Mogen ze bij mij aankloppen als mijn licentie niet klopt?

Een lezer vroeg me:

Wat gebeurt er als ik een werk gebruik dat onder een Creative Commonslicentie wordt aangeboden, en de licentievermelding blijkt onjuist? Kan de originele maker mij dan aanklagen, of mag ik hem verwijzen naar de persoon die mij het werk onder Creative Commons heeft geleverd?

Als je een werk gebruikt zonder toestemming van de rechthebbende, dan kan deze je aanspreken voor auteursrechtinbreuk (tenzij een wettelijke uitzondering geldt natuurlijk). Je kunt tegenover die rechthebbende geen beroep doen op een licentie die je door een ander gegeven zou zijn. Dit is een risico bij Creative Commons, maar ook bij commerciële beeldbanken of willekeurig welke andere bron natuurlijk.

De enige uitzondering is als je mocht denken dat die ander een vertegenwoordiger was van de rechthebbende, en je daarbij een handeling van de rechthebbende kunt aanwijzen die die gedachte ondersteunt (art. 3:61 BW). Als een fotograaf bijvoorbeeld op zijn site meldt Creative Commons te gebruiken en je vindt een foto van hem onder een Creative Commonslicentie, dan denk ik dat je wel kunt stellen dat je mocht vertrouwen op de juistheid van de licentie.

In het algemeen heb je dus een probleem als een fotograaf (of andere rechthebbende) zich meldt wanneer je een werk van hem gebruikt en jij niet kunt bewijzen dat hij de licentie heeft gegeven. Je hebt dan auteursrechtinbreuk gepleegd en hij mag dan zijn schade claimen (maar geen wordfeud-, eh scrabbleclaims natuurlijk). Wél kun je dan de schade verhalen op degene die ten onrechte meldde dat deze licentie gold (art. 3:70 BW).

Je kunt niet als inbreukmaker volstaan met verwijzen naar die onterechte licentiegever. Het mag wel, en als de rechthebbende liever hem aanpakt dan kom je goed weg, maar juridisch heb je geen verweer als de rechthebbende erop staat bij jou de claim neer te leggen.

Mensen vragen me wel eens waarom de wet deze constructie hanteert. Is het wel fair dat jij moet opdraaien voor andermans opzettelijke valse voorstelling van zaken? Dat snap ik wel, maar het alternatief is dat iedereen dan gaat claimen een licentie te hebben gehad van een onbekende man met grote baard die nu zeven jaar in Tibet op retraite is. En om rechthebbenden allemaal naar Tibet te laten sjouwen dan gaat me ook weer wat ver.

Arnoud

36 reacties

  1. De oplossing is gewoon een verplichte registratie van werken, om in aanmerking te kunnen komen voor vergoedingen (of zelfs maar het mogen aanspannen van inbreukszaken, zoals nu nog in VS geldt), met de huidige IT techniek prima te doen, en dus lang niet zo’n grote belemmering meer als in de negentiende eeuw, toen het verbod op registraties in de conventie van Bern zijn opgenomen.

  2. Ik zie verplichte registratie niet echt zitten want daar zijn kosten aan verbonden voor de auteur en dat ontmoedigt juist auteurs om nieuw werk te maken. Nou ben ik zelf maar een amateur op het gebied van CGI art en maak ik mij ook niet zo druk om wat er met mijn werk gebeurt, maar als ik eens iets commercieels maak en wil verkopen dan wil ik niet dat ik dit eerst voor (fictief bedrag) EUR 27,95 moet registreren voor ik er geld aan kan verdienen. En als ik CC werk maak wil ik die kosten al helemaal niet! Maar ja, dan is mijn werk ongeregistreerd en gaat een of andere oplichter deze registreren en zich voordoen als auteur! Kan ik zelf opeens gaan betalen voor mijn eigen werk! En veel anderen worden dan ook opgelicht.

    Een gratis register, zeg je? In deze wereld is niets gratis. Er komt altijd ergens bij iemand een vette rekening voor het register. Plus de tijd die je nodig hebt om te registreren, waarbij er vast ook identiteitscontroles moeten gebeuren en andere poespas. Nee, registreren lost niets op.

  3. De maatschappelijke kosten voor registratie zijn vele malen hoger dan de kosten die een registratie voor afdwingbaarheid van auteursrechten met zich mee zou brengen voor de auteur. De straf op niet registreren moet ook niet zijn dat je je rechten verliest, alleen dat je ze niet kunt handhaven voordat je dat gedaan hebt. Gegeven het huidige niveau van automatisering kunnen de kosten hiervoor heel laag zijn, zeker als je het combineert met een digitale depot-plicht (Iets wat ik zo-wie-zo nodig acht, omdat steeds meer dingen achter DRM verdwijnen, en dus op korte termijn verloren dreigen te gaan), zodat we kunnen garanderen dat werken beschikbaar zijn en blijven.

    Moet niet moeilijker en kostbaarder te zijn dan het nu al is een video op youtube te plaatsen…

  4. @Arnoud Engelfriet | 28 november 2011 @ 10:35 Hele stomme vraag, maar als ik bij een ‘op het oog’ legitiem bedrijf een licentie verkrijg voor het gebruik van een werk. En het blijkt daaruit overduidelijk dat ik ter goede trouw gehandeld heb in het verkrijgen ervan. Geldt dan niet hetzelfde als bij de koop van een fiets? (Koop de fiets bij een normale winkel tegen een redelijk prijs en deze blijkt gestolen, dan is het pech voor de originele eigenaar?)

  5. @Jeroen. Een beetje fotograaf bij zeg een voetbal of formule1 wedstrijd maakt snel honderden fotos

    zie bv http://www.fvephotography.com/imagebank/flex/dot/list/fve/commercial/Formule%201/2011/110925%20Singapore (geen band gewoon als voorbeeld en toevalig een naam die ik ken) Natuurlijk zou hij zijn beeldbank middels zeg effe een webservice aan een centraal register kunnen knopen maar dit is 1 formule 1 race en zijn al zo’n 300 foto’s En dit is maar een fotograaf dus dat wordt geen klein clubje (dus duur). Aan de andere kant is er natuurlijk de schade maar controle zul je moeten blijven doen dus daar valt niet veel te besparen.

    Bljft een lastig medium dat internet 😉

  6. @Arnoud: dat klopt, daarom mag van mij zo’n registratieplicht geen terugwerkende kracht hebben (dat is: na registratie kun je wel verwijdering eisen, maar geen schade-vergoeding voor wat daarvoor is gebeurd). Helaas is dat nu niet de wet, en zal het nog een aardige tour-de-force worden om zoiets in te voeren — helaas gaat het nog steeds de verkeerde kant op (getuige ACTA, excessieve termijnverlengingen van al veel te lange termijnen, en andere “special interest” wetgeving die we op uiterst discutabele manier opgedrongen krijgen.) Het enige waar ik op kan hopen is dat dit soort auteursrechtsexcessen uiteindelijk het publiek draagvlak voor de huidige wetgeving dusdanig ondermijnen dat er een kleine revolutie op dit gebied komt, en bijvoorbeeld na de verkiezingen de Piraten Partij in een vergelijkbare positie komt als de SGP nu al heeft in de Eerste kamer.

  7. @Mike: Nee, zo’n uitzondering (zie 3:86 BW) is er niet bij auteursrechten. Je bent dan aansprakelijk voor de schade, en het enige dat je kunt doen is deze verhalen op de liegende licentiegever.

    Ik zou het wel wat vinden om een goedetrouwuitzondering op te nemen bij openbaarmaking. Maar hoe je die formuleert, weet ik zo niet. Wat is een ‘winkel’ in het auteursrechtenwereldje? Een stockfotosite? Marktplaats was geen winkel in diverse zaken. Het moet gaan om “een winkel of ander bedrijf met een duurzame op een vaste plaats gevestigde bedrijfsruimte, waar zij in beginsel geen gestolen zaken hoeven te verwachten.” (HR 14 november 1997, NJ 1998, 147).

  8. @Franc: van die 300 foto’s zal hij er misschien 20 aan een agent aanbieden.

    Dat een register geld kost zal ik niet bestrijden, maar het hoeft niet veel te zijn: in basis een groot opslagsysteem (enkele petabytes verwacht ik), een webinterface voor het registreren/uploaden, en een webinterface voor het matchen (zodat je het voor een willekeurig werk kunt raadplegen) Desnoods vraag je geen geld voor het registreren, maar voor het raadplegen, en geldt een negatieve uitkomst op de vraag als een vrijwaring. (Al moet je dan een slimme oplossing bedenken voor vertalingen, etc.)

    Hetzelfde systeem zal ook een goede oplossing zijn voor “verweesde werken”.

    Handhaving van auteursrechten kost ook klauwen met geld via het huidige rechtssysteem (iets waarvan je ziet dat de grote auteursrechthebbenden het via strafrecht (ACTA) door de belastingbetaler willen laten betalen.) Uiteindelijk verdien je het door de duidelijkheid van een centraal registratiesysteem waarschijnlijk snel weer terug.

  9. @Jeroen, een ander probleem is dat een register opeens auteurs dwingt om hun eigen rechten eerst in bescherming te nemen voor ze er aanspraak op kunnen doen. Dat is de omgekeerde wereld. Je maakt iets, dus daar heb je rechten over. Als iemand dat van je afpakt, op welke manier dan ook, dan moet je je rechten gewoon meteen op kunnen eisen. Als er in jouw huis wordt ingebroken dan wil je bij de politie ook niet eerst horen dat je je inboedel niet hebt geregistreerd en dat ze dus niets kunnen zien. Is het diefstal? Als je je geld verdient met het verkopen van je werk dan loop je op deze manier gewoon inkomsten mis.

    En nogmaals over die kosten. Je maakt een fotoserie van 300 foto’s en voordat je die aan een agent aanbiedt zul je ze toch eerst allemaal moeten registreren want die agent kiest uiteindelijk de 20 die ze willen gebruiken. Natuurlijk kun je zelf al een voorselectie doen maar het is niet de auteur die bepaalt wat gebruikt kan worden. Dat gaat in overleg met een agent en mogelijk zelfs een klant.

    Wel zou het een goed idee zijn indien de auteurswet werd herzien en dat je, in het geval zoals Arnoud in zijn blog-post schetst, de schuld uiteindelijk door kunt schuiven naar de persoon die heeft gedaan alsof ze de auteur waten. Maar dan moet je tevens kunnen aantonen dat je er zelf ook ingetuint bent en dus eigenlijk ook aangifte doen tegen de “valse leverancier” zodat je samen met de auteur voor jullie rechten opkomen. Ofwel, je zult moeten delen in de kosten om de ware overtreder aan te pakken. En dat gebeurt nu eigenlijk ook, maar indirect. Jij krijgt een claim van de auteur en zult moeten betalen. Die kosten kun je weer claimen bij je leverancier, inclusief je eigen kosten. Vanuit dat oogpunt is de huidige constructie nog niet zo slecht.

  10. @8: Het zou al een heleboel helpen als commerciële leveranciers (iedereen die geld vraagt voor een product) niet meer de auteursrecht-risico’s kunnen afwentelen op de kopers. “Een product moet geschikt zijn voor het beoogde gebruik” impliceert “een product moet komen met de licenties voor het beoogde gebruik.” In de algemene voorwaarden verantwoordelijkheid voor licentiëring ontkennen hoort thuis op de zwarte lijst.

    @9: Ik onderschrijf het nut van een register. Registratie alleen kan niet bepalen wie het auteursrecht op een werk bezit en het brengt een hoop sluimerende conflicten in de openheid. (Muzikant vs. platenmaatschappij?) Ik zie Microsoft trouwens nog niet zo snel rennen om de broncode van Windows en Office te registreren!

    @10: Wim, het probleem met verhalen is dat je van een kale kikker niet kunt plukken; ook iemand die in het buitenland zit tot betaling dwingen kan frustrerend lastig zijn.

  11. @Wim: Je vergelijking met inbraak gaat niet helemaal op hier. We zitten hier met mensen die te goeder trouw licenties afnemen bij bv. een stocksite, en dan te horen krijgen dat de rechten helemaal niet bij die stocksite zitten.

    Die situatie zou ik liever vergelijken met de situatie rond erfvredebreuk. Je hebt eigendom op je land, en anderen mogen daar dus niet komen want dat is schending van je eigendomsrecht. Maar de praktijk is zo dat als mensen per ongeluk op je land kunnen komen (geen hek, geen duidelijk bordje of andere afscheiding), je geen schadevergoeding van ze kunt eisen of ze door de politie kunt laten oppakken. Je moet ze waarschuwen en pas daarná zijn ze in overtreding.

    De analogie is dus: hoe plakken we bordjes “privéterrein de heer Ten Brink” op jouw foto’s en CGI modellen?

    De schuld doorschuiven (net zoals bij de uitzondering voor heling bij winkels) zie ik niet zitten. Bij winkels werkt dit, omdat de eis is dat die in Nederland gevestigd zijn en écht een winkel zijn. Oftewel die zit er volgend jaar ook nog wel, dus dan kun je als eigenaar daar je claim indienen. Internetwinkels zijn heel wat meer fluïde en bovendien vaak in het buitenland gevestigd. Ik wil dat als ik bij SXC.hu een foto download, ik geen claims van Getty krijg (ja dat is de moeder van SXC maar het gaat om het principe).

  12. @Wim: het hele concept van eigendom is erop gebaseerd dat je mijn en dijn kunt onderscheiden. Niemand vindt het vreemd dat je onroerende zaken bij het kadaster registreert, terwijl onroerend toch nog een stuk tastbaarder is dan het abstracte auteursrecht. De noodzaak om daar piketpaaltjes in de grond te slaan is dus hoog (al aangetoond door de vele discussies hierover.) Een register levert precies dat.

    Dat er zorgen zijn over misbruik (valse claims, etc.) is voor mij geen reden het hele idee maar overboord te gooien. Registratie is in mijn voorstel expliciet niet bedoeld als voorwaarde voor het hebben van auteursrecht: het is slechts een claim, en bij een conflict zul je moeten kijken wat er van de claims overblijft. Op valse claims zou je een behoorlijke sanctie moeten zetten.

    Het uploaden van 300 foto’s bij Picasa, facebook, o.i.d. is tegenwoordig in een paar minuten gepiept, dus kan geen echte belemmering meer zijn.

    In dit verband is het wel curieus te zien wat er nu bij Google Print gebeurt. Hierop staan heel veel boeken waarvan het auteursrecht is verlopen, maar die verdwijnen in hoog tempo omdat een (malafide) uitgever de scans download, aanbiedt als “print on demand” boek, en daarna het betreffende boek bij Google aanmeld als zijnde “in print”, waarna Google het verwijderd. Uitgevers drukken al jaren valse claims op door hen uitgegeven boeken uit het publiek domein, zonder dat er iets aan te doen valt, en waardoor er nu theater-clubs zijn die denken dat je voor een uitvoering van Shakespeare moet betalen….

  13. @Arnoud, de vergelijking gaat niet helemaal op, inderdaad, temeer omdat er niets wordt weggenomen. Alleen krijgt de auteur niet betaalt. Maar een alternatieve vergelijking dan: een pretpark verkoopt kaartjes voor EUR 25 per persoon. Een onverlaat weet een achterdeur in het pretpark en verkoopt daar toegang voor 5 Euro per persoon. Als hij er een mooi kraampje omheen bouwt en verborgen weet te blijven voor de ogen van de pretpark-eigenaren kan hij zo heel wat extra bezoekers toelaten en is de eigenaar bedonderd. En diverse bezoekers zullen mogelijk worden betrapt omdat ze geen geldig kaartje hebben en zijn zo de dupe. Komt iets meer overeen omdat het “goed” (toegang tot het park) in principe geen beperkingen heeft, net zoals digitale foto’s.

    @Mathfox, kale kikkers in het buitenland… Ja, dat kan. Dan valt er ook niets te winnen en bij mijn voorstel zouden auteur en klant dan gezamelijk kunnen besluiten om de vervolging niet voort te zetten. Maar het gaat erom dat auteur en klant gezamelijk het probleem oplossen. Want eigenlijk zijn beiden gedupeerd. De auteur heeft inkomsten verloren en de klant heeft mogelijk betaald voor iets waar hij nog steeds geen recht op heeft. (Nou ja, in geval van CC heeft hij niet betaald, maar wel tijd geinvesteerd om dat plaatje te verwerken in zijn eigen site, en ook dat heeft een waarde.)

    @Jeroen, bij ontroerend goed praat je over spullen die enkele maandsalarissen of meer waard zijn. Een beetje foto kun je al in licentie krijgen voor een paar tientjes. Daarom dat bij ontroerend goed de registratie zichzelf terugverdient maar bij foto’s niet. En ja, 300 foto’s naar Picasa uploaden is zo gepiept. Maar de schijfruimte die daarbij nodig is moet je dan wel kopen bij Google want normaal is dat vrij beperkt. Moderne camera’s maken foto’s van minimaal 2 megabytes. Mijn CGI-plaatjes gaan al snel richting de 10 megabytes. Daarnaast moet je dan als auteur wel weten hoe Picasa werkt en lang niet iedere fotograaf is een ICT-techneut zoals jij of ik.

  14. @Wim, opslag van 300 raw foto’s is ongeveer 10 GB, kost ongeveer 1 euro per maand (cloud storage, met garanties op beschikbaarheid, op basis van grootverbruik). Natuurlijk hoef je niet raw op te slaan, maar alleen voldoende om je claim te substantie te geven. Tenzij we zo’n register ook als depot willen gebruiken, is meer niet nodig, en doen we dat wel, dan is dat een algemeen nut dienend doel dat uit de algemene middelen zou moeten komen.

    De claims van Getty, bijvoorbeeld, zijn al gauw ook een maandsalaris, en de waarde van sommige werken is een veelvoud. Een parkeerplaats kun je ook voor een tientje een dag huren, terwijl de grond toch wel degelijk bij het kadaster is geregistreerd.

    Lang niet iedere fotograaf is juridisch voldoende onderlegd om zijn rechten te verdedigen, en toch vereist het huidige systeem dat. Bovendien: zo’n beetje iedereen die ik ken in mijn omgeving is in staat om een profiel op Facebook aan te maken, en de interface die ik voorsta is echt niet moeilijker.

  15. Een register met alle foto’s erin lijkt mij praktisch geen oplossing.

    Een register van iedere fotograaf met daarin opgenomen welke partijen zijn foto’s beheren (en gedurende welke periode) en contact gegevens in geval van twijfel lijkt mijn wel werkbaar.

    Als je dan bij een partij een foto koopt van een fotograaf, dan kan je in het register zoeken of deze partij ook de fotograaf vertegenwoordigd voor meer zekerheid.

    Als je bij het registreren enige waarborgen om de identiteit vraagt, dan kan je daarmee ook malafide partijen enigzins afvangen. Iemand die claimt een foto gemaakt te hebben zal of niet ingeschreven zijn (foto niet gebruiken) of hij zal traceerbaar zijn voor verhaal. (Blijf je wel met het kale kip verhaal zitten eventueel)

    Dan sta je alleen geregistreerde fotografen toe om schades te claimen voor inbreuken die gestart zijn na de registratie of die voortduren nadat je gesommeerd hebt de inbreuk te staken. (leg de bewijslast maar bij de gebruikers neer dat ze juist al langer inbreuk maken)

  16. @Elroy: zonder register met alle foto’s erin kan ik niet zien wie welke foto claimt. Het uitgangspunt moet zijn: tenzij uitdrukkelijk verboden is hergebruik toegestaan. Het huidige auteursrecht werkt omgekeerd, iets wat erg fnuikend is voor de toegang tot cultureel erfgoed, en leidt tot verweesde werken en vernietiging van historisch materiaal. Dat is het probleem dat we proberen op te lossen.

    Zo’n register is technisch heel goed haalbaar, dit bewijst facebook en consorten.

  17. Het lijkt me dat het verhaal van de schade in dergelijke gevallen heel ruim moet zijn. Dus inclusief de diverse kosten in tijd en juridische kosten van een persoon die ten onrechte de verwachting had de auteursrechten verkregen te hebben.

    Vaak lijken rechters echter erg conservatief in het vergoeden van kosten die een persoon moet maken om zijn recht te halen.

  18. @17: Het idee is dat de partijen die foto’s verkopen de fotograaf vermelden en dat je daarmee kan controleren of die fotograaf door hen vertegenwoordigd wordt. En bij twijfel weet waar je kan informeren.

    Een fotograaf zou dan op zijn eigen site miniaturen van alle foto’s die hij aan die partijen heeft gegegeven opnemen voor een vergelijk. Miniaturen in JPG die in iedergeval nog herkenbaar zijn voor vergelijken kosten niet veel ruimte. Voor dit doel is een 300×200 afbeelding vaak al genoeg.

  19. Ik sprak over het auteursrechtregister zoals Jeroen Hellingman het voorstelt; daar zouden alle typen van (in Nederland) auteursrechtelijk beschermde werken in op moeten kunnen worden genomen. Een goede reden om eens te kijken naar hoe je 3D werken (beeldhouwwerk, architectuur) en uitvoerende kunst zou willen behandelen.

    We are Borg, vertel maar eens hoe deze andere kunstuitingen in de VS geregistreerd worden.

  20. Het probleem blijft dat een registratie-bureau een enge vorm van fraude mogelijk kan maken. Ik maak veel CGI plaatjes maar er zijn er maar weinig online te vinden. Stel dat mijn backup-disk gejat wordt en de dief deze aan iemand doorverkoopt die ziet dat er plaatjes op staan. Even zoeken en nee, niet terug te vinden. Snel registreren en verkopen en een crimineel kan verdienen aan mijn werk. Aangifte tegen die persoon doen? Goh, lastig want hij is de geregistreerde eigenaar! Moet hem sowieso eerst opsporen en daarbij moet ik aantonen dat het mijn werk is, wat ook lastig kan zijn, aangezien het meeste dus nog niet gepubliceerd is…

    De tijd van de fotorolletjes is gelukkig voorbij want daarmee ging ook meteen je bewijs verloren. En fotorolletjes werden redelijk makkelijk gejat. Maar als ik mijn eigen werk niet meer kan publiceren omdat een ander een kopie ervan heeft gejat en geregistreerd? Nou ben ik maar een amateur maar een professionele fotograaf verliest zo zijn gehele broodwinning…

    En natuurlijk het probleem dat een nationaal register dergelijke fraude kan bevorderen doordat oplichters werken uit het buitenland registreren. Gewoon registreren op naam van een katvanger om zelf buiten schot te blijven en maar rekeningen indienen en geld eisen voor het werk van een ander. En waarbij ze nu dan ook gesteund worden door een nationaal register. Probeer dan maar te bewijzen dat de foto’s van iemand anders afkomstig waren en dat de oplichter niet de persoon is die namens deze artiest in Nederland de auteursrechten beheert…

    Ik zie gewoon teveel risico’s op fraude.

  21. Mathfox dat weet ik niet ik weet alleen maar van plaatjes tekeningen, foto’s etc blauwdrukken is ook weer een andere tak. Ik weet dit toevallig alleen maar omdat ik een maand geleden heb gekeken naar een aflevering van Scott Kelby waarin auteursrecht besproken werd. In de VS de je ook geen waarschuwingen geven of zoals getty images hier in europa als je staat geregisterd bij de copyright office maar ga je gelijk naar een advocaat. Aangezien je alles heb vast gelegd kan iemand vrij simpel werk terug vinden of er copyright op staat.

  22. @Wim, nu kan iemand zomaar (c) Getty Images op een werk (van Leonardo da Vinci) zetten en de gebruiker aanklagen voor auteursrechtinbreuk. Omdat er geen register is, is er totaal geen inzicht in hoe vaak zoiets gebeurt. Met een register is er een vastlegging van auteursrecht claims en is het makkelijker om dit soort fraude aan te tonen. Wim, als jij 3 van je 100 CGI plaatjes geregistreerd had voordat jouw backup schijf gestolen werd, dan zullen die opvallen als de dief probeert alle plaatjes te registreren. Je hebt de naam van de katvanger (of de dief zelf), dus iemand om juridisch aan te pakken.

    Waar het mij om gaat is dat ik een archief heb, wat ik kan raadplegen om te bepalen wie nu werkelijk de auteur van een gevonden plaatje is. Ik heb in een vorige baan geprobeerd te achterhalen wat de bron is van bepaalde stukken open source code… Een interessante speurtocht over alle continenten. (Een stuk code dat ongeveer 30 jaar geleden op een Universiteit in Nieuw Zeeland geschreven is, wordt door meer dan een dozijn open source projecten geclaimd, zonder referentie aan het origineel.)

  23. @Borg Het verschil is dat het nu jouw woord is tegen dat van de dader. Met een register is het jouw woord tegen de dader en het register. Bewijslast wordt alleen maar lastiger. Daarnaast, het stelen van een master is redelijk lastig, maar een USB stick met foto’s erop kan snel verloren gaan. En lang niet iedereen heeft zijn beveiliging goed op orde. Plus, veel auteurs delen gewoon hun werk via hun site, beveiligd of niet, maar die sites kunnen gehacked worden. Het is net als met patenten, namelijk dat de eerste die het registreert het patent heeft, ook al heeft een ander het bedacht. Dus als jij tegen mij met een leuk idee komt en ik laat het meteen als patent vastleggen dan heb jij pech als jij het probeert uit te werken! En dan nu ook met afbeeldingen en ander artistiek werk?

    @Mathfox, op Getty kun je geen schilderijen uploaden maar je kan wel een foto van een schilderij uploaden en daar rechten op claimen. Door voor een bepaalde belichting te kiezen in combinatie met scherpte van de foto en het bijsnijden ervan kan een dergelijke foto mogelijk creatief genoeg zijn om auteursrechtelijk beschermd te zijn. En tot het tegendeel wordt bewezen kun je dus op Getty en andere sites je rechten claimen. Idem als je b.v. een foto maakt van een zonsopgang, mooie wolken of een regenboog neemt. Ondertussen is de markt verzadigd met dergelijke afbeeldingen en zie je ondertussen niet echt meer grote verschillen maar toch, iedere saaie foto blijft beschermd.

    Daarnaast, dat archief geeft je helemaal geen garantie dat jij weet wie de auteur is! Getty is zelf ook meerdere malen de fout in gegaan door foto’s te claimen die niet van hun waren! Denk bijvoorbeeld aan foto’s van de intocht van Sinterklaas. Enorme kuddes ouders die met camera’s staan te klikken en wat extra professionele fotograven erbij die vrolijk meedoen, met als resultaat dat er veel op elkaar lijkende foto’s ontstaan. Een archief kan daar behoorlijk van in de war raken indien een professional zijn foto daar registreert terwijl een trotse papa die naast hem stond en op hetzelfde moment een foto nam zijn foto massaal deelt met iedereen via Facebook en andere sites. Vrijwel dezelfde invalshoek, vrijwel hetzelfde onderwerp, vrijwel hetzelfde alles eigenlijk, behalve dan dat de professional mogelijk een betere kwaliteit oplevert omdat hij een betere camera gebruikte.

    Een archief of register geeft alleen maar een schijnbeeld. Je hebt een betrouwbaarder middel nodig en hoe jammer dat ook is, die bestaat er eigenlijk niet. Tenzij…

    Tenzij er een speciaal beeldformaat wordt gemaakt waarbij een unieke ID van de camera wordt opgenomen in de EXIF-informatie van de foto. Artiesten die op andere manieren afbeeldingen maken zoals ik zouden dan een persoonlijk ID kunnen krijgen die met speciale software toegevoegd kan worden. Dan kan dit nog steeds wel vervalst worden maar als je ergens een foto online ziet met een ID erin dan weet je dat die aan een bepaald persoon behoort. Die persoon claimt de foto dan en indien dat een valse claim is, is dat mooi centraal bij te houden. Dat de camera’s hun eigen ID hebben is handig omdat zo foto’s automatisch herkenbaar worden. Je hebt dan geen centraal register nodig, behalve misschien voor het bijhouden van koppelingen tussen ID’s met auteurs. En als je online afbeeldingen vindt zonder ID dan weet je dat deze onveilig zijn. Idem met ID’s die zijn geregistreerd als vervalst. Kosten voor auteurs? Alleen de registratie van hun ID’s met NAW gegevens. Is goed te doen want veel data is het niet. Extra werk voor auteurs? De camera doet het dan al voor hen. Alleen als ze afbeeldingen op andere wijze produceren of eigen foto’s bewerken moeten ze even opletten dat het ID erin blijft staan.

    Is dit niet beter dan een archief vol afbeeldingen?

  24. @Wim: het idee van camera’s die een ID opslaan (of zelfs een soort van watermerk in het beeld mengen) bestaat volgens mij al. Erg handig ook om manipulatie achteraf te detecteren, en dus bijvoorbeeld gewenst bij camera’s van forensische politieteams. Toch zijn er situaties denkbaar waar ik zo’n feature uit zou willen zetten… Een gedegen onderzoek kan ook aan de hand van je sensor-eigenschappen, ruis en stofjes, etc., wel achterhalen met welke camera een foto is genomen, als ze de camera bij de hand hebben.

    De meeste kleurenkopiers drukken trouwens ook en merkteken met hun serienummer en datum + tijd af op je kopietjes… (zoek naar hele kleine gele puntjes in je print).

  25. Dat er al soorten ID’s zijn geloof ik best. Wat echter ontbreekt is een duidelijke standaard en registratie van die ID’s zodat deze aan auteurs gekoppeld kunnen worden. (En camera’s dus aan hun eigenaar, wat handig is als ze gejat worden!) Een open standaard die het ook eenvoudig maakt om een ID aan bestaande foto’s toe te voegen, om meerdere ID’s aan een foto toe te kennen voor mensen die een licentie krijgen en om ID’s via een eenvoudige browser-plugin simpel uit te kunnen lezen. Vooral het gebrek aan een duidelijke standaard stoort mij. Plus het feit dat veel software gewoon niet kan omgaan met dergelijke informatie en deze er dus gewoon uit gooit. En het feit dat bepaalde beeldformaten geeneens ondersteuning bieden voor dergelijke extra informatie. Veel van de plaatjes die ik maak zijn in eerste instantie Windows bitmaps en ik kopieer ze naar PNG formaat wegens het kleinere formaat. Maar er extra informatie aan toevoegen? Geen idee hoe dat zou moeten! PNG schijnt wel iets EXIF-achtigs te ondersteunen. BMP totaal niet. Bij converteren van BMP naar PNG zal ik dus iets moeten doen om de extra informatie toe te voegen en daarnaast zal ik die informatie op een of andere manier ook weer moeten kunnen uitlezen. En hopen dat mijn bewerkings-software deze PNG header ongemoeid zal maken en zelfs meeneemt indien ik delen van een afbeelding kopieer naar een andere of nieuwe afbeelding.

    Er is nog te weinig gedaan om de houdbaarheid van die ID’s te bevorderen!

    Oh, een watermerk in de afbeelding? Zogezegd onzichtbaar maar ik hou er niet van als een bepaalde techniek de kwaliteit van mijn werk aantast.

  26. Bert, dat is me iets te kort door de bocht. Ik heb menig voorbeeld gezien waar men een template koopt bij een legitiem uitziende partij en vervolgens hoort dat deze partij de rechten niet had. Ik vind het niet passend om zo’n koper als dief neer te zetten.

    Dit nog even afgezien van bepaalde rechthebbenden die schendingen van hun auteursrechten aangrijpen om even extra binnen te lopen in plaats van hun schade vergoed te krijgen.

  27. Een variant.

    Een advertentieblad plaatst een advertentie. Het is een dominant grote foto. De adverteerder heeft geen licentie voor die afbeelding. De voorwaarden van de uitgever van het advertentieblad bepalen dat de plaatsers van advertentie vrijwaring geven voor eventueel inbreukmakend materiaal. Vraag is nu of door deze voorwaarde de uitgever als feitelijke openbaarmaker daarmee aanspreekbaar is en hij de claim doorschuift naar zijn client, of is de adverteerder rechtstreeks aansprakelijk?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.