Kun je echt zomaar willekeurige contracten sluiten via internet?

Een lezer vroeg me:

Voor veel tijdschriften kun je tegenwoordig een abonnement nemen via internet, door slechts een formuliertje in te vullen, zonder handtekening of telefonische toestemming. Stel dat een grapjas mijn gegevens invult, is zo’n contract dan bindend en rechtsgeldig? En zoniet, hoe beschermen uitgeverijen zich dan tegen klanten die achteraf ontkennen ooit een abo te hebben genomen?

Het is eigenlijk een wonder dat dit goed gaat elke keer. Want inderdaad het systeem is zo lek als een mandje en volstrekt triviaal te misbruiken.

Voor een overeenkomst (contract, abonnement, hoe je het maar wilt noemen) is niet meer nodig dan dat de ene partij een aanbod doet waar de andere partij akkoord op geeft. Dat aanbod en het akkoord mag op elke manier worden gedaan. De wet stelt daar geen vormvereisten aan, behalve bij enkele speciale contractsvormen zoals de aankoop van een woonhuis of een concurrentiebeding in een arbeidscontract – die moeten schriftelijk.

Een contract via een bestelformulier op internet is dus volstrekt rechtsgeldig, en je kunt er niet onderuit met de stelling dat je niets getekend hebt of dat er niet geverifieerd is of jij het wel was. Natuurlijk kan een grapjas niet jou aan een contract binden. Iemand die dus jouw gegevens invult op zo’n formulier, schept geen verplichtingen voor jou.

Praktisch gezien krijg je wel wat gedoe, want het proces bij zo’n uitgever is dat je na invullen van het formulier automatisch het tijdschrift krijgt en ook een en ander moet gaan betalen. En wie niet betaalt, die krijgt een incassobureau op zijn dak. Er is zelden ruimte voor “ja maar dat was ik niet, ik wil dat abonnement niet” in dat proces, dus je moet dan moeilijk doen om gehoord te worden.

Formeel-juridisch is het echter de uitgever die moet bewijzen dat jij het abonnement hebt afgesloten. En “uw gegevens staan in ons bestand” is natuurlijk volstrekt onvoldoende daarvoor. Men kan nabellen, of eerst een acceptgiro sturen en pas na betaling daarvan het eerste nummer opsturen. Als die naar het opgegeven adres gaat en vervolgens betaald wordt, dan lijkt me dat wel bewijs dat de bewoner daar het abonnement wil.

Dus inderdaad, er is potentieel voor misbruik. Maar ik denk dat de meeste mensen dit te puberaal vinden zodat het in de praktijk wel meevalt.

Arnoud

11 reacties

  1. In hoeverre maakt het uit of er adequaat gereageerd wordt? Als iemand bijvoorbeeld iets besteld op mijn naam, ik ontvang het product, denk “wat leuk” en maak me pas zorgen en/of bezwaar als er een rekening komt, terwijl ik had kunnen inzien dat de situatie apart was?

  2. @Stas,

    Misschien, maar eens in de zoveel tijd ontvang ik in de brievenbus geheel ongevraagd een krant (Telegraaf, Parool, VK etc). Dan hoef ik er toch niet elke keer vanuit te gaan dat dit een abonnement is. Als dit zo is zou ik hem elke keer retour afzender moeten sturen, wat bij een krant juist weer lastig is want er is geen verzend label/etiket om hem retour te sturen.

    Met andere items zoals een tijdschrift op naam of iets dergelijks zou ik altijd “to be on the safe side” retour sturen en/of via email confirmatie zoeken. Dit natuurlijk tenzij er iets staat als gratis toezending. Meerdere keren door de tijdschrift mafia te grazen genomen. Een abbo afsluiten is één, er vanaf komen voor de Wet van Dam was een heel ander verhaal.

    P.S. Ik weet dat krantenbezorgers X kranten extra hebben om hier en daar te verspreiden.

  3. Ik denk dat het wel kan voorkomen wanneer mensen een relatie verbreken op een niet al te vriendelijke manier. De ex-partner vervolgens opzadelen met allerlei abonnementen en daarnaast ook allerlei zaken van de ex-partner opzeggen is best een veelvoorkomende wraakmethode. Helaas is in die gevallen de dader meestal ook snel te bepalen pmdat er maar weinig personen zijn die er een motief voor hebben en natuurlijk het feit dat IP adressen gelogd kunnen zijn. De pakkans is dus ook redelijk groot en veel mensen beseffen dat wel.

    Toch vind ik de omgekeerde situatie wel interessant, namelijk dat iemand de abonnementen van een voormalige partner via Internet stopzet. Want een abonnement afsluiten in naam van een ander is vervelend, een abonnement stoppen in naam van een ander kan vervelender zijn indien dit b.v. een verzekering betreft of registratie van een domeinnaam.

    Dan moet je immers aantonen dat je die opzegging niet zelf hebt gedaan!

    Meest bekende situatie is die van de domeinnaam sex.com die door een handige “social engineer” van eigenaar werd verwisseld zonder toestemming van de eigenaar. Dat heeft die eigenaar behoorlijk veel gekost en de dader heeft er best veel aan verdiend.

  4. Dit is uiteraard kwalijk. Maar zoals je uitlegt, heel erg is het niet.

    Wat ik veel erger vind zijn contracten die keer op keer pop-uppen en die je elke keer moet declinen. Of overeenkomsten die zichzelf toch maar accepteren ondanks dat je declinet.

    Zo heb ik bijvoorbeeld een mobiele telefoon, die iedere keer als ik de grote home-knop te lang ingedrukt houd, het mij een overeenkomst laat zien met Flingo. (Een of ander stemherkenning-software) Deze overeenkomst wil ik gewoon niet accepteren. Maar gemiddeld een keer per dag krijg ik dat stomme ding weer voor mijn neus. En op een dag zal ik toch per ongeluk het verkeerde knopje indrukken en zit ik dus vast (?) aan zo een ongewenste overeenkomst.

    Op mijn mobieltje ben ik zo ook geconfronteerd geweest met een name-change van de Android applicatie store naar “Google Play”. Omdat ik geen tijd had om de overeenkomst door te nemen en ik dat wel wilde doen voordat ik deze accepteerde, heb ik steeds de overeenkomst geweigerd toen deze werd aangeboden. Iedere keer dat ik de Google Play Store (bewust of onbewust) wilde openen, kreeg ik de overeenkomst aangeboden en heb ik deze geweigerd. Maar na 6 keer weigeren (en ik weet ZEKER 0 keer geaccepteerd), opende de Google Play store zich sindsdien spontaan! Ik weet niet hoe zoiets zou gaan. Maar ik denk dat, mocht er ooit van komen, ik zeker niet bij machte ben tegenover een rechtbank dat een bedrijf als Google liegt en ik inderdaad geen overeenkomst heb geaccepteerd.

  5. Veelal werken bedrijven die financiele overeenkomsten afsluiten met een bevestigingsmail aan de contractant. Om een valse overeenkomst af te sluiten moet je dan dus al een nep mailaccount aanmaken of een ongeldig email adres gebruiken en dat is vaak te veel gedoe en ook redelijk goed te achterhalen en dus aan te tonen.

    Bedrijven die vaker te maken krijgen met valse accounts zullen ook vaak wel een risicoprofiel hebben van bepaalde email accounts en mogelijk nog aanvullende verificaties doen als daartoe aanleiding is.

  6. Het is nog bizarder als je gaat kijken naar webwinkels als Wehkamp of Neckermann. Uit eigen ervaring weet ik dat die je op je blauwe ogen vertrouwen en je zo een krediet van €300 geven zonder maar iets te verifieren. Ze sturen je dan ook zonder problemen bestellingen op die je dan achteraf kunt gaan betalen.

    Misbruik hiervan maken is niet zo heel moeilijk, zeker als je een adres hebt met toevoegingen bijvoorbeeld.

    Het vervelendste van het hele verhaal is dat als er misbruik gemaakt van wordt, dan ben jij uiteindelijk ook de pineut, omdat jouw naam op een zwarte lijst terechtkomt die extra gescreend wordt als er bestellingen plaatsvinden.

  7. Het is nog bizarder als je gaat kijken naar webwinkels als Wehkamp of Neckermann. Uit eigen ervaring weet ik dat die je op je blauwe ogen vertrouwen en je zo een krediet van €300 geven zonder maar iets te verifieren.
    Een jaar of 10 geleden was Neckermann ook bizar bezig, maar dan omgekeerd. Mijn ouders hadden een setje meubels besteld van ver over de 1.000 Euro, en wilden dat direct afrekenen. Geen krediet, maar gewoon boter bij de vis. Kwam er eerst even iemand langs die hun bankgegevens wilden inzien om te bepalen of ze wel “kredietwaardig” waren en het bedrag dus ook in 1 keer konden betalen… Mijn ouders hebben toen maar meteen de gehele order geannuleerd en het bedrijf op de blacklist geplaatst. Ze waren bereid het gehele bedrag zelfs van tevoren te betalen en dan komt zo’n joker even langs…

    Bedrijven zoals Wehkamp en Neckermann worden gewoon rijk van de vele kredieten die ze geven, mede ook door de absurd hoge rente-percentages die ze berekenen. Rentes tot 18% en hoger, indien ze daarmee weg zouden komen… “En ja, neem gerust de tijd om die kredieten af te lossen. Koop nog wat meer, want we hebben leuke dingen…”

    Helaas is de schaal waarop zo fraude wordt gepleegd nog steeds te klein voor deze bedrijven om hun methodes aan te passen. Daarnaast is de pakkans ook redelijk groot of weten ze gewoon hun gelijk te krijgen omdat de tegenpartij uiteindelijk niet met hoge advocaatkosten wil blijven zitten…

  8. Een mogelijk probleem doet zich voor als het bedrijf door zo’n onterechte/frauduleuze “bestelling” meent dat er een overeenkomst is afgesloten terwijl de nietsvermoedende ontvanger het ziet als ongevraagde toezending (BW7:7). Op enig moment gaat dat natuurlijk een keer wringen als het bedrijf na x nummers (krant, tijdschrift) een keer een acceptgiro stuurt en de ontvanger denkt “ja, daag, ik heb nooit ergens om gevraagd” en dus ook niet betaalt.

  9. ik heb een slechte scheiding achter de rug en nu kreeg ik van de week een telefoontje van de sportschool uit onze regio dat ik abonnement moest betalen ik vermoed dat mijn ex dit heeft afgesloten om met leven nog meer zuur te maken aangezien hij mijn gegevens weet de jongen van de sportschool verklaarde me toen ik ging vragen hoe of wat dat ie mij ook nog nooit in de sportschool gezien had en aangezien ze met een pasjes systeem werken dat ik ook nooit mijn pasje daar heb opgehaald dat normaal is omdat ik dat abonnement nooit heb aangemaakt en de jongen daar verklaarde ook dat het inderdaad online was aangemaakt maar of ik toch dan maar 60 euro wou betalen voor 2 maanden ben ik verplicht deze toch te betalen ik heb geen zin in een gesprek aan te gaan met mn ex omtrent zijn gedrag.

    1. Er schijnt in dit geval identiteitsfraue gepleegd te zijn. Identiteitsfraude is strafbaar, daarom zou ik tenminste aangifte doen. Ik weet, er gaat met die aangifte vermoedelijk heel weing gebeuren, maar met de aangifte in de hand kunt U naar de sportschool gaan en medelen, dat U niet bereid bent te betalen. De sportschool zelf levert ook al een indicatie voor de fraude, want U bent na het afsluiten van het abonnement nooit verschenen om Uw pasje af te halen dan wel het aanbod van de sportschool waar te nemen. Is de sportschool bedacht op zijn naam, denk ik dat ze zonder veel problemen het contract zonder kosten annuleren. Dat kan echter een eenvoudige werknemer achter de balie meestal niet beslissen, dus het gesprek met een beslissingsbevoegde manager aangaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.