Een telefooncontract sluiten onder bedreiging

telfort-bellen.pngNiet helemaal internetrecht, maar vooruit: als je onder bedreiging een telefoonabonnement sluit, kun je dat ongedaan maken. Dat blijkt uit een recent vonnis van de rechtbank Rotterdam. Een meisje had maar liefst vijf van die abonnementen gesloten in korte tijd, na zwaar bedreigd te zijn door drie jongens. Eén van die abonnementen was met Telfort, en het bedrijf eiste nu via een incassobureau betaling van abonnements- en belkosten van € 1.093,52.

Op zich kent de wet een regeling voor contracten die je onder bedreiging bent aangegaan. Artikel 3:44 BW bepaalt dat je een contract mag vernietigen als dit tot stand is gekomen “door bedreiging, door bedrog of door misbruik van omstandigheden”. En van bedreiging is sprake als het slachtoffer bedreigd is met “onrechtmatig handelen” (dat klinkt wel héél zakelijk) op zo’n manier dat een redelijk oordelend mens daardoor kan worden beïnvloed.

Dat hiervan sprake was in dit geval stond buiten twijfel. Er was ook aangifte gedaan van de bedreigingen door de drie. Een juridische complicatie was alleen dat Telfort niemand had bedreigd, terwijl artikel 3:44 toch impliciet lijkt te bedoelen dat de wederpartij degene is die de bedreiging uit.

De kantonrechter motiveert zijn vonnis uitgebreid want dit is een principiële kwestie. Het verweer dat een telefoonabonnement is afgesloten onder bedreiging door een derde, wordt de laatste paar jaren regelmatig gevoerd in zaken als de onderhavige, zo begint hij de beoordeling. Hij schetst vervolgens de typische omstandigheden: jonge mensen (met name meisjes) sluiten in belwinkels dure contracten in de aanwezigheid van meerdere anderen (meestal jongens) waarbij ook nog eens dure telefoons worden afgenomen. De winkels controleren niet of nauwelijks of die persoon dat wel echt wil. Ook niet als blijkt dat deze persoon al meerdere abonnementen heeft. Een kredietcheck vindt ook niet plaats: men volstaat met 1 cent afboeken om het rekeningnummer te valideren.

En vanwege al die omstandigheden kan Telfort deze dame niet houden aan het contract. De bedreiging was dan misschien wel door een ander gepleegd, maar dit was zeker niet de eerste keer dat zoiets is gebeurd. Telfort had ondertussen maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat mensen onder zulke omstandigheden aan dure contracten worden gebonden. Dat heeft ze niet gedaan, dus dan moet ze het risico maar dragen dat er soms onterecht contracten worden afgesloten die dan bij de rechter worden geannuleerd.

Eerder oordeelde de rechtbank Haarlem op vergelijkbare manier, hoewel die koos voor “misbruik van omstandigheden”, wat een iets lichtere toets is. De rechtbank Dordrecht nam eerder een andere insteek: op bedreiging kan men zich niet beroepen, maar het telecombedrijf had wel moeten onderzoeken of de aanvraag ook echt gewild was door de consumentklant. Er waren immers omstandigheden genoeg om daaraan te twijfelen. Ook andere rechtbanken komen via vergelijkbare redeneringen tot dezelfde conclusie.

Update (7 februari 2013) het Hof Den Bosch bepaalt dat je wel met een goed verhaal moet komen waarom je onder bedreiging dat contract hebt gesloten (en met bewijs). Enkel zeggen dat je in de winkel was met “ongure heren” en dat de telecomoperator moet weten dat zulke dingen gebeuren, is niet genoeg.

Arnoud

29 reacties

  1. Dus dan moet Telfort $telecomshopopdehoek gaan dwingen om uit te zoeken of het abonnement wel daadwerkelijk gewenst is. En wat als ik via $telecomshopophetinternet bestel? Dan kan ik toch diegene die het abonnement afsluit ook dwingen het toestel wat een dag later wordt bezorgd via PostNL af te geven?

    Ben dan ook benieuwd gezien er aangifte is gedaan wat daarmee is gebeurd. Ik gok dat de jongens wel bekend zullen zijn bij de autoriteiten. Je zou bijna zeggen met dit vonnis bij de hand zouden ze dan automatisch veroordeeld worden.

    Anyhoo ik denk niet dat de gemiddelde consument die een telecom shop bezoekt zit te wachten op een dag bedenktijd in de huidige maatschappij. Dus dan maar het verlies nemen?

  2. @Roeland: Ik gok van niet. Waarom zouden ze? Dan is het ineens héél makkelijk om op te zeggen. Nu moet je naar de rechter, bewijzen dat je bedreigd bent én hopen dat die jongens niet een dag later bij je langskomen omdat ‘hun’ abonnement niet meer werkt.

    Mijn cynische vuistregel bij consumentenrecht is dat bedrijven hun bedrijfsbeleid niet aanpassen op basis van vonnissen. Tele2 schendt nog steeds de informatieplichten bij abonnementen op afstand, acceptgiro’s kosten nog steeds geld, en de kleine lettertjes van Canal+ vereisen nog steeds een vergrootglas.

    Per 1 december treedt de Wet Van Dam in werking. Hoe veel bedrijven zullen ook volgend jaar nog gewoon melden dat er stilzwijgend per jaar verlengd wordt, met 3 maanden opzegtermijn tegen het einde van dat jaar? En dat er schriftelijk moet worden opgezegd?

    Het enige dat echt helpt zijn hele hoge boetes.

  3. Maar als dat contract idd onder bedreiging is afgesloten komen de kosten dan niet voor rekening van de bedreiger? Met andere woorden kun je die dan niet op die jongens verhalen? Effectief is het gewoon ordinaire diefstal.

  4. Als de verkoper geen reden heeft om te denken dat er iets loos is, waarom moet Telfort dan met de schade blijven zitten? Want die dure telefoon die “gratis” is meegegeven, is alleen “gratis” meegegeven omdat Telfort wist dat ze 12 of 24 maanden lang een bepaald abonnementsgeld zouden ontvangen. Er ligt ook een bepaalde verantwoordelijkheid bij deze inderdaad meerderjarige dames om niet zomaar mee te werken aan oplichting. Politie bellen of verkoper vragen om de politie te bellen had wellicht tot de mogelijkheden behoord.

  5. Politie bellen of verkoper vragen om de politie te bellen had wellicht tot de mogelijkheden behoord.
    Dat is wel erg naief. Zo’n meisje staat op zo’n moment (en vaak al langdurig) onder enorme sociale druk in combinatie met vaak fysieke bedreiging.

  6. Waar ik mij in dit soort gevallen meer druk om maak is hoe arbitrair de leeftijd “18” is gekozen als de grens tussen kind-zijn en volwassenschap. Het slachtoffer was net 18 maar kennelijk mentaal niet sterk genoeg om zich tegen deze vorm van misbruik te verzetten. In plaats van dat ze meteen aangifte deed wegens bedreiging of zelfs in de winkel meldde dat ze werd bedreigd door de jongens die bij haar stonden maakt duidelijk hoe onzeker ze lijkt. Dat haar vader hier uiteindelijk achter komt omdat hij kennelijk haar rekening-overzichten ook nakeek mag dan ook een wonder zijn, want eigenlijk heeft haar vader daar niets mee te maken. Eigenlijk zou dat anders moeten. Het zou ideaal zijn indien we een soort certificering invoeren voor volwassenen. De leeftijdsgrens kan dan vervallen. Personen met een (lichte) verstandelijke handicap kunnen zo beschermd worden tegen dit soort risico’s omdat zij dan geen certificaat krijgen. En ook minderjarigen hebben nog geen certificaat van volwassenheid. Een dergelijk certificaat zou onderdeel kunnen zijn van je opleiding, waarvoor je uiteindelijk examen zult moeten doen met een eventuele psychologische test. In principe zou een 15-jarige dan ook een dergelijk certificaat kunnen behalen en zo dus als “volwassene” gezien worden, terwijl dit 18 jarige meisje mogelijk dat certificaat niet behaald zou hebben en dus ook nooit met een telefoon de zaak uit had kunnen lopen.

    Dat certificaat wordt vervolgens in je identiteitsbewijs of paspoort opgenomen zodat je deze kunt overleggen als bewijs. Een rijbewijs kun je alleen behalen met een dergelijk certificaat dus een geldig rijbewijs zou ook kunnen. Je kunt overigens een onbeperkt aantal malen proberen om dit certificaat te behalen…

    Maar goed, het is maar een idee. Dit ook daadwerkelijk uitwerken is bijna niet mogelijk, volgens mij. Veel mensen zouden zich dan al snel benadeeld kunnen voelen indien ze het certificaat niet behalen. Anderen zouden het kunnen zien als extra geldklopperij omdat er natuurlijk (eenmalige) kosten aan verbonden zullen zijn.

    Het vervelende van de huidige leeftijdgrens is gewoon dat mensen spontaan allerlei rechten krijgen zodra ze 18 worden, terwijl ze daar vaak nog niet aan toe zijn…

  7. Lekker hoor Wim, En wat wil je nog meer aan dat certificaat hangen? Het recht om kinderen te krijgen? Een eigen zaak te beginnen? Verzekeringen af te sluiten, een huis te kopen? En wie bepaald de inhoud van die testen? En blijft dat bij mentale weerbaarheid of ga je ok testen op aanleg voor crimineel gedrag, pedofilie, politiek (on)wenselijke ideeen. Nee dank je. Ik ruim liever af en toe de puinhopen op als het mis gaat dan dat ik al mijn vrijheid inlever aan een arbitraire commissie die een test vast moet stellen waaraan mijn mentale vermogens moeten worden afgewogen. Ookal komt die vrijheid soms neer op de vrijheid om dood te vallen.

  8. @Wim: In tegenstelling tot 11 voel ik wel wat voor zo’n idee. En dan vooral ook uitbreiden met het stemrecht. Alleen liever een soort examen dan een commissie. Probleem is wel wie er bij een niet volwaardig burgerschap verantwoordelijk is. Als ouder wil je daar toch wel eens van af. Maar wordt een beetje off-topic vrees ik.

  9. @Peter, Ik weet dat er velen tegen een dergelijk systeem zijn. De keerzijde is echter wat je nu ziet, dat meisjes die net 18 worden maar verstandelijk nog erg zwak zijn gedwongen kunnen worden om enorme schulden aan te gaan. De leeftijdsgrens van 18 is puur arbitrair en je zou eigenlijk moeten kijken naar waar een persoon toe in staat is, niet naar een cijfertje dat de leeftijd aangeeft. Ik denk ook niet dat het ooit haalbaar is om een eerlijker, arbitrair systeem in te voeren. Nu zijn we gebonden aan een leeftijfs-gebonden arbitrair systeem en om eerlijk te zijn, dat zie ik ook niet helemaal zitten. In dit geval was het meisje beter beschermd geweest indien ze niet automatisch het recht had gekregen om dergelijke dure contracten aan te gaan. Telecom-bedrijven hebben daar gewoon misbruik van gemaakt. En erger, er zijn in Nederland best veel mensen die mentaal een uitdaging hebben met de huidige maatschappij en die op hun 18e nog niet functioneren als volwassenen. Mensen met vooral een leer-achterstand bijvoorbeeld. Deze zwakkeren van de maatschappij worden automatisch vogelvrij zodra ze 18 worden. En daar zijn steeds meer criminelen die dit weten en hiervan profiteren.

    Heb je een beter idee waardoor dit meisje van 18 beschermd had kunnen worden? Want het is duidelijk dat ze dit zelf niet kon…

  10. @Victor, commissie, examen, maakt niets uit. Gewoon een systeem waarmee je een persoon kunt beoordelen of hij geestelijk in staat is om op het niveau van een volwassene mee te draaien in de maatschappij. Echt moeilijk hoeft het ook weer niet te zijn, maar het moet wel aangeven dat een persoon zelf beslissings-bevoegd is. Ik gooi hier ook maar een balletje op zonder er al te veel over te hebben nagedacht. Ik vind alleen dat de huidige, arbitraire leeftijdsgrens duidelijk mensen in een kwetsbare positie brengt. En zoals Peter zie ik er ook wel de nodige problemen mee. De truuk is alleen om de juiste balans te vinden.

    En tja, off-topic? Er worden vaak geluiden gehoord dat er eindelijk eens een Internet-paspoort moet komen zodat al die mensen die niet weten wat ze online doen eens geweerd kunnen worden en het Internet mogelijk wat veiliger wordt. Een soort rijbewijs voor het Internet dus. Daar valt mijn certificaat-voorstel ook een beetje onder, alleen is dat meer algemeen. Sowieso zijn we in Nederland al aardig gewend aan diverse diploma’s. Zwemdiploma’s, schooldiploma’s, rijbewijzen, vaarbewijzen, vliegbrevetten, doctoraat-bullen en ga zo maar door. Waarom niet een extra “handels-examen” voor mensen om zo zelfstandig zaken te kunnen doen? Of iets in die vorm…

  11. @13: Het telecombedrijf heeft nergens misbruik van gemaakt. OK, het telecombedrijf heeft ‘minder snuggere’ verkopers in dienst, en wellicht een verkeerd bonusbeleid voor de eerder genoemde verkopers, die dit anders hadden kunnen (moeten) inschatten, maar de echt verantwoordelijken zijn hier de ‘vrienden’ die de dwang hebben uitgeoefend.

    @Wim: het 18-jarige meisje of vrouw is hier slachtoffer. Jouw ‘oplossing’ is geen oplossing, maar een inperking van de vrijheid van het slachtoffer. De dader moet aangepakt worden, niet het slachtoffer. “Moet je maar geen ramen in je huis hebben, tis logisch dat ze worden ingegooid”. “Moet je maar niet over straat lopen, wordt je ook niet in elkaar geslagen”. Dat is wel de weg die jouw oplossing inslaat.

  12. Voor de redenering van de rechtbank Rotterdam en Haarlem heb ik toch wel iets meer sympathie. Overigens Arnoud, staat art. 3:44 BW er niet aan in de weg dat de bedreiging door een ander dan de wederpartij wordt gepleegd. Dat blijkt ook uit de bewoording ‘iemand’.

    Wat daarvan ook zij, de Rb. Rotterdam onderzoekt terecht eerst of er sprake is van een bedreiging door iemand. Immers de vraag of een rechtshandeling geldig is moet worden beantwoord aan de hand van de wil en de verklaring zie art. 3:33 BW. Is er sprake van bedreiging dan komen de wil en verklaring niet overeen en is de rechtshandeling nooit tot stand gekomen en derhalve dus vernietigbaar. Niet relevant is of de bedreiging tot stand is gekomen door een derde, daar gaat de Rb. Dordrecht dus de mist in.

    Zij had net als de Rb. Rotterdam aan de hand van art. 3:44 lid 5 BW moeten onderzoeken of de telefoonmaatschappij ter goede trouw heeft gehandeld. Stuit het daarop af, dan komt mijns inziens pas de redenering van de Rb. Dordrecht in zicht (zoals leeftijd en de onderzoeksplicht).

    @13 Als je de uitspraak van de Rechtbank Dordrecht er eens bij pakt. Daar ging het om een jongeman van 20 jaar die dus naar de letter van de wet meerderjarig is en dus handelingsbekwaam is om overeenkomsten te sluiten met een telecomaanbieder. De rechter heeft die meerderjarigheid enigszins genuanceerd door te stellen dat er op het telecombedrijf een onderzoeksplicht rust en in het verlengde daarvan dat de telecomaanbieder zich had moeten afvragen of iemand van 20 jaar wel twee abonnementen vlak achter elkaar kan afsluiten. Je idee is leuk en aardig, maar de huidige wetgeving en rechtspraak geven al de ruimte.

  13. In principe heeft de telco gewoon recht op vergoeding van de rekening, zij hebben immers een dienst (en een telefoon) geleverd en zij hebben niemand gedwongen om een contract af te sluiten. Degene echter die de bedreiging heeft uitgevoerd en daar ook de vruchten van heeft geplukt dient nu op te draaien voor de kosten. Dit is toch gewoon afpersing? Alleen is er geen cash overgedragen maar een handtekening gezet onder een duur contract.

    En Wim, Ja een leeftijd is arbitrair maar ik heb liever een arbitraire maar objectieve maat dan een examen dat test of ik slim genoeg ben om alle rechten en plichten van het burgerschap aan te gaan. Aan de andere kant is het wel verleidelijk, als we de lat hoog genoeg leggen dan kunnen we zorgen dat iedereen die dom genoeg is om Geert Wilders te stemmen zijn stemrecht verliest.

  14. @Jasper, in dit geval is de politie niet eens van plan om die jongens op te pakken. Of in ieder geval weigeren ze verder strafrechtelijk onderzoek te doen. En civielrechtelijk? Ik denk dat dit meisje het liefst deze zaak zo snel mogelijk achter zich laat dus ik verwacht niet dat dit zal gebeuren. Maar goed, tot nog toe gaan we er van uit dat het meisje daadwerkelijk door die jongens werd bedreigd en niet vrijwillig afstand deed. De jongens zijn niet opgepakt en al helemaal niet veroordeeld. (Niet dat ik hen vrij wil spreken maar zonder veroordeling eigenlijk juridisch ook geen slachtoffer en dader.)

    De vraag is dus waarom de politie in deze zaak geen actie onderneemt, terwijl het voor ons leken zo’n eenvoudige zaak lijkt. Kan het zijn dat de politie twijfelt aan de woorden van dit meisje? Kan het zijn dat ze zelf die telefoons weer heeft doorverkocht om zo snel wat extra zakgeld te hebben en om vervolgens een nepverhaal op te houden over bedreiging? Sorry, maar het is te eenvoudig om dit meisje op haar woord te geloven. Sowieso is daar toch niets tegen te doen. Mensen zullen altijd wel proberen de boel te bedonderen, of ze nou 18 zijn of een certificering hebben.

  15. @18, Peter;

    Ik ben het eens met de rechter waar hij Telfort (en haar agent, de verkoper) een gebrek aan zorgvuldigheid verwijt. Het “toneelstukje” was bij de politie bekend en telefoonwinkels waren ervoor gewaarschuwd. Desondanks… (de verkoper krijgt geen provisie voor het voorkomen van afpersing) Ja, laat Telfort maar eens proberen haar schade te verhalen op de bedreigers… Ik wens ze veel plezier.

  16. Ik kan me echt ontzettend opwinden over de Droogstoppelmentaliteit die Telfort en soortgelijke bedrijven hier ten toon spreiden. Het helemaal tot een rechtszaak laten komen is belachelijk. Deze zaak zou opgelost moeten kunnen zijn met twee of drie brieven en mailtjes over en weer.

  17. @20 Dat zou Telfort ook niet hoeven te doen, zij zijn immers geen partij in de bedreiging, als zij naar aanleiding van eerdere gevallen op zijn minst een standaard protocol hadden bedacht om in te kunnen schatten of er sprake kan zijn van onvrijwillig handelen. Maar Telfort vindt dat blijkbaar te veel moeite. Dus mogen ze af en toe zelf voor de kosten opdraaien. Misschien is dat wel goedkoper dan af en toe een klant te weigeren.

  18. Het is ook niet te geloven hè, mijn zoon die onder bedreiging van ook ja van drie jongens en een meisje 3 abonnementen moest aangaan. Ik ben blij dat hij nog leeft want het was verschrikkelijk. Na aangetekende brieven verstuurd te hebben met een politie rapport heeft geen 1 van de bedrijven gereageerd met al is het maar met een oplossing , nee de volledige twee jaren moesten voldaan worden ook al werden de abonnementen niet gebruikt. Ik als ouder ben hierdoor duizenden euro’s lichter ….niemand wou luisteren niemand kon ons helpen zelfs juridisch loket niet. Nu nog twee maaanden dan zijn we er van af bijdeze drie providers never een abonnement meer en mijn kind.. Ja die is onzeker en is beschadigd.

    Ik hoop zo dat er regels wetten komen voor dit soort criminaliteit.

  19. Die zeven dagen termijn geldt niet voor – zaken of diensten die in een winkel gekocht zijn – diensten waarvan de levering binnen die 7 dagen al begonnen is en bij een beroep op de 7 dagen termijn moet je het ontvangen goed retourneren. Dat is wat lastig als je bedreigers er met de telefoon vandoor zijn gegaan.

  20. Misschien tijd voor een wet dat als ouders aangifte doen het abonnement stop gezet dient te worden zonder enige kosten naar die persoon. Daarbij een telefoon abonnement laten registeren in een register als men twee of meer abonnementen neemt dient hierbij een ouder met legitimatie bij te zijn voor de aanvraag.

  21. Nou wat ik niet snap is dat je een mobiel abonnement op je naam kan zetten omdat je 1 cent op je bank hebt staan. Weet je hoe je hiervan af komt ? want op zich tref je een lening want je leent geld waardoor je een “gratis ” telefoon krijgt. Maar bij een lening moet je salarisstroken overleggen. Waarom vragen de telefoonbedrijven niet om een salarisstrook en bankafschrift waarop het salaris te zien is. Zo kom je van dat tuig af die jongeren bedreigingen om een abonnement af te laten sluiten en hun hierdoor met grote problemen en schulden opzadelen. Telecombedrijven blij ?? of toch niet want het is toch weer een abonnement en en het zal hun worst zijn of dat onder dwang is gebeurt. Daarom pak die telecombedrijven ook eens aan

  22. Mediamarkt vraagt een aanbetaling op het abonnement/telefoon. Daardoor is het niet gelukt om daar door mijn zoon een abonnement af te laten sluiten. Bij Phonehouse en T-mobile wordt wel gecontroleerd en kon hij niets afsluiten wegens zijn bestaande Telfort abonnement. KPN echter controleert niet op andere abonnementen (dacht dat Telfort/KPN wel samenwerkten), dus bij de 1e KPN winkel lukte het wel maar bij de 2e KPN winkel niet vanwege het 1e abonnement dat hij kort daarvoor bij KPN had afgesloten. Bij Vodafone kon wel een abonnement worden afgesloten. Uiteindelijk na een rondreis via vele winkels was hij ‘slechts’ 2 abonnementen rijker en 2 Iphone’s armer. Vodafone heeft het abonnement ontbonden, maar hij moet wel de Iphone twv 729 betalen. KPN doet niets en laat het abonnement 2 jaar doorlopen a 55,- per maand. Politie heeft wel de aangifte opgenomen, maar neemt de zaak niet in behandeling. Hij is 18 en heeft geweten wat hij deed. Dat hij door Asperger makkelijk te beïnvloeden is laat men maar buiten beschouwing. De totale schade voor hem is ongeveer € 1500,- Zijn naam is op mijn verzoek geblokkeerd bij alle providers en hij kan alleen na schriftelijke toestemming nog een abonnement afsluiten. Dergelijke criminelen pakken over het algemeen de labielere mensen. Tegenwoordig gaan ze ook grover te werk er is onlangs een meisje onder bedreiging van een mes langs diverse telefoonwinkels gestuurd. Ik zou zeggen, bij de 1e winkel ben je veilig als je in een dergelijke situatie beland ! Zij wachten buiten de winkel en niet in het bereik van camera’s staan. Ga de winkel in, doe wat zij willen en zodra je formulieren moet invullen ondertekenen, schrijf je met koeienletters op het papier dat je geen abonnement wilt, dat je wordt bedreigd en dat de criminelen buiten op je wachten. Ga in geen geval de winkel weer uit zonder dat er politie is gebeld en je zelf veilig bent! Als je eenmaal een contract hebt getekend en je telefoon aan de criminelen hebt overhandigd hebben zij wél al je gegevens, dus het is zaak er voor te zorgen dat ze jou privé gegevens NIET krijgen. Belangrijk lijkt me dat ouders hun kinderen (dus ook de 18+) informeren over dit soort zaken en te laten weten dat dit alleen maar geld kost, in geval ze onder valse voorwendselen hiertoe worden aangezet, of tips mee te geven over wat ze kunnen doen als ze direct worden bedreigd. Op het moment dat ze echt worden bedreigd gaan ze echt geen slimme oplossing bedenken, maar zullen handelen zoals de criminelen willen. De betreffende crimineel in de zaak van mijn zoon zal dus niet worden opgespoord en kan nog steeds zijn gang gaan. Hoewel ik denk dat hij best op te sporen is zal ik er niet achter aangaan omdat hij ons adres heeft.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.