Mag de Belastingdienst in mijn achtertuin kijken met Google Earth?

google-earth-eindhoven.jpgEen lezer vroeg me:

Het is wat vroeg, maar ik was al begonnen met mijn belastingaangifte. En nu vroeg ik me ineens af, stel dat ik een zakelijk gekocht tuinmeubel privé gebruik in mijn achtertuin. Dat mag natuurlijk niet van de Belastingdienst, maar er staat een hoog hek om mijn tuin dus knappe inspecteur die daar achter komt. Via Google Earth zou hij het wel kunnen zien, maar mag hij dat eigenlijk wel? Is dat geen onrechtmatig verkregen bewijs?

De Belastingdienst verbiedt op zich niet zo heel veel, alleen ongewenste praktijken kunnen leiden tot extra heffingen. Zo mag je best zo’n meubel privé gebruiken, alleen merkt de Belastingdienst het dan aan als loon in natura zodat je een forse naheffing krijgt.

Hoe dan ook, inderdaad moeten ze er wel eerst achter komen. En dat zal niet meevallen met een grote schutting. Maar inderdaad kijkt Google Earth daar overheen, en als de inspecteur dus de moeite neemt daar gebruik van te maken dan heb je echt een probleem. Roepen dat het onrechtmatig verkregen bewijs is, gaat je niet helpen.

Ook de politie mag in deze openbare bron kijken, zo blijkt uit een recent vonnis. In deze fiscale strafzaak werd de maat van een advocatenkantoor vervolgd wegens belastingontduiking en valsheid in geschrifte. Zo werden er facturen en orderbonnen vervalst, en zouden er producten zakelijk gekocht zijn om die vervolgens privé te gebruiken zonder dit aan te geven als loonuitkering.

Onder meer had men bonnen gevonden voor lichtgele Bubble Club fauteuils, en daarna Google Earth geraadpleegd om te constateren dat deze in de eigen achtertuin van deze maat stonden.

Geverbaliseerd is hoe via Google Earth het privéadres van verdachte is opgezocht en hoe vervolgens is ingezoomd op de tuin van verdachte, waarin verbalisante twee gele stoelen zag staan die volgens haar grote gelijkenis vertonen met de door verdachte gekochte stoelen.

Ik had dat proces-verbaal graag gelezen, want verbalisantentaal is een wonderlijk mengsel van taalgebruik, waarbij elke zin moet beginnen met “ik, verbalisante”. Dus je krijgt dan iets als “ik, verbalisante, dubbelklikte op het icoon van Google Earth, waarna ik het adres invulde dat mij bekend was als het privéadres van verdachte invoerde. Daarna constateerde ik, verbalisante, dat de applicatie een inzoomende animatie vertoonde naar Nederland en vervolgens een afbeelding liet zien welke mij, verbalisante, voorkwam als een bovenaanzicht van het privéadres van verdachte inclusief diens achtertuin. Daarna zag ik, verbalisante, in deze kennelijke achtertuin twee gele stoelen staan die volgens mij grote gelijkenis vertonen met de door verdachte gekochte stoelen.”

Hoe dan ook: mag deze agente dit doen en de uitdraai vervolgens als bewijs gebruiken?

Die vraag is serieuzer dan je zou denken, want de politie mag bij de opsporing in principe alleen de middelen gebruiken die in de wet zijn aangewezen als opsporingsmiddel. (Weet u nog, het gedoe om het IP-bevriezingsbevel tegen RIPE uit december?) Het via Google Earth inzoomen op een private plaats is geen in de wet genoemde opsporingsmethode, betoogde de verdachte dan ook. En iemands achtertuin is toch een privéplek, zodat je er niet met de generieke regel uit artikel 2 Politiewet komt. Die mag alleen worden gebruikt als dat slechts een ‘geringe’ inbreuk op de privacy oplevert.

De rechtbank gaat daar niet in mee. Het via Google Earth inzoomen op een of meer plaatsen kan niet worden aangemerkt als het gebruik van bijzondere technische opsporingsmiddelen, “nu iedere burger bij het gebruik van het internet, zulks kan doen.” Dat gaat mij wat snel; een burger kan ook een camera plaatsen of een afluisterapparaatje installeren, en toch is dat wel degelijk een bijzonder middel.

Maar in de memorie van toelichting bij de Wet Computercriminaliteit II had de minister expliciet gezegd:

Zoals de politie, al dan niet in burger, op straat mag surveilleren en rondkijken, zo mag een rechercheur vanachter zijn computer hetzelfde doen op Internet. Een uitdrukkelijke wettelijke grondslag is daarvoor niet nodig, mits dat optreden gerekend kan worden tot de uitvoering van de politietaak (zie artikel 2 Politiewet 1993).

De rechtbank vindt, met deze uitspraak in het achterhoofd, het een keertje kijken op Google Earth een geringe inbreuk op de privacy die moet kunnen zonder speciale bevoegdheid. Ik denk met mede de overweging dat als de agente een pootje had gekregen van een collega en zo over de schutting had gekeken, er ook geen sprake was geweest van onrechtmatig verkregen bewijs. (“Ik, verbalisante, ontving vervolgens een zogeheten ‘pootje’ van medeverbalisante en verhief mij aldus tot ongeveer een decimeter boven de schutting van het huis van verdachte, alzo ik constateerde…”).

De verdachte krijgt een geldboete van ” 17.000 en een taakstraf van 40 uur.

Arnoud

16 reacties

  1. “Ik, verbalisante, keek naar de staat van de achtertuin x jaar geleden.” Op google earth kun je zien hoe het vroegah was.

    Stel nou dat net op dat moment de zeg even dochter topless lag te zonnen? Zou dat nog uitmaken?

  2. Ik weet niet waar jullie wonen, maar als ik op google earth mijn eigen huis bekijk kan ik al amper ontdekken welk perceel bij mij hoort en welk bij de buren… Dus los van dat het achterhaalde info is (zoals hierboven al aangegeven) verwacht ik ook zoiets als “ik verbalisante, keek en zag twee gele pixels waarvan ik denk dat ik meen te kunnen gokken dat…”

  3. Het grootste probleem vindt ik nog dat Google Earth een moment opname is. Ik heb ook wel eens de beamer van mijn werk geleend om een filmpje te kijken in het weekend. Is die dan voor privé gebruik en moet ik daar belasting over betalen?

    Natuurlijk krijg je met tuinmeubels weer een giechel test. Zeker als er bij het werk geen tuin zou zijn om ze in te zetten. Maar je bewijst niet meer dan dat ze op een zeker moment bij het privé adres zijn geweest en daar zou een goede zakelijke reden voor kunnen zijn geweest. Ongetwijfeld is er meer bewijs geweest dan alleen deze foto. Ik ga er namelijk vanuit dat een rechter ook het besef heeft dat dit slechts iets zegt over het foto moment.

  4. @Elroy

    Sterker nog: het is niet eens als bewijs gebruikt. Uit het vonnnis:

    Hoewel de rechtbank de resultaten verkregen via de door de verdediging betwiste opsporingsmethode, te weten het gebruik van Google Earth, niet zal gebruiken voor het bewijs, overweegt de rechtbank ten overvloede als volgt.
  5. Op Google earth ben ik wel in staat mijn eigen achtertuin te zien met daarin iets dat op mijn tuinstoelen lijkt. Maar goed, als die van mijn bedrijf waren zou ik gewoon aangeven dat ik ze een paar dagen had geleend en daarna weer had teruggebracht. Is een goede verklaring, toch? Dat de Google-satelliet op dat moment langs kwam, jammer.

    En natuurlijk kun je ook gewoon zeggen dat het een ander, geel object was. Iets waar je een gele, plastic hoes omheen hebt gedaan, of zo. Een emmer gele verf die omviel.

  6. Een paar gele stoelen zijn idd wel wat erg klein en draagbaar. Maar een trailer met een dikke speedboat, die je op papier in het buitenland hebt liggen om btw redenen? Overigens meen ik dat het mgelijk is om met een betaald abonnement op google earth recentere plaatjes te krijgen. Waarvan mogelijk ook nog bekend is wanneer ze gemaakt zijn……… Misschien geen overtuigend bewijs maar wel genoeg om de rechter commissaris zover te krijgen toestemming te verlenen om eens op bezoek te gaan?

  7. Laat ik als medewerker van de belastingdienst hier maar is op reageren. N.B: helaas ben ik geen inspecteur, dus wat ik zeg is niet leidend. Wat ik hier lees is dat er al sprake zal zijn van fraude. En net zoals overal wordt er gewoon onderzocht in hoeverre de belastingdienst wordt opgelicht

    maar er staat een hoog hek om mijn tuin dus knappe inspecteur die daar achter komt.

    Hier zou er al sprake zijn van fraude. Dat wordt (natuurlijk) onderzocht. Als er geen aanleiding toe zou zijn zou dit natuurlijk niet gebeuren. Hiernaast is het zo dat

    Vrijgestelde bezittingen box 3: Roerende zaken – Roerende zaken die u persoonlijk gebruikt, zoals huisraad, auto of caravan. – Kunst en wetenschappelijke voorwerpen die u niet als belegging aanhoudt. Als het hier dus gaat om particuliere bezittengen voor privé gebruik zou er uberhaupt niets aan de hand zijn.

    Kort samengevat: iemand is gewoon aan het frauderen. En waarom zou er geen onderzoek mogen worden ingesteld naar zo iemand?

    ~Chris

  8. Chris, dank je voor je reactie. De vraag is volgens mij ook niet of de Bd mag onderzoeken (hier was het overigens de politie) maar welke middelen ze mag inzetten. Als de BOA een camera monteert op een hoogwerker om zo te zien wat iemand in de achtertuin heeft, dan komt het Wetboek van Strafvordering om de hoek kijken. Maar nu er een openbare bron is, mag het wel. Dat is opmerkelijk.

  9. Als ik een mooi HD webcam neerzet op zolder die de hele straat bestrijkt en ik zet die cam op op het internet. Mag dan de politie die cam beelden gebruiken om bijvoorbeeld de bezoekers van mijn buren bespioneren. (nu is dat een rustig winkeltje maar stel dat dat bijvoorbeeld een coffee shop zou zijn).

  10. Als ik eerder blogs van Arnoud goed uitleg mag de politie bewijsmateriaal dat zij van derden heeft gekregen altijd gebruiken zelfs als dat is verkregen op een manier die, als de politie het zelf op die manier zou hebben verzameld, onrechtmatig zou zijn. pfff lekker ingewikkelde zin is dat geworden zeg.

  11. Ik denk dat de streetviewopnames worden bedoeld. Die heeft op ca 2,8 meter hoogte overal duidelijke foto’s genomen en kijkt over schuttingen van 2,0 meter. In Duitsland lukt het Google vrijwel niet om streetviewopnames te maken. De beelden die wel geplaatst zijn, zijn grotendeels grijs gemaakt omdat je dat daar kan aanvragen. Duitsers hebben dus veel te verbergen. 🙂

  12. Twee vragen:

    Mag je in Nederland ook opnames die vanaf de openbare weg zijn gemaakt vragen te blurren bij Google? Ik weet dat je op priveterrein altijd mag laten wissen in Nederland.

    Als je thuiswerkt, in je tuin, want het is mooi weer, op de laptop van de zaak, mag dat niet op een lichtgele bubble club fauteuil die je voor dat doel van de zaak mee hebt? Je hebt er twee meegenomen, want een collega komt ook nog even overleggen en dan gaan jullie samen een pleitnota maken? Tsja, toevallig net op die dag kwam dat vliegtuig van Google over, daar heb jij toch geen controle over?

  13. ik vind het een heel logische uitspraak van de rechter. De politie mag gewoon van openbare bronnen gebruik maken. En dat is internet. Het is geen grote inbreuk op de privacy, want iedereen kan en mag erop kijken. De vergelijking met cameraatjes die een burgers dan gaat plaatsen, etc., is geen goede vergelijking. Want die burger mag dat helemaal niet zomaar doen (portretrecht, stalking, etc. liggen op de loer).

  14. Lees hier het vonnis, dat geeft inzicht in de gehele fraude. Daarin staat trouwens ook dat het geen onderzoek van de politie was maar van de FIOD-ecd, onderdeel van de Belastingdienst, collega’s van Chris dus. Als ik het vonnis lees denk ik alleen maar, toppers daar bij de FIOD-ecd.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.