Ik wil mijn privésoftware weghalen bij het werk

Een lezer vroeg me:

Voor mijn werk heb ik jaren geleden een aantal Excel-spreadsheets met uitgebreide macrofunctionaliteit gemaakt. De organisatie is daar tegenwoordig behoorlijk van afhankelijk. Het was totaal niet mijn werk om dit te doen, ik werk er als systeembeheerder voor de Unix-machines, maar ik zag een probleem bij collega’s en wist hoe ik ze kon helpen.

Nu wil het bedrijf van mijn afdeling af en proberen ze me met oneigenlijke argumenten weg te krijgen. Ik stel dat niet op prijs, en ik overweeg als tegenactie mijn licentie op die spreadsheets/macro’s in te trekken. Denk je dat ik daar problemen mee krijg?

Ja, dat denk ik wel. Dit soort situaties zijn heel moeilijk te beoordelen, dus beide partijen kunnen betogen dat ze gelijk hebben. En omdat er al een conflict lijkt te lopen, vererger je dat conflict alleen maar als je juridische rotgeintjes gaat uithalen.

We hebben het al vaker gehad over de vraag wanneer je software van je werkgever is. Hier vind ik het erg lastig. Enerzijds is het vrij duidelijk dat deze software niet tot het werk behoorde maar anderzijds is deze wel gemaakt vóór het werk en heeft de vraagsteller hem ook jarenlang láten gebruiken voor het werk.

Ik zou zeggen dat zélfs als het auteursrecht op de software bij de werknemer ligt, hij de werkgever een brede licentie heeft gegeven die niet zomaar ingetrokken kan worden. Intrekken van onbepaalde-tijd licenties kan wel, maar alleen met een redelijke opzegtermijn. En er kunnen omstandigheden zijn waarbij je naast een opzegtermijn óók een schadevergoeding moet betalen als je opzegt. Dus erg zinvol lijkt deze route me niet.

Update (11 november 2013) In een rechtszaak uit september (ander bedrijf & andere werknemer) bepaalt de rechter dat software van een werknemer zijn eigendom is. Dit met name omdat het meeste werk vóór indiensttreding is gedaan en hij als werknemer te weinig heeft veranderd.

Arnoud

35 reacties

  1. ik zag een probleem bij collega???s en wist hoe ik ze kon helpen

    Dat past ongetwijfeld in je functieomschrijving. Nog los van het (voor auteursrecht irrelevante) feit dat je het waarschijnlijk binnen werktijd hebt ontwikkeld. Ook kon je het probleem alleen signaleren en oplossen dankzij je inside informatie. Volgens mij is er dus geen discussie mogelijk: auteursrecht is van werkgever.

    In de huidige economische situatie is ook een positieve referentie erg waardevol. Met het “intrekken van je licentie” gooi je die in ieder geval weg. Want als ik dit verhaal van je vorige werkgever hoor, neem ik jou niet meer aan. Of je nou in je recht stond met die actie of niet.

    En een wat softere overweging: als je de spreadsheets niet hebt gemaakt voor het bedrijf, maar voor je collega’s, uit collegialiteit, waarom wil je dan de licentie intrekken om het bedrijf te raken? Het was toch om je collega’s te helpen? Zijn die nu ineens niet meer zo aardig/belangrijk ?

  2. Soms doe je op je werk dingen die helemaal niet tot je functiebeschrijving horen. Zo ben ik in het verleden wel eens ingezet om mee te helpen nieuwe bureaustoelen in elkaar te zetten of om te helpen verhuizen. Maar ook zijn er wel eens foto’s en plaatjes die ik heb gemaakt gebruikt door mijn werkgever, met mijn toestemming. Hoort niet tot mijn taakbeschrijving maar is wel wat ik als werkzaamheden heb uitgevoerd. En dus neem ik er prive gewoon afstand van.

    Wat ik mij wel afvraag is dat de hedendaagse Bring-Your-Own-Device ook kan resulteren in prive-software op de bedrijfs-computer onder het motto Bring-Your-Own-Software. Kan iets simpels zijn als Chrome installeren op je werk-computer en deze koppelen aan je prive-account. Maar ook b.v. je persoonlijke CCleaner-licentie gebruiken om deze op je werk te installeren. Of misschien wel MS Messenger of vergelijkbare apps. Hoe zit het dus als je op je werk prive-software gebruikt voor bepaalde doeleinden? Kun je die wel van het systeem verwijderen voor je vertrekt? Kan dat ook indien het open-source producten zijn? Want het is niet de werkgever die de licentie aanging maar ikzelf dus als ik die werk-computer niet meer gebruik is ook de licentie afgelopen, toch?

  3. Bij licenties die je privé hebt aangekocht en alleen zelf bij je werk gebruikt lijkt het mij helder. Dat is jouw software (licentie) en dus mag je dat gewoon meenemen als je vertrekt.

    Heb je licenties privé aangekocht, maar maken al je collega’s er ook gebruik van, dan ligt de zaak vast ingewikkelder. Waarschijnlijk heb je de licentie aangekocht voor een werk-gerelateerde reden (dat is meestal de reden dat al je collega’s er ook mee werken). Dit doet eigenlijk al vermoeden dat het eigenlijk software is die je voor je werk hebt aangekocht en voorgeschoten, maar gewoon laks bent geweest in het declareren hiervan. Ik zou zeggen, de software krijg je niet mee, maar je mag nog wel je licentiekosten terugkrijgen.

    Software en andere middelen die je gemaakt hebt voor je werk, of dat nu in privé-tijd is of niet, vrij duidelijk. De software is van je werkgever. Als je dat niet wilt, had je het maar niet moeten.

  4. Of de software nu gekocht was of gratis vind ik minder belangrijk voor nu. Als ik het betaald heb en de werkgever vergoedt mij het bedrag niet, dan neem ik de software gewoon weer mee. Als collega’s de software ook gebruiken doen ze dat waarschijnlijk illegaal en als ze daarbij mijn licentie “misbruiken” dan heeft het bedrijf een nog groter probleem.

    Maar het gaat mij meer om prive-software die gekoppeld is aan een account van mijzelf. Chrome kan ik aan mijn Google+ account koppelen. En voor andere software kan het zijn dat ik mijn prive-email adres heb gebruikt om een (gratis) licentie te krijgen. Mijn werkgever kan altijd weer die software zelf downloaden en installeren maar het gaat erom dat deze software op mijn werk gebruik maakt van mijn persoonlijke account en niet van een bedrijfs-account. (Mijn werk-email adres zie ik hierbij als een bedrijfs-account.)

    Overigens, software die ik in prive-tijd maak krijgt mijn werkgever niet te zien. Sowieso is dat gewoon webserver software die ik op mijn prive-server host en die ik wel op mijn werk kan raadplegen, maar die wel voor prive-gebruik bedoeld is.

  5. Brengt mij toch tot een interessante variant… In prive-tijd bouw ik b.v. een uren-registratie pakket, eerst bedoeld voor mijzelf om mijn werkuren bij te houden. Dit is een web-applicatie die draait op mijn prive-server thuis onder mijn eigen domeinnaam. Ik laat het aan collega’s zien en die vinden het ook handig om te gebruiken. Voor ik het weet maakt het halve bedrijf er gebruik van en worden ze er zelfs een beetje afhankelijk van. Maar dan moet ik weg en ik besluit om ook maar het domein op te heffen en de thuisserver voor andere doeleinden te gebruiken. Mijn server, mijn domein dus mijn recht. Heb nooit afgesproken met mijn werkgever dat ik deze in de lucht zou blijven houden dus de vraag is of dit ook zomaar kan. En wat mag ik uiteindelijk doen met alle data op mijn prive-server?

  6. @5 In dat geval heeft het bedrijf een groot risico genomen, ze hadden de afhankelijkheid kunnen weten, en moeten ze op de blaren zitten. Wel lijkt me dat ze auteursrechten kunnen claimen en jou kunnen vragen om de software over te dragen.

  7. Ik heb zelf wat handige functies in VBA die ik ook op mijn werk gebruik. Die stammen echter nog van voor mijn dienstverband. Wel zijn er wat kleine updates geweest en aanpassingen aan de nieuwste excel en word versies (grrr ribbon interface). Lijkt mij dat mijn werkgever hooguit een brede licentie kan claimen aangezien de bulk van de code stamt van toen ik nog geen band met ze had, maar ik gebruik het wel op en voor het werk.

    Daarnaast heb ik zelf licenties gekocht op wat addins die ik handig in gebruik vindt. Voornamelijk voor grafiek typen die Excel zelf niet ondersteunt. Op computers zonder de addin zijn de grafieken niet bewerkbare graphics. Als ik weg ga mag mijn werkgever zelf uitzoeken of hij dat voldoende vindt. Die licenties vergoed hij niet zijn prive aangeschaft, als hij ze wil hebben kan hij ze overnemen. Sinds gisteren weten we dat dat kan 🙂

  8. “In de huidige economische situatie is ook een positieve referentie erg waardevol.”

    Grappig, dat is een iets andere bewoording van hetzelfde rotargument waarmee jan en alleman inbreuk maken op het auteursrecht van grafisch ontwerpers en illustratoren.

  9. @Richard, auteursrechten op iets dat ik thuis heb ontwikkeld voor eigen gebruik, dat draait op een eigen server onder een eigen domein? Waarbij de werkgever misschien niet eens kan aantonen wanneer ik ben gestart met het bouwen ervan? En waarbij het bouwen ervan nooit aan mij als opdracht is toegewezen? Dat anderen het ook gebruiken omdat ik ze een keer op mijn URL wijs is hun zaak. Dat de site mijn eigen logo bevat en op mijn domein draait zou toch erg duidelijk moeten maken dat dit puur prive is? Anders had mijn werkgever maar moeten vragen of ik het op de bedrijfs-server wil installeren en gaan we onderhandelen over een licentie. 🙂 Ja, ze kunnen proberen de rechten op de software te claimen maar het zal snel duidelijk zijn dat het een prive-project betreft. Wat misschien nog kan is dat mijn werkgever de data gaat claimen op mijn server maar ik denk dat ik dan een rekening mag gaan versturen voor het exporteren van die data. 🙂 Maar ja, als het bedrijf echt interesse heeft in mijn software en data kunnen ze ook een mooi bod uitbrengen. Iets met 5 nullen aan het eind of zo? 🙂

  10. En er kunnen omstandigheden zijn waarbij je naast een opzegtermijn óók een schadevergoeding moet betalen als je opzegt.

    Waar zou een dergelijke schadevergoeding op gebasseerd zijn?

  11. @Freeaqingme, soms bieden werkgevers een dure cursus aan in de verwachting dat je nog wel 5 jaar blijft werken. Mocht dat niet het geval zijn en jij wilt binnen die tijd weg dan kan men (een deel van) die cursus-kosten proberen terug te vorderen… Dergelijke cursussen zijn al gauw tienduizenden Euro’s waard en een werkgever zal deze dan ook vaak onder voorwaarden aanbieden.

  12. Tijd voor de giecheltoets. Als ik op mijn werk steevast schrijf met potloden die ik van thuis meebreng, mag ik dan bij vertrek alles wat ik heb opgeschreven uitgummen? Immers het gebruikte grafiet is toch van mij?

    Ik denk het niet en zo denk ik ook niet dat deze vraagsteller een punt heeft.

  13. @Freeaqingme: Op de gederfde winst van de wederpartij omdat jij zomaar en met een onredelijk korte opzegtermijn opzegt. Het idee is dat je bij langetermijncontracten op elkaar rekent en als één partij zomaar opzegt dan gedraagt ie zich onredelijk. En dat heeft gevolgen.

    Als je natuurlijk áfspreekt dat je contract 2 maanden opzegtermijn heeft zonder opgaaf van reden en zonder schadeclaims over en weer, dan is dat prima. De regel die ik aanhaalde, gaat over de situatie dat niets daarover is geregeld.

  14. @Arnoud, 13

    Ah, die fiets. Nee, als er een onredelijk korte termijn gehanteerd wordt dan ben ik het met je eens. Hoewel ik me afvraag of wg dan wel uberhaupt gebonden is aan deze termijn? Als wn tegen wg zegt ‘per morgen mag je het niet meer gebruiken’ is wg m.i. niet in gebreke als hij daar niet de volgende dag aan voldoet.

    Verder, wat is een redelijke termijn om de licentie in te trekken? Zou wn indien er sprake is van een vast contract, deze termijn gelijk kunnen stellen aan de opzegtermijn in zijn arbeidscontract?

  15. @8 heeft er niets mee te maken en daar gaat het niet over.

    @9 Wim Artikel 7 van de Auteurswet zegt dat de werkgever het auteursrecht toekomt op alles wat je maakt dat past binnen je functieomschrijving. Jij bent ontwikkelaar dus als jij tijdens je dienstverband iets ontwikkelt wat nota bene gebruikt wordt om je uren bij te houden (onderdeel van je functie) én het zelf bij collega’s aanbeveelt dan vind ik echt dat het auteursrecht bij je werkgever ligt. Volgens mij is het feit of je opdracht hebt gekregen niet relevant, en of het thuis of op de zak is ontwikkeld of draait ook niet. Maar misschien heeft Arnoud hier ook een mening over.

  16. @Richard, een urenregistratie-systeem bouwen valt niet onder mijn functie-omschrijving. Mijn werkgever bouwt software voor financiele adviseurs. Mijn vorige werkgever deed iets met telefooncentrales. Mijn werkgever daarvoor met het afhandelen van financiele transacties en boekhouden. Mijn werkgever daarvoor met bioscoopkaarten en verkoopregistraties. Mijn werkgever daarvoor was IBM. Geen van die bedrijven heeft ooit bedacht dat er een urenregistratie-systeem gebouwd moest worden. Is te duur en daarom kopen bedrijven liever deze software met bijbehorende support op gebruiken ze open-source code.

    En ik beveel het niet aan bij collega’s maar gebruik het om mijn eigen uren bij te houden en collega’s zien dit vervolgens. Dat zij er vervolgens ook gebruik van maken is iets dat ik niet zal tegenhouden want extra beta-testers zijn best handig.

    Omdat de software op mijn prive-server wordt ontwikkeld kan ik dit ook niet tijdens werktijden ontwikkelen. (Sowieso zal geen enkele werkgever opdracht geven tot het bouwen van een urenregistratie-systeem zolang er diverse gratis en goedkope alternatieven zijn. Zelf bouwen is dan veel te duur!)

    Verder vul ik mijn sites meestal aan met eigen foto’s en CGI plaatjes en dat behoort al helemaal niet tot mijn taakbeschrijving. Ik ben zeer voorzichtig als het om beeldmateriaal gaat.

    Eigen projecten bouwen is voor de gemiddelde developer de methode om bepaalde technieken te leren. Als ik een prive-project bouw is dat deels bedoeld als zelfstudie waar uiteindelijk een bepaald resultaat uit komt. Deze kennis die ik zo opdoe komt vooral mijzelf ten goede en indirect mijn werkgever, en eventuele volgende werkgevers.

    Ten slotte, omdat het een prive-site betreft kan ik afwijken van de ontwikkel-omgeving van mijn werkgever en ik kan open-source componenten gebruiken die mijn code met GPL “besmetten” waardoor deze nutteloos wordt voor mijn werkgever. (Zeker als ik zelf al van plan was om het als GPL vrij te geven.) Als ik echt vervelend wil doen bouw ik mijn Raspberry Pi om tot een web server en plaats de software daarop. Denk niet dat dit ding erg geschikt is voor een bedrijfs-omgeving. Ik zie het in gedachten nu al rondhangen tussen de Windows 2008 web servers van mijn werkgever. 🙂

  17. Ik zeg: uren registeren is wel onderdeel van je functie (neem ik aan) en als jij daarvoor zelf een tool ontwikkelt … Anyway als ik in jouw schoenen stond had ik het wel even met ‘de baas’ afgesproken – of had ik een hobbyprojectje gekozen wat ik niet werkgerelateerd zou gebruiken.

  18. Tja, is urenregistratie werk-gerelateerd? Als een werkgever een urenregistratie-systeem heeft zou ik er niet zelf iets voor hoeven te bouwen. Heeft een werkgever dat niet dan is het onwaarschijnlijk dat uren registreren tot mijn werk behoort omdat de middelen daarvoor ontbreken. Ja, mogelijk dat ik deze in een excel-sheet kan bijhouden of zo. Of gewoon op een kladblokje.

    Urenregistratie kan ook een persoonlijk doel hebben. Voor mijn eigen inzicht is het best handig om te weten hoe lang ik met bepaalde zaken bezig ben om dit zelf te analyseren en mijn eigen prestaties te verbeteren. Hoe lang ben ik b.v. bezig op deze site? Hoe lang zijn mijn koffiepauses? Hoe lang ben ik aan het lunchen? Hoe lang doe ik over een bepaalde taak. Hoe lang zit ik op de WC? Hoe lang doe ik erover om thuis te komen? Dit is informatie die de werkgever niet echt hoeft te weten en die mogelijk zelfs privacy-gevoelig zijn. Daarnaast, het kan een systeem zijn dat ik begon te bouwen voor ik bij mijn huidige werkgever zat. Ook dan heeft hij er geen recht op. Laat hem sowieso maar aantonen dat ik eraan begon nadat ik bij mijn werkgever in dienst trad…

  19. Kun je niet een dealtje maken: bedrijf mag de software gebruiken, maar spant zich wat extra in om de bouwer naar nieuw werk te helpen?

    Of: OK, bedrijf mag de software gebruiken, en als tegenprestatie huren ze de man (als zzp-er) een paar maanden in….

  20. @Richard, Wim: Het lijkt me heel onlogisch dat je werkgever auteursrechten kan claimen voor iets wat je in je eigen tijd gebouwd hebt. Ook al is het iets wat precies binnen je functieomschrijving valt. Ik ben programmeur en ik programmeer ook in mijn vrije tijd. Dat mijn hobby nou eenmaal ook mijn werk is, is leuk voor mij en mijn werkgever, maar geeft de werkgever niet ineens auteursrechten of gebruiksrechten op alles wat ik doe of maak. Op het moment dat je de werkgever toestaat om van jouw eigengemaakte software gebruik te maken, verleen je wel gebruiksrecht, expliciet of impliciet door er niets van te zeggen, en dat is volgens mij lastig terug te draaien. Echter, in het geval van Wim, gaat het om een online applicatie in eigen beheer. Of je zo’n dienst zomaar mag stopzetten, weet ik niet, maar aangezien er geen betaling plaatsvind en er geen andere overeenkomst gesloten is, lijkt me dat de werkgever gewoon pech heeft. Misschien zou het wel netjes zijn om je werkgever daar af en toe op te wijzen. Maar je kunt ook gewoon doen alsof je neus bloed en doen alsof je niet eens wist dat je werkgever jouw online dienst gebruikte.

  21. Het stukje opent met: “Voor mijn werk heb ik …” Daarmee leg je volgens mij het auteursrecht al bij je werkgever neer.

    Heeft Wim die urenregistratiesoftware voor zijn werk gebouwd? Jazeker: het handiger kunnen doen van die registratie was een belangrijk motief en is nu ook een belangrijke toepassing ervan. Maar hij heeft het niet alleen daarvoor gedaan; hij deed het ook om beter te worden in het maken van software. En misschien om nog andere redenen.

    Is het bouwen van software een onderdeel van Wims taakomschrijving? Ik krijg de indruk van wel. Dan kunnen we dus ook het beter worden daarin zondermeer onder activiteiten ten behoeve van het werk scharen. Ook al is het nut voor zijn werkgever vast niet de enige reden dat Wim daar beter in wil worden.

    Was het bouwen van deze software nu een specifieke opdracht van zijn werk? Heeft hij het in werktijd gedaan? Is hij er specifiek voor betaald door zijn werkgever? Driewerf nee. Maar die criteria zijn geen harde vereisten bij het bepalen wie er auteursrecht heeft. En wie dat heeft lijkt me op grond van de gegeven informatie geen uitgemaakte zaak.

    Misschien staat er iets over in zijn arbeidsovereenkomst?

  22. @20 Matthijs, zoals je kan lezen in het artikel wat ook in de openingspost wordt gelinkt, is het irrelevant of iets in je eigen tijd gemaakt is of niet. http://blog.iusmentis.com/2008/03/08/in-eigen-tijd-gemaakte-software-kan-toch-van-uw-baas-zijn/.

    Veel mensen denken, als je iets in privétijd maakt met je eigen materiaal, dan heeft je baas daar niets over te zeggen. Maar dat is niet waar. (…) Artikel 7 van de Auteurswet zegt dat de werkgever het auteursrecht toekomt op alles wat je maakt dat past binnen je functieomschrijving. Of dat nu thuis is of op het werk, op je eigen PC of de laptop van de zaak is niet relevant. Wil je dat niet, dan moet je daar goede afspraken over maken met je werkgever.

    @Reinier: inderdaad, 100% met jou eens

  23. @21,22. Het stukje opent dan wel met “Voor mijn werk…”, maar het ging me specifiek om Wim’s verhaal (vanaf @5), waarbij vaststaat dat hij het in zijn eigen tijd gebouwd heeft, zonder het doel dit voor zijn werk in te gaan zetten, en ook nog eens in een prive-omgeving host.

    Heeft Wim die urenregistratiesoftware voor zijn werk gebouwd? Jazeker: het handiger kunnen doen van die registratie was een belangrijk motief en is nu ook een belangrijke toepassing ervan. Maar hij heeft het niet alleen daarvoor gedaan; hij deed het ook om beter te worden in het maken van software. En misschien om nog andere redenen.

    Nee, want:

    In prive-tijd bouw ik b.v. een uren-registratie pakket, eerst bedoeld voor mijzelf om mijn werkuren bij te houden.

    Zie ook @9. Maar misschien dat Wim zelf nog wat toe te voegen heeft… 🙂

    De kern is inderdaad heel duidelijk “voor mijn werk heb ik…”. In het gelinkte artikel gaat het ook specifiek om werk dat gemaakt is voor de werkgever. In zijn eigen tijd, dat wel, maar dat is inderdaad irrelevant.

    Met andere woorden, hij erkende zelf dat hij de opdracht had gekregen. En als je iets maakt in opdracht, ligt het auteursrecht bij je werkgever. Ook als het totaal niet tot je werkzaamheden behoort om het te maken. Je zou de opdracht kunnen weigeren omdat het niet tot je werk behoort, maar als je de opdracht aanvaardt, dan is het deel van je werk en dan liggen de rechten bij je werkgever. Je kunt niet een opdracht van je werkgever aanvaarden en dan auteursrecht op delen van het resultaat claimen.

    2 voorbeelden (uit het leven gegrepen 🙂 ): 1. Ik ben in mijn eigen tijd een spelletje aan het programmeren. Gewoon voor de leuk. Dit doe ik op mijn eigen PC en heeft verder ook helemaal niets met mijn werk te maken, behalve dat ik programmeur ben. Die auteursrechten liggen bij mij, honderdduizend procent. Als mijn baas op een gegeven moment dat spelletje wil gaan inzetten op een of andere manier, dan mag dat van mij best, maar daarmee verlies ik nog niet mijn auteursrecht. Geeft mij echter dan weer niet het recht om als ik ontslag neem dat spelletje te gaan wissen.

    1. Ik ben voor mijn werk bezig met wat scripts om het een en ander te stroomlijnen. Dit doe ik grotendeels in mijn eigen tijd. Ik heb echter vanuit mijn werk de vraag gekregen om dit te doen en heb toen zelf besloten dat ik dit in mijn eigen tijd zou oppakken. Auteursrecht: werkgever, tenzij anders afgesproken.
  24. @Matthijs, even een twist eraan geven…

    De kern is inderdaad heel duidelijk ???voor mijn werk heb ik??????.
    Wat bij mij dus niet opgaat maar dat was vast wel duidelijk. Een urenregistratie kan allerlei doelen hebben, ook in je prive-leven. Half uur boodschappen gedaan, 45 minuten gesport, 20 minuten ontbijten, enzovoorts. Dat het voor een bedrijf ook handig kan zijn, okay. Maar prive is het ook goed bruikbaar, zeker als ik naast mijn werk af en toe kleine freelance opdrachten uitvoer. Ik zou 3 dagen per week voor bedrijf A kunnen werken en 2 dagen per week voor bedrijf B.

    En om eerlijk te zijn, ik kon niet goed een andere toepassing vinden die mensen vooral prive willen gebruiken maar die binnen het bedrijfsleven ook interessant is en die draait op een webserver-omgeving. Mijn eigen webserver.

    Het interessante aan mijn voorbeeld is dat de software vast wel onder mijn eigen auteursrechten vallen. Maar de data die mijn webserver bewaart is afkomstig van mijn collega’s en dus sterk bedrijfs-gebonden. Als die data ook nog enige creativiteit kan bevatten dan staat er op mijn prive-server dus auteursrechtelijk beschermd werk van mijn werkgever.

    Dus laat ik mijn project even veranderen. Geen urenregistratie meer maar een web-applicatie om UML diagrammen mee te tekenen. Ook niet iets dat tot mijn dagelijkse werkzaamheden behoort omdat dergelijke tools gewoon ingekocht worden. Maar als collega’s dan mijn webserver gebruiken dan heeft het bedrijf de auteursrechten op data op mijn webserver. Als die data bovendien incompatibel is met andere UML tools dan wordt het echt lachen… Voor juristen dan, want dit wordt dan wel erg complex, dus veel uren werk.

    Ik heb nimmer afspraken gemaakt met de werkgever over deze UML tool en dus is er totaal niets vastgelegd over support. Als ik de betreffende webserver uit de lucht haal en compleet schoonmaak dan verliest het bedrijf waardevol werk. Een dom risico dat ze hebben genomen, inderdaad. Dus: kan een werkgever hier toch iets tegen doen?

  25. Het blijft nog steeds dezelfde uitzondering, Richard. Wie is de eigenaar van de data op de prive-server van een werknemer indien de werkgever hier gebruik van heeft gemaakt zonder dat er afspraken over zijn gemaakt.

    Voorbeeld was vooral nodig om duidelijk te maken dat deze echt van de werknemer is. Maar de werkgever is er opeens van afhankelijk…

  26. Nou, Richard, ik denk dat je het vanaf het begin af aan gewoon verkeerd begrepen heb. Voor mij was het vanaf @5 al duidelijk dat het een prive-systeem was, ontwikeld in prive-tijd. En de boodschap die jij trachtte te brengen, was dat het dan toch nog auteursrecht van je werkgever zou zijn. Vandaar ook dat ik keer op keer het voorbeeld van Wim probeerde te verduidelijken, maar dat lijkt er niet in te gaan.

    Het UML systeem is een nieuw voorbeeld. Iets meer op het randje, omdat het iets moeilijker te claimen is dat het voor prive-gebruik is. Maar niet onmogelijk.

    In de wereld zijn er duizenden programmeurs die naast hun werk bij de baas ook nog Open Source software schrijven. Je gaat me toch niet vertellen dat het auteursrecht dan toch nog bij de werkgever ligt? Ook al zou de werkgever die software zelf (kunnen) gebruiken, maakt niet uit.

    Ik kan nog wel allerlei andere gekke voorbeelden ophalen (vakantiefoto’s van fotomodellen, etc.).

    De crux, echt, zit bij de vraag of de werkgever (al dan niet in ruime zin) opdracht heeft gegeven tot het maken van een werk. Dat komt ook naar voren in het artikel dat je linkt. Of heb ik het nou echt helemaal verkeerd begrepen??? Arnoud? Plz?

  27. @Matthijs, er zijn Open Source programmeurs die dat werk betaald uitvoeren en dan maakt de werkgever de software onder een Open Source licentie beschikbaar. Het is zaak dat programmeurs die thuis aan niet-werkgerelateerde software werken daar met hun werkgever goede afspraken over maken; dit geldt ook wanneer je een Open Source project waaraan je bijdragen geleverd hebt op je werk gaat gebruiken.

    Een voorbeeld van hoe je zoiets kunt opschrijven:

    Werknemer programmeert thuis, voor eigen risico en rekening <projectnaam> <korte projectbeschrijving>. Werknemer zal bij de ontwikkeling geen computers of andere bedrijfsmiddelen van de werkgever gebruiken. Werkgever zal geen intellectueel eigendomsrecht op het resultaat claimen.
    Het is het beste om dit “contractje” schriftelijk geaccordeerd te hebben door een van de managers in het bedrijf.

    Bij een Open Source project dat je bij een werkgever introduceert kun je vragen/eisen dat de werkgever alle wijzigingen die zij laat aanbrengen onder de projectlicentie beschikbaar maakt.

  28. @MathFox, ja, duidelijk. Wanneer je werk betaald uitvoert moet je daar afspraken over maken. En het kan natuurlijk geen kwaad om afspraken te maken over dingen die je in je prive-tijd doet. En op het moment dat je eigen werk inbrengt bij je werkgever, is het ook verstandig om afspraken te maken over wat hiervan verwacht kan worden (qua auteursrechten, maar ook mbt beheer en aansprakelijkheid).

    Maar ik ben nog steeds van mening dat als ik ongevraagd (geen opdracht), onbetaald (geen loon) werk doe voor privé-doeleinden, mijn werkgever daar geenszins aanspraak op kan maken.

    De manager van een tuincentrum komt toch ook niet bij zijn werknemers langs om de planten uit hun tuinen te rukken? (“goed werk jongen, ik neem ‘m mee”)

  29. @Matthijs, volgens een letterlijke wetsinterpretatie heeft de werkgever geen recht op wat jij thuis, los van een opdracht van je werkgever, in elkaar knutselt. Maar je hebt wel een serieus probleem om te bewijzen dat je het thuis, los van je werk ontwikkeld hebt. (Met “dank” aan minder scrupuleuze programmeurs die broncode van de baas als eigen werk verkocht hebben.)

    Daarom mijn advies om gebruik te maken van “tenzij tusschen partijen anders is overeengekomen” uit artikel 7 van de Auteurswet en de afspraken op papier te zetten. Je kunt ook een lijstje met “Software ontwikkeld voor begin arbeidsovereenkomst” aan je arbeidscontract toevoegen voordat je bij een nieuwe baas begint.

  30. Het is niet zo dat de werknemer de bewijslast heeft; het is zo dat op het moment dat de werkgever een arbeidscontract kan tonen al een groot deel van het bewijs rond is; een verklaring “we hebben een mondelinge opdracht gegeven om xxx te programmeren” zet de werknemer op een volle ronde achterstand. Of je die achterstand kunt inlopen hangt van de omstandigheden af, wanneer een project drie jaar voor je in dienst kwam al op SourceForge beschikbaar was, liggen de kaarten anders dan wanneer je na indiensttreding met het project begonnen bent.

  31. @Matthijs:

    Nou, Richard, ik denk dat je het vanaf het begin af aan gewoon verkeerd begrepen heb (sic). Voor mij was het vanaf @5 al duidelijk dat het een prive-systeem was, ontwikeld in prive-tijd. En de boodschap die jij trachtte te brengen, was dat het dan toch nog auteursrecht van je werkgever zou zijn.
    Nee, dat is niet de boodschap die ik trachtte te brengen. De boodschap die ik trachtte te brengen is: – dat het in prive-tijd is ontwikkeld is niet relevant voor het bepalen van het auteursrecht – een “prive-systeem” wat voor werkgerelateerde doeleinden wordt gebruikt zit in een nare schemerzone en als werknemer sta je niet heel sterk.

  32. Of je die achterstand kunt inlopen hangt van de omstandigheden af, wanneer een project drie jaar voor je in dienst kwam al op SourceForge beschikbaar was, liggen de kaarten anders dan wanneer je na indiensttreding met het project begonnen bent.
    Als je project op SourceForge staat is het vast een open-source project en heeft je werkgever sowieso toegang tot de broncode, maar behou je deze zelf ook! De werkgever kan dan wel de open-source licentie van het product intrekken maar dan kun je zelf doorgaan met een branch van de software, want je hebt daar gewoon een licentie voor gehad. Vraag is dan alleen of je kunt aantonen dat de werkgever accoord was gegaan met het beschikbaar stellen van “jouw” project als open-source. Het zou zeker een zeer interessante, juridische oefening zijn want kan een werkgever een open-source project weer volledig closed-source maken en de licentie met terugwerkende kracht intrekken?

    Ben sowieso benieuwd of er wel eens stoute programmeurs zijn geweest die de broncode van hun werkgever als open-source online hebben geplaatst. En wat de gevolgen daarna waren. Arnoud, weet jij of zoiets ooit al is gebeurd en hoe dat afliep?

    Het UML systeem is een nieuw voorbeeld. Iets meer op het randje, omdat het iets moeilijker te claimen is dat het voor prive-gebruik is. Maar niet onmogelijk.
    Integendeel. Als hobby-programmeur zijn de professionele hulpmiddelen best duur om aan te schaffen en om illegaal allerlei software te gebruiken is niet handig als je je eigen werk ook nog eens op de markt wilt brengen. Het maken van je eigen ontwikkel-tools is niet eenvoudig maar kan voor een hobby-programmeur best handig zijn. Je moet het alleen niet op professioneel niveau ook doen (een fout die bij veel bedrijven toch gemaakt worden) want het kopen van software is vaak goedkoper dan de uren werk die programmeurs erin moeten investeren. Een hobbyist kan zich deze tijd veroorloven omdat het als studie meehelpt maar bedrijven moeten gewoon standaard-oplossingen kiezen om zo kosten te besparen.

    Ik heb in het verleden gewerkt voor een bedrijf dat intern een eigen broncode beheersysteem had ontwikkeld. En nee, geen versie-beheer maar alleen broncode beheer. Daar hebben veel uren werk in gezeten en regelmatig deed iemand een check-in waardoor een oude, werkende versie van de code verloren ging en niet terug te halen was. Als je bedenkt dat er diverse gratis en goedkope versiebeheer systemen waren, ook in die tijd, dan is zoiets enorm knullig. Maar ja, als eenmaal de uren erin zijn ge-investeerd is het voor een werkgever lastig om er weer afstand van te nemen. Het heeft dan al (veel) geld gekost.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.