Uw bestelling is geen bestelling maar slechts een aanvraag

usps-confirmation-bevestiging.pngRegelmatig zie ik in algemene voorwaarden of bevestigingsmails bij webwinkels een formulering als de volgende:

Deze e-mail bevestigt alleen uw bestelling bij Webwinkel. De koopovereenkomst ontstaat pas als wij u met een verdere e-mail informeren over het verzenden van de producten.

De gedachte hierachter is dat zolang men geen koopovereenkomst heeft gesloten, de webwinkel vrij is om de bestelling te weigeren. Immers, geen contract dan ook geen verplichtingen. Maar of dat zo makkelijk gaat, valt te bezien.

Hoofdregel uit de wet is dat je een overeenkomst (contract) hebt gesloten wanneer de ene partij een aanbod doet dat de ander aanvaardt. Daarbij gelden eigenlijk geen harde regels over de vorm waarin dat moet gebeuren. Hooguit krijg je soms bewijsproblemen, zoals bij een mondelinge overeenkomst. Maar dat je lastig kunt bewijzen wat er is afgesproken, betekent niet dat je geen afspraak hebt.

Een aanbod is een aanbod als het voldoende concreet is om te bepalen wat je krijgt en wat daar tegenover staat. Wie dus zegt “dit boek voor 19,95” doet een aanbod. Aanvaarding vereist niet meer dan een ondubbelzinnige mededeling dát men aanvaard: “ja, prima, verkocht”. Na ontvangst van die mededeling is de verkoop van dat boek een feit.

Je kunt op zich je aanbod voorzien van de mededeling dat het geen aanbod is maar slechts een openingsbod of “uitnodiging om in onderhandeling te treden” (zoals dat juridisch heet). De wederpartij kan dan niet volstaan met “ja, prima, verkocht” maar moet de discussie aangaan en pas als partijen daarna zich akkoord verklaren, is er een overeenkomst gesloten. Dit kan ook in een webwinkel: zet bij je productaanbod dat dit niet bindend is en dat er nog onderhandeld moet worden.

Zo’n mededeling kan echter niet worden verstopt in algemene voorwaarden. Die worden immers pas van toepassing verklaard als de overeenkomst gesloten is. Het is juridisch niet mogelijk om een overeenkomst te sluiten waarop je algemene voorwaarden van toepassing verklaart waarin staat dat die sluitingshandeling geen overeenkomst sluit. (Ik krijg al hoofdpijn van dit moeten opschrijven.)

Verder mag je -zeker als consument- verwachten dat als je iets bestelt in een webwinkel, je ook daadwerkelijk iets koopt. Zo werkt vrijwel elke webwinkel, dus daar mag je spreken van een “gewoonte” in de branche die je kan steunen bij de rechter.

Het lijkt me dan ook dat in het algemeen de rechter zal oordelen dat er wél een overeenkomst is gesloten als je op de site een “bestel” of “koop” knop gebruikt en pas daarna te horen krijgt “dank u voor uw aanbod om in onderhandeling te treden”. Staat er op de site “vraag een offerte”, dan zal het duidelijk zijn dat er geen overeenkomst is gesloten.

Arnoud

12 reacties

  1. Ik kan me voorstellen dat webwinkels met volledig geautomatiseerde systemen graag een slag om de arm willen houden. Bijvoorbeeld Afuture vermeldt het aantal producten op voorraad (soms nul), plus de voorraad bij de leverancier. Stel dat die leverancier vervolgens zijn administratie niet op orde had… dan kan het een kostbare zaak worden om toch te kunnen leveren. Wat adviseer je de webwinkel in zulke gevallen?

  2. @Roeland op 1

    Uit ervaring bij een heel wat kleinere speciale computerwinkel (met veel leveringen op bestelling) kan ik zeggen dat dit, aannemende dat het proces ongeveer het zelfde is, zo makkelijk nog niet is.

    Het grootste probleem is de vertraging tussen de weergegeven informatie (voorraad bij leverancier) en het moment dat er wat gedaan mee wordt. Bij het kleine winkeltje aar ik werk zitten er namelijk twee vertragingen in, het updaten van de informatie gebeurt slechts een maal per dag en tussen het bestellen van de klant en bestellen van de leverancier zit wat tijd. Het eerste probleem, het niet realtime aanbieden, is waarschijnlijk wel opgelost voor de webshops of verkleint door een kleiner update-interval. Echter aannemende dat er maar een paar maal per dag wordt besteld (dat kost namelijk ook wel iets), dan is er altijd een kans dat je net naast de boot grijpt en een andere winkel al eerder de voorraad mee heeft genomen.

    Daarnaast is er nog een veel onhandiger (vanuit de winkel gezien) probleem. Als een product niet op voorraad is bij de leverancier dan wordt het proces nog een slag onzekerder. In veel van de gevallen gaat het wel goed omdat de klant net naast de voorraad vist en het product nog wel gangbaar is. Echter in de andere gevallen wordt het ofwel wachten, het product moet nog uit zeg China komen, of maar hopen dat het product nog leverbaar is. Dit laatste geval is soms niet te voorspellen, geen indicatie dat het product end-of-life is of tijdelijk niet geleverd wordt, klanten stellen het meestal niet op prijs als er pas over 2 maanden geleverd wordt. Ofwel de leverancier is dan afhankelijk van de grillen van de producent of leveranciers-leverancier.

    Ik kan mij voorstellen dat mijn situatie niet geheel dezelfde is als de webshops, echter denk ik dat zij een heel aantal obscure bestellingen krijgen. Want als je een niet zo gangbaar product wilt hebben dan is er meestal wel een webwinkel waar het in het assortiment zit.

  3. Ik ben het met Arnoud eens; ik ga er vanuit dat als een webwinkel iets aanbiedt, zij dat ook kan leveren; in de in desbetreffende branche gangbare levertermijn. Voor computers: een week voor componenten en “standaard” systemen; twee weken voor systemen naar specificatie. Als bij het bestellen meegedeeld wordt dat de (verwachtte) leveringstermijn groter is, kan ik daar mee leven. (Of naar een andere leverancier gaan.)

    Ik vraag me af of er behoefte is aan “nul-voorraad webwinkels” die niets meer doen dan een adressticker en postzegel op een doos plakken die ze van hun leverancier ontvangen hebben. Naar mijn mening alleen als ze meer service bieden dan alleen dat; maar het aanboren van “andere bronnen” (parallelimport) kan een waardevolle dienst zijn. Moet een winkel dan wel doen als ze een bestelling krijgen.

  4. @Lars, @MathFox,

    Je merkt het zeker bij niet-gangbare artikelen zoals een bluetooth koptelefoon. Geloof het of niet, maar dit product is alleen voor 120+ euro in Utrecht te krijgen bij de Mediamarkt. Andere zaken hebben zulke artikelen simpelweg niet in het schap. Dus dan maar via internet bestellen, en ook dan merk je dat de webwinkels het niet zelf op voorraad hebben.

    Een buitenlands voorbeeld van een nul-voorraad webwinkel is het Chinese DealExtreme. Na je bestelling wordt het artikel eerst bij de leverancier besteld. Natuurlijk ellenlang wachten, plus dat 1-op-10 orders simpelweg twee maanden in backorder staat, totdat je klaagt en je geld terugkrijgt 🙂

  5. Vervelend vooral is ook als op de website staat dat de levertermijn 2-3 dagen is, behoudens uitzonderingen. Vaak blijkt je bestelde product tot de uitzondering te behoren en is de levertijd flink langer, bijvoorbeeld twee weken. In de AV staat dat levering maximaal een maand kan duren. Volgens mij weinig tegen te doen. Wellicht proberen websites met de ‘De koopovereenkomst ontstaat pas’-formulering inderdaad levertijdproblemen voor te zijn.

    Door ervaring wijs geworden bestel ik tegenwoordig pas iets bij een webshop nadat ik een snelle reactie heb gekregen op een e-mail met de vraag of het product op voorraad is (en dus binnen 2-3 dagen geleverd kan worden) of dat de webshop het nog moet bestellen.

  6. Dit staat bijvoorbeeld in het AV van een mediawebwinkel: 9. Bestellingen

    Alle geplaatste bestellingen zullen worden behandeld als een aanbod de goederen of diensten van ons te kopen en wij behouden het recht voor om dit aanbod op elk moment af te slaan. U erkent dat elke automatische ontvangstbevestiging van uw bestelling die u van ons zou kunnen ontvangen, niet daadwerkelijk hoeft te leiden tot aanvaarding van uw aanbod om de aangeboden goederen en diensten op de Website te kopen. Het koopcontract tussen u en ons wordt afgesloten op het moment dat we (i) uw betaalkaart afschrijven en (ii) de artikelen naar je verzenden of de diensten beginnen, afhankelijk van wat later plaatsvindt.

    Dit is toch gewoon een oneerlijke handelspraktijk zoals bedoeld in art. 6:236 BW?:

    a. dat de wederpartij geheel en onvoorwaardelijk het recht ontneemt de door de gebruiker toegezegde prestatie op te eisen;


    Offtopic:

    @Roeland 14:18

    Dealextreme heeft veel wel op voorraad. Verzending vanuit China kan alleen wel eens meer dan 3 weken duren en pas op tussen December en Februari, feestdagen en Chinees Nieuw Jaar. Ik heb ook wel eens mee gemaakt dat spullen al binnen 10 dagen binnen kwamen (het stond dan binnen 24u op de status “shipped”. E-mails worden netjes beantwoord en ze doen niet moeilijk over annuleren van orders en geld terug. Is iets kapot bij aankomst dan sturen ze het gewoon nog een keer. Verzending is altijd kosteloos. Een winkel waar sommige Nederlandse webwinkels nog wat van kunnen leren.

  7. Inderdaad worden de AV van toepassing verklaard bij het aangaan van de overeenkomst. Echter, wat als men deze voor definitieve aanvaarding van de overeenkomst heeft moeten kunnen lezen, printen, opslaan ? Kunnen voorwaarden van toepaasjng worden verklaard voorafgaande aan het sluiten van zo’n bewuste ‘als-dan-constructie’? Zo bestaan er AV’s die de verkopende partij het recht geven de overeenkomst te ontbinden binnen een x-aantal uur na aanvaarding, waarbij men voorafgaand akkoord diende tegaan met zo’n clausule.

  8. Artikel 1: Koop is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen.

    Dit artikel is geen dwingend recht; je kunt het zoals veel artikelen in het Burgerlijk Wetboek anders afspreken. Je kunt dus afspreken dat in jouw geval de overeenkomst een andere definitie kent, bijvoorbeeld dat de overeenkomst pas tot stand komt als beide partijen deze nog eens bevestigen.

    Ik zie daarom geen grote problemen bij een constructie als deze, alleen de uitvoering moet juist zijn: Vermelden in de algemene voorwaarden werkt niet. Het moet de koper duidelijk zijn voordat hij verklaart de prijs ervoor te willen betalen.

  9. De ‘koop’ of ‘bestel’ knop is in de ‘gewoonte’ echter nooit een ‘overeenkomst’ knop. Het is meestal een ‘in-winkelwagentje’ of zelfs ‘meer-informatie’ knop. Dus als dat gevolgd wordt met een pagina waarop staat ‘pas voor het echie als […]’, dan mag dat wel, maar als diezelfde informatie in een email staat, dan niet? Niet heel duidelijk waar die grens ligt.

  10. Volgens mij is bij heel veel webwinkels de “koop”-knop het begin van de bestel procedure. Na een aantal stappen klik je definitief op “Bestellen” of “Bestelling versturen” ofzo, en DAT lijkt me dan zonder meer een koopovereenkomst.

    Hoe kan hier nog aan worden getwist? Bij veel nederlandse webshops is het zelfs zo dat je een iDeal optie hebt, waarmee je meteen een betaling doet. Als dat nog geen bestelling is….

  11. Ik heb zo’n voorbeeld gaande momenteel. op 25 september 2014 een 4 in 1 schommlauto voor mijn kleinzoon besteld bij toysrus. Er stond op de webschop beschikbaar en we werden vervolgens door het betaalproces geleid. Betaald en wel..een bevestiging per email dat het autootje zo spoedig mogelijk geleverd zou worden. Een dag later werd de bestelling geannuleerd. Karretje niet meer leverbaar. De aanbieding bleef echter op de webshop staan. Anderhalve dag. Maandag gebeld met de toysrus en die hebben de klacht naar Duitsland gestuurd omdat ik een vervangend gelijkwaardig artikel wilde.Maar zij beroepen zich erop dat in de algemene voorwaarden staat dat er pas een koopovereenkomst is als zij de verzendbevestiging hebben gemaild. Echter vandaag 2 oktober staat het wagentje weer voor dezelfde prijs in hun webshop.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.