Facebookmoord, eh wat?

facebook.pngCel en jeugd-tbs voor Facebookmoord op Winsie Hau, meldde Nu.nl gisteren. De 15-jarige Jinhua K. had de eveneens vijftienjarige Winsie vermoord, en poging tot doodslag op haar vader gepleegd. En omdat er ergens een computer in beeld was, heet het de “Facebookmoord”.

NRC legt uit:

Winsie klapte op Facebook uit de school over de seksuele escapades van Polly en die werd daar zo woedend over dat ze tegen haar vriendje zei dat Winsie dood moest. Wesley vroeg toen stapvriend K. de moord te plegen.

Het gaat hier om jeugdstrafrecht, dat normaal achter gesloten deuren speelt. Maar in deze zaak was het openbaar belang zó groot volgens de rechtbank dat men nu toch koos voor een openbare berechting, en een gepubliceerd vonnis.

En in datzelfde vonnis valt meteen op dat de rol van Facebook buitengewoon marginaal is, maar ja het is internet he, dat heeft het altijd gedaan.

Een juridisch argument dat je zou kunnen voeren met de Facebookchats is of daarmee voorbedachten rade bewezen kan worden. Wie immers met vooropgezet plan oftewel voorbedachten rade een ander doodt, pleegt moord. Dat ‘plan’ stelt tegenwoordig juridisch gezien weinig voor: vijf seconden nadenken in je adempauze en dán iemand doodsteken is in veel gevallen al genoeg.

Volgens de officier was dat gesprek een duidelijke aanwijzing. Als je gaat chatten over iemand vermoorden, dan is het wel duidelijk dat je een plan hebt. Maar volgens de verdediging kon je dat gesprek niet serieus nemen:

Aan het gesprek dat tussen verdachte enerzijds en [ medeverdachte1] en [ medeverdachte2] anderzijds is gevoerd via Facebook kan de voorbedachten rade ook niet volgen. Achter de zin “het hele gezin vermoorden” zoals door de tolk is vertaald, dient een vraagteken gelezen te worden. Het was geen voornemen of voorstel van verdachte, maar hij vroeg naar de precieze inhoud van de opdracht van [ medeverdachte2] en [ medeverdachte1].

De rechtbank negeert dat hele Facebook in de argumentatie. Hij ging met een mes op reis, had diverse gelegenheden om terug te gaan of het mes ergens te dumpen, maar deed dat niet. Dús is sprake van moord.

Een ander argument is dat sprake was van verdediging door de dader tegen de vader het slachtoffer. Zeg maar: er ontstond een gevecht en ik stak hém per ongeluk. En dáár vindt de rechtbank Facebook wel een zijdelings relevant bewijs:

Bij haar oordeel betrekt de rechtbank tevens het gesprek dat op 12/13 januari 2012 op Facebook tussen verdachte en (het account van) [ medeverdachte1] [ achternaam medeverdachte1] heeft plaatsgevonden. Hieruit blijkt dat er is gesproken over het vermoorden van het hele gezin van [ slachtoffer1].30 Ook medeverdachte [ medeverdachte1] verklaart dat verdachte in een gesprek dat tussen hem, verdachte en medeverdachte [ medeverdachte2] via Skype zou hebben plaatsgevonden, heeft gezegd dat hij de ouders van [ slachtoffer1] ook mee zou nemen.

Met die feiten is het ongeloofwaardig dat sprake zou zijn van een vechtpartij met een ongelukkige steek. Maar om nou te zeggen dat dit hét bewijs was, nee.

Je vraagt je af waarom dit niet de NS-moord heet omdat de dader per trein naar het slachtoffer ging. Oh sorry, internet.

Update (26 november) er is hoger beroep ingesteld omdat het OM vindt dat volwassenenstrafrecht had moeten worden toegepast.

Arnoud

17 reacties

  1. Wat me dan hierbij toch enigszins van het hart moet, is dat het twee kanten op werkt. Ja, het Internet heeft deze mensen niet vermoord, maar, nee, het Internet is ook geen revolutionair die in zijn eentje verantwoordelijk is voor democratisering van Arabische landen. Op de een of andere manier kunnen we alleen maar lyrisch of doodsbang over het Internet praten in het publieke debat, wat zeer storend is.

    (Zelf had ik hier al eens een blog over geschreven, maar uiteindelijk raad ik iedereen vooral The Net Delusion aan.)

  2. Ik ben het hier niet helemaal mee eens. Uiteraard is niet Facebook verantwoordelijk, maar de dader. Maar FB heeft hier wel een rol in gespeeld, dus de vergelijking met de NS of game gaat niet op. Het gaat erom dat de ruzie is ontstaan en geëscaleerd op Facebook. En dit is iets wat daar heel makkelijk kan gebeuren vanwege de zichtbaarheid en snelle verspreiding van berichten onder ‘vrienden’ en verder. Zoals de vader van Winsie en Remco Pijpers van MijnKindonline ook al zeiden: dit onderstreept nogmaals de noodzaak van media-educatie.

  3. @Muriel en @George: Het gebrek aan privacy op Facebook maakt het voor ouders makkelijker daar een oogje in het zeil te houden ten opzichte van de dingen die op het schoolplein onder de kinderen gebeuren. In zekere zin maakt Facebook deze pesterijen hoogstens zichtbaarder.

  4. Door het internet, en facebook daarmee ook, is de wereld wel een stuk kleiner geworden, zei het in virtuele zin. In gebieden waar mensen minder dicht op elkaar wonen (maar ook weer niet zo ver uit elkaar dat er geen sociale cohesie meer is) vinden er volgens mij minder moorden plaats dan in dichtbevolkte gebieden. Het internet is zo’n dichtbevolkt gebied. Ik denk dat ik ook moordneigingen zou krijgen als de hele dag mijn werkkamer bevolkt zou worden door schreeuwende tieners. Facebook kun je gelukkig uit zetten (of helemaal niet hebben, zoals ik), maar dat truukje hebben veel pubers nog niet onder de knie.

    PS. In dunbevolkte gebieden ben ik weer meer bang voor de Dutrouxen van deze wereld.

  5. @Arnoud Nee, het gaat erom dat FB (en andere sociale media) bepaalde kenmerken heeft, zoals ik eerder al zei, die een escalatie kunnen bewerkstelligen. Dus dat is veel bepalender dan alleen maar een plek waar het gebeurt (zoals het fietsenhok). @Stas Voor de ouder die zich er actief mee bezighoudt en het snapt wel, voor veel anderen (nog?) niet..

  6. Je vraagt je af waarom dit niet de NS-moord heet omdat de dader per trein naar het slachtoffer ging

    Kenmerkend voor een moord zijn vaak het motief, de locatie en de methode/middelen die gebruikt worden. Benamingen die door media worden verzonnen zijn daar vaak van afgeleid.

    Hier is Facebook zowel in het motief als bij de methode betrokken. Facebookmoord is dus juist een prima benaming.

    NS-moord zou meer voor de hand liggen als twee NS collega’s betrof en het motief in hun onderlinge relatie zou liggen

  7. Mijn redenering ligt in de zelfde richting als hAl #11:

    Een goede naam verwijst naar een aspect dat bijzonder is. Je noemt dit bijvoorbeeld niet “de mes-moord”, omdat er al zo veel moorden met messen gepleegd zijn dat de naam “mes-moord” geen goed herkenningsmiddel vormt. Op de zelfde manier is “NS-moord” geen goede beschrijving, als het alleen gaat om het feit dat de moordenaar met de NS gereisd heeft: er zijn waarschijnlijk veel meer moordenaars die dat gedaan hebben. “NS-moord” zou wel een goede naam zijn geweest bij een moord die op een bijzondere manier met de NS te maken heeft, bijv. als het NS-medewerkers betreft.

    De term “facebook-moord” is natuurlijk slechte PR voor Facebook, omdat het de merknaam mentaal koppelt aan “moord”, maar logisch gezien is het eigenlijk goed: blijkbaar is het erg bijzonder dat er een moord wordt voorbereid via Facebook.

    Zo’n PR-omkering zie je wel vaker in de journalistiek: journalisten schrijven alleen over bijzondere gebeurtenissen, dus als je continu het nieuws volgt, zie je alleen de “uitzonderingen”. Als je dat dag in dag uit over je heen laat komen, dan zie je zoveel van de uitzonderingen en zo weinig van het normale, dat je automatisch gaat denken dat de uitzonderingen “normaal” zijn. Mensen gaan dan bijvoorbeeld geloven dat het hele Midden-Oosten vol zit met fundamentalistische zelfmoord-terroristen, of dat het spelen van gewelddadige computerspellen automatisch leidt tot extreem gewelddadig gedrag.

  8. De media houd van namen die de verbeelding opwekken bij lezers en kijkers, je had het ook “Moordenaar vijftienjarige Winsie veroordeeld” kunnen noemen. Door de Moordenaar een naam te geven raken mensen meer geïnteresseerd en krijgen ze betere cijfers, dat ze hier vooroordelen mee opwekken dat interesseert ze toch niet. Kijk naar schietpartijen ze zijn als de kippen erbij als men online spelletjes heeft gespeeld dat het daar aan ligt maar niet aan het feit dat men op een schietvereniging zat, dit is al een paar keer voorgekomen in de wereld.

  9. @Corné

    Wat dacht je van ‘de moord op Winsie Hau’ als naam/aanduiding? Wat is het nut van een naam als Facebookmoord. Beetje extra sensatie creeeren? Hoe noem je dan de volgende moord waar de ruzie op facebook begonnen is? Facebookmoord II? Facebookmoord, the sequel? Facebookmoord Reloaded? 😉

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.