Komt er bescherming voor user generated content in het Nederlands auteursrecht?

Er ruimte is voor een flexibele regeling voor user generated content, maak ik op uit deel 1 van het advies van de Commissie Auteursrecht aan de minister. Het citaatrecht kan hiervoor met enige creatieve hacks worden ingezet.

User generated content is eigenlijk een beetje denigerende term, het zijn “slechts gebruikers” die even iets in elkaar flansen. Net zoals “burgerjournalist”. Maar dat terzijde, want ik ben heir toch wel positief over.

Het idee is dat nu steeds meer mensen gewoon omdat het kan allerlei plaatjes photoshoppen, filmpjes fixen en andere eigen creatieve dingen online gooien, we daar met het auteursrecht niet dwars doorheen moeten fietsen. Foto’s en films zijn bronmateriaal voor deze usercreativiteit, en die bron moet flexibel beschikbaar zijn.

Wanneer dus iemand zonder commercieel oogmerk een eigen creatieve bewerking uitvoert, zou dat legaal moeten zijn om dat te verspreiden. Ook via commerciële kanalen (“zoals Myspace en Hyves”, ahem), want je voelt de bui anders meteen al hangen dat rechthebbenden gaan gillen dat Facebook Inc een bedrijf is en dús alle UGC alsnog commercieel.

Een algemene wettelijke uitzondering voor UGC lijkt niet echt haalbaar. De huidige Europese auteurswetgeving kent alleen specifieke uitzonderingen, dus je zult die moeten voorzien van een UGC-aanvulling. En de enige waar dit enige kans van slagen heeft, is het citaatrecht. Dat kent namelijk een open norm: “citeren ten behoeve van.. soortgelijke doelen”.

Als we dus de wet voorzien van “UGC = soortgelijk doel als aankondigen bespreken etc” dan zijn we er eigenlijk al. Tenminste, waar het gaat om écht eigen gegenereerde content waar hier en daar wat onderdelen van andermans werk in verwerkt zitten.

Legaal zou bijvoorbeeld zijn dat je een Pinterest-collectie maakt van foto’s, of een meme-onderschrift toevoegt. Of ook het fansubben (ondertitelen door amateurs/fans/users) hieronder valt, betwijfel ik. Het is te verdedigen.

Geen antwoord zie ik op de vraag of het als achtergrondmuziek opnemen van een integraal en ongewijzigd origineel (“artist generated content”?) ook onder de UGC exceptie moet vallen. Dat is wel een beetje jammer, maar goed eerst eens zien of Buma/Stemra het gaat winnen met de embedtax.

Het is nog een voorstel, dus het kan nog alle kanten op. Maar het past naadrechtnaadloos in de lijn van de net gevormde coalitie:

Het auteursrecht wordt zo gemoderniseerd dat recht wordt gedaan aan de bescherming van creatieve prestaties zonder dat de gebruiksmogelijkheden voor consumenten in het gedrang komen.

wat ik overigens eerst las als “doe even normaal met je downloadverbod” en niet als “we gaan fair use invoeren”.

Arnoud

5 reacties

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.