Facebook claimt merkrecht op het woord “Book”

face-book.pngFacebook claimt een merkrecht op het woord “Book” te hebben, las ik bij Tweakers. Het bedrijf heeft “Book” toegevoegd aan een standaardzin in haar gebruiksvoorwaarden als één van de merken die je niet mag gebruiken zonder toestemming. Daarmee pretendeert ze dus eigenaar te zijn van de term “Book”. Of niet?

Het merkenrecht is bedoeld om te verhinderen dat concurrenten elkaars namen gebruiken. Je krijgt met een merk een monopolie op een woord, maar alleen in de context van commerciële activiteiten en alleen in jouw gebied. En dat woord moet in jouw gebied ook nog eens niet beschrijvend is.

Zo kan de fietsenmaker zich Gazelle noemen, omdat dat woord niet beschrijvend is voor fietsen. (Hooguit indirect: met onze fietsen gaat u net zo snel als een gazelle.) Maar ze kunnen met dat merk echt niet verbieden dat Artis die dieren tentoonstelt met een bordje erbij. Voor Facebook geldt natuurlijk precies hetzelfde. Ze kunnen niet verbieden dat mensen ‘books’ of boeken gaan verkopen. Een eventueel merk op “Book” zal alleen geldig zijn in hun gebied van de markt: sociale netwerken, communicatie tussen mensen.

Wie gaat zoeken bij het USPTO, zal geen merkregistratie vinden van Facebook voor dat woord. Maar dat kan, in de Verenigde Staten. Men heeft daar de “common law trademarks”, die beschermd zijn enkel doordat je ze als merk gebruikt. Ongeveer zoals bij ons de handelsnaam beschermd is zonder inschrijving, mits je maar daadwerkelijk jezelf zo noemt in het handelsverkeer.

Facebook mag dus claimen dat ze een common law merk op “Book” hebben. Maar of ze dat ook echt hebben, moet de Amerikaanse rechter bepalen mocht het ooit zo ver komen. En daarbij zal Facebook alles uit de kast (boekenkast? sorry, flauw) moeten halen om te bewijzen dat ze het woord Book als merk heeft ingezet.

Ik vermoed dat dat woord om die reden in de voorwaarden is opgenomen. Cover all your bases, is bij common law merken het devies, dus zet overal tm waar je Book zegt, en knal het in alle riedels waar je naar je merken verwijst. (® mogen ze pas vermelden als het geregistreerd is.) Het zou me dus verbazen als Facebook ooit iets doet met deze toevoeging.

Mogelijk dat die zin ingezet gaat worden tegen bedrijven die op Facebook een pagina beginnen met daarin de term “Book”, op een manier die Facebook niet aanstaat. En dat is eigenlijk überhaupt geen merkenrecht meer, dat zijn gewoon de huisregels van Facebook zelf dan. Ik kan jullie hieronder verbieden om je als jurist aan te duiden of om je bedrijfsnaam te noemen. Dat doe ik niet, maar ik zou het mogen.

Ik geloof echter geen seconde dat Facebook een concurrent kan aanklagen die zich iets met Book noemt op haar eigen site. Geen rechter die dan zal zeggen “u had een Facebookpagina, dus daarmee erkende u dat uw producten en diensten geen *Book mochten heten”.

Arnoud

17 reacties

  1. Ik kan jullie hieronder verbieden om je als jurist aan te duiden of om je bedrijfsnaam te noemen. Dat doe ik niet, maar ik zou het mogen.

    Jij misschien wel maar Facebook is een dominante marktpartij op het gebied van social media en als zodanig een bijna noodzakelijk kanaal voor alle commerciele partije op het internet. Dergelijke beperkingen in de voorwaardes kunnen komen dan al gauw in conflict met anti-trustwetgeving.

  2. @Eric: ha bedankt, die kende ik nog niet. Opmerkelijk ja. Maar wel begrijpelijk: als iemand TeachBook leest, denkt ie waarschijnlijk wel aan FaceBook en dat kan merkinbreuk zijn als de diensten gelijk zijn.

    Je krijgt dan de discussie wat het ‘dominante’ deel van een merk is, net zoals bij Apple dat de letter i claimt (iPod, iPad, iPhone) en dus ook inzet tegen anderen die een i voor hun productnaam zetten.

    Het is dan merktechnisch handiger een apart merk te hebben óp dat ding. Als Apple het merk ‘i’ heeft voor electronica dan is een discussie over iTelevision sneller klaar. En ook voor FaceBook: als zij het merk Book hebben dan mag jij geen TeachBook of SchoolBook meer beginnen.

  3. @Martijn: Net zoals de rechtszaak tussen Ajax de voetbalclub en Ajax de brandblusserfirma: geen raakvlakken dus ze hebben elkaar te tolereren.

    @Michel: Met dat argument zeg je dat de term Facebook beschrijvend is voor hun diensten. Net zoals mijn bedrijfsnaam ICTRecht beschrijvend is voor wat ik doe, adviseren over ICT-recht. Ik kan concurrenten niet verbieden om de term “ictrecht” te gebruiken in advertenties en dergelijke.

    Facebook kan echter denk ik wel aantonen dat de naam nu “ingeburgerd” is, oftewel door consistent gebriuk en populariteit veranderd van beschrijvende naam (“are you in my facebook yet?”) tot een unieke, beschermde naam. Als ik tegen een Amerikaan zeg “waar denkt u aan bij de term facebook” dan zal hij het social network voor ogen krijgen en niet zijn jaarboek. En daarmee kan ook een relatief beschrijvende term een merk worden.

    Bij een 100% beschrijvende naam kan dat niet; Campina kan driehonderd miljoen besteden aan reclame maar de term melk is en blijft vrij voor haar concurrenten. Maar heel misschien lukt het ze wel bij “Boerenmelk” of iets dergelijks.

  4. Facebook kan echter denk ik wel aantonen dat de naam nu ???ingeburgerd??? is, oftewel door consistent gebriuk en populariteit veranderd van beschrijvende naam (???are you in my facebook yet????) tot een unieke, beschermde naam. Als ik tegen een Amerikaan zeg ???waar denkt u aan bij de term facebook??? dan zal hij het social network voor ogen krijgen en niet zijn jaarboek. En daarmee kan ook een relatief beschrijvende term een merk worden.

    Wat als merk zo ingeburgerd raakt dat het weer van merknaam tot soortnaam verwordt, net als bij aspirine en luxaflex is gebeurd?

  5. @Arnoud: Hoe heet dat juridisch dan wel?

    Nou zie ik dat bij Facebook nog niet gebeuren. Als ik een nieuw sociaal netwerk opzet (een nieuwe facebook zeg maar) dan hebben facebook gebruikers daar niets aan. Ze kunnen niet met elkaar facebooken. Niemand zal roepen “ik heb ook facebook” als ze eigenlijk op socialbook(tm) zitten. Aan de andere kant maakt het niets uit als je maggie van een ander merk in je soep doet (op de overheerlijke smaak van echte maggie na dan).

    Volgens mij is het wel mogelijk met Diaspora, een sociaal netwerk wat zeer open is, om netwerken aan elkaar te knopen. Zolang je je maar aan de interoperabiliteitsrichtlijnen van Diaspora houdt. Je kunt dan dus wel roepen “ik heb diaspora” (klink niet echt gezond trouwens) of “laten we diaspora-en” als de een socialspora heeft en de ander unispora. Tenminste, dit vermoed ik, want ik ben er niet echt nog ingedoken.

  6. Niets in de merkenwet verbiedt het vastleggen van genusnamen als merk. Het enige verbod is op een merknaam die beschrijvend is. Gazelle en diesel zijn beschrijvende namen, en kunnen dus niet voor dieren of benzine worden gedeponeerd. Wel voor fietsen of spijkerbroeken.

    Er is een biermerk dat Leeuw heet. Een verwarmingsbedrijf dat Tulp heet. Een ergonomische muis die Paard heet. Een hostingbedrijf dat zich Plant noemt. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

  7. Ach, typisch arrogant Amerikanisme. Trouwens, Facebock, en Fakebook (eventueel Fakebock) , daar kunnen ze ook al niet tegen. Het probleem is niet “het recht”, in de USA, maar de mateloze geldzucht die geoorloofd is via juridische kanalen. Daar wordt maar 1 partij beter van : advokaten.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.