Publiceren van stambomen versus de privacywet

stamboom privacy publicerenGenealogie is de discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderonderzoek dan wel de afstamming van de familienaam. Internet is daarbij tegenwoordig een onmisbaar hulpmiddel, zowel voor het zoeken naar gegevens als voor het publiceren van eigen gegevens en bevindingen. Maar wie dat wil doen, loopt al snel tegen de privacywetgeving aan. Ook auteursrecht kan een rol spelen.

Op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens (“de privacywet” in informele taal) mag je als genealoog gegevens publiceren van overledenen maar niet van levende personen. Soms hanteren mensen regels als “de geboortedatum moet 100 jaar in het verleden liggen” of “iemand moet 10 jaar overleden zijn” maar dat staat niet in de wet. Zelfs één dag na de sterfdatum publiceren is toegestaan, mits je maar uitkijkt dat je niet (ook) gegevens over nog levende nabestaanden publiceert.

Soms weet je niet wat iemands sterfdatum is. Je neemt dan een risico door toch te publiceren. Dit risico inperken kan alleen door nader onderzoek (vaststellen sterfdatum) of te gokken dat iemand uit 1928 ondertussen wel overleden zal zijn, dan wel geen problemen zal maken. Maar juridisch gezien is het risico niet te vermijden. (Wel kun je je afvragen wat voor schadeclaim iemand kan indienen omdat hij in een stamboom staat als “vermoedelijk overleden”.)

Bij portretrecht geldt wél een nadere regel. Je moet tot tien jaar na overlijden wachten voordat je een portret mag publiceren. Tot die tijd moeten de nabestaanden toestemming geven.

Auteursrecht speelt met name bij publiceren van foto’s een rol. Het auteursrecht van de fotograaf geldt tot 70 jaar na diens overlijden, en dat staat natuurlijk los van hoe oud de foto is en of de geportretteerde overleden is. Het hebben van een fysiek exemplaar van de foto verandert daar niets aan: toestemming voor publicatie moet apart worden verkregen.

Op een stamboom of verzameling brongegevens zit geen auteursrecht. In theorie kan het databankenrecht een rol spelen als je een grote stamboom/dataverzameling ineens overneemt. Maar voor bescherming moet de maker een “substantiële investering” hebben gedaan in het opbouwen van de databank, en dat zal zelden het geval zijn.

En oh, als laatste: dit geldt ook als de informatie uit openbare bronnen gehaald wordt. Dat iets al online staat, betekent niet dat er geen privacy meer geldt.

Frustrerend lijkt me wel dat er zelden tot nooit iets gebeurt met wetsovertreders op dit gebied. Wie het netjes wil doen, moet dus lijdzaam toezien dat de concullega’s wél gewoon “vermoedelijk overleden” bij hun stambomen zetten, foto’s online zetten waarvan de fotograaf vast nog geen 70 jaar geleden overleden is en met veel moeite gevonden aktes gewoon overnemen.

Arnoud

68 reacties

  1. Ik mag dus niet een foto van mijn 30 jaar geleden overleden opa op mijn eigen kneuterige website zetten omdat ik niet weet wie de foto gemaakt heeft. Die fotograaf is zelf natuurlijk ook al lang overleden, met als gevolg dat ik een stamboomonderzoek naar zijn nazaten moet gaan doen. Dit kan nooit de bedoeling van de auteurswet geweest zijn. Het wordt tijd dat de auteurswet onderscheid gaat maken tussen inbreuk met of zonder commerciëel doel.

    1. Hoe kan het doel van de inbreuk nou leidend zijn? Als ik een e-book ontdoe van DRM en daarna publiceer, doet het er dan iets toe of ik er geld aan verdien? De schade van de auteur (hoe je die ook wilt bepalen) wordt er niet anders van. Aan de andere kant voelt het alleen moeten vergoeden van de schade ook niet goed: hoe ga je dan om met werken die al gratis worden weggegeven?

      1. Tsja, hoofdregel uit de wet is nu eenmaal dat je alleen schade moet vergoeden. Die schade wordt bij auteursrechten vaak begroot als de gemiste licentie (discussis over verhogingen en boetes daargelaten) maar als je je werk gratis weggeeft, heb je geen licentiekosten gemist en kun je dús geen schade claimen. Zie ook het Curry/Weekend vonnis waarin misbruik van CC-BY-NC foto’s niet mocht maar niet tot schadevergoeding leidde.

        Het zou een aardig argument zijn om te zeggen dat nietcommerciële inbreuk geen schade oplevert omdat de inbreukmaker nimmer een licentie had gekocht. Dan krijg je in feite “waarschuwing = weghalen of boete” wat nu al veel mensen denken dat de praktijk is.

        1. Arnoud, had Curry dat afkunnen vangen door de CC-BY-NC licentie te gebruiken en daarnaast bijvoorbeeld op te nemen dat voor commercieel gebruik een licentie kan worden aangeschaft voor een X bedrag?

          Hij kan dan geen publicatie meer voorkomen, hij doet immers een aanbod. Voorkomen kan blijkbaar sowieso niet, omdat het verbod achteraf zonder schadevergoeding geen rem is voor de roddelpers. Die betalen met enige regelmaat lachend vergoedingen voor onjuiste berichten, dus waarom zou een verbod zonder kosten ze boeien?

            1. Wel een erg kleine kans dat een beetje amateur zijn foto’s op Flickr via Getty weet te verkopen. In de Getty discussie heb ik al vaak genoeg opgemerkt dat Getty vooral uit is op foto’s met een exclusief karakter. (Voorbeelden) De gemiddelde vakantiekiekjes op Flickr zijn voor Getty niet goed genoeg. Maar het idee dat iemand via Flickr de “jackpot” wint doordat Getty een foto van hen wil verkopen is juist wat Flickr weer voor velen interessant maakt. Er zijn overigens wel veel meer bedrijfjes die online aan fotografen de optie bieden om foto’s te uploaden in de hoop dat er uiteindelijk een koper geinteresseerd is. Die concurrentie is redelijk moordend voor de professionele fotografen maar voor de gemiddelde amateur levert het ook niets op, want de markt is enorm verzadigd.

              Daarom zal een auteur van beeldmateriaal het ook heel lastig krijgen om aan te tonen dat hij door het misbruik van de foto “enorme” verliezen heeft geleden. Het enige wat hij kan doen is verwijzen naar de prijslijst op de eigen website, en de daar genoemde prijs als schade proberen door te berekenen. En als die prijs maar EUR 9.95 per foto is… Het is dan ook maar de vraag of auteurs in Nederland hun werk eigenlijk wel goed kunnen blijven verdedigen.

  2. Wel kun je je afvragen wat voor schadeclaim iemand kan indienen omdat hij in een stamboom staat als “vermoedelijk overleden”.

    Kan er uberhaupt ooit sprake zijn van schade zonder dat je een direct verband kunt aantonen tussen het verdwijnen van geld uit jouw portemonnee en een dergelijke publicatie?

    1. Tja, het probleem is dat een schadeclaim gerelateerd is aan een vorm van schade. In dit soort gevallen kun je denken aan emotionele schade, die mogelijk ontstaat als je familie opeens je partner condoleert omdat ze niet wisten dat jij dood was. Wat vervelender wordt als jij de telefoon opneemt en ze opeens beseffen dat jij dus niet dood was.

      Verder is het een soort privacy-schending maar wat daar het prijskaartje van is? Een stamboom kan verder helpen bij een antecedentenonderzoek, waarbij de vervelende situatie kan ontstaan dat je ergens voor wordt afgewezen omdat een ver familielid misschien crimineel is. Dit is iets wat normaal de overheid doet door in de overheids-registers te zoeken maar een online stamboom kan door potentiele werkgevers worden geraadpleegd. Zo zou kleine Timmy Turner afgewezen kunnen worden omdat een online stamboom aantoont dat Hannibal Lecter zijn grootvader is, om maar wat te noemen… En nee, een werkgever hoeft deze reden helemaal niet aan een sollicitant te vertellen maar kan een ander excuus gebruiken, dus je weet nooit zeker of je wegens je stamboom bent afgewezen. Wat is de schade bij een misgelopen baan dankzij publicatie van een stamboom? Wel eerst aantonen dat de stamboom de oorzaak was van de afwijzing…

  3. Okay, een leuke variant… Hoe zit het met de publicatie van een stamboom van fictieve personen? Stel voor dat ik een stamboom online zet van Harry Potter, die je dus terug kunt vinden in de boeken zelf. Auteursrechtelijk lastig, maar met duidelijke bronvermelding zou het best nog mogen ook, lijkt mij.

    En hoe zit het met publicatie van stambomen van bekende Nederlanders? Mag je naast de naam van de (levende) bekende Nederlander ook namen van overleden familieleden publiceren die verwant zijn aan deze persoon?

      1. Een uitgewerkt personage ut een roman of stripverhaal is beschermd door het auteursrecht (HR Suske en Wiske-arrest). Je mag dus geen eigen verhalen schrijven over Suske en Wiske. Een stamboom van de familie (hoe héten zij eigenlijk qua achternaam?) is discutabel. Je zou het als citeren kunnen zien, maar citeren vereist wel een eigen context, een eigen bijdrage. Enkel een stamboom lijkt me niet snel een citaat.

        1. De achternamen van Suske en Wiske? Laat deze stripserie nou net een van de weinigen zijn die ik niet verzamelde in mijn jeugdtijd. 🙂 Grappig genoeg zijn ze geen broer en zus, hoewel velen dat wel denken. Beiden zijn wel weeskinderen. Tante Sidonia is de tante van Wiske, en beiden zijn door haar geadopteerd. Van Suske is bekend dat zijn voorouder Antigoon als achternaam had. Maar of Suske die achternaam ook deelt? Waar is de stamboom ook alweer? 🙂 Maar Tante Sidonia heeft wel een achternaam: Sidonia! 🙂 En als ze Suske en Wiske officieel heeft geadopteerd is dat waarschijnlijk ook hun achternaam. Verder, Jerom is een primitieve oermens die door een shamaan bovennatuurlijke krachten heeft gekregen. In een stamboom zou hij ergens bij de wortels van die boom moeten staan. Hij werd ingevroren en in de 17e eeuw ontdooit en daarna met een tijdmachine naar de hedendaagste tijd gebracht. En Lambik? Ook een achternaam. Lijkt ook bij de etiquette te horen die in deze stripserie is toegepast: alle volwassen personages worden kennelijk met de achternaam aangeduid. Je zou dan mogelijk kunnen denken dat Suske en Wiske dus ook achternamen zijn, maar dat betwijfel ik weer. Hoewel Wiske’s echte voornaam weer Louise is, dus Wiske kan haar achternaam zijn. Zoals Suske eigenlijk François heet en Suske dus zijn achternaam kan zijn.

          Tja, en dan kun je ook gaan nadenken over de stamboom van Kuifje… 🙂

          Toch merk je vooral in de oudere strips dat de meeste hoofdpersonen maar erg weinig familieleden hebben en meestal ook geen ouders. Stambomen vinden bij stripfiguren is daarom al erg lastig en voor stripfanaten wel enorm interessant. Jammer dus als dergelijke stambomen niet gepubliceerd mogen worden door de fans.

          1. Laat ik dan nog net weten dat Wiske een koosnaam/verkleinnaam is van Louise en dat Suske een koosnaam/verkleinnaam is voor Francois! vVolgens mij heette de voorouder van Suske ‘Sus Antigoon’, dus Suske kan dus heel goed Francois (Sus) Antigoon heten.

            1. Weet je zeker dat het koosnaampjes zijn en geen achternamen? 🙂 Want Louise verkorten naar Wiske? Of François naar Suske? Sowieso denk ik bij Suske eerder aan een koosnaam voor een zusje. 🙂 Maar mogelijk zit ik er bij Lambik en Sidonia ook naast en zijn ook hier voornamen gebruikt. Sidonia zou mogelijk ‘van Stiefrijke’ kunnen heten, omdat ze afstamt van Baron van Stiefrijke. Een soort stamboom is hier te vinden, maar kennelijk hebben zelfs de auteurs moeite met de complete stamboom. Mede ook omdat Jerom, Suske, Barabas en Lambik niet aan Sidonia of Wiske verwant zijn, is een stamboom samenstellen voor deze strip best lastig. 🙂 Zeker omdat Vandersteen in zijn testament bepaalde regels heeft vastgelegd betreffende de voortgang van deze strip. Zo mogen Lambik en Sidonia nooit een stel worden. Maar goed, op 29 augustus 2060 zijn de auteursrechten op deze strip dus vervallen. Toch? Ben benieuwd wat er daarna met de hoofdpersonen zal gebeuren, maar of ik het meemaak? Ik hoop van wel… Grappig genoeg merk ik dat er bij veel fans een behoefte is voor een duidelijke stamboom maar is deze knap lastig samen te stellen. En we kunnen het Vandersteen niet meer vragen…

              1. Van iemand die zichzelf ‘Hiske’ noemt nemen we dat gewoon aan natuurlijk 🙂

                Er zijn wel meer van dat soort bizarre inkortingen Wim, denk aan Robert -> Bob, Richard -> Rick maar ook vergezochtere zoals Margareth -> Peggy en Daisy. Maar als je een beetje met klanken speelt dan kom je al een aardig eind en is het een stuk minder ver van Louise naar Wiske.

                (Overigens kom je van Margareth niet naar Daisy met klanken en moet je via de betekenis, beide kan je naar het Nederlands vertalen als een margrietje).

              2. Ja dat zijn inderdaad afkortingen. Suske en Wiske is Vlaams, en Louise wordt afgekort tot Louisseke, en via Lowiesseke wordt dat Wiske. Francois wordt via Francoiske dus Suske. Toen ik mij hier in gezelschap van een Vlaming over verbaasde, heeft hij mij bovenstaand zo duidelijk uitgelegd dat het al die jaren is blijven hangen 🙂

                1. Zou Arnoud ooit verwacht hebben dat zijn blog het ooit over de stamboom van Suske en Wiske zouden hebben? 🙂

                  Toch is een fictieve stamboom op juridisch gebied best interessant. De “persoonsgegevens”-factor is weg en het portretrecht ook. Je krijgt dus alleen het auteursrecht tegenover een verzameling van feiten. Want een stamboom van fictieve figuren is niet meer dan een verzameling feiten over een auteursrechtelijk beschermd werk. Je kunt misschien niet citeren, maar mag je wel een beschrijving geven van een boek of verhaal? Ik denk dan even aan de Harry Potter-serie die betere familiebanden kent dan de Suske en Wiske strips. Kan de auteur tegenhouden dat anderen feiten noemen over het verhaal, zoals hoe de familiebanden lopen, wie met wie is gerelateerd en dus strict beperkt blijven tot feiten uit het boek? Mag je bijvoorbeeld wel beschrijven dat Harry Potter in het zevende boek zelf dood gaat? (Geen zorgen, hij wordt weer beter!) Of dat Ron en Hermione een stelletje worden? Goed, een duidelijke context zou noodzakelijk zijn. Bij Suske en Wiske gaat het erom dat de hoofdpersonen eigenlijk niet of nauwelijks aan elkaar verwant zijn, en dat toon je in een stamboom. Bij Harry Potter is de context om te vertellen hoe de auteur de familie-relaties met elkaar heeft verwoven. Voor fans zou dit handig zijn om de verhalen beter te begrijpen (want is Professor Snipe nou wel of geen familie van Dumbledore?) En voor mensen die de boekenserie bespreken is het interessant om te zien hoe ver de auteur de hoofdpersonen heeft uitgewerkt. Het is in ieder geval geen parodie maar meer een uitreksel. Een samenvatting van elementen uit het verhaal. Maar het werk zelf wordt er niet door verspreidt. Of misschien is het een soort recentie, om mee aan te geven hoe goed de hoofdpersonen zijn uitgewerkt? Een stamboom als recentie van het verhaal, dat lijkt mij een goede context, nietwaar?

                    1. Fictieve feiten? Of feiten over een fictief verhaal. Het is een soort boekrecentie waarin je bepaalde delen van het verhaal samenvat tot een korter geheel zonder ook maar iets aan het verhaal toe te voegen. Mag je een bestaand werk wel beschrijven of valt een dergelijke beschrijving ook onder de auteurswet? Ik denk dat dit lastig te bepalen is en per geval opnieuw bekeken zou moeten worden, maar volgens mij is het tot op zekere hoogte wel toegestaan. Een stamboom van fictieve personen opzetten is natuurlijk een aparte vorm van citeren, zolang de citerende persoon eiet zelf het een en ander bij verzint. Maaike, dochtertje van Sidonia en Lambik, heb ik zojuist erbij verzonnen maar kun je dus niet opnemen in zo’n stamboom. (Okay, in 2060 dus wel!)

          2. Beste,

            in deze bent u absoluut mis. Sidonia heeft wel degelijk (als enige van de hoofdpersonages trouwens) een achternaam: Van Stiefrijke. Dit blijkt uit 1 van de verhalen, zijnde de Lachende Wolf.

            Mvg, Asterix

      2. @Matthijs: De reacties zitten 10 niveaus diep en dan mag je niet meer op elkaar reageren van WordPress.

        Op feiten rust geen auteursrecht maar bij fictionele karakters kun je moeilijk spreken van feiten. Dat zijn verzinsels van de auteur. En een serie verzinsels bij elkaar is een creatief werk, oftewel die valt onder het auteursrecht. Een biografie van Wiske is dus in beginsel inbreukmakend, hoewel je waarschijnlijk wel een eind komt met citaatrecht.

    1. Ja, een investering in tijd telt ook. Echter, voor het databankenrecht telt de investering in het vinden van de data NIET mee. Alleen de investering in het plaatsen van de data in de database, deze onderhouden, etcetera. Dus al die uren die je hebt besteed aan het zoeken van documenten, het kopiëren daarvan enzovoort zijn geen investering in de databank voor de databankenwet. Alleen het uiteindelijke intikken van de gegevens in je genealogie-applicatie of wat je ook gebruikt.

  4. Ik ken de regels een beetje en ken ook de regels die regionale archieven hanteren. Bij hen kan je alleen overlijdens vinden van meer dan 50 jaar terug, huwlijken van meer dan 75 jaar terug en geboortes meer dan 100 jaar terug. Een grappig verhaal daarbij was dat de ouders van mijn moeder nooit hun huwelijksdatum hebben gevierd. Niemand wist wanneer ze getrouwd waren. Omdat het meer dan 75 jaar terug was vond ik dat in het archief. En jawel 6 maanden voor de geboorte van mijn moeder waren ze getrouwd. Helaas was mijn moeder toen al overleden, maar die zou net als haar zus die nog wel leefde in een deuk hebben gelegen. Hun ouders waren dus bang voor iets waar later niemand mee zou zitten.

    Ik hou overigens een stamboom bij op achternaam. Dus een verre voorouder en daar alle kinderen van met die achternaam inclussief aangetrouwden. Die stamboom heb ik van mijn vader overgenoemen en rond 2000 op het internet gezet tot het laatste kind aan toe, met een geboortedatum in deze eeuw. Omdat de familienaam erg klein is ken ik ze alle 30 en iedereen vind het prima. Zij vinden het juist erg leuk om op die stamboom te staan. Gek is dat niet, mensen zetten ook advertenties in de kranten bij geboortes en huwelijken. We hebben door die stamboom ook een aantal reunien gevierd. Mijn regel is wel dat bij enig verzet ik info van de levenden er af haal. Dat is nog nooit gebeurd. Niet door een directeur die een tijdje in de gevangenis zat, niet door een homostel en ook niet door iemand die een hoge publieke functie heeft. Een keer heb ik er een familiefoto weggehaald omdat mijn schoonzuster daar niet leuk op stond. Nou dan niet. De rest op die foto vind het dus erg jammer dat hij niet meer op het internet staat.

    Zelf ben is dus een absolute amateur op dit gebied. Het probleem zit bij de ‘proffesionals’ die de archieven niet uit zijn te slaan. Zij doen het vaak voor meerdere families en dan is niet meer na te gaan of alle levenden er mee accoord gaan. Nadeel is dat zo’n stamboom veel minder spreekt bij de levenden,. Die zijn dan veel minder geïnteresseerd omdat ze niet op de stamboom te vinden zijn.

  5. Dat is bekend maar nu het volgende; ik heb situaties waarbij een persoon, die eerst tot publicatie instemde, zijn toestemming alsnog intrekt. Inmiddels is het gepubliceerd en heeft Google de publicatie te pakken.

    Hoe krijg je Google zo ver dat alles uit hun bestanden verdwijnt.

  6. Zelf gebruik ik Family Tree Builder en publiceer de stamboom op My Heritage. Het programma is zo ingesteld, dat nog levende personen niet zichtbaar zijn. In de stamboom zie je dan achternaam. Dus verder geen gegevens en ook geen foto’s. Alleen leden van mijn site kunnen deze personen vinden. Volgens voldoe ik hiermee aan de privacy wetgeving.

    1. Bedoel je dat alleen de achternamen van levende personen getoont worden? Ik zie niet in waarom dat zonder toestemming zou mogen. En heb je toestemming van de genoemde personen om de details te tonen aan leden van jouw site?

      1. Ook ik gebruik MyHeritage, je stelt zelf (per persoon) in of de persoon zichtbaar is Je krijgt dan alleen het woord prive met de naam geldend in de stamboom. Dit is dus feitelijk niet te herleiden. Overigens hecht ik veel waarde aan privacy en vraag aan eenieder (indien bekend) of er bezwaren zijn

    1. In Nederland. Dat gezegd hebbend, is veel van de genoemde wetgeving gebaseerd op Europese regelgeving en het ligt in de lijn der verwachting dat vergelijkbare regels in andere Europese landen gelden.

  7. Ik zou graag meer willen weten over publicaties. Vooral kaarten en fototsd van internet of uit archieven. Hoe weet men of iets te publiceren is. Ik kan niet de bedoeling zijn dat er meer onderzoek gaat in het uitzoeken wat mag nne niet mag dan in het stamboom onderzoek zelf. De meeste mensen zullen het gewoon proberen en dan zien we wel. Wat is trouwens de “straf”als je iets publiceert wat niet mag? L.Hoogteijling

  8. Beste, Je hanteert in je artikel de uitdrukking “maar dat staat niet in de wet”. Mag ik je er op wijzen dat je basis “mag je als genealoog gegevens publiceren van overledenen”, ook niet in de wet staat. Er staat in de wet dat je van de gepubliceerde personen een toelating moet hebben. De consequentie is dat je aan een dode geen toelating kunt vragen en dus mag je hem publiceren. In de praktijk komt dat allemaal op hetzelfde neer in het geval van een overleden persoon. Je merkt terecht op “mits je maar uitkijkt dat je niet (ook) gegevens over nog levende nabestaanden publiceert.” En daar wringt het schoentje bij alle genealogische programma’s, ook bij Geneanet, zij betrekken bij de publicatie nooit de partners. Groetjes, Ivo

    1. Uiteraard staat er überhaupt niets letterlijk over genealogie in de wet.

      De wet biedt geen basis voor de vuistregels die ik in het artikel noem, zoals dat een geboortedatum minstens 100 jaar in het verleden moet liggen. Dat bedoel ik met “staat niet in de wet”.

      Ik begrijp niet wat je bedoelt met “je basis”. Basis voor wat? Ik beantwoord een vraag van een genealoog. Vragen hoeven niet in de wet te staan volgens mij.

      Het gaat er niet om dat je niets kunt vragen aan een overledene. Een overledene is geen natuurlijk persoon in de zin der wet, daarom geldt er voor diens persoonsgegevens geen eis een grondslag uit artikel 8 Wbp te hebben. Iemand die in coma ligt, kun je ook niets vragen. Toch mag je diens persoonsgegevens niet publiceren.

  9. Op GeneaNet trof ik tweemaal mijn persoonlijke gegevens en die van mijn kinderen aan. Tevens al mijn nog springlevende neven, nichten, achterneven en achternichten enz.. De eerste persoon verwijderde ze pas nadat ik ook aan de organisatoren mijn probleem gemeld had. De leiding doet duidelijk niets aan preventie want onlangs zag ik weer onze gehele familie gepubliceerd. Aan de genealogie werkte ik gedurende meer dan vijftig jaar en bezocht hiervoor vele archieven in binnen- en buitenland. De copieerders schreven mijn werk van vijftig jaar in mogelijk in vijftig dagen over.

  10. Nog een geval. Een vroegere vriendin zag ik op een genealogische site waar iedereen zijn gegevens mag plaatsen, en waar Google je na intypen van de naam snel naar toe brengt, als overleden vermeld, ook haar man stond er als overleden bij, terwijl ze alle twee springlevend zijn.

    1. Jeannette, dat kan nog best lastig worden. Het antwoord vind je in het artikel van Arnoud over overleden personen. De lastigste voorwaarde is dat de fotograaf dus al 70 jaar lang dood moet zijn. Maar er zijn beperkingen op het auteursrecht: bijvoorbeeld als je over de foto schrijft en je niet meer van de foto publiceert dan strikt noodzakelijk voor je bespreking. In dat geval moet je ook nog wel voldoen aan de eisen van het portretrecht.

    2. Het gaat om de fotograaf van de ansichten, die moet 70 jaar dood zijn. Als de auteursrechten bij een bedrijf liggen (en er dus geen (persoonlijke) maker bekend is, dan is het 70 jaar na publicatie. Daarnaast kan er wellicht ook nog uitzonderingen zijn als het auteursrecht in het buitenland ligt. Maar IANAL.

  11. Afgezien van het portretrecht, je mag (zonder verdere toestemming) publiceren als de fotograaf tenminste 70 jaar geleden is overleden. Dat een ansichtkaart 70 jaar oud is, is niet relevant (hoe weet je dat trouwens?). Juist oude opnamen kunnen zeer bijzonder zijn waar de maker zijn portie van mag verwachten. Vaak zijn die jongens te vinden via Stichting Anoniem. Succes!

    1. Bastiaan; bedankt voor de link naar het artikel. Bert; in welk jaar een kaart gemaakt is kun je soms nagaan als de afgebeelde persoon ten tijde van de foto b.v. midden 40 is en je weet dat hij in 1910 op 60 jarige leeftijd is overleden. De kaart is moet dan rond 1895 gemaakt zijn. In dit geval is de fotograaf lastiger, laat hem om z’n jongst 20 zijn geweest, 80 jr. oud zijn geworden + 70 jaar = 2025. Dat wordt dus nog een heel gepuzzel!

  12. Toch deugt die Wet bescherming persoonsgegevens dan mijns inziens niet helemaal. De Burgerlijke Stand hanteert wel degelijk een grens van 100 jaar op geboorteaktes, maar dat is dan waarschijnlijk niet op een wet gebaseerd. Op wat dan wel? Algemeen fatsoen? Ongeschreven privacy-regels? Het hangt nu van het toeval af of je familiegegevens wel of niet op straat (internet) komen te liggen, worden je familiegegevens wel of niet slachtoffer van een genealoog? Toeval kan nooit de bedoeling van een wet zijn. Bovendien lijkt mij de bescherming van familiegegevens belangrijker dan de “lol” van de stamboomhobbyist. En zelfs de overledenen hebben recht op rust en privacy. Zeker 100 jaar wat mij betreft. Niemand hoeft te weten dat je grootvader 4 keer is gescheiden en daarna in de Waal gesprongen. De Burgerlijke Stand heeft helemaal gelijk.

    1. Bron: CBP http://www.mijnprivacy.nl ‘Ja, de persoonsgegevens van uw overleden grootouders mogen op een website voor genealogie (stamboomonderzoek) staan. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is namelijk niet van toepassing op overleden personen.

      Geen bezwaar op grond Wbp Een persoonsgegeven is een gegeven over iemand die nog in leven is. U kunt daarom op grond van de Wbp geen bezwaar maken tegen het publiceren van een stamboom van overledenen op internet.

      Uitzondering: erfelijke ziekten Als de persoonsgegevens van een overledene echter ook betrekking hebben op een nabestaande, kan de Wbp wel van toepassing zijn. In sommige stambomen staan namelijk zelfs de ziekten vermeld waaraan mensen zijn overleden. Gaat het om erfelijke ziekten, dan kan deze informatie ook van toepassing zijn op nabestaanden en dus een persoonsgegeven zijn.

      In zo’n geval is de Wbp wel van toepassing. De genealoog mag dan alleen gegevens publiceren die ook betrekking hebben op levende personen als zij daarvoor toestemming hebben gegeven.

      Zijn gegevens van uw overleden familieleden ook van toepassing op u, dan kunt u de genealoog vragen deze te verwijderen.’

      Tot slot is het uw recht er een persoonlijke mening op na te houden t.a.v. de privacy en rust van overledenen. Dat geldt ook voor die mensen die, met grote zorgvuldigheid en binnen de wetten die hiervoor zijn, hun familiegeschiedenis in kaart willen brengen.

    2. De opbenbaarheid van de registers van de Burgerlijke Stand wordt geregeld in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, daar staan in artikel 17a lid 2 de termijnen genoemd: voor geboorteaktes 100 jaar, voor huwelijkaktes 75 jaar en voor overlijdensaktes 50 jaar. Overigens kan men in het tweede jaar nadat een persoon is overleden bij het CBG een uittreksel van de persoonslijst van de Basisregistratie Personen (“bevolkingsregister”) worden opgevraagd, zie http://www.cbg.nl/index.php/150?id=150 Daar staan personalia op als namen, geboortedatum/plaats, overlijdensdatum/plaats huwelijken maar niet de adressen. Zoals hierboven al staat gelden voor publiceren andere regels. Overleden personen hebben geen privacy meer die beschermd moet worden, gegevens over overleden personen mogen dus gewoon gepubliceerd worden.

  13. Privacy op een Genealogie website is altijd een punt van discussie. Als een site voldoet aan de richtsnoer persoonsgegevens ( http://www.cbpweb.nl/downloadsrs/rs20071211persoonsgegevensopinternetdefinitief.pdf ) op internet uit gegeven door het College bescherming persoonsgegevens en er inlog op is het dus geen openbare site is, is bladzijde 12, artikel 7.1 van toepassing, en geldt dus de WBP niet!! Of lees ik dit artikel fout?

    1. Een login is niet genoeg; je moet ook zorgen dat de login alleen beschikbaar is voor directe vrienden en familie. Een genealogie-vereniging die al haar leden laat inloggen, voldoet níet aan dit artikel ook al hebben ze dus een login. De uitzondering uit de wet is “uitsluitend persoonlijk of huishoudelijk gebruik”.

  14. Ik heb n vraag want ik volg het niet helemaal! Het gaat om een stambook van de familie van mijn stiefmoeder. Mijn moeder overleden, vader hertrouwd en overlijdt. Nu staan mijn vader met 1e en 2e huwelijk op internet MET gegevens van zijn nog levende 2e vrouw. Alle kinderen leven ook nog en staan ook op internet. Dus ook de kinderen die niks met die familie te maken hebben. Naam en geboorteplaats. Mag dat dan zomaar? In 1 geval is de plaats fout. Het beriep van vader is fout en de geboorte plaats van opa is verkeerd……..mail gestuurd en er komt geen reactie.

    1. Nee, dergelijke gegevens mogen niet over levende personen worden gepubliceerd zonder toestemming van diezelfde personen. Ik zou adviseren om contact op te nemen de beheerder(s) van de website met het verzoek om de persoonsgegevens over levende personen te verwijderen.

  15. Er wordt door mijn stiefvader stelselmatig (persoon) gegevens van mijn broers , mij en overige nog levende familieleden sedert 2008 online gezet bij My Heritage. Er staan zelfs dingen bij die totaal niet kloppen en wordt er met opzet met diverse persoonsgegevens geknoeid. Ik heb herhaaldelijke keren My Heritage hier over geschreven en verzocht onze gegevens te verwijderen omdat deze stiefvader ook geen toestemming van ons allemaal heeft gekregen om ze in zijn stamboom te mogen verwerken. Tevens heb ik ook diverse malen My Heritage verzocht om de stamboom van deze stiefvader te verwijderen. In mei/juni 2015 heeft My Heritage hier eindelijk gehoor aangegeven nadat ik had aangegeven verdere stappen te zullen gaan ondernemen. Nu is deze Stiefvader sedert juni/juli 2015 opnieuw begonnen met het aanmaken van zijn stamboom op …jawel My Heritage en wederom worden er weer persoonsgegevens online gezet zonder onze toestemming. Ik heb al contact met de politie en het CBP opgenomen. De politie zegt dat je alles online mag zetten mits het problemen gaat opleveren. Het CBP daarentegen zegt dat dit juist niet mag. Maar er wordt door niemand echt iets aangedaan. We moeten maar een advocaat gaan inschakelen…. dit is toch werkelijk de Wereld op zijn kop. Zeker als je het geld niet hebt om een advocaat te betalen en deze ziekelijke man ongestoord maar door kan gaan.

    1. Je kan ook zonder advocaat een zaak beginnen. Als je van mening bent dat hij onrechtmatig handelt, stuur hem eerst een brief om daarmee te stoppen, liefst aangetekend voor de bewijslast. Als hij niet luistert, stap je naar de rechter en verzoek je de rechter hem te verbieden daarmee door te gaan, en vraag je om hem een dwangsom op te leggen mocht hij toch doorgaan. Als je in het gelijk wordt gesteld, kan de rechter hem veroordelen in de proceskosten.

    2. Helaas is de politie geen goede bron voor juridisch advies. Je kunt bij het Juridisch Loket terecht voor (gratis) juridisch advies.

      Over het algemeen sta je niet zo sterk als je iets tegen de door jou genoemde situatie wilt doen, tenzij de persoonsgegevens die over jou gepubliceerd worden bijzonder gevoelig zijn. Als je namelijk een rechtszaak wilt beginnen, moet je wel kunnen aantonen dat je schade hebt geleden.

      Het beste is voor nu is om een indringend verzoek in de richting van My Heritage te sturen. Vraag ze om de betreffende gebruiker permanent van de site te verbannen, vanwege de herhaling.

  16. Hallo My Heritage schrijf ik niet meer aan omdat ik daar al heel lang mee bezig ben geweest met de vorige acties van mijn stiefvader. Marcel jij verwoord het goed het is tenzij. Helaas heb ik dit niet schriftelijk, maar het is wel genoteerd bij de politie. Ik heb mijn stief vader al eens aangeschreven en hij trekt zich daar niets van aan. Deze zaak gaat ook vele malen dieper in de privé situatie. Deze man is al jaren bezig om aan mijn adres te komen, die hij op geen enkele manier te pakken krijgen, zelfs niet op de meest bizarre manieren die hij daarvoor gebruikt en daarom gooit hij nu onze gegevens online in de hoop dat wij daarop reageren (wat wij dus juist niet doen) Hij deinst werkelijk nergens voor terug , hij wil mij zelfs het zwijgen opleggen. Ik heb al aangifte gedaan wegens heuse doodsbedreigingen en dat staat ook allemaal gerapporteerd bij de politie. Nogmaals dit gaat allemaal heel ver en ligt in de privésituatie heel diep. Ik kan daar verder geen uitspraken hier over maken. Het enige wat ik er wel over kwijt wil is dat mijn stiefvader altijd heeft beweerd dat ik zijn kind ben, maar dit dus NIET ben. De bewijzen hiervan heb ik allemaal in mijn bezit. Ik heb op diverse manieren geprobeerd deze man te stoppen, maar helaas lijkt dit nergens te lukken. Alles wat hij al geschreven heeft en op internet heeft gezet , heb ik uitdraaien van gemaakt dus ook daar heb ik bewijzen van.

  17. Hoi Matthijs Weet je ik kan gewoonweg echt geen advocaat inschakelen. Er zijn al meer belastbare situaties jegens mij omtrent deze man. Men is er op de achtergrond mee bezig en als ik groen licht krijg dan pas kan ik verder met mijn zaak tegen deze man. Maar dat groene licht laat maar op zich wachten en wachten en wachten.. heel frustrerend allemaal. ik stuit veel op onbegrip en wordt regelmatig van het kastje naar de muur gezonden. Maar goed ik geef de moed niet op. Het is gewoonweg te triest voor woorden dat dit allemaal maar kan in Nederland. De dader blijft er mee wegkomen en het slachtoffer blijft het slachtoffer van de dader zijn wanpraktijken en vind op die manier nooit rust en kan het mede daardoor ook niet verwerken omdat er iedere keer weer zout in de wonden wordt gestrooid.

  18. Arnoud, in het vervolg van een eerdere correspondentie hierboven heb ik de volgende vraag (met inleiding). Ik ben nauw betrokken bij een genealogie-website. Verreweg de meeste personen die daarop voorkomen zijn overleden, en zijn dus niet beperkt voor publikatie. Een deel van de stambomen bestaat uit nog levende personen; de groene blaadjes aan de boom. Volgens wat ik begrijp van de privicywet begrijp, mag dat eigenlijk niet. In veel gevallen zijn die gegevens aangedragen door nabije familie. In heel veel gevallen wordt de publikatie van de levenden als gewenst ervaren, zeker wanneer die aanknopingspunten geven om andere levenden te vinden. Niettemin krijg ik af en toe een verzoek om een of meerdere personen te verwijderen omdat de persoon de publikatie ervan niet prettig vindt. Daar wordt altijd gehoor aan gegeven. In enkele gevallen gaat het verzoek gepaard met dreigementen van juridische stappen. 1. Stel dat ik het verzoek in de wind sla, wat kan zoiemand mij nou echt juridisch maken? Zijn er precedenten? 2. Maakt het uit of de beheerder van de website in Nederland woont of daarbuiten (of zelfs buiten de EU)? 3. Maakt het uit of the website in Nederland is geregistreerd?

  19. Helaas ben ik sedert halverwege oktober 2015 door My Heritage verwijderd van de site. Deze keuze heeft My Heritage gemaakt omdat ik een conflict met mijn stiefvader zit. Mijn Stiefvader zijn stamboom is ook verwijderd (voor de 2de keer) , maar hij is nu wel weer bezig een nieuwe aan te maken , maar dan op de naam van mijn moeder. ( volgens de regels mag je ook niet zomaar het email adres van een ander gebruiken) Uit alles blijkt dat niet mijn moeder , maar mijn stiefvader opnieuw aan een stamboom aan het werken is. Dit alles heb ik aan My Heritage allemaal gemeld. Ook dat er WEER privé gegevens van levende mensen zonder toestemming worden weer gegeven, doet My Heritage helemaal niets en onderneemt My Heritage geen actie tegen mijn stiefvader meer. Dit klopt natuurlijk van geen kant. Ik heb voor de 2de maal maar een melding gedaan bij het CBP (waakhond over privacy het regelement) en hopend dat via die weg eens iets tegen My Heritage wordt ondernomen. Want My Heritage lapt zijn eigen regels aan zijn laars. Ik kon via een zip bestand mijn stamboom blijven bewerken omdat My Heritage toch wel blij is dat ik een stamboom aanmaak. Ja tuurlijk zijn ze blij omdat My Heritage overal gratis documenten van hun betaalde en niet betaalde leden krijgt. Jammer dat ze dan zo vreemd met hun eigen regelement omgaan. Ik bedankte voor de eer. Wat mij betreft kan My Heritage heel diep de grond inzakken.

  20. De Europese Richtlijn richt zich op het verzamelen van gegevens van personen met een commercieel oogmerk. Wat is er gekocht en bij wie. Welke sites worden er bezocht. Dat zijn gegevens die gebruikt worden voor het maken van een profiel op grond waarvan vervolgens de persoon doelgericht wordt benaderd. In Nederland zijn de akten van geboorte, huwelijk en overlijden respectievelijk 100, 75 en 50 jaar NIET openbaar. Prima. Maar dat houdt niet in dat de gegevens uit andere bronnen dus ook niet openbaar zijn. Een overlijdens-, huwelijks- of geboorteadvertentie is bewust openbaar gemaakt, zodat IEDEREEN weet van de geboorte cq huwelijk. Die bron is naar mijn mening beschikbaar. Persoonskaarten worden “gevoed” met gegevens uit de oorspronkelijke akten, ook al staan deze niet als bron opgegeven. Ik ben het er daarom mee eens dat deze niet zomaar openbaar mogen zijn. Als gegevens uit een openbare bron is verkregen, vind ik dat ik deze ook mag gebruiken en publiceren. Momenteel – zoals gewoonlijk – schieten allerlei instanties te ver door. Genealogie: naam, geboorte huwelijks en overlijdensgegevens. Wat is daar fout aan? Kwetsbaar? Bij het minste geringste wil men een kopie van een paspoort of rijbewijs waarmee ook het burgerservicenummer zichtbaar wordt. Laten wij normaal blijven doen. In bijvoorbeeld de VS is alles na het overlijden openbaar en elke 10 jaar wordt een volkstelling gehouden die ook (nog) levende personen weergeeft. Momenteel is 1940 openbaar, maar 1950 komt er aan.

    1. Je punt snap ik, alleen twijfel ik over het aspect van advertenties die bewust openbaar gemaakt zijn. Kunnen we dan ook zeggen dat mensen weten wat er allemaal gaat gebeuren? Het voelt niet helemaal fair om daar geen rekening mee te houden, dat voelt als iemand ‘pakken’ die alleen dacht even snel de buurt te informeren met een lokaal krantje en dat dertig jaar later in een wereldwijd toegankelijk archief terugziet met als argument “ja haha jij zet het in de krant, dat is een openbare bron”.

  21. Onlangs ontdekte ik dat er blijkbaar mensen zijn die uit hobby o.d allerlei gegevens van mensen waar zij zelf totaal geen familierelatie mee hebben toch nazoeken .Zo is er een meneer op een site die al tegen de 400.000 gegevens op die site heeft geplaatst van mensen waarmee hij niet verwant is. O.a van mijn voorouders . Er is behalve mijzelf praktisch geen familie meer en niemand van de familie had dit prettig gevonden op internet te staan en ik wil dit na mijn dood ook niet.Er is ook niets bijzonders te melden wat voor vreemden interessant kan zijn. men moet het recht hebben om na de dood vergeten te worden als men dit wil m.i. Dat gedoe op die genealogiesites is compleet doorgeslagen. Kan ik deze doorgedraaide hobbygenealoog verplichten,desnoods door de rechter, de gegevens van mijn voorouders te verwijderen ? Ik vind het echt te ver gaan dat iedereen maar gegevens van iedereen op zo n site kan zetten,

    1. Lastig, want persoonsgegevens van overleden mensen vallen niet meer onder de AVG! je kunt dus pas eisen als het over levende mensen gaat en dan eigenlijk nog alleen als het over jou gaat. Dus die gegevens over jouw voorouders mag hij vermelden, zolang jouw voorouders daar niet over klagen. (Als ze nog leven.)

      Verder is er geen verbod op het gebruik van persoonsgegevens maar zijn er regels voor hoeveel je mag melden. En je moet mensen de kans geven dat zij de aan hen gerelateerde gegevens kunnen inzien, aanpassen of kunnen laten verwijderen. Daarbij moet ook gekeken worden naar het belang van de verzamelaar en voor genealogie is naam en geboortedatum nog best belangrijk.

      Ja, je kunt beginnen met geld uitgeven aan een advocaat om zo gerechtelijke stappen te ondernemen tegen deze site als deze jouw persoonsgegevens vermeldt. Maar de gegevens van jouw voorouders kunnen er gewoon blijven staan en de dag na jouw overlijden kunnen jouw gegevens eraan toegevoegd worden…

      Daar is helaas weinig tegen te doen, hoewel je het die persoon wel eerst vriendelijk kunt vragen. En gemene truuk zou zijn om uit te zoeken welk bedrijf de site host en bij deze je beklag doen over het “misbruik van persoonsgegevens” waarbij je de host aansprakelijk stelt nu je deze op deze misstand hebt gewezen. Dan is er de kans dat de host de stekker eruit trekt, tot de eigenaar aan de bel trekt en meldt dat wat jij hebt gedaan eigenlijk onrechtmatig was. Dit kan dus flink misgaan voor jou, maar het is een optie.

  22. Bij mijn weten is het publiceren van genealogische gegevens van levende personen wettelijk niet toegestaan. In overheidsarchieven, historische centra, e.d. worden gegevens van personen eerst 50 JAAR NA HUN OVERLIJDEN openbaar gemaakt. Er zullen zeker lezers met juridische belangstelling c.q. kennis zijn de wettelijke verplichtingen kunnen nagaan. We moeten wel de wetsartikelen kennen alvorens een advocaat te raadplegen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.