Het publiek domein is geen gelegaliseerde auteursrechtdiefstal

jawlensky.gifGisteren publiceerde Boek9 een overzicht van alle werken die per 1 januari in het publiek domein zijn gevallen (van makers overleden in 1941). Leuk, maar deze opmerking viel bij mij even verkeerd:

Een onaangename dag voor veel erven en nabestaanden, maar voor generieke verveelvoudigders een dag waarop het manna bijna letterlijk uit de hemel valt.

zeker in combinatie met deze opmerking:

Sommigen mogen hun brood verdienen met inbreuk maken op andermans auteursrechten, maar voor wie zich wel wat van het auteursrecht aan wil trekken, volgt onderstaand een korte opsomming van enkele spiksplinternieuwe hoogtepunten uit het publieke domein.

Alsof auteursrecht het uitgangspunt is, en publiek-domein worden een raar dinges dat eigenlijk niet helemaal de bedoeling is maar dankzij een kronkel in de wet gek genoeg toch gebeurt. (Toegegeven, Boek9 bedoelt het vast niet zo kwaad maar het sentiment was té herkenbaar.)

Veel auteursrechtjuristen hebben last van eigendomitis: auteursrecht is eigendom, en eigenlijk moet iedereen gewoon van andermans eigendom afblijven. Dat er uitzonderingen in de wet staan (pardon, ‘beperkingen’) is helaas onvermijdelijk, en moet maar worden getolereerd, tenzij mensen al te hard van die uitzondering gaan profiteren want dán interfereer je met de normale exploitatie van het werk en dat kan toch niet zomaar met andermans eigendom?!

En ja, ik ken het Anheuser-Busch arrest dat IE op één lijn stelt met gewoon eigendom, maar daar vallen ook pensioenaanspraken onder dus dat is geen argument.

Auteursrecht is een privilege, een mechanisme ingevoerd om auteurs van een mogelijkheid tot geld verdienen te voorzien. Die beperkingen, en zeker de beperking in tijd, zitten daar niet voor niets op. Daarmee wordt een balans getroffen tussen de belangen van de maker enerzijds en de belangen van het publiek, de maatschappij anderzijds. En dat is wezenlijk wat anders dan eigendom. Ik kan je niet verbieden uit mijn boek te plukken, binnen de grenzen van het citaatrecht. Maar hoe groot jouw belang ook is, je blijft van de bloemen in mijn achtertuin als ik dat zeg. Citaatrecht voor achtertuinen bestaat niet.

De beperking in tijd op het auteursrecht is een wezenlijk deel daarvan. Het is de bedoeling, het is wenselijk dat werken op zeker moment beschikbaar komen voor iedereen. Zo kunnen anderen voortbouwen op die werken, zonder toestemming te hoeven vragen aan dwarsliggende ex-rechthebbenden. West side story kunnen maken zonder aan Shakespeare’s erven te hoeven vragen of dat wel mag, is een groot goed. De uitbreiding van het publiek domein is dan ook geen onaangename gebeurtenis maar een feestje.

Hoe dan ook, werk van makers die overleden in 1941 is vanaf afgelopen zondag publiek domein.

Arnoud

29 reacties

  1. Ha ha, als daar aanleiding toe is mopper ik graag met je mee, Arnoud. Maar met een blik op de originele publicatie denk ik toch dat je hier Boek9 onrecht doet. Tenminste op mij komt het over als: kijk eens wat een boel moois er nu weer is vrijgevallen. Moet je wel van James Joyce houden natuurlijk, anders heb je er nog niks aan 😉

    Voor jet overige: Keep up the good work in the new year! Pierre

  2. James Joyce, dat gaat Penguin niet leuk vinden.

    Ik zie die houding vaak terug in discussies, alsof het auteursrecht een godgegeven onaantastbaar recht is. Vanuit de rechthebbende en andere belanghebbenden (advocaten in de VS vaak) wordt er gedaan alsof het een gunst is dat het auteursrecht eindigt. Bij discussies over een redelijke duur gaat men ook steevast uit van de huidige situatie met een voorstelling alsof die redelijk is.

    Helaas hebben is er in de Berner conventie vanuitgegaan dat auteursrecht tot x jaar na de dood geldt.

    Ik ben van mening dat je bij een zinnige discussie over auteursrecht niet van de huidige situatie uit moet gaan, maar van de vraag hoeveel bescherming is nodig om het doel te bereiken. Het hoofddoel/enige doel is te verzekeren dat er werken worden geproduceerd. De maatschappij geeft vrijheid om kennis (IE is niet meer dan kennis) te gebruiken op omdat zij deze werken als een verrijking voor de maatschappij zien.

    De maatschappij moet bepalen hoeveel vrijheid men bereid is/het waard is daarvoor op te geven. Het middel om productie te waarborgen is >auteurs

  3. “Een onaangename dag voor veel erven en nabestaanden […]”

    Hoeveel zouden er van overledenen in 1941 nog zijn die daadwerkelijk een persoonlijk band met de overledene hebben? Geboortejaar veelal voor 1880.

    Ik kan daarom de opmerking op boek9 nauwelijks anders dan ironisch lezen.

  4. Kleine maar significante toevoeging: werk van makers die overleden in 1941 is vanaf afgelopen zondag opnieuw publiek domein. (Het was het al tussen 1992 en 1995).

    Helaas schiet door de extreem lange termijnen het auteursrecht zijn doel gigantisch voorbij, en is er veel werk door datzelfde auteursrecht niet beschikbaar, waarvoor op rationele economische gronden helemaal geen auteursrecht nodig is: de werken zijn namelijk al terugverdiend (of zouden dat, gezien de vraag van de markt toch nooit worden).

    Kijken we puur naar de (publieke) doelstellingen van het auteursrecht is een termijn van zo’n 15 jaar voor zo’n beetje alle soorten werk ruim voldoende. Voor krantenartikelen zou een termijn van twee weken in principe al genoeg zijn.

    Elke termijn die langer is dan strikt noodzakelijk om het beoogde doel te bereiken verminderd de welvaart. Dit werkt op verschillende manieren. Zo zijn werken zijn niet beschikbaar voor allerlei vormen van (her)gebruik die wel een maatschappelijk voordeel opleveren, maar niet genoeg om een “rechthebbende” tot voortdurende beschikbaarheid te motiveren. De kosten van het administreren van de rechten zijn hoger dan de opbrengsten. We hebben een levensgroot probleem van verweesde werken: er drukt nog een auteursrecht op, maar niemand weet meer van wie dat is, of erger, het werk is technisch al onderdeel van het publiek domein, maar omdat we de datum van overlijden van een auteur of vertaler niet kunnen vaststellen, weten we dat niet.

    De verlenging van het auteursrecht van 50 naar 70 jaar na de dood van een auteur in 1995 (net als de recente verlenging van de naburige rechten) was voor nu actieve auteurs vrijwel niets waard (reken maar uit wat de huidige waarde is van een naar verwachting minimale inkomstenstroom die je over een periode van 20 jaar kunt verwachten, een kleine honderd jaar in de toekomst: zelfs voor een nu populaire auteur is dat hooguit enkele tientjes! Die zullen geen enkele auteur motiveren om meer te produceren…) De verlenging ging dus puur om het verder uitmelken van al bestaande werken die klassiekers bleken te zijn.

    Naar mijn mening ontmoedigd het op een dergelijke manier verlengen van auteursrechten zelfs het creëren van nieuwe werken, omdat nu bestaande productieve auteurs hun inkomstenstroom moeten delen met niet productieve erfgenamen — de verlenging van auteursrechten zal namelijk niet het budget dat mensen beschikbaar hebben voor werken vergroten.

    Mijn voorstel is dus al jaren: stap uit het WTO en de conventie van Bern, en verkort het auteursrecht tot 20 jaar na publicatie. (Beperkt het ook tot “publiek maken”, en haal vermenigvuldiging eruit, als zijnde irrelevant en niet handhaafbaar in het huidige digitale tijdperk, maar dat is een andere discussie.)

    Mogelijk kunnen we hetzelfde effect al voor een groot deel bereiken als we een laag BTW tarief op werken invoeren, alleen als deze een “Dedicatie aan het Publiek Domein na 20 jaar” bevatten. Het verschil in hoog en laag BTW tarief over de eerste 20 jaar is waarschijnlijk een veelvoud van de waarde van een werk over de gehele eeuwigheid daarna, dus zullen rekenende uitgevers eieren voor hun geld kiezen…

  5. Nog een ideetje: effectief is het leven+x systeem onredelijke discriminatie op leeftijd (een werk van een 80-jarige auteur is minder waard dan precies hetzelfde werk van een 20-jarige auteur zou zijn geweest, omdat de te verwachten termijn korter is). Al is het maar een relatief klein verschil, kunnen we niet een 80-jarige auteur vinden die hiervoor compensatie en wijziging van de wet gaat eisen…

  6. Beetje mopperen mag soms best hoor.

    Ik vraag me nu toch weer af hoe het met nieuwe uitgaves van oud werk zit. Ik zocht net even in de oude artikelen en kwam wel deze oude post tegen, waarin mijn vraag ook staat, helaas verder geen antwoord op mijn vraag, noch discussie in het commentaar:

    Een leuk twijfelpunt is een heruitgave van de oude strips, want die hebben als naam van de serie ???Popeye???, en een serienaam is iets dat onder het merkenrecht kan vallen. De heruitgever zal dus goed uit moeten kijken dat hij duidelijk maakt dat het een heruitgave is onder zijn eigen merk van de oude strip Popeye.

    Merkrecht terzijde, mag ik nu mijn dubbel-CD versie van dit album overal publiceren waar ik dat wil? Ik zie dat het bijvoorbeeld hier wel gebeurt, maar dat zijn opnames met een release date voor 1941. Mijn vraag gaat dus over opnames voor 1941 die na 1941 uitgegeven zijn. Al dan niet remasters, om het nog ingewikkelder te maken ;).

  7. Het auteursrecht als stimulering voor creativiteit is hartstikke failliet. Grote maatschappijen verdienen geld met het herverpakken van oud materiaal. Artiesten krijgen betaald voor iets dat ze 50 (!) jaar geleden hebben gemaakt. Dat zou de rest van de mensheid ook wel willen: één keer iets maken, en dan de rest van je leven achterover leunen (en af en toe een petitie tekenen voor de verlenging van het auteursrecht).

    Een aardige hervorming zou zijn: Laat een 15-jarige bescherming ingaan op het moment dat een auteur besluit het werk vrij te geven. Als iemand het als ‘eigendom’ wil houden geeft hij het gewoon niet vrij. Als iemand het aan het publieke domein verkoopt, is het na een redelijke periode ook echt van het publiek. Dan moet je als auteur dus iets nieuws maken, en niet het internet gaan afstruinen naar iemand die per ongeluk drie noten van ‘jouw’ liedje neuriet.

  8. @Ruud #3 men verwijst niet naar de persoonlijke band, maar naar het wegvallen voor de mogelijkheid voor die erven en nabestaanden om (middels het auteursrecht) exclusief het vruchtgebruik van de producten van hun voorvaderen te genieten.

    Toch ben ik het niet helemaal met Arnoud eens.

    Stel dat mijn grootvader de keuze had tussen zijn energie in zijn bierbrouwerij steken, en gaan schrijven. Hij kiest voor schrijven en die bierbrouwerij die is heel groot geworden onder zijn broer. Mijn achterneefjes bezitten nu die brouwerij en leven daar goed van. Wellicht is mijn grootvader een succesvol schrijver geworden, en ook ik heb daar goed van kunnen leven. Tot eergisteren. Zijn boeken zijn per 1-1-2012 publiek domein geworden en ik kan alleen nog maar weemoedig terugdenken aan alle mooie inkomsten die ik genoot. (Onder het genot van een biertje, mijn achterneven lachen dubbelop).

    Nou zal het niet zo zijn dat iedereen die zo’n keuze moet maken dat meteen van de lotsbestemming van zijn achterkleinkinderen laten afhangen, maar het is toch wel krom dat de investering in de brouwerij wel tot in de lengte van dagen via erfrecht behouden blijft, en de investering in de auteursrechtelijke werken niet.

  9. @Richard #8: Ik zie niet in hoe dat immoreel is. Jouw (denkbeeldige??) grootvader wist of had kunnen weten dat het auteursrecht op een bepaald moment zou eindigen, en hij heeft die kennis kunnen gebruiken in de afweging schrijven vs. bierbrouwen. Die termijn is nu bereikt, en sterker nog: die termijn is op een bepaald moment verlengd, waardoor jij langer van het auteursrecht hebt kunnen genieten dan je grootvader voor ogen had. Jouw grootvader verdient het niet dat jij nog meer krijgt, en je verdient het zelf al helemaal niet, want je hebt zelf niets gedaan voor dit privilege.

    Ik ben het met #4 eens dat we uit de verdragen moeten stappen die het auteursrecht nu vastleggen. Ik vind wel dat landen buitenlandse auteurs de zelfde rechten moeten geven als binnenlandse auteurs, maar elk land moet vrij zijn in hoe die bescherming er uit ziet (en helemaal geen bescherming is in principe ook een optie). Bij het verminderen van de auteursrechtentermijn vind ik het wel redelijk om voor bestaande werken minimaal de termijn te handhaven die gold op het moment van publicatie: je hebt als maatschappij immers een soort belofte gedaan aan de auteurs van die werken, en die belofte moet je nakomen.

    Ik ben wel pessimistisch over de kans dat Nederland uit zulke verdragen stapt: tot nu toe kiezen de Nederlandse kiezers en politici altijd voor meer (materiële) welvaart, en nooit voor meer vrijheid en soevereiniteit.

  10. @Richard #8: Ik zie niet in hoe dat immoreel is. Jouw (denkbeeldige??) grootvader wist of had kunnen weten dat het auteursrecht op een bepaald moment zou eindigen, en hij heeft die kennis kunnen gebruiken in de afweging schrijven vs. bierbrouwen. Die termijn is nu bereikt, en sterker nog: die termijn is op een bepaald moment verlengd, waardoor jij langer van het auteursrecht hebt kunnen genieten dan je grootvader voor ogen had. Jouw grootvader verdient het niet dat jij nog meer krijgt, en je verdient het zelf al helemaal niet, want je hebt zelf niets gedaan voor dit privilege.

    Ik ben het met #4 eens dat we uit de verdragen moeten stappen die het auteursrecht nu vastleggen. Ik vind wel dat landen buitenlandse auteurs de zelfde rechten moeten geven als binnenlandse auteurs, maar elk land moet vrij zijn in hoe die bescherming er uit ziet (en helemaal geen bescherming is in principe ook een optie). Bij het verminderen van de auteursrechtentermijn vind ik het wel redelijk om voor bestaande werken minimaal de termijn te handhaven die gold op het moment van publicatie: je hebt als maatschappij immers een soort belofte gedaan aan de auteurs van die werken, en die belofte moet je nakomen.

    Ik ben wel pessimistisch over de kans dat Nederland uit zulke verdragen stapt: tot nu toe kiezen de Nederlandse kiezers en politici altijd voor meer (materiële) welvaart, en nooit voor meer vrijheid en soevereiniteit.

  11. @Corné: je redeneert bottom-up met het auteursrecht als een vast gegeven. Beschouw de casus eens als ‘grootvader had bedrijf A en produceerde X of beroep B en produceerde Y, en liet dit na bij zijn dood’ en laat het auteursrecht buiten beschouwing c.q. denk het even weg ten behoeve van de gedachteoefening.

    Je uitspraak “je verdient het zelf al helemaal niet, want je hebt zelf niets gedaan voor dit privilege” begrijp ik niet goed. Dit geldt voor alle zaken die je erft? Dus volgens die redenering zou het ook fair zijn als een bedrijf of goudvoorraad of weet ik wat voor eigendom aan de staat vervalt bij overlijden van de eigenaar? Of begrijp ik je dan verkeerd? En zo ja, hoe maak jij dan het onderscheid tussen intellectueel en stoffelijk eigendom wél?

    NB Ja, grootvader is denkbeeldig, die heb ik natuurlijk wel gehad maar die was geen brouwer of schrijver. Ik zocht een voorbeeld van een waardevol familiebedrijf , wat met name groot gemaakt was door de eerdere generaties en het eerste bedrijf wat in mij opkwam was Heineken.

  12. @ Richard #10: Hoewel ik auteursrecht niet als een eigendom zie(*), zie ik wel dat het, net als bepaalde andere exclusieve rechten, op een eigendom-achtige manier behandeld kan worden. Ik maak in zoverre geen onderscheid tussen het erven van fysiek eigendom en auteursrecht, dat ik ook bij fysiek eigendom vraagtekens zet bij hoe moreel het is dat de één het wel erft en de ander niet. Hoe rechtvaardig is het dat een kind van rijke ouders een groter startkapitaal krijgt dan een kind van arme ouders?

    Ik begrijp natuurlijk wel dat iedereen zijn eigen kinderen het beste mee wil geven, als het moet zelfs ten koste van andere kinderen. Ik zie ook in dat het totaal onhaalbaar is om mensen verbieden om hun kapitaal aan hun kinderen na te laten: als je dit bij erfenissen zou verbieden, dan zouden mensen het voor hun dood als gift overdragen.

    Ik denk dat de ethiek van het erven duidelijker wordt als je het ziet als een recht van de ouders in plaats van een recht van de kinderen: als kind / andere nabestaande heb je in principe geen (moreel) recht om wat dan ook te erven: je hebt immers niets gedaan waarmee je dat recht hebt verdiend. Maar het is wel het recht(**) van de oorspronkelijke eigenaar om te mogen bepalen wat er met zijn eigendom moet gebeuren.

    Terugkomend op het auteursrecht: dat is eigenlijk het recht om voor een bepaalde periode het monopolie te hebben op kopiëren van bepaalde werken. De houder van dat recht kan dat gewoon bij overlijden aan nabestaanden overdragen, maar ik zie echt niet in hoe de nabestaanden op wat voor manier dan ook recht zouden hebben om dat monopolie langer vast te houden dan de vooraf bepaalde periode.

    (*) Ik heb ook een hekel aan het begrip “intellectueel eigendom”.

    (**) Tot op zekere hoogte dan. In een gezonde samenleving is eigendom niet absoluut: er moeten mechanismen zijn waardoor eigendom terugstroomt van de rijke elite naar de rest van de bevolking. Anders kan je toestanden krijgen als de aristocratie in de middeleeuwen, die al het land bezat.

  13. @ Richard #10: Hoewel ik auteursrecht niet als een eigendom zie(*), zie ik wel dat het, net als bepaalde andere exclusieve rechten, op een eigendom-achtige manier behandeld kan worden. Ik maak in zoverre geen onderscheid tussen het erven van fysiek eigendom en auteursrecht, dat ik ook bij fysiek eigendom vraagtekens zet bij hoe moreel het is dat de één het wel erft en de ander niet. Hoe rechtvaardig is het dat een kind van rijke ouders een groter startkapitaal krijgt dan een kind van arme ouders?

    Ik begrijp natuurlijk wel dat iedereen zijn eigen kinderen het beste mee wil geven, als het moet zelfs ten koste van andere kinderen. Ik zie ook in dat het totaal onhaalbaar is om mensen verbieden om hun kapitaal aan hun kinderen na te laten: als je dit bij erfenissen zou verbieden, dan zouden mensen het voor hun dood als gift overdragen.

    Ik denk dat de ethiek van het erven duidelijker wordt als je het ziet als een recht van de ouders in plaats van een recht van de kinderen: als kind / andere nabestaande heb je in principe geen (moreel) recht om wat dan ook te erven: je hebt immers niets gedaan waarmee je dat recht hebt verdiend. Maar het is wel het recht(**) van de oorspronkelijke eigenaar om te mogen bepalen wat er met zijn eigendom moet gebeuren.

    Terugkomend op het auteursrecht: dat is eigenlijk het recht om voor een bepaalde periode het monopolie te hebben op kopiëren van bepaalde werken. De houder van dat recht kan dat gewoon bij overlijden aan nabestaanden overdragen, maar ik zie echt niet in hoe de nabestaanden op wat voor manier dan ook recht zouden hebben om dat monopolie langer vast te houden dan de vooraf bepaalde periode.

    (*) Ik heb ook een hekel aan het begrip “intellectueel eigendom”.

    (**) Tot op zekere hoogte dan. In een gezonde samenleving is eigendom niet absoluut: er moeten mechanismen zijn waardoor eigendom terugstroomt van de rijke elite naar de rest van de bevolking. Anders kan je toestanden krijgen als de aristocratie in de middeleeuwen, die al het land bezat.

  14. Misschien een nieuw idee voor auteursrecht die goed uitgedacht dient te worden, hoe het nu gaat kan het niet langer. Er is te veel in de wereld veranderd ten opzichte van de huidige maatschappij tegenover de tijd dat de auteursrecht is bedacht. De toenmalige ideeën waren redelijk goed maar ik denk niet dat mensen de huidige maatschappij in hadden kunnen denken. De huidige maatschappij is hongerig naar informatie, vehalen zowel geschreven als bewegend beeld. Wat gedaan dient te worden is de auteursrecht herzien zodat normale mensen alles kunnen verkrijgen (lees goedkoop) wat zij willen en mensen die geld ermee willen verdienen een redelijke compensatie dienen te geven.

    Auteurs recht dient beperkt te worden in de duur 50/70 jaar naar overlijden is te lang, dit dient in gekort te worden. De rede is dat in al die tijd dat er geen gebruik van gemaakt kan worden op grote schaal om andere zaken ermee te doen. Als men niet langer kan genieten dient men nieuw werk te maken terwijl derde dit dan ook kunnen, hierdoor krijg je meer in plaats van minder door te beschermen.

  15. @ Richard:

    Dat die achterneven nu kunnen genieten van de inkomsten uit die brouwerij is ook niet vanzelfsprekend. De brouwer had failliet kunnen gaan, een tussenliggend familielid had de boel kunnen verkopen en het geld kunnen verbrassen enzovoorts. Dus bij een bedrijf zijn de handelingen van de nazaten ook nog bepalend voor de opbrengsten later, terwijl dat bij de auteursrechten een stuk minder is. Het enige wat daarmee zou kunnen gebeuren is overdragen aan andere personen.

    Wat dat betreft ben ik het wel met Corne eens dat erfrecht een recht van de ouders is en niet van de kinderen. Als ouders besluiten hun vermogen aan een goed doel te doneren (of op te maken) dan is dan hun goed recht. Zeker als het een vermogen betreft wat ze zelf vergaard hebben.

  16. Laten we beginnen met op te houden het te hebben over “auteursrecht”, want dat klinkt veel te positief en wie kan er bezwaar hebben tegen een “recht”? De term “auteursprivilege” of “auteurscensus” lijkt me veel meer op zijn plaats: werken worden tijdelijk aan het publieke eigendom onttrokken zodat een individu zijn persoonlijk voordeel mee kan doen. Zolang de maatschappij dat toestaat, daarna is het privilege ten einde.

  17. @MartijnV: er is wel verschil tussen vanzelfsprekendheid en gewoon niet: aan de ene kant inkomsten genieten wanneer iemand het niet verpest (wel-mits) of aan de andere kant geen inkomsten genieten (niet).

    Er zijn genoeg gevallen waar de nazaten een flinke positieve invloed hebben gehad op het succes en daarmee de inkomsten van de hen nagelaten rechten, een mooi voorbeeld is Winnie de Pooh. Daar zie je dat zowel de nazaten van de schepper (A.A. Milne) als de nazaten van een licentienemer (Slesinger) extra succes hebben toegevoegd. Volgens mij was Slesinger tevens een van de eerste licentienemers volgens het moderne auteursrecht maar dat terzijde.

    In de Nederlandse wet is de zogenaamde legitieme portie voor kinderen vastgelegd, wat kinderen wel degelijk recht geeft op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders (mits niet bij leven weggegeven natuurlijk).

  18. @Richard:

    Wat ik wilde zeggen was dat het ook omgekeerd kan gaan: Het bedrijf gaat 5 jaar na overlijden van de oprichter failliet door wanbeleid, maar de nazaten van de schrijver kunnen nog 70 jaar van de inkomsten uit auteursrechten genieten. Na die 70 jaar maakt dat niet meer uit. Maar na zeg 40 jaar zouden dan de nazaten van de bierbrouwer jaloers kunnen kijken naar die van de schrijver.

    Bovendien: wat de bierbrouwer in feite nagelaten heeft is zijn vermogen, niet het vruchtgebruik van zijn werk. Wellicht is dat vermogen in de vorm van een fysieke brouwerij maar het blijft niettemin vermogen. Als die schrijver zo succesvol is dat het een flink bedrag (vermogen) oplevert voor zichzelf en/of eventuele nazaten, kunnen die dat bedrag nog steeds laten erven door hun kinderen. Het kan geïnvesteerd worden enzovoorts. Auteursrecht is in mijn ogen meer te vergelijken met het patent op het brouw procedé of zo. En dat verloopt net zo goed. Zelfs nog een stuk eerder dan het auteursrecht.

    Het komt er in feite gewoon op neer dat de schrijver minder verdient heeft met zijn werk dan de brouwer en dus minder na te laten had. Als de fictieve broer van JK Rowling een succesvol bedrijf begonnen was, is het nog maar de vraag of diens vermogen bij overlijden groter is dan dat van JK Rowling.

    Maar zou jij willen dat het auteursrecht onbeperkt geldig was dan? En waarom zouden dan de nazaten van een schrijver onbeperkt vruchtgebruik mogen hebben en die van een uitvinder (patent) niet?

  19. Korte reactie op de laatste zin van Martijn, (op de rest wellicht later), een patent kan innovatie in een hele bedrijfstak blokkeren, de maatschappelijke impact / schade daarvan is veel groter dan wanneer we met zijn allen een bepaald boek niet kunnen lezen.

  20. Tja, een ander zal zeggen dat het niet meer kunnen lezen van een boek de beschikbare kennis verminderd en dat net zo belangrijk vinden als een blokkade van de innovatie.

    Bovendien: een schrijver publiceert over het algemeen omdat hij/zij wil dat de boeken gelezen worden. Niet om zijn nazaten van inkomen te voorzien. Als je dan per se een oneindig auteursrecht wil hebben zou daar dan ook een publicatieverplichting tegenover moeten staan. Oftewel een verplichting aan de nazaten om of het werk vrij te geven als publiek domein of het werk (voor een redelijke prijs) verkrijgbaar te houden.

  21. @6 Daarvoor zul je moeten controleren of de heer Johnson inderdaad zelf componist en tekstschrijver is van alle liedjes (of dat degene die wél componist/tekstschrijver is, in of voor 1941 is overleden). Auteursrecht ligt namelijk bij dezen, niet bij de uitvoerder, die heeft wel zogenaamde ‘naburige rechten’. Deze zijn momenteel geldig tot 50 jaar na publicatie, dus zou voor opnames die kort na Johnsons dood zijn gepubliceerd geen probleem moeten geven.

    Voor de auteursrechten maakt de publicatiedatum sowieso niet uit (tenzij de eerste publicatie ná het einde van het auteursrecht valt, dan is er een nieuw auteursrecht voor de eerste die de publicatie doet van 25 jaar), bovendien geldt een openbare uitvoering ook als publicatie, dus als het een concertregistratie is, is die sowieso op het moment van uitvoering gepubliceerd.

  22. Hoe zit het eigenlijk met werken die hier geen publiek domein zijn, maar elders wel? Neem de klavieroefeningen van Scarlatti in de uitgave van Longo, die een Oekraiense bibliotheek heeft geupload en nu door een Amerikaanse site worden aangeboden met de strenge waarschuwing: geen publiek domein in de EU!

    Dat klopt. (Ook al zijn ze al meer dan honderd jaar ongewijzigd in de handel.) Maar in de Oekraine en Amerika zijn ze dat wel.

    Als ik ze toch download, is/wordt er dan ergens een overtreding begaan?

  23. @21: Tegenwoordig valt het downloaden van dit soort werken onder de uitzondering voor eigen gebruik (als je het tenminste doet voor eigen gebruik).

    Zo kun je bijvoorbeeld hier een klassieker over het Nederlands auteursrecht downloaden, hoewel de auteur hiervan pas in 1960 overleed. In het Amerikaanse systeem was de datum van publicatie namelijk wel relevant, en is het auteursrecht inmiddels wel verlopen.

  24. Ha Arnoud,

    ???Alsof auteursrecht het uitgangspunt is, en publiek-domein worden een raar dinges dat eigenlijk niet helemaal de bedoeling is maar dankzij een kronkel in de wet gek genoeg toch gebeurt.???

    Alle goeds voor 2012, allereerst en in reactie de klassieke juristenvraag: Waar staat dat? ???Het herkenbare sentiment??? waar je het over hebt, herken ik in ieder geval niet. Wat er staat is dat er weer een groot aantal auteursrechten is verlopen, wat objectief vervelend lijkt voor b.v. de nabestaanden van James Joyce, alleen al omdat die een waarschijnlijke hele aardige inkomstenbron in één klap hebben zien opdrogen, maar wat aan de andere kan heel prettig lijkt voor diegenen die graag iets met het werk van James Joyce willen doen. Een constatering zonder waardeoordeel. Een feestje met volledige vergunning dat eenvoudigweg niet door iedereen als een feestje wordt ervaren.

    Verder staat er dat inbreukmakers die zich sowieso niet veel aantrekken van de auteursrechten van anderen, mogelijk minder belangstelling zullen hebben voor een lijst van vrijgekomen werken, maar dat zo???n lijst wel nuttig is voor wie liever geen inbreuk wil maken op de (nu eenmaal bestaande) auteursrechten van anderen. Niet meer dan een enigszins ironische constatering in een nieuwjaarsberichtje. Het bericht is geen diepgravende analyse, vandaar dat er bij zo???n losse opmerking verder geen voetnoten over wetshistorie en beperking en uitzonderingen staan.

    Geen zorgen dus, met eigendomitis heeft het bericht niets te maken. Het bericht gaat eenvoudigweg over de praktische gevolgen van de wettelijke uitwerking van het ontegenzeggelijk tijdelijke, ???privilege auteursrecht???. Het morele waardeoordeel over het karakter en de duur van het auteursrecht dat jij erin leest, heb je er geheel zelf ingelegd.

    Groet, Piter (Boek9.nl)

  25. De hoofdregel blijft gelden: 70 jaar na overlijden maker. Maar het Engelse auteursrecht heeft gekke kronkels (zoals een eeuwig auteursrecht op Peter Pan) dus het zou kunnen dat er iets is omtrent ongepubliceerde werken. Volgens UK IPO (die het zouden moeten weten) geldt een bescherming tot 2039 bij ongepubliceerde werken, ongeacht datum van maken.

    For older unpublished works, the situation is more complicated, but for any literary, dramatic or musical work that was still unpublished at 1 August 1989, or which was created from 1 August 1989 to 31 December 2005, the term of protection lasts at least until the end of 2039.

    Waar de 2039 op gebaseerd is, snap ik niet. Het lijkt met een wetswijziging uit 1989 te maken te hebben.

    Aha, Wikipedia legt uit:

    Therefore an unpublished work by an author who died before 1918, published after commencement of the 1988 Act, will expire at the end of 2039. However, if a work by an author who died in, say, 1870 was published in 1970 (i.e. before the 1988 Act), its copyright would expire 50 years after 1970, i.e. in 2020.

    Joyce overleed in 1941 en het werk was al die tijd ongepubliceerd. Dat valt net tussen deze regels als ik het goed lees. Lastig.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.