbeeldingen van illustraties op FB. Ik plaats ze om ze te delen met geïnteresseerden en vrienden. Het zijn illustraties die allemaal gevonden zijn op het web en de maker wordt vermeld. Daarnaast ben ik ook lid van een site waarbij het de ‘sport’ is om te delen. Je maakt daar een pagina aan om afbeeldingen te delen en die linken dan door naar de site waar je het vandaan hebt. (webshop / blog / website) Je kunt volgen en gevolgd worden volgers kunnen je link verder delen. Dank!

  34. Wellicht min of meer off topic, maar ik worstel met het volgende. Mijn partner is overleden. Nu plaats ik foto’s van onze vakantie op mijn Facebook. Zijn familie heeft mij dit nu verboden. Het zijn mijn foto’s en duidelijk met toestemming van mijn partner gemaakt. In hoeverre kan mij dit wettelijk verboden worden?

    1. Als maker heb je gewoon auteursrecht en mag je de foto’s publiceren. daarnaast geldt echter nog het portretrecht.

      De nabestaanden van de persoon hebben portretrecht tot tien jaar na de dood van de geportreteerde. Bij een partnerschap kan de partner natuurlijk ook nabestaande zijn.

      Verder geldt bij portretrecht dat als de foto’s niet in opdracht zijn gemaakt dat er een redelijk belang moet zijn dat een foto niet gepubliceerd mag worden. Dat redelijke belang van de nabestaanden moet dan zwaarder wegen dan jou belang in de vrijheid van meningsuiting. Je kan bijvoorbeeld dus niet foto’s publiceren die bijvoorbeeld je partner ernstig belachelijk maken of anderszins een negatief beeld van hem geven zonder toestemming van zijn nabestaanden tenzij dat echt een journalistieke noodzaak heeft.

      Gewone standaard prive foto’s van een vakantie kunnen de nabestaanden eigenlijk niet verbieden omdat zij daar niet een redelijk belang bij hebben. http://nl.wikipedia.org/wiki/Portretrecht#Portrettendienietinopdrachtzijngemaakt.28art.21_Aw.29

    2. Als partner zul je zelf het portretrecht hebben ge-erft, tenzij er iets anders is geregeld in het testament of als er sprake was van een echtscheiding voor het overlijden. Idem voor de eventuele kinderen van je partner. (Dus ook kinderen uit een eventuele voorgaande relatie of buitenechtelijke relatie!) Sowieso hebben ze wettelijk geen poot om op te staan, volgens mij…

      Maar overweeg ook of je de relatie met je schoonfamilie op het spel wilt zetten voor alleen een stel foto’s. Je maakt een eventueel conflict alleen maar groter op deze manier.

  35. Ik weet niet of dit topic nog actief is, maar ik probeer het maar:

    Als amateurfotograaf plaats ik foto’s op http://www.panoramio.com

    Panoramio geeft mij de mogelijkheid om voorwaarden aan het gebruik te stellen. Zo geef ik op dat mijn foto’s beschermd zijn met copyrights en dat mijn foto’s uitsluitend gebruikt mogen worden na uitdrukkelijke toestemming. Letterlijke tekst: “No one can make copies or use your photos without your explicit permission”. Op mijn foto’s vermeld ik bovendien nog de tekst: “All rights reserved – Bernard Veerman ©”.

    De situatie is dus: 1) Panoramio biedt mij de mogelijkheid mijn werk te beschermen; 2) All mijn foto’s zijn voorzien van een eigendomstekst.

    Toch duiken mijn foto’s op zeer veel commerciele websites op, zoals vakantiesites, sites van VVV’s, sites van makelaars, sites van steden die zich promoten, etc. De wijze waarop men van mijn foto’s gebruik maakt is door middel van een API, een link naar de foto op Panoramio en de vermelding dat de copyrights bij de eigenaar berusten.

    Ik heb dit altijd een zeer vreemde situatie gevonden omdat er daadwerkelijk gebruik wordt gemaakt gemaakt van mijn foto’s zonder mijn toestemming en dat Panoramio, die de maker bescherming biedt, ook degene is die toelaat dat er via een link een kopie op een commerciele site geplaatst kan worden.

    Kunt u mij vertellen of het plaatsen van mijn foto’s d.m.v. een link (API) + het vermelden dat de copyrights bij mij berusten een rechtmatige daad is? Zelf ben ik van mening dat de plaatsers in overtreding zijn omdat ze van mij geen toestemming hebben en ik van hen geen vergoeding ontvang.

    1. Als ik de voorwaarden van Panoramio snel doorlees dan lijkt het mij dat derden jouw foto’s mogen gebruiken via de API die ze aanbieden. Daarbij moeten ze wel jouw naam erbij vermelden plus een link plaatsen naar de originele foto. Echter, commercieel gebruik van jouw foto’s is niet toegestaan. Ook niet via hun API. Commerciele websites gaan hier dus mee in de fout en volgens Amerkaans recht kun je dan een DMCA sturen naar die sites. Maar ja, als het een Nederlands bedrijf bent kun je ook een rekening sturen voor de licentie. Vakantiesites, makelaars en de VVV zijn dus fout bezig…

  36. Reuze bedankt voor de snelle reactie en de URL.

    ALs ik het goed begrijp betekent dit dus dat een link naar een foto, die vervolgens op een commerciele site wordt afgebeeld, wettelijk niet als “het gebruiken (= kopieren) van die afbeelding” wordt beschouwd. De enige voorwaarde is dat de copyrichts en de naam van de eigenaar vermeld moeten worden. Het plaatst het begrip “copyright” naar mijn idee in een wat vreemde positie. Moelijk te begrijpen omdat het weergeven (= gebruiken) van de afbeelding de enige bedoeling is van de link, en de eigenaar mag genieten van eeuwige onbezoldigde roem 🙂

    Als er ontwikkelingen zijn in die richting zou ik het erg op prijs stellen op de hoogte te blijven.

    Nogmaals hartelijk dank voor de snelle reactie, Bernard

    PS de letterlijke tekst op Panoramio luidt: “No one can make copies or use your photos without your explicit permission”, met nadruk op USE…

    1. Panoramio vertelt het volgens Amerikaans recht. Daar mag je niet zomaar framen of embedden, hoewel het een beetje afhangt van de manier waarop je het doet. De Europese hyperlinkuitspraak is daarbij zeer recent dus nog lang niet alle teksten zijn hierop aangepast.

  37. Wanneer ik een facebook bericht van iemand anders deel met daarin een foto die achteraf blijkt auteursrechtelijk beschermd te zijn, ben ik dan strafbaar omdat ik de foto dan opnieuw zou publiceren. Een fotograaf wil me nu laten betalen voor het delen van 2 foto’s waar van ik niet wist dat ze auteursrechtelijk beschermd waren en zeker niet dat ik daarmee eventueel strafbaar zou zijn.

  38. Ik heb ook een vraag over het delen van foto’s. Ik heb een opebare wandel en natuurpagina waarop ik eigen gelopen wandelingen deel en eigen natuur foto’s , aangevuld met info van de diverse natuur pagina’s die er op facebook zijn zoals bv natuurmonumenten pagina’s waarvan ik sommige van hun berichten dan weer deel. Tevens deel ik wel vaker foto’s van facebook natuupagina’s maar altijd onder vermelding van de desbetreffende fotograaf .Kan ik hier problemen mee krijgen ?

    1. Disclaimer: IANAL. In theorie kun je ermee in problemen komen. Je plaatst andermans foto’s zonder geldige licentie. De foto’s op Facebook zijn nog steeds beschermd materiaal, alleen heeft Facebook nu ook een licentie voor het gebruik ervan gekregen. In principe kan het gebeuren dat je een factuur van een paar honderd euro in je brievenbus ontvangt voor het gebruik van zo’n foto. En ja, die zul je ook moeten betalen, ook al haal je de fot meteen weg. In de praktijk zal het best wel meevallen, mede omdat veel fotografen via Facebook hun foto’s onder het publiek willen brengen en eigenlijk wel willen dat zoveel mogelijk mensen ze zien, onder vermelding van de auteur. Dat is wat jij doet dus zullen de meesten er geen problemen mee hebben. Het wordt echter vervelender indien iemand een foto “jat” en of Facebook plaatst. Jij hebt namelijk geen garantie dat de persoon die de foto plaatst ook daadwerkelijk de auteur is. Als de betreffende foto van b.v. Getty afkomstig is kun je zeker in de problemen komen. En de rekening kan dan echt fors oplopen, zeker ook omdat Getty het Internet nauwkeurig afspeurt op hun eigen beeldmateriaal. Het kan dus nooit kwaad om op Facebook even navraag te doen over de auteur van de foto en of je de foto op jouw site mag gebruiken.

  39. Hallo, graag zou ik willen weten of iemand op facebook op zowel een prive als op een zakelijk account foto’s mag plaatsen zonder toestemming van mij van een paard van mij waar degene op zit en de suggestie wekt dat zij hiermee traint en tevens een video van het paard erop heeft staan. Dit paard heeft er alleen in stalling gestaan en haar partner trainde het paard toendertijd. Ik heb al gezegd dat ik het niet wilde hebben maar ze doet het toch. Zelf kan ik nergens op reageren want ik ben uiteraard geblokkeerd. Deze accounts zijn ook voor iedereen te zien dus niet voor een select gezelschap.

  40. Hoe zit het met een afbeelding waar copyright op rust en die iemand anders op Facebook plaats, wat gebeurt er als jij die afbeelding ook gaat gebruiken op Facebook? Facebook claimt dat bij het uploaden van een afbeelding de rechten van Facebook zijn. Als iemand anders de foto steelt en upload op Facebook en hij wordt vervolgens verder verspreid, is dan niet elke ‘deler’ gelijk ook een ‘heler’?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.