Politie vraagt verwijdering opruiende tekst, mag dat wel?

politie-verzoek-verwijderen-bevelDe Nationale Recherche eist dat Publicintelligence.net stopt met het publiceren van het magazine Inspire, meldde Webwereld gisteren. De site zou opruiende informatie publiceren, die volgens de KLPD tegen de wet is. Als de publicatie niet vrijwillig gestaakt wordt, zal de server offline gehaald worden, dreigt de brief. Alleen: dat mag de politie helemaal niet.

In de takedownbrief (stijlloze spiegel) is te lezen dat het gaat om een magazine “Inspire” dat opruiende inhoud gerelateerd aan Al-Qa’ida zou hebben. Dergelijke inhoud kan strafbaar zijn, als deze concreet aanzet of oproept tot geweld. In 2007 werd een vrouw veroordeeld voor opruiing omdat ze had gelinkt naar vergelijkbare teksten.

Zoals al bij de Crimesite-zaak van januari aan de orde kwam: de politie mag niet vrijwillig vragen om dingen te verwijderen of af te geven. Haar bevoegdheden (en die van het OM) zijn geregeld in de strafwet, en ze moeten daar gebruik van maken. Vrijwillig vragen om iets dat ze niet mogen vorderen botst daarmee. Dat blijkt onder meer uit een arrest uit 2007 van de Hoge Raad. (Toegegeven, dat ging om persoonsgegevens en niet om publicaties, maar het gaat om het principe.)

In dit geval is de enige grondslag artikel 54a Strafrecht, dat de Officier van Justitie (na machtiging van de rechter-commissaris) de bevoegdheid geeft verwijdering te eisen. De politie heeft géén bevoegdheid om dit te doen. En wat ze niet mag vorderen, mag ze ook niet vragen. Terecht dan ook dat hostingpartij EuroVPS weigert de site te sluiten.

Arnoud

27 reacties

  1. Ik ben wel nieuwsgierig hoe dit op een meta-nivo werkt in de juridische wereld. Hoe wordt in het systeem dit gedrag tegen gewerkt als het ongewenst is?

    Ik denk aan het afstraffen van zoekingen zonder bevel in het Amerikaanse systeem door daar dat bewijs als onbruikbaar te markeren, met als gevolg dat ze daar een stuk preciezer op zijn. Vormfouten is ook iets soortgelijks, niet twee keer aangeklaagd worden voor hetzelfde vergrijp, allemaal manieren die een invloed hebben op het hele systeem om ongewenst gedrag veel minder aantrekkelijk te maken.

    Als “vrijblijvend” vragen met een blafbrief niet mag voor de politie en ze het toch doen, wat is de negatieve terugkoppeling (straf is wat sterk) in het juridische systeem? Is het bijvoorbeeld mogelijk ze aan te klagen voor iets als intimidatie, is er een tuchtraad, dit soort negatieve publiciteit, iets dat pijn doet in de rechtzaak…?

  2. Mooi helder betoog! Type tekst dat menig e-diensten aanbieder zou kan uitprinten, inlijsten en boven de balie hangen.

    NB met dergelijke powerplay van politiediensten werd ik reeds in 1996 geconfronteerd. Maar toen kon je het nog afdoen als “ach dat internet is nog nieuw voor de lokale veldwachter”. Dat argument – en dan ook nog eens van de nationale recherche – anno 2011 nog steeds moeten hanteren gaat er bij mij niet echt in.

  3. Dat is er niet; de politie behoort vrijwillig terughoudend te zijn.

    Als men een niet-bestaande bevoegdheid uitoefent en dit komt tot een rechtszaak, dan kan dat leiden tot uitsluiting van bewijs of niet-ontvankelijk verklaren van het OM. Denk aan het binnentreden “op vrijwillige basis” en dan de kastjes doorzoeken zonder dat daar een juiste grond voor is. Het gevondene is dan uitgesloten van het bewijs.

    Er is geen mechanisme dat verhindert dat agenten iets kunnen vragen waar ze geen grond voor hebben als er g??n rechtszaak op volgt.

  4. Het lijkt mij dat, om een nog verdere juridisering van de samenleving te voorkomen er een of andere mogelijkheid gemaakt zou moeten worden om dit soort verzoeken wel te doen. Niet ontvankelijkheid lijkt me veel te ver gaan. Wel zou er een soort omgekeerde sanctie kunnen zijn (schadevergoeding o.i.d.) als een verzoek door de rechter achteraf als onterecht wordt beoordeeld.

  5. @Victor : Lijkt me geen goed plan, want dan moet het “slachtoffer” van de onterechte zoekaktie zelf aktie ondernemen om zijn recht te halen, terwijl het kwaad al geschied is. Laat oom agent maar met bevel van huiszoeking oid komen. Dan weet de burger ook waar hij/zij aan toe is.

  6. @Victor. Er is een mogelijkheid om dt soort verzoeken te doen. De route die Arnoud beschrijft via de rechter commisaris. Wat is dat voor een weerzin tegen controle door de rechter? Waaarom moet er steeds een procedure komen die daar om heen gaat. Als de overheid het nodig vind om vrijheden van burgers (vooraf) in te perken dan kan dat maar men dient er wel eerst een rechter van te overtuigen dat dit wettig is.

    En anders klaag die burger achteraf maar aan en laat het dan toetsen door een rechter.

  7. Dit is toch geen grap he? Een brief die qua vormgeving geen enkele eigenheid heeft, begint met “tho whom” en niet is ondertekend door een met name genoemde persoon?! Ziet er meer uit als oplichting….

  8. @6 Peter (1) Het (vooraf) gaat wat mij betreft niet op. (2) Mijn vertrouwen in het oordeelsvermogen van de rechter(commissaris) is niet heel veel groter dan dat van een (gespecialiseerd) politiepersoon. De justiti?le molens malen soms wat langzaam en het is allemaal extra ambtenarij. (3) Als er een sanctie is die terugslaat op degene die onterecht een verzoek doet dan lijkt me dat een redelijke stok achter de deur om niet met willekeur te werk te gaan. Ik zou een tegenvraag kunnen stellen: wat is dat toch dat iedere daad door een professional door een meerdere vooraf gecontroleerd moet worden?

  9. Dat mogen ze niet vragen, dat mogen/moeten ze eisen op grond van artikel 137c Strafrecht (discriminatie/haatzaaien). Er is nogal een verschil tussen “ik vorder verwijdering op grond van het wetboek” en “ik wil graag dat u dit weghaalt”. Bij het laatste weet de burger niet of dit gewoon een wens is (“ik wil graag een kop koffie”) of een wettelijke plicht (“ik wil graag uw legitimatie zien”).

    Z? moeilijk is het voor oom agent toch niet om even het wetsartikel erbij te noemen en de juiste bevoegdheid te hanteren om te onderbouwen wat ze eisen?

  10. Maar begrijp ik dan dat de politie dus een dergelijk artikel of 137d (waar ook aanzetten tot haat of geweld tegen godsdienst en levensovertuiging in staan) wel kan gebruiken om een website uit de lucht te laten halen als de politie daty eist op grond van zo’n artikel?

  11. Bij de website-eigenaar: ja. Die kan -in theorie- meteen worden opgepakt en voor het hekje gesleept als hij zoiets doet. Waarschuwingen zijn niet nodig.

    Speciaal voor tussenpersonen (hosters) is er een aparte regeling (art. 54a) waarbij ze eerst notice en takedown moeten doen en de hoster pas vervolgd mag worden als hij daar niet aan meewerkt. En bij die regeling geldt de eis van een machtiging van de rechter-commissaris. Dit is ingevoerd om iets meer garanties richting vrije meningsuiting te houden.

  12. Voor 125o is geen doorzoeking vereist. De memorie van toelicht uit 1999 zegt expliciet dat het ook op internet van toepassing is:

    Artikel 125o In het nieuwe artikel 125o Sv is de voorlopige maatregel van ontoegankelijkmaking van gegevens neergelegd … Ook is het mogelijk dat via Internet strafbare informatie wordt gevonden. Wanneer redelijkerwijs kan worden vermoed dat het gaat om gegevens die onder Nederlandse rechtsmacht vallen, kan ook d?n deze maatregel worden getroffen

    Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-26671-3.html

    Het klopt wel dat daar dan instemming van een OvJ of van een RC bij vereist is.

  13. Zeker weten?

    Artikel 125o<br/> 1. Indien bij een doorzoeking in een geautomatiseerd werk gegevens worden aangetroffen …

    Wel bijzonder is dat men bij een doorzoeking op plaats A, een geautomatiseerd werk mag doorzoeken op plaats B (als er een netwerkverbinding is tussen die twee). Dat valt dan ook onder dit artikel.

    Ook is het mogelijk dat bij een zogenaamde netwerkzoeking ??? onderzoek vanaf de plaats van een huiszoeking in een elders aanwezig geautomatiseerd werk (artikel 125j Sv) ??? in een computer elders strafbare gegevens worden aangetroffen. De hier voorgestelde bevoegdheid maakt het dan mogelijk die gegevens ontoegankelijk te maken.
    Maar het begint met ?rgens een doorzoeking. Artikel 125o heeft
    slechts betrekking op gegevens die bij een onderzoek in een geautomatiseerd werk ?worden aangetroffen?. … Dergelijk onderzoek moet op andere gronden berusten, zoals de mogelijkheid voor de RC om de ?uitlevering? van computergegevens te bevelen (artikel 125i Sv) of de doorzoekings- of inbeslagnemingsbevoegdheden.

  14. Dat doen ze ook, maar het begint met een doorzoeking. Zeg maar: men doorzoekt je huis, vindt logins voor een server en neust dan op die server. Dat mag onder 125o Sv. Er hoeft geen apart bevel voor die server te worden gehaald, zelfs niet als die andermans eigendom is of in het buitenland staat.

    Wat niet mag is zomaar op een server kijken (ook niet als deze alles via HTTP aanbiedt) en dan zeggen “op grond van 125o Sv sommeer ik het weghalen van deze informatie”. Er is in die situatie geen sprake van “een doorzoeking in een geautomatiseerd werk”, wat vereist is in de aanhef van 125o Sv.

  15. Arnoud dat vind ik erg raar dat men met die gegevens de server wel mogen bekijken of moeten ze zich houden aan die inlog gegevens. Dus als die gegevens een gebruiker is op het systeem mogen ze niet meer doen als wat die gebruiker kon of mogen ze dan ook proberen Root/Administrator te worden.

  16. Wat niet mag is zomaar op een server kijken (ook niet als deze alles via HTTP aanbiedt) en dan zeggen ???op grond van 125o Sv sommeer ik het weghalen van deze informatie???. Er is in die situatie geen sprake van ???een doorzoeking in een geautomatiseerd werk???, wat vereist is in de aanhef van 125o Sv.

    Ja volgens mij mag dat toch wel:

    Uit die eerder gerefereerde memorie van toelichting:

    Opsporingsonderzoek op openbare computernetwerken … Vervolgens kunnen politie-ambtenaren als ieder ander rondkijken in de digitale wereld en kennis nemen van de voor een ieder raadpleegbare informatie. Daarvoor is niet vereist dat zij een verdenking van een strafbaar feit hebben. Evenmin behoeven zij hun hoedanigheid van opsporingsambtenaar bekend te maken. Zoals de politie, al dan niet in burger, op straat mag surveilleren en rondkijken, zo mag een rechercheur vanachter zijn computer hetzelfde doen op Internet. Een uitdrukkelijke wettelijke grondslag is daarvoor niet nodig, mits dat optreden gerekend kan worden tot de uitvoering van de politietaak (zie artikel 2 Politiewet 1993).

    Politie mag dus op een open netwerk als het internet opsporing doen zonder zelfs maar de verdenking van een strafbaar feit zolang dat tot hun takenpakket behoort en als ze daar dus verboden materiaal aantreffen obv 125o met toestemming van de OvJ of de RC het materiaal ontoegangelijk laten maken.

  17. Ik snap echt niet hoe je komt van “rondkijken op vrij netwerk” naar 125o Sv. Er staat toch heel duidelijk “bij een doorzoeking” in dat artikel, waarmee wordt aangegeven dat dat een bevoegdheid is die alleen bij een doorzoeking mag worden ingezet.

    Wat betekent “Indien bij een doorzoeking” volgens jou dan?

  18. Dat is de overkoepelende term waarbinnen dat wetsvoorstel met vele artikelen geplaatst wordt.

    Er m?et een basis in de wet zijn voor elke actie die de politie wil uitvoeren. Als je artikel 125o citeert, moet aan de eisen van dat artikel worden voldaan. Ik vermoed dat men dat weglaat in de MvT omdat dat uit de context wel blijkt. Of men is onzorgvuldig. Maar artikel 125o k?n niet worden ingezet buiten een doorzoeking.

  19. De constructie van artikel 54a Sr is een wetstechnisch onlogisch en inconsequent verhaal met allemaal haken en ogen – zelfs als alles wel volgens de regels gebeurt. Het blijft toch raar dat een officier zelfstandig over strafbaarheid beslist(zelf met oppervlakkige controle door een R-C) , zonder mogelijkheden tot beklag of beroep, zeker in gevallen waar die strafbaarheid niet op voorhand glashelder is en dat de daarwerkelijke procedure uiteindelijk maar door een verzameling belanghebbenden is omschreven bij gebrek aan een duidelijk kader. Het probleem zou echter niet heel veel langer moeten bestaan. In het “conceptwetsvoorstel” Versterking Bestrijding Cybercrime (voorheen ook bekend als CCIII) wordt een en ander meer logisch, consequent en met waarborgen omkleed in voorgesteld artikel 125p Sv e.v. Daarmee zou een eenduidige en afdwingbare prcedure bestaan waartegen je netjes je beklag kunt doen als je het er niet mee eens bent. Dit voorkomt dan hopelijk dit soort minder gelukkige acties.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.