Komen er weer softwarepatenten aan in Europa?

Richard Stallman in de bocht. Ik las een artikel in de Guardian waarin de vrijesoftwarevoorman de noodklok luidt over de bedreiging van het softwareoctrooi. Eén stukje schoot me echt in het verkeerde keelgat: de plannen om een trans-Europees octrooi in te voeren zouden een sneaky manier zijn om stiekem toch weer softwareoctrooien te legaliseren.

Al sinds 1950 of daaromtrent zijn er plannen om een Europees octrooi in te voeren, dat in één keer in heel Europa geldt en niet zoals nu in elk land apart wordt geregistreerd. Als compromis is begin jaren zeventig het Europees Octrooibureau opgericht dat de beoordeling van aanvragen centraal doet, waarna het Europese octrooi wordt omgezet in een setje nationale octrooien.

Het vervolgtraject (één octrooi) liep altijd fout op de vraag in welke taal dat octrooi gepubliceerd zou moeten worden, want elk Europees land vindt dat haar eigen taal de leidende taal is voor technische innovatie of dat lokale ondernemers geen buitenlandse talen hoeven te snappen om octrooien te kunnen vermijden. De enige uitzondering is Nederland, dat al sinds 1973 pleit voor gewoon Engels, Frans of Duits mits landen met andere talen dan maar korting krijgen op de aanvraagtarieven.

In 2005 was er die puinhoop van de richtlijn “computer-geimplementeerde uitvindingen” waarbij werd voorgesteld de aanpak van het Europees Octrooibureau te formaliseren. Die gaat wel iets verder dan alleen “zet het woord computer in je aanvraag en je bent safe”. Je uitvinding moet wel iets doen waar de computer zelf (de hardware) beter van gaat werken. Zo is een datacompressietechniek te patenteren omdat deze zorgt voor sneller datatransport, of juist minder benodigde netwerkcapaciteit voor dezelfde gegevens. Een algoritme om fractals te tekenen is niet te patenteren, ook niet als je “op een computer” erbij zet want dit ‘doet’ niets met de hardware zelf.

Er wordt nu weer gesproken over het echte Europese octrooi, waarbij de discussie vooral gaat over hoe de handhaving in zijn werk moet gaat. Komt er dan een Europese octrooirechtbank, en zo ja waar gaat die zich vestigen? Want als hij in Duitsland zit, moet een Spaanse ondernemer dan helemaal daarheen reizen? En als elk land er eentje heeft, hoe waarborg je dan de eenvormigheid van de uitspraken? En oh ja, in welke taal gaan we het ook weer doen?

Ik verwacht niet dat er de komende vijf jaar een echt Europees octrooi komt, en al helemaal niet dat daar specifieke regels in staan over software. Als er al regels komen, dan gaat dat over de status van een octrooi na verlening en de manier van handhaving. De inhoudelijke regels zullen 1-op-1 gebaseerd zijn op wat het Europees Octrooiverdrag uit 1973 zegt. Pas de rechtspraak daarna zal enige duidelijkheid kunnen verschaffen over softwareoctrooien.

Arnoud

25 reacties

  1. Octrooi of patent word in de wikipedia op 1 hoop gegooid, dus als het dan toch hetzelfde is….logisch beredeneerd zou dat dan wellicht bij de European Patent Office (EPO) ondergebracht kunnen worden? Hoofdkantoor staat in Duitsland (en het grootste stuk infra in ons kikkerlandje) en die werken met lokale instanties in de landen zelf. Je kunt je octrooi dan lokaal in je eigen land indienen en wordt dan toch Europees geregistreerd, zodanig dat iemand anders er geen octrooi meer op kan aanvragen. M.a.w. in zo’n opzet maakt het niet uit waar zoiets zou komen. Maar ik hoop niet dat ze ooit software patenten gaan invoeren hier. Je ziet wat er van komt 🙁

  2. Maar ik hoop niet dat ze ooit software patenten gaan invoeren hier

    Software zelf kun je niet patenteren. Software valt onder auteursrecht. ‘Software patenten’ staan voor gepatenteeerde methoden en technieken die je in software kunt implementeren en dergelijke patenten bestaan hier in Europa al. Dus je hoop is al te laat.

  3. Ik vind eigenlijk je voorbeelden van wat patenteerbaarheid een duidelijk voorbeeld tegen software patenten. Wat is het verschil tussen jouw twee voorbeelden? Beide doet niets met de hardware. Het maakt de hardware niet beter of slechter.

    Compressie algorithmen zijn wiskundige formules die je op data los laat waardoor je die transformeert in compactere data met daarin dezelfde informatie.

    Fractals zijn wiskundige formules waar je data in stopt (seeds) en er komt grotere data uit die je als een (mooi) plaatje kan weergeven.

    Als het tweede niet patenteerbaar is, dan ook het eerste niet. Er bestaat namelijk geen wezenlijk verschil tussen beide. data in -> transformatie -> data uit.*

    En dat is net het grote probleem met software patenten. Ik heb niets tegen een patent op een bepaalde machine die in een bepaalde stap software gebruikt. Zolang het patent het gebruik van de betreffende algorithmes (software)in een andere machine dan maar wel toestaat.

    Een voorbeeld: Stel je ontwikkeld een nieuwe zuinige automotor, die werkt door een bepaald hardware design in combinatie met een in software geimplementeerd algoritme om het aan te sturen. Deze motor mag wat mij patenteerbaar zijn en de software is daar een onderdeel van.

    Mocht dit algortime vervolgens bruikbaar blijken voor iets ongerelateerd, ik noem maar iets, een efficientere hoge druk reiniger, dan moet dit te gebruiken zijn, omdat het patent op de specifieke implementatie in een motor is en niet op het algoritme op zich.

    Overigens heb ik het gevoel dat dit het beoogde was met de regel dat software as such niet patenteerbaar is. Helaas krijg je er dan een europese uitspraak overheen dat als je maar zegt dat het op een computer geladen wordt / op een DVD staat het niet meer as such is en dus patenteerbaar.

    Ik zou het liefst dan ook zien dat wordt toegevoegd: 1. Het gebruik van een General Purpose computer maakt software niet patenteerbaar (En meteen duidelijk maken dat het draaien van specifieke software op een GP computer deze niet een special pupose computer maakt om de slimmerikken de pas af te snijden) en 2. Patenten zijn niet van toepassing op software die draait op een GP computer.

    Helaas leven we ook in europa inmiddels in een corporatocracy en zie ik dit niet snel gebeuren.

    • Beide algorithmes zijn ook gewoon netjes met pen en papier uit te voeren (in Amerika is net weer een mooie uitspraak geweest: “met pen en papier uit te voeren is niet patenteerbaar … tenzij het heel veel werk is” Sinds wanneer is hoeveelheid werk van belang of iets patenteerbaar is, tegenwoordige tabellen in databases zijn zo groot dat het ook niet meer praktisch op papier is te doen. Zijn grote tabellen opgeslagen op de computer dan ineens patenteerbaar)
  4. Ik ben zelf verklaard tegenstander van alle octrooien (en software-octrooien in het bijzonder). Er zijn genoeg economische studies die laten zien dat het economisch rendement van octrooien negatief is, en dat het netto resultaat ervan een rem op innovatie is. Dit was een van de redenen dat het systeem in Nederland in 1861 is afgeschaft (helaas is het in 1918 opnieuw ingevoerd).

    Het systeem dient voornamelijk grote ondernemingen, die hiermee kleinere partijen van de markt weten te weren.

    Nu is het onwaarschijnlijk dat dit inzicht op korte termijn doordringt bij de heren politici, want die worden op dit gebied geheel gek-gelobbyd door de belanghebbenden. Waar tegenstanders van octrooien wel op kunnen hopen is het proces van het verkrijgen van octrooien zo moeilijk mogelijk te maken. Dus, iedere keer als het Europees octrooi de kop op steekt bij de kleinere lidstaten moord en brand gaan roepen over het achterstellen van hun industrie, omdat octrooien niet in de eigen taal geschreven mogen worden. Sterker nog, pleit voor een verplichting octrooien in alle talen aan te leveren, met de clausule dat elke taal gelijkwaardig is, juist om het overschoot aan octrooien te beperken (De VS zit nu net op octrooi nummer 8000000).

  5. @Elroy: Ik zie toch wel een wezenlijk verschil tussen datacompressie en iets generieks als fractals. Een datacompressiealgoritme wordt gebruikt in een specifieke praktische context: het sneller/efficiënter transporteren van data. Die context is wat het patenteerbaar maakt. En het patent behoort dan beperkt te zijn tot die context.

    Algoritmes als zodanig behoren niet patenteerbaar te zijn (en zijn dat ook niet) maar een concrete toepassing daarvan patenteren lijkt me prima. Ik kan met natuurkundige formules uitrekenen hoe ik een stevige brug bouw met minder materiaal. Die constructie is dan te patenteren, maar dat patent beschermt dan natuurlijk niet de formules zelf.

    En vind je een smartphone of tablet een GP computer?

  6. @6: Arnoud, ik vind het onderscheid tussen het algorithme en de concrete toepassing lastig. Laat ik het bij het compressie algoritme houden en een heel oud voorbeeld.

    De eerste harde schijf die ik kocht was 20MB groot met MFM encoding. Ik heb daar een harddisk controler bij gekocht die RLL encoding toepaste, waardoor er 50% meer data op de schijf kon worden geschreven.

    Dan zou ik zeggen dat een harddisk controler met RLL encoding patenteerbaar is. De RLL encoding is echter een algoritme en is dat niet.

    Stel nu (wat niet het geval was) dat de RLL encoding ook als software op de computer kon worden gezet waardoor je 50% meer data kan opslaan op een MFM encoded harddisk, zonder dat je een nieuwe controler nodig hebt. Het doel van de compressie is gelijk, de methode is echter anders. De ene zit ingebakken in een controler en doet het automatisch, de ander werkt los van de controler op je computer. Ik zou zeggen dat die laatste methode niet onder het patent valt.

    Andersom als de encoding in software al bestaat en iemand denkt he ik bouw het in de controler in, zou ik zeggen dat het niet patenteerbaar is vanwege het feit dat dit voor de hand ligt.

    Dan nu één van de patenten van apple: Kinetic scrolling. Als je onderaan een lijst scrolt dan stopt hij niet, maar geeft hij je feedback dat je het eind hebt bereikt door de lijst iets door te scrollen en onderaan een grijs leeg gebied te laten zien. (Dit is uiteindelijk terug te brengen tot een algorithme, net als ieder computer programma) In dit geval ziet een software patent er wel heel erg uit als een patent op een idee.

    Wat ik hier boven heb beschreven is volgens mij een idee wat niet patenteerbaar zou moeten zijn. Apple implementeert dat idee in zijn software. Implementaties van ideën zijn patenteerbaar, dus apple vraagt een patent aan. Wat is er dan feitelijk gepatenteerd? Het enige wat ik kan bedenken is de specifieke instructies die dit voor elkaar brengen, de code. Maar die is juist al beschermd door copyright en dat is mijn inziens een veel logischere bescherming. Als Google in android het zelfde idee implementeert, zal dat met andere instructies zijn. Een andere implementatie dus en zowel een patent als copyright op Apples code zou dat niet beschermen (vergelijk in fysieke zaken: Een patent op een weefgetouw kan, maar als een ander een weefgetouw maakt dat op een andere manier werkt is er geen inbreuk, want het idee een machine om mee te weven is niet patenteerbaar). Wellicht dat het beschermd kan worden met een copyright op hie het resultaat er uitziet?

    Wat betreft jouw laatste vraag, ja smartphones en tablets zijn general purpose computers. Onderdelen van de hardware zullen te patenteren zijn, maar de software is niet anders dan wat op een PC draait.

    In het geval van een smartphone is lastig waar je de grens legt. Het begon met pure telefoons die alleen als doel hadden om te bellen. Duidelijk geen general purpose computer. De volgende stap was de integratie van electronische agenda’s. Nog steeds niet general pupose maar wel een uitbreiding van de taken. Alleen op een zeker moment is de stap genomen waarop je alles op een telefoon kon laten draaien. Een huidige smartphone kan je zelf software voor schrijven en er is eigenlijk geen beperking meer wat die software doet. De telefoon software en de agenda staat er nog steeds op, maar ook office suites draaien er tegenwoordig op en als je zelf kan programmeren zou je er zelfs je specifieke bedrijfssoftware op kunnen laten draaien; duidelijk general purpose.

    De eerste tablets waren laptops met touch screens en vanaf de meet af general pupose computers. Dat de iPad en de huidige android tablets op een ’telefoon OS’ draaien komt in feite door de ontwikkeling van de telefoon die ik hierboven heb beschreven met de realisatie van Apple dat hun telefoon OS een goede basis is voor een tablet (omdat het al geschreven was met energie besparing en ontbreken van toetsenbord in het achterhoofd.)

  7. @Arnoud, Datacompressie is dus te octrooien. Maar data encryptie dan? Dat doet weer niets op hardware gebied. Overigens zijn fractals in sommige gevallen weer wel octrooibaar of patenteerbaar! Waarom? Een techniek genaamd Fractal Compression waarmee je afbeeldingen fors kleiner kunt maken met een beetje dataverlies.

    @Elroy, wat is jouw definitie van een General Purpose Computer eigenlijk? Want hoewel computers voor veel taken inzetbaar zijn, worden ze vaak voor specifieke doeleinden gebruikt.

  8. @Elroy: Het toepassen van een bekende techniek in een concreet systeem is in principe octrooieerbaar maar meestal triviaal en daarom toch weer niet octrooieerbaar. Er zijn namelijk twee eisen: a) kun je dit überhaupt octrooieren en b) is dit nieuw en inventief?

    De vraag of MP3-compressie in een apparaat octrooieerbaar is, gaat over eis a. De vraag of de algoritmen niet allang bekend waren, gaat over eis b.

    Ik ben dus tegen het criterium “general purpose computer” omdat je daar alles onder kunt laten vallen. Is een printer met upgradeable firmware niet ook een GPC? Of wordt hij dat wanneer iemand er Linux op draaiend krijgt?

    @Wim: Encryptie verhindert toegang tot de informatie, dat lijkt me een technische verbetering tov een onversleuteld medium. Een kluis is ook een technische uitvinding.

    En ja, er zijn vast toepassingen van fractals die wél tot octrooi kunnen leiden. Maar die moet je dus los zien van de fractals zelf.

  9. Hmmm. Hoe kun je een fractal vertalen naar een technische verbetering? Wat als je een bepaalde fractal-formule gebruikt om de rekensnelheid van computers mee te meten? Je vertaalt die formule naar een stukje C code en je compileert die code voor een bepaald platform om er vervolgens mee te bepalen hoe snel dat platform de fractal uittekent, wat je weer naar een waarde kunt vertalen die de performance van een systeem aangeeft. Technisch best waardevol als je zo computers met elkaar kunt vergelijken. En het maakt ook weinig uit welke fractal-formule je gebruikt zolang deze maar redelijk wat rekenkracht vereist. Maar in combinatie met de test-methode zou je een octrooi kunnen aanvragen zodat anderen niet zomaar dezelfde formule(s) kunnen gebruiken voor vergelijkbare tests. Of is dit te ver gezocht? 🙂 Sowieso vraag ik mij al of er ook compressie-methodes zijn waar je weer geen octrooi op kunt aanvragen. Run-Length Encoding, bijvoorbeeld. Een vrij eenvoudige methode die vooral bij eenvoudige plaatjes met veel dezelfde kleuren voor een redelijke compressie kan zorgen. 100 pixels wit, twee pixels zwart, drie pixels grijs, 54 pixels wit, enz. De eerste die dit bedacht had daar vast octrooi op kunnen vragen…

    Maar bestandsformaten dan? Voor computers is het ook belangrijk dat de juiste data zo snel mogelijk gevonden wordt. Hiervoor zijn diverse zoek-algoritmes die ieder weer voor bepaalde toepassingen het meest geschikt zijn. Erg lastig zijn die algoritmes ook niet maar de manier waarop je deze combineert en data opslaat in een systeem bepaalt hoe snel de data opgehaald kan worden. Kan Microsoft dan b.v. een octrooi aanvragen op SQL Server? Of in ieder geval hoe SQL Server data bewaart?

  10. @8, @9: Voor mij is een General Purpose Computer een computer die niet voor een speciaal doel is gemaakt, maar door middel van software voor één of meer specifieke doelen geschik kan worden gemaakt.

    Special purpose zijn dan dus bijvoorbeeld de kastjes in je auto die sensordata uit de motor verkrijgen en deze verwerken en dan regel signalen en diagnostische signalen uitzenden. Uit de auto gehaald is deze computer vrij nutteloos. Zou de hardware geschikt zijn om er linux up te zetten dan heb je nog geen zinnige computer vanwege ontbreken van algemene invoer en uitvoer hardware. Een hardware wijziging is nodig om deze tot een GP computer (en dus een andere computer te maken)

    Idem met het printer voorbeeld, de ingebouwde ‘computer’ is special pupose. Een printer heeft niet de hardware om deze general purpose in te zetten. Alhoewel HP hier ook de grenzen aan het verleggen is door printers met Web OS te willen maken. Met ingebouwde hardware voor invoer en uitvoer (touchscreen) en de mogelijkheid om applicaties voor allerlei doeleinden te gebruiken heb je dan weer te maken met een general pupose computer. Beetje zelfde verhaal als de phone ->smartphone ontwikkeling.

    Linux draaien maakt het niet meteen general pupose, sterker nog Linux wordt gebruikt in een heleboel special purpose computers.

    Het blijft moeilijk, mischien is uiteindelijk het beste onderscheid nog om te maken dat een patent op een apparaat met een specifieke functie wordt verleend waarin een noodzakelijke software stap zit. Maar dat de software stap op zich niet patenteerbaar is. Alles wat alleen software is is dan niet patenteerbaar. De netwerk controler die een compressie algoritme toepast voor efficienter verzenden is dan patenteerbaar. Maar er kan wel software uitgebrachtworden die die compressie toepast zonder het patent te schenden. Ook als de computer die gecomprimeerde data alsnog over een netwerk stuurt. Het patent is dan immers op een netwerk kaart die comprimeert. Je bent dan af van patenten op winkel mandjes en bestellen in 1 click enzo die puur software zijn.

  11. Wat versta je dan onder de softwarestap op zich? En hoe onderscheidt die zich van een stap die best ook met dedicated hardware opgelost kan worden?

    1) Een radio met verbeterde ontvangst, waarbij ruis in het signaal wordt gefilterd met een band pass filter. 2) Een radio met verbeterde ontvangst, waarbij ruis in het signaal wordt gefilterd door een DSP chip die een band pass algoritme X toepast.

    Wat is het verschil? Beiden filteren ruis, beiden doen dat met een BPF.

    Wat is GP hardware? Mijn TomTom draait namelijk ook Linux, en kan via touchscreen, scherm en audio communiceren met de buitenwereld. Daarmee kan hij net zo veel als mijn tabletpc. En hij kan méér dan de server in de kelder: daar zit geen toetsenbord aan, noch een monitor. Goed, daar kan ik dan weer in ssh’en, maar dat kan ik ook op sommige printers en routers. Ik vrees dat deze wereld te ver geëvolueerd is om nog een onderscheid te maken, tenzij je het gooit op iets vaags als “een apparaat dat voor algemeen gebruik verkocht wordt en geen beperkingen afdwingt over de software die erop gebruikt mag worden”. Alleen is dan een iPad geen GP computer meer omdat immers Apple beperkingen afdwingt.

  12. Het enige wat ik kan bedenken is de specifieke instructies die dit voor elkaar brengen, de code. Maar die is juist al beschermd door copyright en dat is mijn inziens een veel logischere bescherming
    Copyright bescherming op code heeft totaal geen zin als je een nieuwe idee wilt beschermen. Als je een stuk code in C++ omzet naar java vervalt al het copyright. Zo logisch is copyright dus niet om nieuwe methoden en technieken te beschermen.

  13. @12: Goed voorbeeld!

    Als de radio 1) met bandpass filter patenteerbaar is, omdat de filtering een vernieuwing is, dan radio 2) ook. Het patent is op een radio met een bandpass filter om de kwaliteit te verbeteren. Hoe je die bandpass implementeerd is om het even hardware of software. Het is niet een patent op een radio met een dps die softwarematige een bandpass filter implementeert. En al helemaal niet een patent op een programma dat een bandpassfilter algoritme implementeerd. De functie en vernieuwing is het toepassen van een bandpass filter.

    Maar als je een dsp met een bandpass filter wil gebruiken om stem uit een opname te isoleren van het achtergrond geluid, dan valt dit niet onder het patent.

    Overigens zie ik nog wel een probleem: Als je dan een radio maakt die het signaal verbeterd door het eerst door een lowpass en daarna door een highpass filter te halen (equivalent aan een bandpass dus)valt dit dan onder het patent. Zeker omdat ik implementaties in software heb gezien van een bandpass filter die precies dat doen :/

    Overigens, waarom die bijzin in jouw voorbeeld over opgelegde restricties? “Een apparaat dat voor algemeen gebruik verkocht wordt” Voldoet toch al? Apple zij restricties zijn niet op functionaliteit, behalve dat je niet iets mag maken dat al standaard wordt meegeleverd en op inhoud, ze spelen de moraal ridder. Het maakt de iPad niet minder general purpose iig.

    Eigenlijk vindt ik dat wel een heel mooie definitie. TomTom brengt hem op de markt met de ristrictie dat hij alleen als navigatie gebruikt mag worden->geen GP computer.

    Sony breng PS3 op de markt met mededeling dat hij Linux draait en als PC gebruikt kan worden -> GP computer >:)

    iPad kan voor alles gebruikt worden, maar apple doet kwaliteits tests en is moraal ridder -> GP computer

    Opel bouwt hem in een auto in om motor management te doen en als je er wat anders mee doet vervalt garantie -> geen GP computer.

    Concurrentie zorgt ervoor dat er altijd wel GP computers zullen zijn en als patenten niet van toepassing zijn op GP computers, zal er ook altijd voldoende software voor zijn.

    @13: Is dat zo? Als je een boek van Engels naar Duits vertaald ontstaat er wellicht een copyright voor de vertaler op de vertaling als hij daarbij creativiteit nodig heeft gehad (woord grappen omzetten), maar het oorspronkelijke copyright geldt ook nog.

    Als je een C++ programma letterlijk in Java omzet lijkt mij dat copyright infringement. Daarom ook al die clean room implementaties aan de hand van specificaties (al dan niet afkomstig uit reverse engineering). Anders had men wel gewoon de code bekeken en in een andere programmeertaal vertaald.

  14. Aanvulling @13: Bovendien, je hebt het over een idee beschermen, dat kan sowieso niet! Patenten beschermen een implementatie van een idee, vandaar dat je vaak ziet dat er om patenten heen ontworpen wordt. Zie mijn eerdere voorbeeld: Het idee van een machine die weeft is niet te patenteren, een specifieke machine die weeft wel. Maar een andere machine die op een andere manier weeft is dan niet beschermd.

    Copyright beschermt ook geen ideeën, maar de expressie van een idee. Source code is de expressie van een idee en beschermd tegen kopieren. Een ander kan dat idee onafhankelijk implementeren en er is dan geen sprake van copyright schending. Als die onafhankelijke expressie exact gelijk blijkt is naar aale waarschijnlijkheid de expressie niet creatief te noemen maar functioneel bepaald en dus niet te beschermen.

  15. Zo “special purpose” is een TomTom eigenlijk ook niet. De hardware is behoorlijk generiek alleen de manier waarop deze is samengesteld maakt het meer specifiek. En aan de andere kant, ik kan ook navigatie-software op een server-rack installeren. Beetje moeilijk om deze mee te nemen maar met een GPS-device via USB en de juiste software, plus een bestelbusje om dat complete server-rack mee te nemen kan ik het geheel als alternatieve routeplanner gebruiken… Ander voorbeeld. Ik heb thuis een MCI mini-PC staan waarop Windows 2008 draait. Da’s mijn webserver. 🙂 Zit een stroomkabel in en een draadje voor het netwerk want de ingebouwde WiFi vind ik te onbetrouwbaar. Met alleen die hardware is het apparaat ook verder nergens voor geschikt. Ik kan natuurlijk extra hardware aansluiten maar dat geldt ook voor andere apparaten. Als een apparaat bluetooth ondersteunt dan kan ik b.v. een bluetooth toetsenbord of muis erop aansluiten. En als de software op het device het mogelijk maakt dat ik deze vanaf mijn PC kan bedienen (en dat kan met de TomTom!) dan kan het apparaat ook meer generiek gebruikt worden. Steeds meer apparaten worden dan ook slimmer en kunnen daardoor ook meer generiek ingezet worden. Die grens tussen generiek en specifiek is dan ook behoorlijk vaag. Daarnaast heb je ook nog dat software zowel hardware-matig als software-matig in een computer kan zitten. Zo kunnen videokaarten heel goed plaatjes renderen (CGI) en bieden ze ook veel functies hiervoor in de hardware kaart zelf. Maar diezelfde functionaliteit is ook via normale computer-software te behalen. Alleen is de GPU beter geoptimaliseerd voor de benodigde berekeningen dan de CPU.

    Overigens, een C++ programma vertalen naar Java? Beide programmeertalen hebben veel gelijkenissen met elkaar zodat de nieuwe Java-code sterk lijkt op de C++ code. Praat dan liever over het vertalen van een C++ programma naar Visual Basic, Pascal, COBOL of een andere, afwijkende programmeertaal.

  16. @Elroy: Klopt, als het octrooi gaat over een radio met LPF en jij hanteert een radio met LPF én HPF dan schendt je het octrooi. Je radio heeft immers (naast nog allerlei dingen) een LPF en gebruikt die om ruis te filteren. Dat is een feature van octrooien, geen bug.

    Als je nu zegt dat een radio met LPF én HPF bekend zijn, dan is daarmee het octrooi op radio met LPF ongeldig omdat het prior art afdekt. Hooguit zou iemand in die situatie “radio met LPF maar zónder HPF” kunnen octrooieren, maar dan moet er wel een verhaal komen waarom weglaten van de HPF niet voor de hand ligt.

    Ik zie niet hoe je “algemeen gebruik” kunt hanteren als criterium, dat lijkt me véél te vaag. Wordt een smartphone voor algemeen gebruik verkocht? Of alleen om te bellen? En de PS2 van Sony, is die special purpose omdat hij voor games is gemaakt of GP omdat je ook Other OS kunt draaien?

    Als ik een Windows-PC inzet als media center, of een general purpose PC koop en inzet als home automation server, zijn ze dan nog general purpose?

    Laat ik het anders vragen. Ben je het met me eens dat een mp3-speler onder een mp3-patent moet kunnen vallen? Even niet of mp3 inventief is, maar uit principe: een apparaat dat data kan decomprimeren en zo geluid kan maken met 10x minder opslag dan eerst. Als dat patenteerbaar is, waarom geldt het patent dan wél voor die speler maar niet voor jouw PC met mpg123 of winamp erop?

    En wat nu als ik die PC met winamp fullscreen laat draaien en alleen inzet voor muziek de hele dag? Of die PC verkoop met winamp fullscreen in het autostartmenu, en adverterend met “Nu patentvrije MP3 speler!”.

  17. @17: De PS3 zou GP zijn, omdat hij expliciet met die other OS functie werd geleverd en er indertijd zelfs een punt van werd gemaakt door Sony dat het feitelijk een computer was en niet slechts een console.

    Als er een patent op MP3 zit, dan valt een MP3 speler daar onder. Evenals iedere willekeurige software op de PC.

    De vraag is of MP3 patenteerbaar moet zijn en daarbij doel ik niet op de inventiviteit. MP3 is een algoritme, een wiskundige bewerking van je data. Het algorithme comprimeert en laat zaken weg die onhoorbaar zijn om nog meer ruimte te besparen. Als het niet patenteerbaar is valt deze hele vraag ook weg. Juist omdat software patenteerbaar is komen we met dit soort verwrongen situaties te zitten.

    Overigens: Het psycho acoustisch model wat gebruitk wordt door een MP3 encoder om te bepalen wat hij weg kan laten lijkt me typisch iets wat copyrightable is. Het is welliswaar deels functioneel ingegeven door de werking van het menselijk gehoor, maar de verschillen zullen altijd hoorbaar zijn en dan is het aan de programmeur om een model te maken wat nog lekker in het gehoor ligt en dat is subjectief.

  18. Ik denk dat het probleem vooral veroorzaakt wordt doordat we een grens zien tussen software en hardware, terwijl beiden sterk van elkaar afhankelijk zijn! Software en hardware vormen nu eenmaal een geheel, dus een octrooi verkrijgen voor een stukje software vind ik niet kunnen als daar niet ook een hardware-component aan hangt. Ik denk ook dat het vooral afhangt van hoe je software en hardware aan elkaar koppelt. Dus in geval van compressie maakt het wat mij betreft verschil of je dit integreert in een harde schijf of in een netwerk-kaart of in een compleet besturings-systeem voor de PC. Maar software zonder hardware is als een algoritme, een idee. Op papier ziet het er leuk uit, maar zonder hardware is het nutteloos…

  19. @Elroy: Ik bedoel dus niet dat MP3 als zodanig patenteerbaar moet zijn maar dat een apparaat dat MP3 kan coderen of decoderen dat moet zijn.

    Als het niet patenteerbaar is valt deze hele vraag ook weg. Juist omdat software patenteerbaar is komen we met dit soort verwrongen situaties te zitten.

    De verwringing ontstaat omdat jij een grens wil trekken tussen GP computers en special purpose devices. Die grens is niet (meer) te trekken want het is te laat; special purpose devices zijn steeds vaker GPCs met een leuk schilletje er omheen.

    Ja, de PS2 is een GPC vanwege OtherOS. Maar de TomTom kastjes zijn te hacken en dan kun je er Linux op zetten. Máákt ze dat meteen een GPC? Of is een gehackt kastje een GPC maar het origineel niet?

    Ik vind het onverklaarbaar om octrooien wél toe te staan op special purpose devices en niet op general purpose computers. Beiden zijn computers, beiden doen hetzelfde. Het GPC heeft als enige voordeel dat het meer kan doen dan de SPD. Maar a) dat hoeft niet en b) dat doet niet af aan dat het de geoctrooieerde functie vervult als de juiste software erop staat.

    Als je zegt, mp3’s maken is geen uitvinding want slechts beetje goochelen met frequenties, ok, dat gaat over trivialiteit. Als de formules al bekend waren: tuurlijk. En als je zegt dat alleen octrooi mag worden verleend op harde werktuigbouwkunde en dat dataverwerking never nooit niet een octrooieerbaar veld kan zijn, goed. Daar ben ik het niet mee eens maar dat zijn consequente posities.

    Waarom mag een radio die mp3 afspeelt wél onder een patent vallen en een computer die mp3 afspeelt niet?

  20. “En als je zegt dat alleen octrooi mag worden verleend op harde werktuigbouwkunde en dat dataverwerking never nooit niet een octrooieerbaar veld kan zijn, goed. Daar ben ik het niet mee eens maar dat zijn consequente posities.”

    Ik denk dat dat het aardig samenvat voor mij. Gelukkig mogen we het in Nederland oneens zijn 🙂 Overigens ben ik wel van mening dat dataverwerking mits er een creatief element aan zit tot auteursrechten mag leiden.

  21. @hAl:

    Software zelf kun je niet patenteren. Software valt onder auteursrecht.
    Dat laatste klopt, maar toch kun je software (onder voorwaarden) patenteren. Je kunt een patent krijgen op een gegevensdrager met daarop een inventief programma. Of beter: op alle gegevensdragers waarop een programma staat dat alle kenmerken bezit die in de verleende claim staan vermeld.

    (Het probleem dat de informatie op een gegevensdrager niet los kan worden gezien van het apparaat dat de gegevensdrager uitleest en de informatie verwerkt wordt hierbij genegeerd. In praktische gevallen is dat meestal ook geen echt probleem, hoewel het een interessante vraag is of een Android applicatie die niets anders doet dan het aanroepen van de gallery app inbreuk zou maken op EP2059868 (zou dat patent een computerprogram-claim hebben bevat).)

    @Elroy:

    Compressie algorithmen zijn wiskundige formules die je op data los laat waardoor je die transformeert in compactere data met daarin dezelfde informatie.
    Wiskundig gezien niet eens, want het is eenvoudig om te bewijzen dat zo’n formule niet bestaat.

    Compressie werkt omdat de data die je binnen krijgt een bepaalde structuur heeft en je daar slim gebruik van maakt. Je zou kunnen zeggen dat hiervoor technische inzichten nodig zijn in. De persoon die mp3 bedacht, gebruikte het technische inzicht dat het menselijk oor niet alles hoort, zodat je een hoop data kunt wegfilteren zonder (al te) merkbaar kwaliteitsverlies. Bij lossless compresssie kan er ook sprake zijn van bepaalde technische inzichten die maken dat de compressietechniek precies voor een bepaald soort data goed werkt.

    Als je echt nauwkeurig te werk wilt gaan zou je moeten eisen dat de claim precies aangeeft voor wat voor soort data de geclaimde compressiemethode bedoeld is. Verder zou je onderscheid moeten maken tussen compressiestappen die juist gebaseerd zijn op de onderliggende technische inzichten ten aanzien van de te comprimeren data en compressiestappen waaraan niet zo’n technische motivatie ten grondslag ligt en dus slechts willekeurig zijn (en daarmee niet kunnen bijdragen aan de inventiviteit). Maar als je dit gaat eisen is er bijna niemand meer die het nog begrijpt… Enig pragmatisme is onvermijdelijk.

  22. (Ik zie nu dat #12 en #14 het onderstaande min of meer achterhalen.)

    @Elroy:

    smartphones en tablets zijn general purpose computers. Onderdelen van de hardware zullen te patenteren zijn, maar de software is niet anders dan wat op een PC draait.
    En wat als die software van een smartphone een barcodelezer maakt? Is dat nog steeds een general purpose computer? Moeten er overbodige onderdelen worden uitgesloopt om er een special purpose apparaat van te maken dat dan wel beschermd kan worden (even afgezien van het feit dat barcodelezers al bestaan natuurlijk)?

    In de praktijk zal de uitvinder van de barcodelezer het ding zo claimen dat een smartphone met barcodeleessoftware er gewoon onder valt. Dat betekent dat als je de inventiviteit van een smartphone-met-barcodeleessoftware kunt aanvallen met een document dat laat zien dat de smartphone al bestaat, je hiermee ook de inventiviteit van de gewone (special-purpose) barcodelezer aanvalt.

    Ofte wel, door het enkele feit dat een smartphone bestaat, zou – jouw redenering volgend – geen enkel apparaat meer kunnen worden gepatenteerd dat je (ook) zou kunnen maken door die smartphone van geschikte software te voorzien. Want een smartphone+software is (per jouw definitie) niet inventief, en valt onder de definitie van het apparaat. Dat is toch raar.

  23. @Piet, software veranderd een computer niet, maar brengt het alleen in een andere staat. Nog steeds hetzelfde apparaat en dus nog steeds een general pupose computer met daarop draaiend special purpose software. Hij is nog steed geschikt om software voor een andere purpose op te draaien.

    Op basis van de discussie hier en de door Arnoud aangedragen problemen ben ik echter enigzins van mening gewijzigd. De discussie GP/SP is er één die niet tot een eenduidig antwoord zal leiden en dus niet bruikbaar. De vraag wanneer software een niet triviale uitvinding is, is ook niet eenduidig te beantwoorden.

    In de praktijk zie je nu dus dat software patenten innovatie schade en als wapens worden gebruikt om concurrenten uit te schakelen. Minder concurrentie is naar mijn mening eerder een rem op innovatie. Daarnaast laat het succces van open source zien dat software ondanks patenten ontwikkeld wordt en deze dus niet nodig zijn in dit vakgebied. Samen met mijn eerdere mening dat voor software copyright een logische bescherming is ben ik dan ook van mening dat het gebied databewerking uitgesloten dient te worden van patenten.

    Overigens: http://en.wikipedia.org/wiki/Informationtheory en http://en.wikipedia.org/wiki/Rate%E2%80%93distortiontheory zijn wellicht interessant om te lezen. Compressie is wel degelijk wiskunde/statistiek. En verder is er natuurlijk nog lambda calculus wat al bestond voor er computers waren. De programmeertaal Pure Lisp is in wezen een programmeertaal gebaseerd op lambda calculus.

  24. @Elroy:

    Compressie is wel degelijk wiskunde/statistiek.
    Het punt is dat een bitreeks pas “informatie” is zodra je weet hoe je die bitreeks moet interpreteren. Een serie van een miljoen nullen is een miljoen bits aan informatie in de zin van informatietheorie als je weet dat iedere bit een kans van 50% heeft om een 0 of een 1 te zijn en al die kansen onafhankelijk zijn. Als dit je datamodel is, is compressie bewijsbaar onmogelijk.

    Als je weet dat de bits meetwaarden zijn van één of ander natuurkundig verschijnsel (bijv. menselijk stemgeluid), dan kun je technische kennis over dat verschijnsel gebruiken om de data te comprimeren. Deze compressie heeft m.i. een technisch effect.

    Als je weet dat de inputbits tekst voorstellen, dan weet je ook iets over de structuur van de data en kun je dat gebruiken om de bitreeks te comprimeren. Maar nu kan naar mijn mening de vraag gesteld worden of de kennis van de structuur van tekstdata wel technisch is. De afspraak om boodschappen vanuit een informatietheoretisch oogpunt zeer inefficiënt te coderen door middel van woorden, ieder woord gevormd door een serie letters, is toch vooral een sociale afspraak tussen mensen onderling, niet een technisch gegeven. Je kunt dus stellen dat het datamodel niet technisch is. De rest is vervolgens niet-technische wiskunde. De compressie levert nu geen technisch effect.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.