Mag je een eenmanszaak recenseren?

Een lezer vroeg me:

Op ons forum staat een discussietopic over een bedrijf (een eenmanszaak). Deze meneer heeft het nodige teweeg gebracht en dus zijn de recensies niet bepaald mals. Hij heeft zich via een advocaat bij ons gemeld en eist nu dat wij het topic verwijderen, omdat daarin zijn naam wordt genoemd. Dat klopt, want de bedrijfsnaam is gelijk aan zijn achternaam. Maar moeten we nu zomaar het hele topic verwijderen?

Het recenseren van en praten over bedrijven is gewoon toegestaan. Een bedrijf kan niet verbieden dat iemand een recensie plaatst, of zelfs dat iemand een site begint waar wordt uitgenodigd hem te recenseren.

Natuurlijk kun je wel wat doen aan smadelijke en lasterlijke recensies, of aan neprecensies, maar de bewijslast ligt dan wel bij jou dat daarvan sprake is. En dat zal niet meevallen, zie de vele discussies over boevenbendes en oplichting.

Als eenmanszaak heb je nog een troef achter de hand: ze noemen dan al snel je eigen naam, en die valt onder de Wet bescherming persoonsgegevens. En die is streng. Zonder toestemming mag je naam niet worden genoemd, punt.

Of nou ja, puntkomma, want er is een uitzondering. Als het echt dringend noodzakelijk is om je naam te noemen én die noodzaak weegt zwaarder dan je privacy, dan mag het toch. En die noodzaak wordt in dit geval gevonden in de vrije meningsuiting, óók een grondrecht. Daarom hoeven forums dus niet automatisch persoonsgegevens weg te halen. De afweging op grond van de privacywet is bij dergelijke discussies de ‘gewone’ afweging of sprake is van een rechtmatige publicatie. Het kan niet zo zijn dat iets op grond van de vrije meningsuiting wél mag en op grond van de privacywet niet.

Die regel gaat ook hier op, lijkt me. Je mag een bedrijf of persoon bespreken als daar aanleiding toe is, en je mag dan ook man en paard noemen omdat anders niemand snapt over wie het gaat. Bij een eenmanszaak betekent dat dus de privénaam van de persoon noemen. Dat kan niet anders, en ik zou daar toch “eigen schuld” willen zeggen want de eenmanszaak koos ervoor om zijn achternaam in de bedrijfsnaam op te nemen.

Arnoud

15 reacties

  1. Ik neem aan dat het bij naam noemen c.q. beschuldigen van medewerkers van een bedrijf niet mag? Zoiets van “Het is een grote boevenbende bij bedrijf X. Pietje Puk, Jan Klaassen, het zijn allemaal oplichters.”

    De bedrijfsnaam en persoonsnamen hierboven zijn verzonnen. Enige overeenkomst met bestaande personen en bedrijven berust op toeval. 😉

  2. Beste Arnoud,

    Misschien dat ik het niet goed begrijp, maar is het niet zo dat het helemaal geen vereiste is dat een eenmanszaak de naam van de eigenaar bevat. Met andere woorden, je kunt je bedrijf een willekeurige naam geven, toch ook in het geval van een eenmanszaak? Daar hoeven toch helemaal geen persoonsgegeven in verwerkt te zijn?

    Als je er dan als ondernemer voor kiest om je eigen naam (al dan niet volledig) in je bedrijfsnaam/handelsnaam op te nemen, dan wordt de bedrijfsnaam daarmee toch nog niet automatisch een persoonsgegeven of wel soms? Zolang de recensies duidelijk zijn in dat ze het bedrijf en niet de persoon aanduiden begrijp ik niet waarom er überhaupt een discussie over persoonsgegevens gevoerd hoeft te worden. Ter illustratie, de naam ‘Jansenhoeve’ van een (fictieve)een boerderij lijkt mij gewoon de naam van die boerderij en niet een persoonsgegeven van een (gelijknamige) eigenaar. Op diezelfde manier is het wel vreemd als een bedrijfsnaam opeens een persoonsgegeven wordt als deze (deels) overeenkomt met de naam van de eigenaar, niet?

    Is het werkelijk zo dat als ik een persoonsgegeven van mijzelf verwerk in een bedrijfsnaam, ik daarmee kan bewerkstelligen dat mensen die bedrijfsnaam vervolgens als persoonsgegeven moeten gaan behandelen (met alle gevolgen van dien)? Als dat waar is, dan lijkt me dat een behoorlijke onbedoeld effect van de Wet bescherming persoonsgegevens.

    Misschien wat kort door de bocht, maar ook moreel gezien lijkt het me dat wanneer iemand er bewust voor kiest zijn of haar naam te verwerken in een bedrijfsnaam, de persoon er daarmee ook voor kiest dat dit niet langer een beschermd persoonsgegeven is maar een (evenzogoed anderzijds beschermd) publiek gegeven. Een beetje een eigen schuld dikke bult houding, maar toch correcter dan de aanname dat je de Wet bescherming persoonsgegevens kunt kapen voor bedrijfsnamen door er persoonsgegevens in te verwerken.

    Waar gaat deze redenatie mank?

  3. Een groot probleem van dergelijke berichten is vaak dat er niet staat:

    “Ik ben opgelicht door bedrijf pietje puk”

    maar eerder:

    “Pietje Puk is een oplichter”

    Er is dus wel degelijk onderscheid te maken in de persoon of bedrijf. Een forumbeheerder kan zeker wel kijken of bepaalde berichten meer op een persoon lijken te slaan dan een bedrijf en kan bij een klacht zoals deze eventueel berichtjes zelf redigeren van:

    “Pietje Puk” naar “eenmanszaak Pietje Puk”

    In zinnen waarbij die letterlijke vervanging niet mogelijk is zal het ongetwijfeld op de persoon gespeeld worden en kan de naam beter verwijderd worden.

    Daarmee is de essentie van de klacht dan wel afgedaan en is er voor de forumbeheerder oook minder kans op een verder juridisch vervolg.

  4. Het lijkt me dat ik ook als een eenmanszaak niet de naam van de eigenaar draagt, gewoon de naam kan noemen als dat relevant is, zoiets als “Cafe Janssen in …, nu gerund door meneer Pietersen, is een grote smeerboel, want …”, zeker als meneer Pietersen al drie keer eerder door de keuringsdienst van waren op de vingers is getikt, en dus nu maar onder een andere naam gaat werken.

  5. @4,5: Volgens mij zou het wel mogen als je bericht nieuwswaarde heeft, en de zinsconstructie die Jeroen gebruikt lijkt daar wel op te wijzen. Daarnaast zegt die zin niets over meneer Pietersen behalve dat hij Cafe Janssen runt en dat daarnaast Cafe Janssen een grote smeerboel is. Geen laster dus, volgens mij.

  6. (vorige post in spamfilter?)

    http://blog.iusmentis.com/2009/04/10/privacy-voor-zzpers-gastpost/

    Zijn voor eenmanszaken deze gegevens niet vrij opvraagbaar via de KvK of WHOIS van de website?

    De andere kant van de munt is namelijk dat veel oplichters niet gevonden willen worden en zich verschuilen achter bedrijven.

    Als je naam openbaar, en door iedereen te raadplegen, in de WHOIS staat, kun je dan nog wel spreken van een beschermd persoonsgegeven? Linken naar de WHOIS mag, maar noemen van de naam niet?

  7. Concreet: mag ik een bedrijfsnaam publiceren in bv een adreslijst, ook als dat een éénmanszaak betreft waarvan de naam gelijk is aan dat van de eigenaar? Of moet er een “mening worden geüit?”

  8. Is het bij een eenmanszaak niet zo dat ook als het bedrijf niet de naam bevat dat het dan alsnog vrij gemakkelijk tot een persoon te herleiden is? Immers als ik stel dat “timmerbedrijf het hamertje” broddelwerk levert en “timmerbedrijf het hamertje” is een eenmanszaak dan is de conclusie dat de broddelaar de eigenaar en enig werknemer van dit bedrijf is niet moeilijk… Oftewel, het bedrijf is de persoon en ook als bedrijfsnaam en persoonsnaam niet gerelateerd lijken is de bedrijfsnaam toch een directe verwijzing naam een persoon.

  9. Een adreslijst is geen meningsuiting en kan dus eerder via de Wbp worden aangepakt. Je kunt dus in theorie als eenmanszaak-met-je-achternaam iemand aanspreken die je ongevraagd in een bedrijfsgids opneemt. Ja, ook als die gids gebaseerd is op legaal aangekochte KVK-bestanden.

    En om dus op WIlliam’s opmerking te reageren: een persoonsgegeven is en blijft beschermd ook als het elders in een openbare bron te vinden is. Je moet zelf een eigen rechtvaardiging vinden, ongeacht of iemand anders de naam mag (her)gebruiken.

  10. Als eenmanszaak heb je nog een troef achter de hand: ze noemen dan al snel je eigen naam, en die valt onder de Wet bescherming persoonsgegevens. En die is streng. Zonder toestemming mag je naam niet worden genoemd, punt.

    Nou breekt mijn klomp. Zelfs niet in een recensie? Waarom lezen we dan niet in de krant dat (naam bij de redactie bekend) met zijn twee goals de haperende machine van (naam bij de redactie bekend) liet afslaan, of dat (naam bij de redactie bekend), (naam bij de redactie bekend) en (naam bij de redactie bekend) genoemd zijn als nieuwe coach van (naam bij de redactie bekend)SV?

  11. @Reinier, pak even een tube lijm en repareer je klomp even terwijl je doorleest:

    Of nou ja, puntkomma, want er is een uitzondering. Als het echt dringend noodzakelijk is om je naam te noemen én die noodzaak weegt zwaarder dan je privacy, dan mag het toch. En die noodzaak wordt in dit geval gevonden in de vrije meningsuiting, óók een grondrecht.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.