Hoe kan ik sommig commercieel gebruik toestaan bij Creative-Commonslicenties?

Een lezer vroeg me:

Ik ben fotograaf en maak portretfoto’s. Nu had ik het idee om een dienst aan te bieden waarbij je gratis een portretfoto kunt maken, onder de Creative-Commonslicentie Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken (BY-NC-ND). Zo kunnen mensen als privépersoon een mooie foto publiceren op hun Facebookpagina en krijg ik naamsbekendheid. Willen mensen die foto commercieel gebruiken, dan moeten ze apart komen betalen.

Nu liep ik tegen één probleem aan: wat nu als mensen die foto op een bedrijfswebsite zetten of aan hun Linkedin- of Plaxo-profiel koppelen? Dat zijn immers zakelijke netwerken. Is dan sprake van ‘commercieel gebruik’? Hoe kan ik aangeven dat dat wel mag (met mijn naamsvermelding natuurlijk) zonder meteen ál het commercieel gebruik toe te staan?

Creative Commons is een set standaardlicenties waarmee je kunt aangeven dat mensen je werk mogen gebruiken, behoudens enkele uitzonderingen Auteursrecht zoals het zou moeten werken dus. Omdat het standaardlicenties zijn, zijn de regels zwartwit en is het niet mogelijk om eigen uitzonderingen toe te voegen.

Speciaal voor commercieel gebruik betekent dat dat je alleen mag kiezen of dat wél of niet mag, maar niet welke vormen van commercieel wel of niet mogen. Je mag bijvoorbeeld niet zeggen dat een goed doel je foto wél mag gebruiken voor een wervingscampagne maar een bedrijf niet in zijn advertentiecampagnes. Beide campagnes zijn gericht op “financieel gewin” en dat is de definitie van “commercieel”. Dus of beiden mogen, of geen van beiden.

Een oplossing die soms werkt, is toelichten hoe je een bepaald twijfelgeval interpreteert. Zo’n toelichting is formeel geen deel van de licentie, maar hij kan wel tegen je worden gebruikt want hij bewijst hoe jij het licentiecontract interpreteerde. En daar mag de wederpartij je dan aan houden.

Je zou dus kunnen zeggen “Ik vind het gebruik van een portretfoto op een profielpagina geen ‘gebruik voor direct of indirect geldelijk gewin’ zolang geen geld wordt gevraagd voor het bekijken, publiceren of kopiëren van de foto.” Dit is een verduidelijking van het verbod, en deze gaat niet in tegen de tekst van het verbod zelf. Dat is dus prima.

Natuurlijk zitten hier grenzen. Een uitzondering als “ik vind het maximaal 50 euro vragen voor een kopie geen commercieel gebruik” gaat natuurlijk niet werken, want die tekst spreekt de definitie van ‘commercieel’ tegen. Geld vragen voor een kopie is zó evident commercieel dat je dat niet met een uitzondering opzij kunt zetten.

Arnoud

10 reacties

  1. Bij specifieke wensen rond een licentiestructuur, is het dan niet beter om een eigen licentie samen te stellen dan een standaard licentie als de CC te pakken? Zijn er dan wel structuren te bedenken die stand kunnen houden, zoals dat in het artikel genoemd is (zoals wel op Hyves, niet op LinkedIn etc.)?

  2. Afgezien daarvan zie ik nog een mogelijkheid: in de voor normale mensen leesbare versie van elk van de Creative Commons licenties staat de tekst “Any of the above conditions can be waived if you get permission from the copyright holder.” Dat betekent dat, als ik het goed interpreteer, de houder van het auteursrecht altijd toestemming kan geven om af te wijken van de voorwaarden die in de licentie genoemd zijn.

    De vraagsteller zou dus per geportretteerde specifiek toestemming kunnen geven voor het gebruik van de foto’s in een context die op zich zelf mogelijk niet in overeenstemming is met de licentie.

    Of zie ik dat verkeerd?

  3. Arnoud, waarom moet je dat echt niet doen? Als ik een standaard CC licentietekst pak, die een beetje aanpas en dan gebruik als mijn licentie, is dat toch niet zo’n ramp, zolang ik maar niet meer het CC-logo’tje gebruik?

  4. Een andere optie is misschien om mensen twee versies te geven van dezelfde foto. Een in hoge resolutie die voor geen enkel commercieel doe gebruikt mag worden en een kleine vartiant die groot genoeg is om als profielfoto op linkedin etc gebruikt te worden. deze laatste kun je dan ook van een cc variant voorzien die zulk gebruik wèl toestaat.

  5. @Pim: Je schept verwarring door die variant waar dan toch “Creative Commons” boven staat. Met of zonder logo maakt denk ik niet heel veel uit.

    Als je ‘m anders noemt, ok dan is die verwarring wel weg. Maar je krijgt mogelijk nog wel ruzie over auteursrechten omdat CC als organisatie het auteursrecht heeft op hun tekst, die jij aanpast zonder toestemming.

  6. Als ze om toestemming vragen gewoon de rechten gratis weggeven. Zo moeilijk is dat toch niet? Desnoods een kort berichtje erbij dat je bepaald commercieel gebruik altijd gratis toestaat en het dus zin heeft om er naar te vragen.

  7. Op zich lijkt het mij niet zo’n probleem om naast de CC licentie een expliciete extra toestemming te geven voor een bepaald gebruik waar de ontvanger normaal gesproken geen toestemming voor zou hebben.

    Bij free software is het bijvoorbeeld niet ongebruikelijk dat bij een programma met een GPL licentie een expliciete toestemming gegeven wordt om de software te gebruiken i.c.m. bijvoorbeeld de OpenSSL library. Zo’n uitzondering of extra toestemming kun je in enkele zinnen duidelijk maken, en is dus wat mij betreft niet “lastig te communiceren”.

  8. Commercieel is de idee erg goed. Maar het idee is vrij nieuw en het is nog zoeken naar de juiste regelementen. Maar dat komt wel slim. Allicht wanneer dit op poten staat, is er al een andere manier, en kunnen de bestaande regelementen naar het vertikaal klassement verwezen worden. Commercieel gedachtengoed en internet gaan hand in hand met een HST. -edit Arnoud: moest lachen om deze spam, dus vooruit, maar zonder URL natuurlijk-

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.