Waarom zit er een Weens Koopverdrag in mijn softwarelicentie?

uncisg.pngIn 2010 blogde ik dat het Weens Koopverdrag regelmatig uitgesloten wordt in allerlei algemene voorwaarden. Het duikt echter nog regelmatig op, ook in softwarelicenties. En daarover vroeg een lezer me waarom dat überhaupt nodig is: software is toch niet iets dat je kunt ‘kopen’?

Nou, daar heeft die lezer dus helemaal gelijk in. Software koop je niet maar neem je in licentie. Het is dan ook vooral een stukje copypastejuristerij, al dan niet om de tekst er wat gewichtiger te laten uitzien. De klant verwacht immers een uitgebreide juridische tekst, en een alinea “U mag deze software binnen uw bedrijf gebruiken maar niet verspreiden naar derden, en wij zij niet aansprakelijk voor fouten” voelt niet als een tekst waar je 950 euro voor betaalt. Dus dan maar wat extra uitsluitingen, herformuleringen van wettelijke rechten en beperkingen en opsommingen van dingen die onder “alles” gerekend moeten worden.

Specifiek over het Weens Koopverdrag vond ik echter nog een interessant artikel bij TechEye (waar ik de titel schaamteloos van gejat heb) dat laat zien dat het soms echter nog net iets meer betekent. Men had een stukje software van Broadcom gevonden, waarvan de licentie de bekende clausule bevatte dat

The parties expressly stipulate that the 1980 United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods shall not apply.

Enig graafwerk van TechEye leidde tot de ontdekking dat er wel iets meer achter zit dan alleen copypastewerk. In Duitsland met name leeft er serieuze discussie of en wanneer dit verdrag relevant is voor software. Daar lijkt de conclusie te zijn dat als je standaardsoftware (geen maatwerk) op fysieke drager verkoopt, er sprake is van een ‘koop’ in de zin van het Koopverdrag. Iets dat ons Arnhems Hof in 2010 ook leek te oordelen, hoewel in een iets andere context. Ook dit paper uit Japan van de Japanse overheid lijkt dit standpunt te onderschrijven.

Ergens wel terecht ook: standaardsoftware wordt verkocht alsof het een fysiek ding is – Borland had al heel lang geleden de opvatting dat hun software was “sold like a book”, oftewel je had één licentie, die mocht je best doorverkopen of weggeven zolang je maar niet ging kopiëren. De nieuwe Consumentenrechtenrichtlijn zal digitale goederen op bepaalde (maar niet alle) punten gelijkstellen met fysieke goederen.

Eigenlijk vind ik het nog jammer dat de Europese Unie niet heeft doorgepakt en gewoon software of digitale goederen algemeen als ‘zaak’ heeft aangemerkt. Dan kun je gewoon alle regels over verkoop van producten ook toepassen op digitale producten. Het Weens Koopverdrag blijft uitsluitbaar in dat geval, dat wel. Maar waarom het maatschappelijk wenselijk is dat software niet kan worden verkocht maar alleen in licentie mag gegeven, heeft nog niemand me kunnen uitleggen.

Arnoud<br/> Afbeelding: Drafting Contracts Under the CISG, Flechtner, Brand en Walter Oxford University Press, USA (December 31, 2007)

7 reacties

  1. Maar waarom het maatschappelijk wenselijk is dat software niet kan worden verkocht maar alleen in licentie mag gegeven, heeft nog niemand me kunnen uitleggen.

    Omdat je software vaak moet installeren/kopieren naar een device dat de software afspeelt. (eventueel naar meerdere devices afhankelijk van de licentie)

    Als je een CD met software puur en alleen als een zaak zou zien dat zou je geen contractuele beperking op kunnen leggen aan de installatie van de software. Dan zou dus ofwel de software helemaal niet geinstalleerd mogen worden ofwel onbeperkt elk keer dat de zaak (de CD met software) wordt doorverkocht.

  2. @2 Een licentie is geen beperking maar een (aanvulling op de) overeenkomst die voortvloeit uit het auteursrecht en niet uit het eigendoms recht. Huur en koop zijn wel gebaseerd op eigendomsrecht.

    Je kunt uiteindelijk wetgeving wel tot alles proberen op te rekken. Waarom zou huur van een zaak niet kunnen worden opgerecht tot inhuur van een persoon. FF een paar regels erbij en klaar.

  3. Als je in de wet zegt dat de regels over koop ook van toepassing zijn op digitale goederen (geen zaken), dan kom je al een heel eind. Daar zet je dan bij “Een koop zal in dit geval worden opgevat als verlening van een onbeperkt gebruiksrecht voor het overeengekomen aantal exemplaren (kopieën) van het goed door de koper. De koper zal geen recht hebben dit gebruiksrecht aan anderen te verlenen, [eventueel: behalve in geval van doorverkoop waarbij hij zelf alle gebruiksrechten verliest]”.

    Ik zie niet wat hier moeilijk aan is. Je vult gewoon in wat een koop inhoudt in dit geval: een recht tot gebruik, zonder overdracht van de onderliggende auteursrechten.

  4. Maar waarom het maatschappelijk wenselijk is dat software niet kan worden verkocht maar alleen in licentie mag gegeven,

    Trickle-down natuurlijk! De oorspronkelijke eigenaren worden stinkend rijk van alle extra verkopen en geven al dat geld uit!

    /je kunt natuurlijk altijd hopen dat ’t zo werkt.

  5. Is dat niet simpel? Software is geen zaak omdat de waarde ervan niet in een zaak zit, er alleen in tot uitdrukking komt, net als bij een muziekstuk of een redevoering. Bij een film of een muziekuitvoering heb je tenminste nog de master tapes, waarvan je kunt zeggen dat ze de het produkt zijn; maar de verkochte kopietjes zijn dat niet, het zijn kopietjes. Die hebben natuurlijk waarde, maar hun waarde is maar een fractie van de waarde van het werk als zodanig. Dat geldt voor software precies zo.

  6. Gas en elektriciteit zijn ook geen zaken maar zijn in de jurisprudentie uiteindelijk ook gelijk gesteld aan zaken. Ik zie – net als Arnoud – niet goed in waarom een vergelijkbare gelijkstelling voor software en/of elektronische gegevens niet mogelijk zou kunnen zijn. In het strafrecht zijn ze daar toch al een stuk verder mee.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.